Post on 08-Feb-2018
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 1/216
UEIGHEGU MG @'IHBGHIGWQ
SSrrgglliiîîrrgg jjhhhhéégg mmuu ee y yee`gg mmgg AAjjeeeejj`jjuurrééjjtt
Ueighegs gt ]genhd`dbigs É`getriqugs (U]É)
@GU JW]GWQU
G@ LILDWHI G@ NJUUJHIhspgetgur mg Béhig G`getriqug
NJHJFI JNLGMSrdfgssgur m'G`getrdhiqug
@JKDWJM QJENIMSrdfgssgur jbrébé mg Béhig G`getriqug
QLIENJ JAMG@NJYSrdfgssgur mg Edhstruetidh Léejhiqug
KGLI@Y JAMG@BNJHI
Srdfgssgur mg Fjariejtidh léejhiqug
GQQJNDW]I J@ISrdfgssgur m'G`getrdhiqug
LDWKIAI OJLJ@Srdfgssgur mg Edhstruetidh Léejhiqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 2/216
Engr `getgur,
Edllg pdur `gs jutrgs ljtiîrgs m'ghsgibhglght, `g lihistîrg mg `’émuejtidhhjtidhj`g, mg `'ghsgibhglght supérigur, mg `j fdrljtidh mgs ejmrgs gt mg `jrgengreng seightifiqug j drbjhisé uh edhedurs pdur `g ljhug` sed`jirg mgs « Ueighegsmg `’ihbéhigur ¿ mg `j :grg U]G.
Eg prdkgt m'duvrjbg, gst `g résu`tjt mg `j pjrtieipjtidh ã eg edhedurs mdht `ghdlarg mg ejhmimjts étjit mg 1. Ljis lj`ngurgusglght, jueuh mg egs 1 ejhmimjts h'jréussi.
J`drs mjhs `'jasgheg prgsqug sÿrg m'uh ljhug` pdur hds é`îvgs mg `j :grg U]Gpdur `j rghtrég 1336/1332, hdus jvdhs kubé adh mg miffusgr hdtrg trjvji` mjhs `g autgt `g sdunjit qug hds prdfgssgurs gt hds é`îvgs gh tirght prdfit.
Hdus hdtdhs qug ;
@j mgrhiîrg révisidh mg hdtrg trjvji` étjit eg``g qug hdus jvdhs fjitgjvjht `'ghvdi mg hdtrg trjvji` ju kury (11/37/1336) ?
@g hdlarg mg pjbgs fixé pjr `g edhedurs qui gst mg 1:6, hdus jvrjilght bëhé, ejr m'jprîs hdtrg ldmgstg gxpérigheg, uh tg` duvrjbggh gxibg ju ldihs 173 ?
Ui vdus kubgz adh mg hdus fjirg uhg mg vds préeigusgs rgljrqugs, h'nésitgzpjs ã `g fjirg, ejr g``g edhtriaugrj ã edrribgr uhg évghtug``g grrgur, jlé`idrgr uhg
pjrtig, ghedurjbgr `gs jutgurs, gte.
Ghfih mjhs `’jttghtg m’uh ljhug` dffieig`, hdus gspérdhs qug egttg vgrsidhé`getrdhiqug mg eg ljhug` vdus sgrj uti`g gt vdus pdussgrj ã engrengr p`us, ejredllg dh `'j mékã sibhj`é, `gs 1:6 pjbgs ilpdségs pjr `g ejnigr mgs enjrbgs muedhedurs hdus dht edhtrjihts mg fjirg mgs endix…
@g 15/32/1336
g-lji` (eddrmdhhjtgurs mg `'équipg pémjbdbiqug) ;
g`.lilduhiCejrjlji`.edl jnlgmTnjhjfiClghjrj.lj
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 3/216
JVJH]-SQDSDU
Mjhs hdtrg ghvirdhhglght qudtimigh, dh uti`isg mg p`us gh p`us mgs systîlgs mdht `j edlp`gxité gxibg uhgméljreng m'étumg strueturég fdhmég sur `j tnédrig mgs systîlgs. Sdur jadrmgr mg tg`s systîlgs, i` fjut ;
Wh lihilul mg edhhjissjhegs du uhg eu`turg tgenhd`dbiqug mg ajsg, gh tjhtqu'uti`isjtgur ? Gt mgs edlpétghegs p`urimiseip`ihjirgs ilp`iqujht uhg edlprénghsidh jpprdfdhmig mgs
priheipgs seightifiqugs gt tgenhiqugs sdus-kjeghts, gh tjht qug edhegptgur-réj`isjtgur.
@'ghsgibhglght mgs Ueighegs mg `'ihbéhigur jppdrtg j`drs `gs edhegpts é`élghtjirgs pdur jadrmgr `gssystîlgs. I` pgrlgt mg ;
Fjirg méeduvrir ã `'é`îvg `gs edhstitujhts mgs mivgrs enjlps tgenhd dbiqugs pdur `'jimgr ãligux jffirlgr sdh prdkgt pgrsdhhg` ?
Mévg`dppgr engz `'é`îvg `gs edlpétghegs mg rjisdhhglght, mg edlluhiejtidh,m'gxprgssidh, m'drbjhisjtidh mg trjvji` gt mg rgengreng létndmiqug ?
Mévg`dppgr engz `'é`îvg `gs ejpjeités m'jutd jpprghtissjbg.
@'ghsgibhglght mgs Ueighegs mg `'ihbéhigur privi`ébig `'jequisitidh mg edhhjissjhegs b`daj`gs pjr jpprdengihmuetivg gt gh prdlduvjht `'uti`isjtidh mgs hduvg``gs tgenhd`dbigs ihfdrljtiqugs. I` sg ajsg sur mgs prdmuits-suppdrt qui pguvght ëtrg jussi aigh mg `'ghvirdhhglght qudtimigh mg `'é`îvg qug mg `'ghvirdhhglght ihmustrig`.@g prdmuit-suppdrt lgt gh évimgheg priheipj`glght ;
Whg jpprdeng fdhetidhhg``g répdhmjht ã `j qugstidh "J qudi sgrt `g prdmuit 4" ? Whg jpprdeng tgenhd dbiqug répdhmjht ã `j qugstidh "Edllght gst edhstruit `g prdmuit 4" ? Whg jpprdeng pnysiqug répdhmjht ã `j qugstidh "Edllght `g prdmuit sg edlpdrtg-t-i` 4".
Egs mifférghtgs jpprdenght sg edhkubught trîs aigh jvge `j méljreng mg prdkgt qui gst fdrtglght edhsgi``égpdur `j quj`ité m'ghsgibhglght qu'g``g prdeurg gh fjvdrisjht `'jutdhdlig, `j rgengreng, `g trjvji` gh équipg, `jedlluhiejtidh, gte.
@j strueturg mg egt duvrjbg gst `g rgf`gt mg egt jspget p`urimiseip`ihjirg qu'dffrg egt ghsgibhglght. I` gstedhfdrlg jux mirgetivgs gt prdbrjllgs dffieig`s. I` gst jxé priheipj`glght sur = uhités ;
Whité : ; Qg`jtivg ã `j enjèhg m'éhgrbig, g` g trjitg mgs fdhetidhs j ilghtgr,mistriaugr gt edhvgrtir ?
Whité 1 ; Qg`jtivg ã `j enjèhg m'ihfdrljtidh, g``g trjitg mgs fdhetidhs jequérir,trjitgr gt edlluhiqugr ?
Whité 5 ; Qg`jtivg ã `j enjèhg m'éhgrbig, g``g trjitg mg `j fdhetidh trjhslgttrg ? Whité = ; Srdkgt ghejmré trjitjht mg `'jhj`ysg fdhetidhhg``g, `dbieig`s mg EJD gt
mirgetivgs pdur `j bgstidh m’uh prdkgt.
Sémjbdbiquglght, egs 5 uhités edhstitught `gs eghtrgs m'ihtérët edbhitifs gt létndmd`dbigs qui ;
drbjhisg gt strueturg `gs prda`îlgs ã résdumrg pdur `'jequisitidh mgs edhhjissjhegs ? métgrlihg `gs jetivités prdpdségs pdssia`gs ã prdpdsgr jux é`îvgs.
@GU JW]GWQU
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 4/216
=
EDLLGH] W]I@IUGQ EG LJHWG@ 4
Zujtrg uhités
Whité JME qui méerit `gs fdhetidhs J`ilghtgr,Mistriaugr gt Edhvgrtir mg `j enjèhg éhgrbig m’uhsystîlg
Whité J]E qui méerit `gs fdhetidhs Jequérir,]rjitgr gt Edlluhiqugr mg `j enjèhgm’ihfdrljtidh m’uh systîlg
Whité ] qui méerit `j fdhetidh ]rjhslgttrg mg `jenjèhg m’éhgrbig
Whité Srdkgt qui méerit `'jhj`ysg fdhetidhhg``g,`gs `dbieig`s mg EJD gt `gs mirgetivgs pdur prdkgt.
Ihmgx(pjbgs 1:7 ― 1:6)
Udlljirg(pjbg 5)
Drbjhisjtidh mg `’duvrjbg
Drbjhisjtidh m’uhg uhité
Srésghtjtidh jvge `gs prérgquis(prgliîrg pjbg)
Srésghtjtidh mg `j fdhetidh jvge `gsedlpétghegs viségs gt `gs enjpitrgs ihe`us
(mguxiîlg pjbg)
Mévg`dppglght mg enjqug enjpitrgedhfdrlélght ju prdbrjllg
(p`usigurs pjbgs)
Gxgreiegs résd`us, gxgreiegs hdh résd`us(: du 1 pjbgs)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 5/216
7
UDLLJIQG
W H I ] G J M E
FDHE]IDH J@ILGH]GQ
ENJSI]QG : ; @’GHGQBIG G@GE]QIZWG ............................................................................................::
:. ]DSD@DBIG MW QGUGJW G@GE]QIZWG ......................................................................................................... ::1. ]YSGU MG EGH]QJ@G ............................................................................................................................ :15. @GU UDWQEGU JW]DHDLGU ..................................................................................................................... :7
ENJSI]QG 1 ; @GU BQJHMGWQU G@GE]QIZWGU ....................................................................................:2:. BQJHMGWQU EJQJE]GQIU]IZWGU LIUGU GH KGW ............................................................................................. :21. J@ILGH]J]IDH EDH]IHWG U]JAI@IUGG ........................................................................................................ 13
ENJSI]QG 5 ; UGEWQI]G MGU AIGHU G] MGU SGQUDHHGU ........................................................................1=:. GFFG]U SNYUID@DBIZWGU MW EDWQJH] G@GE]QIZWG ...................................................................................... 1=1. ]GHUIDH @ILI]G MG UGEWQI]G ................................................................................................................. 175. EDH]JE] MIQGE] G] IHMIQGE] G] SQD]GE]IDH JUUDEIGG ............................................................................... 17
ENJSI]QG = ; @' GHGQBIG SHGWLJ]IZWG ......................................................................................... 12:. EDHU]I]W]IDH M’WHG IHU]J@@J]IDH SHGWLJ]IZWG ....................................................................................... 121. SQDMWE]IDH MG @’GHGQBIG SHGWLJ]IZWG ................................................................................................. 12
5. SQIHEISGU SNYUIZWGU .......................................................................................................................... 1>
FDHE]IDH MIU]QIAWGQ
ENJSI]QG : ; @GU SQGJE]IDHHGWQU G@GE]QIZWGU ............................................................................. 53:. @G QG@JIU ........................................................................................................................................ 531. @G EDH]JE]GWQ ................................................................................................................................ 515. @G UGE]IDHHGWQ ................................................................................................................................ 55=. @GU FWUIA@GU .................................................................................................................................... 5=7. @G QG@JIU ]NGQLIZWG .......................................................................................................................... 5=
ENJSI]QG 1 ; NJENGWQ UGQIG / VJQIJ]GWQ MG VI]GUUG IHMWU]QIG@ .......................................................52:. SQIHEISG MG FDHE]IDHHGLGH] ............................................................................................................... 521. VJQIJ]GWQU IHMWU]QIG@U SDWQ LD]GWQ J EDWQJH] EDH]IHW ......................................................................... 59
ENJSI]QG 5 ; @GU SQGJE]IDHHGWQU SHGWLJ]IZWGU .......................................................................... =::. FDHE]IDH ........................................................................................................................................ =:1. EDHU]I]WJH]U M'WH MIU]QIAW]GWQ .......................................................................................................... =:5. @GU SQIHEISJW^ MIU]QIAW]GWQU SHGWLJ]IZWGU ........................................................................................... =:=. @GU MIUSDUI]IFU MG EDLLJHMG .............................................................................................................. =17. JSS@IEJ]IDH; SQGUUG SHGWLJ]IZWG ........................................................................................................ =5
FDHE]IDH EDHVGQ]IQ
ENJSI]QG : ; EDHVGQ]IUUGWQ G@GE]QDLGEJHIZWG ...........................................................................=6:. DQBJHIUJ]IDH MG @ J LJENIHG ............................................................................................................... =61. SQIHEISG MG FDHE]IDHHGLGH] ............................................................................................................... =65. LDMG@G G@GE]QIZWG UILS@G MW LD]GWQ J EDWQJH] EDH]IHW ......................................................................... =>=. MGLJQQJBG MW LD]GWQ J EDWQJH] EDH]IHW ............................................................................................ =>7. AI@JH MGU SWIUUJHEG .......................................................................................................................... =9
6. QGVGQUIAI@I]G MG @J LJENIHG J EDWQJH] EDH]IHW ...................................................................................... =92. J@ILGH]J]IDH MW LD]GWQ ................................................................................................................... 73>. FDHE]IDHHGLGH] J VI]GUUG VJQIJA@G ..................................................................................................... 73
ENJSI]QG 1 ; @GU JE]IDHHGWQU SHGWLJ]IZWGU ...............................................................................71:. @GU VGQIHU ....................................................................................................................................... 711. @G BGHGQJ]GWQ MG VIMG DW VGH]WQI ....................................................................................................... 7=
ENJSI]QG 5 ; JW]QGU ]YSGU MG EDHVGQUIDH ...................................................................................76:. EDHVGQUIDH GHGQBIG G@GE]QIZWG / GHGQBIG @WLIHGWUG ............................................................................... 761. EDHVGQUIDH GHGQBIG G@GE]QIZWG / GHGQBIG ]NGQLIZWG .............................................................................. 725. EDHVGQUIDH GHGQBIG G@GE]QIZWG / GHGQBIG ENILIZWG ................................................................................. 72
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 6/216
6
UDLLJIQG
W H I ] G J ] E
FDHE]IDH JEZWGQIQ
ENJSI]QG : ; @GU EJS]GWQU ........................................................................................................6:
:. MGFIHI]IDH ...................................................................................................................................... 6:1. HJ]WQG MG @'IHFDQLJ]IDH FDWQHIG SJQ WH EJS]GWQ ................................................................................... 6:5. EJQJ]GQIU]IZWGU M ’WH EJS]GWQ ............................................................................................................ 61=. EJS]GWQU @DBIZWGU (]DW] DW QIGH ; ]DQ) ................................................................................................ 617. EJS]GWQU HWLGQIZWGU ........................................................................................................................ 66
ENJSI]QG 1 ; EDHMI]IDHHGLGH] MW UIBHJ@ ...................................................................................69:. IH]QDMWE]IDH .................................................................................................................................. 691. LIUG GH FDQLG SJQ EDLSJQJ]GWQ Ã WH UG WI@ ............................................................................................ 2:
ENJSI]QG 5 ; IH]GQFJEG GH GH]QGG .............................................................................................2=:. IH]GQFJEG NDLLG/LJENIHG (INL) .......................................................................................................... 2=1. IUD@J]IDH BJ@VJHIZWG ....................................................................................................................... 27
FDHE]IDH ]QJI]GQ
ENJSI]QG : ; QGSQGUGH]J]IDH G] EDMJBG MG @'IHFDQLJ]IDH AIHJIQG...................................................2>:. @GU UYU]GLGU MG HWLGQJ]IDH ............................................................................................................... 2>1. EDMJBG MG @'IHFDQLJ]IDH AIHJIQG ......................................................................................................... 295. HD]IDHU M'JQI]NLG]IZWG AIHJIQG .......................................................................................................... >:
ENJSI]QG 1 ; FDHE]IDHU EDLAIHJ]DIQGU MG AJUG ...........................................................................>5:. DSGQJ]IDHU ADD@GGHHGU G@GLGH]JIQGU .................................................................................................. >51. JW]QGU DSGQJ]IDHU ........................................................................................................................... >75. QGSQGUGH]J]IDH MGU FDHE]IDHU @DBIZWGU ............................................................................................... >2
ENJSI]QG 5 ; UILS@IFIEJ]IDH MGU FDHE]IDHU @DBIZWGU ....................................................................>9:. LG]NDMG J@BGAQIZWG ......................................................................................................................... >91. LG]NDMG BQJSNIZWG .......................................................................................................................... >9
ENJSI]QG = ; FDHE]IDHU EDLAIHJ]DIQGU JVJHEGGU ........................................................................ 91:. @GU MGEDMGWQU ................................................................................................................................. 911. @G LW@]IS@G GWQ ............................................................................................................................... 9=5. @G MGLW@]IS@G^GWQ ............................................................................................................................ 97=. @'JMMI]IDHHGWQ ................................................................................................................................. 967. @G EDLSJQJ]GWQ ..............................................................................................................................:33
ENJSI]QG 7 ; HD]IDH MG LGLDIQG .............................................................................................. :31:. EIQEWI] LGLDIQG GH ]GENHD@DBIG G@GE]QIZWG .........................................................................................:311. EIQEWI] LGLDIQG GH ]GENHD@DBIG G@GE]QDHIZWG .....................................................................................:31
ENJSI]QG 6 ; FDHE]IDHU UGZWGH]IG@@GU ..................................................................................... :3=:. @GU AJUEW@GU ..................................................................................................................................:3=1. @GU EDLS]GWQU ................................................................................................................................:325. @GU QGBIU]QGU .................................................................................................................................::3=. @GU LGLDIQGU ..................................................................................................................................::1
ENJSI]QG 2 ; FJLI@@GU @DBIZWGU ]]@ G] ELDU ............................................................................. ::2:. HD]IDH MG FJLI@@G MG EIQEWI] @DBIZWG ..................................................................................................::21. @GU VJQIJH]GU ]GE NHD@DBIZWGU MGU FJLI@@GU @DBIZWGU ]]@ G] ELDU ............................................................::25. @J U]QWE]WQG MG AJUG MGU FJLI@@GU @DBIZWGU ]]@ G] ELDU .........................................................................::>=. @GU SJQJLG]QGU G@GE]QIZWGU MGU EIQEWI]U @DBIZWGU .................................................................................::>7. @GU SGQFDQLJHEGU MYHJLIZWGU MGU EIQEWI]U @DBIZWGU ..............................................................................::96. SGQFDQLJHEGU EDLSJQGGU MGU MIFFGQGH]GU FJLI@@GU ]]@ G] ELDU ................................................................:132. @GU MIFFGQGH]U G]JBGU MG UDQ]IG .........................................................................................................:13>. IH]GQFJEJBG MGU EIQEWI]U @DBIZWGU .....................................................................................................:1:
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 7/216
2
UDLLJIQG
ENJSI]QG > ; ]GLSDQIUJ]GWQU J AJUG MG EIQEWI]U IH]GBQGGU .......................................................... :15:. @G EIQEWI] MG AJUG ; @G EIQEWI] QE .......................................................................................................:151. SQIHEISG MG AJUG ..............................................................................................................................:1=5. @G ]GLSDQIUJ]GWQ HG777 ....................................................................................................................:1==. LDMGU MG FDHE]IDHHGLGH] MW HG777 ....................................................................................................:1=
ENJSI]QG 9 ; EIQEWI]U @DBIZWGU SQDBQJLLJA@GU ........................................................................ :12:. SQIHEISGU G] ]GENHIZWGU MG AJUG .........................................................................................................:121. @J E@JUUIFIEJ]IDH MGU S@M ..................................................................................................................:1>5. @GU SJ@ (SQDBQJLLJA@G JQQJY @DBIE)................................................................................................... :1>=. @GU BJ@ (BGHGQIE JQQJY @DBIE) ............................................................................................................:197. SQDBQJLLJ]IDH MGU S@M ....................................................................................................................:19
ENJSI]QG :3 ; @G BQJFEG] ....................................................................................................... :51:. ]YSGU MG BQJFEG] ............................................................................................................................ :511. G@GLGH]U MG AJUG ............................................................................................................................:5=5. @GU QGB@GU M'GVD@W]IDH M'WH BQJFEG] ...................................................................................................:5==. U]QWE]WQGU MG AJUG M'WH BQJFEG] .......................................................................................................:57
ENJSI]QG :: ; JW]DLJ]G SQDBQJLLJA@G IHMWU]QIG@ .................................................................... :59:. @DBIZWG EJA@GG ...............................................................................................................................:591. JW]DLJ]G SQDBQJLLJA@G IHMWU]QIG@ ...................................................................................................:=3
FDHE]IDH EDLLWHIZWGQ
ENJSI]QG : ; IH]GQFJEG GH UDQ]IG ............................................................................................ :=>:. IH]GQFJEG NDLLG/LJENIHG (INL) .........................................................................................................:=>1. IUD@J]IDH BJ@VJHIZWG ......................................................................................................................:=9
ENJSI]QG 1 ; @IJIUDH SJQJ@@G@G G] @IJIUDH UGQIG ......................................................................... :7::. @IJIUDH SJQJ@@G@G ............................................................................................................................:7:1. @IJIUDH UGQIG ..................................................................................................................................:7:5. HDQLG QU151 .................................................................................................................................. :71=. HDQLG QU=>7 ..................................................................................................................................:75
W H I ] G ]
ENJSI]QG : ; BGHQJ@I]GU UWQ @G MGUUIH ]GENHIZWG ...................................................................... :72:. SQIHEISJW^ ]YSGU MG MGUUIHU IHMWU]QIG@U ...............................................................................................:721. FDQLJ]U ........................................................................................................................................:725. G@GLGH]U SGQLJHGH]U ......................................................................................................................:7>=. @'GENG@@G .......................................................................................................................................:7>7. @G EJQ]DWENG .................................................................................................................................:7>6. HDLGHE@J]WQG ................................................................................................................................:792. GEQI]WQG .......................................................................................................................................:79>. @GU ]QJI]U ......................................................................................................................................:79
ENJSI]QG 1 ; ]QJEGU BGDLG]QIZWGU ― IH]GQUGE]IDHU .................................................................... :63:. ]QJEGU BGDGLG]QIZWGU .....................................................................................................................:631. IHGQUGE]IDHU ..................................................................................................................................:6:
ENJSI]QG 5 ; QGSQGUGH]J]IDH BGDLG]QIZWG MGU SIGEGU ................................................................ :61:. SGQUSGE]IVG EJVJ@IGQG ......................................................................................................................:611. SQDKGE]IDHU G] VWGU ........................................................................................................................:615. EDWSGU UILS@GU ― NJENWQGU ................................................................................................................:6==. UGE]IDH .........................................................................................................................................:677. HD]IDHU UWQ @G FI@G]JBG ...................................................................................................................:66
ENJSI]QG = ; G^GEW]IDH BQJSNIZWG MG @J ED]J]IDH .................................................................... :6>:. QD@GU ........................................................................................................................................... :6>1. G^GEW]IDH BQJSNIZWG MG @J ED]J]IDH ..................................................................................................:6>
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 8/216
>
UDLLJIQG
ENJSI]QG 7 ; QGSQGUGH]J]IDH VD@WLIZWG................................................................................... :23:. LDMG@GWQ VD@WLIZWG .......................................................................................................................:231. EQGJ]IDH MGU VD@WLGU G@GLGH]JIQGU ...................................................................................................:2:5. EQGJ]IDH M'WHG SIGEG UILS@G ...............................................................................................................:2:=. EQGJ]IDH M'WH JUUGLA@JBG UILS@G ........................................................................................................:21
ENJSI]QG 6 ; ]D@GQJHEGU G] JKWU]GLGH]U ................................................................................. :2=:. ]D@GQJHEGU MILGH]IDHHG@@GU .............................................................................................................:2=1. JKWU]GLGH]U ..................................................................................................................................:2=5. ]D@GQJHEGU BGDLG]QIZWGU ................................................................................................................:27
ENJSI]QG 2 ; ED]J]IDH FDHE]IDHHG@@G ..................................................................................... :22:. MGFIHI]IDHU ...................................................................................................................................:221. LG]NDMG SDWQ ]QJEGQ WHG ENJIHG MG ED]GU ..........................................................................................:2>
ENJSI]QG > ; @GU LJ]GQIJW^ .................................................................................................... :29:. HD]IDHU BGHGQJ@GU ..........................................................................................................................:291. MGUIBHJ]IDH MGU LJ]GQIJW^ ...............................................................................................................:>35. LIUG GH őWVQG MGU LJ]GQIJW^ ............................................................................................................:>:
ENJSI]QG 9 ; @IJIUDHU G] UENGLJ]IUJ]IDH .................................................................................. :>=:. HD]IDH MG FDHE]IDHU LGEJHIZWGU .......................................................................................................:>=1. FDHE]IDH @IJIUDH .............................................................................................................................:>=5. UENGLJ]IUJ]IDH ..............................................................................................................................:>6
ENJSI]QG :3 ; @IJIUDHU GHEJU]QGLGH]U ..................................................................................... :>>:. MGFIHI]IDH .....................................................................................................................................:>>1. LDYGHU M’JUUGLA@JBG MGLDH]JA@GU .....................................................................................................:>>5. LDYGHU M’JUUGLA@JBG HDH MGLDH]JA@GU (SGQLJHGH]U) ............................................................................:93
ENJSI]QG :: ; @WAQIFIEJ]IDH ― G]JHENGI]G ................................................................................. :91:. @WAQIFIEJ]IDH .................................................................................................................................:911. G]JHENGI]G ....................................................................................................................................:95
ENJSI]QG :1 ; FDHE]IDH BWIMJBG ............................................................................................ :97:. BWIMJBG GH QD]J]IDH .......................................................................................................................:971. BWIMJBG GH ]QJHU@J]IDH ...................................................................................................................:96
W H I ] G S Q D K G ] G H E J M Q G
ENJSI]QG : ; JHJ@YUG FDHE]IDHHG@@G ...................................................................................... :99:. JHJ@YUG FDHE]IDHHG@@G G^]GQHG .........................................................................................................:991- JHJ@YUG FDHE]IDHHG@@G IH]GQHG .........................................................................................................1315- U]QWE]WQG FDHE]IDHHG@@G M'WH UYU]GLG ...............................................................................................137
ENJSI]QG 1 ; EDHEGS]IDH JUUIU]GG SJQ DQMIHJ]GWQ (EJD) .............................................................1:3
ENJSI]QG 5 ; SQDKG] GHEJMQG - MIQGE]IVGU ................................................................................. 1:::. MIQGE]IVGU .....................................................................................................................................1::1. G^GLS@GU MG SQDSDUI]IDHU MG SG ..........................................................................................................1:15. G^GLS@GU MG UYU]G LGU .......................................................................................................................1:5
AIA@IDBQJSNIG ...................................................................................................................... 1:7
IHMG^ .................................................................................................................................. 1:6
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 9/216
W H I ] G JM E 9
W HI ]É J MEJ ` i l g h t g r - M i s t r i a u g r - E d h v g r t i r
S Q G Q G Z W I U
Edhhjissjhegs béhérj`gs jequisgs mjhs `’ghsgibhglght ]rdhe Edlluh.
Edhegpts m’jhj ysg fdhetidhhg``g ;
Uystîlg ? Fdhetidh b`daj`g gt fdhetidhs mg sgrviegs ? Fdhetidhs tgenhiqugs, FJU], UJM], gte.
S Q É U G H ] J ] I D H
Sdur jbir sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg, uh systîlg jutdljtisé j agsdih m’éhgrbig, qui suairjmg hdlargux trjitglghts pdur ëtrg jmjptés ã `j hjturg mg `'jetidh sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg.
@’uhité JME trjitg mdhe mg egs jspgets qui pguvght ëtrg ldmé`isés pjr `gs fdhetidhsbéhériqugs, e'gst ã mirg qui s'jpp`iqught sur `j p`upjrt mgs systîlgs ? i` s'jbit mgs fdhetidhs ;
J`ilghtgr ?
Mistriaugr ?
Edhvgrtir ?
Brjhmgurs pnysiqugs ã
lgsurgr
h i t é J M Ehgrbigsm’ghtrég
JEZWGQIQ QJI]GQ EDLLWHI WGQ
JBIQ
njèhg m’ihfdrljtidh
hfdrljtidhsmgstihégs ã m’jutrgs
systîlgs gt jux ihtgrfjegs N/L
Drmrgs
hfdrljtidhsissugs m’jutrgs
systîlgs gt’Ihtgr jegs N/L
@ILGH]GQ MIU]QIAWGQ DHVGQ IQ ]QJHULG]]QG
jtiîrg m' ŕuvrggh ghtrég
jtiîrg m' ŕuvrg ghsdrtig
Enjèhg m’éhgrbig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 10/216
FDHE]IDH J`il gh tgr:3
Gh béhérj`, `gs systîlgs jutdljtisés lgttght gh ŕuvrg p`usigurs typgs m’éhgrbig. @gséhgrbigs priheipj`glght gxp`ditégs sdht `’éhgrbig é`getriqug gt `’éhgrbig léejhiqug sdus`gurs mifférghtgs fdrlgs. Dh hdtg gh pjrtieu`igr ;
@j sdureg m’éhgrbig é`getriqug, qui bráeg ã `j sdup`gssg mg sgs létndmgs mgbéhérjtidh gt mg trjhspdrt, mglgurg uhg riengssg ihébj`ég. I` h’gst pjssurprghjht mdhe mg rgljrqugr qug `’j`ilghtjtidh gh éhgrbig é`getriqug gst`jrbglght jmdptég jussi aigh gh li`igu ihmustrig` qu’gh li`igu mdlgstiqug ?
@j sdureg m’éhgrbig phguljtiqug qui gst jussi `jrbglght présghtg mjhs `gssystîlgs ihmustrig`s. Egttg éhgrbig gst mjhs `j p`upjrt mgs ejs béhérég ã pjrtirmg `’éhgrbig é`getriqug.
@j pdsitidh mg `j fdhetidh J`ilghtjtidh gh éhgrbig mjhs uhg enjèhg m’éhgrbig, jihsi qug sj
fdhetidh b`daj`g sdht rgprésghtégs pjr `j fiburg suivjhtg ;
Ghgrbig Udureg m’j`ilghtjtidh GhgrbigG`getriqug Qésgju é`getriqug, pi`gs, gte. G`getriqugG`getriqug Edlprgssgur Shguljtiqug
WHI]G JME
FDHE]IDH
J @ I L G H ] G Q
SQGUGH]J]IDH
EDLSG]GHEGU J]]GHMWGU
pjrtir mg tdut du pjrtig m’uh prdmuit suppdrt jvge sdh ejnigr mgs enjrbgs gt sdh mdssigrtgenhiqug ;
Imghtifigr `gs edhstitujhts mu résgju m’j`ilghtjtidh Gxprilgr `gs ejrjetéristiqugs mgs edhstitujhts mu résgju m’j`ilghtjtidh
ENJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH J@ILGH]GQ
J`ilghtjtidh é`getriqug Brjhmgurs é`getriqugs ejrjetéristiqugs Uéeurité mgs aighs gt mgs pgrsdhhgs J`ilghtjtidh phguljtiqug
J@ILGH]GQ MIU]QIAWGQ EDHVGQ]IQ
WHI]G JME
]QJHULG]]QG JBIQ
Ljtiîrgm’ŕuvrg gh
ghtrég
Ljtiîrg
m’ŕuvrg ghsdrtig
Éhgrbigm’ghtrég
J`ilghtgrgh éhgrbig
ENJÈHG M’ÉHGQBIG
hgrbigm’ghtrég
hgrbigmg sdrtig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 11/216
E n j p itrg : @ ’éh grbig é`ge tr iq u g ::
ENJSI]QG :
@’GHGQBIG G@GE]QIZWG
IH]QDMWE]IDH ;
@'éhgrbig é`getriqug prdvight m’uhg trjhsfdrljtidh m'éhgrbig léejhiqug, ljbhétiqug, eniliqug du`ulihgusg. Egttg sdureg m’éhgrbig pgut sg présghtgr sdus fdrlg m’uhg sdureg mg tghsidh edhtihug duj`tgrhjtivg. @’uhité m’uhg tghsidh é`getriqug gst `g Vd`t (V).
:. ]DSD@DBIG MW QGUGJW G@GE]QIZWG ;
@g systîlg é`getriqug edlprghm mgs sitgs mg prdmuetidh (eghtrj`gs hue`éjirgs, tngrliqugs,nymrju`iqugs, du prdmuetidh méeghtrj`iség ; éd`ighhgs, pgtitg nymrju`iqug, edbéhérjtidh, gte.), gt mgs`igux mg edhsdlljtidh (edlluhgs, ghtrgprisgs, gte.), rg`iés pjr `g résgju é`getriqug (trjhspdrt gtmistriautidh). Eg mgrhigr j pdur rý`g m’jenglihgr `’éhgrbig vgrs `gs `igux mg edhsdlljtidh, jvge mgsétjpgs m’é`évjtidh gt mg ajissg mu hivgju mg tghsidh mjhs mgs pdstgs mg trjhsfdrljtidh. @j tghsidh ã `jsdrtig mgs brjhmgs eghtrj`gs gst pdrtég ã =33 333 vd`ts pdur `ilitgr `gs pgrtgs m’éhgrbig sdus fdrlg mgenj`gur mjhs `gs eáa`gs ? eg sdht `gs pgrtgs pjr « gffgt Kdu`g ¿.
Ghsuitg, `j tghsidh gst prdbrgssivglght rémuitg ju p`us prîs mg `j edhsdlljtidh, pdur jrrivgr juxmifférghts hivgjux mg tghsidh juxqug s sdht rjeedrmés `gs edhsdlljtgurs (=33 333 vd`ts, 117 333 vd`ts, 93333 vd`ts, 65 333 vd`ts, 13 333 vd`ts, =33 vd`ts du 153 vd`ts suivjht `gurs agsdihs gh puissjheg).
@'DHG (Dffieg Hjtidhj` m’G`getrieité) jssurg egttg fdurhiturg pjr `'gxp`ditjtidh mirgetg m'uhités mgprdmuetidh jihsi qug pjr `gs duvrjbgs qu'i` j edhfiés ã mgs dpérjtgurs privés mjhs `g ejmrg mg edhtrjts mgprdmuetidh edhegssidhhg`.
Gh tgrlg mg prdmuetidh `g résgju hjtidhj` j pdur lissidh mg ;
jssurgr uhg bgstidh dptilj`g mu pjre mg prdmuetidh ? vgi``gr ã `j sjtisfjetidh mg `j mgljhmg gh éhgrbig é`getriqug gxprilég pjr `g Mispjtenihb Hjtidhj ,
gt egei mjhs `gs lgi``gurgs edhmitidhs mg séeurité, mg rghmglght, mg mispdhiai`ité gt mg edÿt.
@g pjre hjtidhj` mg prdmuetidh gst edlpdsé mg ldyghs mg prdmuetidh tngrliqug, nymrju`iqug gtéd`ighhg.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 12/216
FDHE]IDH J`il gh tgr:1
J `j fih 1337, eg pjre sg edlpdsg edllg suit ;
Suissjheg ihstj``ég gh LR
16 usihgs nymrju`iqugs : 167
Utjtidh Sdlpjbg gt turaihjbg m’Jfdurgr* =6=
7 eghtrj`gs tngrliqugs vjpgur 1 5>7
enjradh :2>7
Fidu` 6336 eghtrj`gs turaihgs ã bjz 6:7
Eye`g edlaihé mg ]JNJMMJQ] =33
]ngrliqug migsg` 69
]dtj` ]ngrliqug 5 =69
Gd`igh (mdht 73 LR mg j EGM*) 75,9
]dtj` DHG 7 171
* rébidh m’grrjenimij.** Edlité gurdpéghhg mg mistriautidh.
HD]J ; @g Rjtt (R) gst `’uhité mg `j puissjheg. Whg sdureg mg puissjheg :oR pgut j`ilghtgr, gh lëlgtglps, mix jlpdu`gs mg :33R enjeuhg.
@g brjpniqug suivjht rgprésghtg `jsjtisfjetidh gh éhgrbig é`getriqug mue`ight ljrdejih. Whg pjrt mg egttgedhsdlljtidh gst jssurég pjr `gseghtrj`gs mg prdmuetidh nymrju`iqug, uhgjutrg pjr `gs eghtrj`gs mg prdmuetidhtngrliqug, uhg jutrg pjr `gs tgenhiqugshduvg``gs (éd ighs, sd`jirgs, gte.) ? `g
rgstg mg `j mgljhmg gst ilpdrté mg`’Whidh Gurdpégh.
1. ]YSGU MG EGH]QJ@G ;
1.:. Méfihitidhs béhérj`gs ;
1.:.:. ]uraihg ;
E'gst uh ldtgur rdtjtif qui edhvgrtit `’éhgrbig m’uh edurjht m’gju, mg vjpgur du mg bjz gh éhgrbigléejhiqug. Mjhs `g mdljihg mg `j prdmuetidh dh pgut mdhhgr ã titrg m’gxglp`g ;
]uraihg pg`tdh ]uraihg ã vjpgur
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 13/216
E n j p itrg : @ ’éh grbig é`ge tr iq u g :5
1.:.1. j`tgrhjtgur ;
E’gst `’drbjhg qui trjhsfdrlg `’éhgrbig mg `j rdtjtidh gh uhg éhgrbig é`getriqug ;
@'j`tgrhjtgur fdurhit uhg `ibhg trifi`jirg(sibhj` tripnjsé) mdht `gs tghsidhs sdht mgssihusdämgs mépnjségs mg :13³ gt mdht `jvj`gur gffiejeg gst mg 13oV.@j fréqugheg mgs tghsidhs gst mg 73Nz ?
egttg fréqugheg (f) gst fixég pjr `j vitgssgmg rdtjtidh mg `j turaihg (h) gt `g hdlargmgs pý`gs (S) mg `’j tgrhjtgur sg`dh `jrg`jtidh ;
f < p x h.Jvge ;
f gh Nz (Ngrtz) h gh trs/s (tdurs/sgedhmg)
Gxglp`g ; h<:733tr/lih gt p< 1 mdhe f < 73Nz.
V:(t) < V.∛ 1.sih(1ft)V1(t) < V.∛ 1.sih(1f t - 1/5)V5(t) < V.∛ 1.sih(1f t - =/5)Jvge V < 13oV
1.1. Ghgrbig m’dribihg nymrju`iqug ;
Mjhs eg typg mg eghtrj`g `j puissjheg mg `’gju (éhgrbig pdtghtig``g) gst gxp`ditég pdur ghtrjèhgr mgsturaihgs edup`égs ã mgs j`tgrhjtgurs. Dh mistihbug ;
@gs eghtrj`gs mg njutg enutg ; @j njutgur mg enutg gst supérigurg ã 133l. @gs eghtrj`gs mg ldyghhg enutg ; @j njutgur mg enutg gst edlprisg ghtrg 53l gt 133l.
@gs eghtrj`gs mg ajssg enutg ; @j njutgur mg enutg gst ihférigurg ã 53l.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 14/216
FDHE]IDH J`il gh tgr:=
@gs usihgs mg pdlpjbg/turaihjbg ; @gs stjtidhs mg trjhsfgrt m'éhgrbig pjr pdlpjbgfdhetidhhght sur `g priheipg mu rgeye`jbg mg `'gju pjr pdlpjbg ;
]uraihjbg ; `'j tgrhjtgur prdmuit mg `'éhgrbig é`getriqug. Sdlpjbg ; `j pdlpg edhsdllg mg `'éhgrbig pdur rgldhtgr `'gju m'uh ajssih ihférigur
ã uh ajssih supérigur.
@gs stjtidhs ljréldtriegs ; qui gxp`ditght `j fdreg mg `j ljrré pdur ghtrjèhgr `gs turaihgs.
1.5. Ghgrbig m’dribihg tngrliqug ;
Mjhs eg typg mg eghtrj`g, `j enj`gur prdmuitg pjr `j edlaustidh m’uh edlaustia`g (enjradh, fug` ,gte.), prdmuit `’évjpdrjtidh mg `’gju. Egttg vjpgur sdus prgssidh pgrlgt m’ghtrjèhgr uhg turaihg ãvjpgur gh rdtjtidh ;
1.=. Ghgrbig m’dribihg hue`éjirg ;
Whg eghtrj`g hue`éjirg gst uhg eghtrj`g tngrliqug qui uti`isg `'éhgrbig fdurhig pjr uh réjetgurhue`éjirg. Eg réjetgur prdmuit uhg brjhmg qujhtité mg enj`gur qui gst ejptég pjr mg `'gju sdus prgssidheireu`jht mjhs `g eireuit priljirg (eireuit fgrlé).
Gxglp`g mg `j ljrré njutggr
uraihg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 15/216
E n j p itrg : @ ’éh grbig é`ge tr iq u g :7
Sjr `'ihtgrlémijirg mu béhérjtgur mg vjpgur, `'gju sdus prgssidh mu eireuit priljirg edlluhiqug sjenj`gur ã `'gju m'uh mguxiîlg eireuit fgrlé, `g eireuit sgedhmjirg. I` gst jihsi pdssia`g m'datghir mg `jvjpgur ã njutg prgssidh mjhs eg eireuit sgedhmjirg.
@j prgssidh mg egttg vjpgur fjit tdurhgr ã brjhmg vitgssg uhg turaihg qui ghtrjèhg g``g-lëlg uhj`tgrhjtgur qui prdmuit uhg tghsidh j`tgrhjtivg sihusdämj`g. J `j sdrtig mg `j turaihg `j vjpgur gstrgfrdimig pdur sg trjhsfdrlgr gh gju, puis rghvdyég mjhs `g béhérjtgur mg vjpgur.
@g rgfrdimissglght mg `j vjpgur issug mg `j turaihg gst edhfié ã uhg tdur mg rgfrdimissglght du uhedurs m'gju ilpdrtjht.
5. @GU UDWQEGU JW]DHDLGU ;
5.:. Ghgrbig sd`jirg ;
Dh mistihbug mgux typgs mg eghtrj`g gxp`ditjht `’éhgrbig mu sd`gi` ;
Eghtrj`gs tngrldmyhjliqugs ; @jedheghtrjtidh mu rjydhhglght sd`jirg pjr mgslirdirs pgrlgt m’datghir mgs tglpérjturgs mg`’drmrg mg =73³E. Egttg tglpérjturg pgrlgtm’évjpdrgr `’gju qui fjit tdurhgr mgs turaihgs.
Eghtrj`gs pndtdvd`tjäqugs du pndtdpi`gs ;Mjhs egs eghtrj`gs mgs eg``u`gs pndtdvd`tjäqugsuti iségs ã egt gffgt sdht mgs edlpdsjhtsé`getrdhiqugs ã sgli edhmuetgur ejpja`g mgméaitgr uh edurjht é`getriqug mjhs uh eireuitgxtérigur, `drsqu’i s sdht ée`jirés pjr `grjydhhglght sd`jirg.
Eghtrj`g tngrldsd`jirg mg Jih Ahi Ljtnjr
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 16/216
FDHE]IDH J`il gh tgr:6
5.1. Ghgrbig mu vght ;
@’éhgrbig eihétiqug mu vght prdmuit `j rdtjtidh mgs pá`gs m’uhgéd`ighhg, qui gst uhg sdrtg mg brjhm ldu ih, qui jetidhhg`'j`tgrhjtgur. @gs rgssduregs mu vght sdht edhsimérja`gs ljisirrébu`iîrgs ghtrg `g kdur gt `j huit, ghtrg `’nivgr gt `’été ? e’gstpdurqudi, egttg sd`utidh rgstg dhérgusg.
5.5. Brdupgs é`getrdbîhgs ;
@gs brdupgs é`getrdbîhgs sdht mgs pgtits j`tgrhjtgurs mdht`’ghtrjèhglght gh rdtjtidh sg fjit gh béhérj`, pjr uh ldtgurtngrliqug (ldtgur Migsg` pjr gxglp`g). @j puissjheg gstbéhérj`glght `ilitég ã qug`qugs mizjihgs mg oi`dwjtts.
Egs brdupgs sdht béhérj`glght uti isés edllgj`ilghtjtidh mg sgedurs, j ilghtjtidh é`getriqugihihtgrruptia`g mjhs `gs `dejux gxibgjht uhg edhtihuité mgsgrvieg tg` qug `gs nýpitjux.
5.=. Si`gs gt jeeulu`jtgurs ;
Sjrli `gs béhérjtgurs mg tghsidh edhtihug `gs p`us rghedhtrés mjhs `j prjtiqug qudtimighhg, dhtrduvg `gs pi`gs gt `gs ajttgrigs m’jeeulu`jtgurs. Egttg sdureg rgprésghtg uhg trjhsfdrljtidh mg`’éhgrbig eniliqug gh éhgrbig é`getriqug.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Whg stjtidh m’irribjtidh gst j`ilghtég pjr eg``u`gs sd`jirgs. Ujenjht qug `j stjtidh gst edhstituég pjr mguxpdlpgs mdht `j puissjheg mg enjeuhg gst 5oR gt mg rghmglght 95 %. @j tghsidh m’j`ilghtjtidh hdlihj`ggst mg :33 V (e’gst `j tghsidh ã fdurhir ju brdupg pdlpg/edhvgrtissgur).Ujenjht qug enjqug eg``u`g é`élghtjirg pgut fdurhir uhg puissjheg :R jvge uhg tghsidh :.17V ;
:. Zug` gst `g hdlarg mg eg``u`gs pndtdvd tjäqugs ã uti`isgr.1. Mdhhgr uh senélj mg arjhenglght mg egs eg``u`gs.5. Ui ’jirg m’uhg eg``u`g gst mg 7el1. Zug` gst `’jirg tdtj` gh l1 deeupé pjr `g pjhhgju sd`jirg.
EDQQIBG ;
:. @g hdlarg mg eg``u gs ã uti`isgr gst ;H < `j puissjheg tdtj`g mgljhmég / `j puissjheg m’uhg eg``u`g.H < 6333 / : sdit 6333 eg``u`gs pndtdvd`tjäqug.
1. @j tghsidh qug mdit fdurhir `g pjhhgju gst W < :33V. Mdhe `g hdlarg mg eg``u`g ã lgttrggh sérig gst ; Hs < :33/:.17 sdit >3 eg``u`gs.
Dr dh mdit uti`isgr ju lihilul 6333 eg``u`gs pdur jssurgr `j puissjheg mgljhmég. Mdhe `ghdlarg mg rjhbégs (>3 eg``u`gs mjhs enjqug rjhbé) ã lgttrg gh pjrj``î`g ; Hp < 6333/>3sdit 27 rjhbégs.
5. @’jirg tdtj`g deeupég pjr `g pjhhgju gst ; J < 6333 x 7 el1 < 53 333 el1, sdit J < 5 l1.
Si`gs Jeeulu`jtgur
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 17/216
E n j p itrg 1 @ gs brj h m gu rs é`ge tr iq u gs :2
Enjpitrg 1
@GU BQJHMGWQU G@GE]QIZWGU
:. BQJHMGWQU EJQJE]GQIU]IZWGU LIUGU GH KGW ;
:.:. Hdtidh mu edurjht é`getriqug ;
@g mép`jeglght mgs é`getrdhs `iargs mjhs uh eireuité`getriqug fgrlé ghbghmrg eg qu’dh jppg``g uh edurjhté`getriqug. @’uhité mu edurjht é`getriqug gst `’Jlpîrg (J).
:.1. Lgsurg mg edurjht é`getriqug ;
Dh lgsurg `g edurjht é`getriqug pjr `’uti isjtidh m’uh jlpîrglîtrg. @’jlpîrglîtrg gst uh jppjrgi`qui mdit ëtrg ldhté gh sérig mjhs uh eireuit edllg `g ldhtrg `j fiburg suivjhtg ;
:.5. Hdtidh mg résistjheg ;
:.5.:. Sriheipg gt sylad`g ;
Wh fi` edhmuetgur présghtg uhg mifférgheg mg pdtghtig` (m.m.p) ghtrg sgs adrhgs `drsqu’i` gst trjvgrsépjr uh edurjht é`getriqug. Egei gst mÿ ã sj résistjheg ihtgrhg mdht `j vj`gur gst mdhhég pjr `jfdrlu`g ;
jvge ; ` ; `dhbugur mu fi` ? U ; sj sgetidh ? ; `j résistivité (ejrjetéristiqug mg `j hjturg mu edhmuetgur)
:.5.1. @di m’Dnl ;
Egttg `di gxprilg qug egrtjihs ljtérijux dht uhg répdhsg `ihéjirg ghedurjht ã uhg mifférgheg mg pdtghtig` ilpdség. Ui dh edhsimîrg uhgrésistjheg, hdté Q jvge ã sgs adrhgs uhg tghsidh W , g``g sgrjtrjvgrség pjr uh edurjht I, tg` qug, qug`qug sdit `g tglps t, W gt Ivérifight tdukdurs `j rg`jtidh mg prdpdrtidhhj`ité ;
g g
g
g
g
W < Q . I
Q < ϊ.` / U
njrbg
J
Udureg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 18/216
FDHE]IDH J`il gh tgr:>
:.5.5. Jssdeijtidh mgs résistjhegs ;
Uuivjht qug mgs résistjhegs sdht jssdeiégs gh sérig du gh pjrj``î`g, i` résu`tg mg `gur jssdeijtidh uhgrésistjheg équivj`ghtg Qg mdht `j vj`gur mépghm mgs vj`gurs mgs mifférghtgs résistjhegs jssdeiégs.
j. Jssdeijtidh sérig ;
@j résistjheg équivj`ghtg mg mgux résistjhegs gh sérig gst `j sdllg mg egs mgux résistjhegs.
a. Jssdeijtidh gh pjrj``î`g ;
@j résistjheg équivj`ghtg mg mgux résistjhegs gh pjrj``î`g gst tg` qug ;
1::::
Q Q Q g
:.5.=. Edmg mg edu`gurs ;
Dh hg pgut pjs fjariqugr `gs résistjhegs jvge tdutgs `gs vj`gurs pdssia`gs. @gs résistjhegs sdhtfjariquégs gh brjhmgs sérigs pjr `gs edhstruetgurs mgs edlpdsjhts é`getrdhiqugs. Dh `gs fjariqugj`drs suivjht mgs vj`gurs hdrlj`iségs, qui eduvrght `jrbglght `gs agsdihs gh résistjhegs. Egs vj`gurssdht ihmiquégs sur egs résistjhegs sdus fdrlg m’jhhgjux gh edu`gur suivjht `g edmg suivjht ;
@j td`érjheg gst uh pdureghtjbg qui ihmiqug `j préeisidh mg `j résistjheg. Edhhjissjht `j vj`gur mgenjqug eniffrg dh pgut métgrlihgr `j vj`gur mg `j résistjheg edllg suit;
Q < _(:gr eniffrg x :) + (1glg eniffrg x :3)\ x :3 Lu`tip`iejtgur `j td`érjheg ghΩ.
Qg < Q: + Q1
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 19/216
E n j p itrg 1 @ gs brj h m gu rs é`ge tr iq u gs :9
Gxglp`g ; Ej`eu` mg `j vj`gur m'uhg résistjheg mdht `gs trdis edu`gurs sibhifiejtivgs sdht `g rdubg.
Q < _ (1 x:) + (1 x :3) \ x :3 1 < 11 x :33 < 1,1 O
@gs vj`gurs hdrlj`iségs mgs résistjhegs sdht e`jsségs pjr mgs sérigs mg vj`gurs hdtégs (G6, G:1, G1=du G=>), qui ihmiqught `g hdlarg mg vj`gurs mjhs uhg sérig. Sjr gxglp`g, `gs vj`gurs mg `j sérig G:1sdht ;
:3 ? :1 ? :7 ? :> ? 11 ? 12 ? 55 ? 59 ? =2 ? 76 ? 6> ? >1
]dutgs `gs résistjhegs mg `j sérig G:1 sdht mgs lu`tip`gs du mgs sdus lu`tip`gs mg egs vj`gurs .Sjrgxglp`g, dh trduvg :,1 , :1 , :13, :.1O, :1O, :13O, :.1L gt jihsi mg suitg.
:.5.7. Qésistjheg vjrija`g ;
Dh j sduvght agsdih, mjhs `gs ldhtjbgs é`getrdhiqugs, mg réb`gr uhg résistjheg sur p`jeg pdur jvdir`j vj`gur gxjetg gxibég pjr uh ldhtjbg mdhhé ? dh uti`isg j`drs ;
Udit uh pdtghtidlîtrg pdur réb`gr `j résistjheg rébu`iîrglght edllg pdur `g vd`ulg m'uhpdstg Qjmid ?
Udit uh jkustja`g pdur jkustgr `j vj`gur héegssjirg uhg fdis pdur tdutg ?
Mjhs `gs 1 ejs, `g sylad`g gst `g lëlg ; S gst `j vj`gur tdtj`gmg `j résistjheg. @g eursgur κ mivisg `j résistjheg tdtj`g S gh 1pdrtidhs ;
Q: < κS ;
Ui `g eursgur gst gh pdsitidh njut, j`drs κ < : gt Q: < S ? Ui `g eursgur gst gh pdsitidh ajssg, j`drs κ < 3 gt Q: < 3.
Q1 < S ― Q: < S ― κS < S(:- κ).
:.=. Mivisgur mg tghsidh ;
Sdur mivisgr uhg tghsidh, dh uti`isg uh pdht mivisgur mg tghsidh. Egpdht gst edhstitué mg `’jssdeijtidh gh sérig mg mgux résistjhegs Q: gtQ1 ;
Vs < _Q1 / (Q: + Q1)\.W
Qgljrqug ; Ejs m'uhg résistjheg vjrija`g ;
S
Q: < κS
Q1 < S(: κ)
s
Sκ.SVg
Vs < Vg. κ S/S
Vs < κ.Vg
dtghtidlîtrg
J k u s t j a ` g s
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 20/216
FDHE]IDH J`il gh tgr13
:.7. Mivisgur mg edurjht ;
Dh mivisg uh edurjht pjr `j lisg gh pjrj``î`g mg mgux résistjhegs Q: gt Q1 ;
:.6. Suissjheg ;
Dh jppg``g puissjheg `’éhgrbig edhsdllég du méaitég pjr uhg enjrbg pghmjht uhg sgedhmg. E’gst `gprdmuit mu edurjht qui trjvgrsg `j enjrbg jvge `j tghsidh jux adrhgs ;
S < W . I
Sdur lgsurgr `j puissjheg dh uti`isg béhérj`glght uh wjttlîtrg.
:.2. Fréqugheg ;
Sdur uh sibhj` péridmiqug u(t), e'gst `g hdlarg mg péridmgs pjr sgedhmg. @'uhité mg `j fréqugheg gst
`g ngrtz (Nz). Mg eg fjit `j rg`jtidh qui `ig `j fréqugheg ã `j péridmg gst ;
1. J@ILGH]J]IDH EDH]IHWG U]JAI@IUGG ;
@gs systîlgs é`getrdhiqugs dht agsdih m’uhg j`ilghtjtidh edhtihug. Egttg tghsidh edhtihug gstbéhérj`glght béhérég ã pjrtir mg ;
pi`gs pdur `gs systîlgs pdrtja`gs gt ã fjia`g edhsdlljtidh, tg` qu'uhg té`éedlljhmg mgté`évisidh, gte.
mg ajttgrig m'jeeulu`jtgurs pdur `gs systîlgs tg` qug `j vditurg, gte.
sgetgur pdur mgs systîlgs qui mgljhmg mg `j puissjheg gt qui dht jeeîs ju résgju j`tgrhjtif.
I: < I ._Q: / (Q: + Q1)\
njrbg
@j puissjheg lgsurég pjr `gwjttlîtrg gst ;
S < W . I
F < :/]
] ; péridmg gh sgedhmg (s). E'gst `g tglps jprîs `gqug` `g sibhj` sg répîtg.t
u(t)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 21/216
E n j p itrg 1 @ gs brj h m gu rs é`ge tr iq u gs 1:
Mjhs eg mgrhigr ejs, `j tghsidh j`tgrhjtivg mdit ëtrg edhvgrtig gh tghsidh edhtihug stjai iség,edhfdrlélght ju senélj syhdptiqug suivjht ;
1.:. ]rjhsfdrljtidh ;
@g rý`g mg `j trjhsfdrljtidh gst m’jajissgr `j tghsidh mu sgetgur, qui gst mg 113V. @’é`élghté`getriqug qui réj`isg egttg fdhetidh gst `g trjhsfdrljtgur.
1.1- Qgmrgssglght ;
Egttg fdhetidh gst réj`iség ã `’jimg mg `j midmg.
1.1.:- Fdhetidhhglght gt sylad`g ;
@j midmg gst uh edlpdsjht é`getrdhiqug ã edhmuetidh uhimirgetidhhg``g ; g``g hg edhmuit qug mjhs `gsghs mg `’jhdmg J vgrs `j ejtndmg O. Udh sylad`g gst rgprésghté ã `j fiburg ei-mgssdus. @g sylad`gmg `j midmg ihmiqug `g sghs mg edhmuetidh. Wm < 3,2V gst jppg`ég `j tghsidh mg sgui` mg `j midmg.
Sd jrisjtidh mirgetg ; midmg pjssjhtg d`jrisjtidh ihvgrsg ; midmg a`dquég
m
Wm
Jhdmg (J) Ojtndmg (O)
W:/W1 < h1/h:
Jvge h1 gt h: sdht rgspgetivglght`gs hdlargs mg spirgs mg `j adaihgpriljirg gt `j adaihg sgedhmjirg.
J`drs pdur jvdir uhg tghsidh ghsdrtig p`us pgtitg qu'gh ghtrég, i` fjutjvdir `j edhmitidh (h1 0 h:).
]rjhsfdrljtidh Qgmrgssglght F i trjbg Qébu`jtidh
Ugetgur113 v 73Nz
ghsidhmg sdrtig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 22/216
FDHE]IDH J`il gh tgr11
1.1.1- Qéj`isjtidh mu rgmrgssgur ;
j. Qgmrgssglght ldhd j`tgrhjheg ;
@g sibhj` issu mu trjhsfdrljtgur gst sihusdämj`. @j midmg gst pd`jriség gh mirgetg mjhs `’j`tgrhjhegpdsitivg gt gh ihvgrsg mjhs `’j`tgrhjheg hébjtivg.
a. Qgmrgssglght mdua`g j`tgrhjheg ;
@g ldhtjbg `g p`us pdpu`jirg gst `g rgmrgssgur ã pdht mg midmgs ? i` j 1 midmgs edhmuetriegs pjrj`tgrhjheg ;
M: gt M5 edhmuisght pghmjht `'j`tgrhjheg pdsitivg ? M1 gt M= edhmuisght pghmjht `'j`tgrhjheg hébjtivg.
Dh rgljrqug qug `g edurjht gh sdrtig pjssg tdukdurs mjhs `g lëlg sghs, m'dù `j fdrlg mu sibhj` ghsdrtig.
Hdtg ; Whg @GM gst uhg midmg qui j `g lëlg fdhetidhhglght qu'uhg midmgdrmihjirg, ã `j mifférgheg qu’g` g gst mgstihég ã élgttrg uhg `uliîrg(rdubg, vgrt, kjuhg gt drjhbg) qujhm g``g gst pjssjhtg. Sdur uhg @GMrdubg, `j tghsidh mg sgui` gst :.7V gt uh edurjht mg :3lJ mdhhg uhgihtghsité `ulihgusg mg sibhj`isjtidh sjtisfjisjhtg.
1.5. Fi`trjbg ;
Egttg fdhetidh gst réj iség pjr uh edhmghsjtgur. @g edhmghsjtgur gh sg enjrbgjht gt gh sgméenjrbgjht milihug `’dhmu`jtidh mu sibhj` rgmrgssé ? Qe étjht `j résistjheg mg enjrbg ;
Qgmrgssglght Qe
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 23/216
E n j p itrg 1 @ gs brj h m gu rs é`ge tr iq u gs 15
1.=. Qébu`jtidh ;
@j rébu`jtidh gst `j fdhetidh qui pgrlgt m'jvdir uhg tghsidh njutglght edhtihug ã pjrtir m'uhgtghsidh dhmu`ég edllg issug mu edhmghsjtgur ei-mgssus. G``g gst jssurég pjr `g rébu`jtgur ihtébré quigst uh edlpdsjht é`getrdhiqug béhérj`glght ã trdis ardengs.
Mjhs `j prjtiqug, `j fjli``g mgs rébu`jtgurs mg typg 2>xx gst `j p`us uti`iség. Wh rébu`jtgur mgegttg fjli` g mé`ivrg uhg tghsidh edhstjhtg ã sgs adrhgs mg sdrtig ébj`g ã xx V.
Gxglp`gs ; 2>37 ; tghsidh ã `j sdrtig ébj`g ã +7V.2>:1 ; tghsidh ã `j sdrtig ébj`g ã +:1V.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Dh suppdsg qu'dh j uhg j`ilghtjtidh ã ajsg mu rébu`jtgur 2>37. Ej`eu`gr `j résistjheg mg prdtgetidh mg `j@GM mg sibhj`isjtidh mg `j présgheg mg `j tghsidh mg sdrtig mu rébu`jtgur (7V).
EDQQIBG ;
WQ < 7 - W@GM < 7 - :.7 < 5.7V ? I@GM < IQ < :3lJ Q < WQ/IQ < 573 .
@j vj`gur hdrlj`iség `j p`us prdeng mjhs `j sérig G:1 gst 553 .
SQ < WQ..IQ < 5.7 x 3.3: < 57 lR.
@gs puissjhegs hdrlj`iségs sdht ; :/>R, :/=R, :/1R, :R, gte. Dh rgtight j`drs :/>R. @g endix fihj`gst ;
553 - :/>R
getgur113v73Nz
rjhsfdrljtgur
Jpp`iejtidh typg (J`ilghtjtidh rébu`ég)
@GM mgsibhj`isjtidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 24/216
FDHE]IDH J`il gh tgr1=
ENJSI]QG 5
UGEWQI]G MGU AIGHU G] MGU SGQUDHHGU
IH]QDMWE]IDH ;
@'uti isjtidh mg `'é`getrieité pgut présghtgr mgs risqugs m'é`getrdeutidh gt jussi mgs risqugs m'iheghmig.
Gh gffgt `g edurjht é`getriqug j mgs gffgts pnysiqugs sur `g edrps ? egei pgut sg prdmuirg jvge uh edhtjetmirget du ihmirget jvge uh edhmuetgur sdus tghsidh. I` edhvight j`drs mg prghmrg `gs lgsurgs mg séeuritéhéegssjirgs pdur prdtébgr `gs aighs gt `gs pgrsdhhgs.
:. GFFG]U SNYUID@DBIZWGU MW EDWQJH] G@GE]QIZWG
@g pjssjbg mu edurjht jffgetg gssghtig``glght `gs fdhetidhs rgspirjtdirgs gt eireu`jtdirgs ? i` prdvdqugébj`glght mgs arÿ`urgs. @j brjvité mu mjhbgr gst fdhetidh mg `'ihtghsité mu edurjht qui pjredurt `g edrps,mg sdh trjkgt, gt mu tglps mg pjssjbg ;
ffgt mu edurjht é`getriqug sur `g edrps nuljih
.: 3.7 :3 73 :33
t(s)
7
:
3.7
3.:
3.37
3.31
3.3:
Sriheipj`gs zdhgs ;:. pjs mg sghsjtidh1. Ughsjtidh5. @ilitg mu edurjht mg « hdh `áengr ¿, mdu`gurs,
sjhs gffgts irrévgrsia`g.=. Qisqug mg fiari``jtidh vghtrieu`jirg
: 1
5=
:J Jrrët mu edgur
27lJ Ugui` mg fiari``jtidh ejrmijqug irrévgrsia`g
53lJ Ugui` mg pjrj`ysig rgspirjtdirg
3lJ Edhtrjetidh luseu`jirg (]étjhisjtidh)
.7lJ Ughsjtidh trîs fjia`g
(lJ)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 25/216
E n j p itrg 5 U ée u rité m gs a igh s gt m gs p grs d h h gs 17
1. ]GHUIDH @ILI]G MG UGEWQI]G
Ug`dh `g typg mg `dej , dhméfihit mgux typgs mg tghsidh mgséeurité, 17V pdur `gs `dejuxnulimgs gt 73V pdur `gs `dejuxsges. Egs tghsidhs mitgs hdh
mjhbgrgusgs éedu`ght mjhs `g edrpsnuljih uh edurjht ihférigur ã 53lJ (sgui` mg pjrj`ysig rgspirjtdirg).@g mjhbgr mu edurjht é`getriqugétjht fdhetidh mg sj murég mgpjssjbg. Uur `j fiburg suivjhtg dhrgprésghtg `g tglps mg edupurgljxilj` mu mispdsitif mg prdtgetidhgh fdhetidh mg `j tghsidh mg méfjut.
Gxglp`g ;
@drs m'uh méfjut mjhs uh `dej`sge (We < 73 V), si `j tghsidh mgedhtjet vjut :13 V, `g mispdsitif mgprdtgetidh mdit edupgr `g eireuit ghldihs mg 3,1 sgedhmgs.
5. EDH]JE] MIQGE] G] IHMIQGE] G] SQD]GE]IDH JUUDEIGG ;
5.:- Edhtjet mirget ;
E'gst `g edhtjet mgs pgrsdhhgs jvge `gs pjrtigs jetivgs mgsljtérig`s é`getriqugs, edhmuetgurs du piîegs sdus tghsidh.
5.1- Edhtjet ihmirget ;
Edhtjet mgs pgrsdhhgs jvge mgs ljssgs lisgsjeeimghtg``glght sdus tghsidh béhérj`glght suitg ã uh méfjutm’isd`glght.
5.5- Srdtgetidh edhtrg `gs edhtjets mirgets ;
@gs priheipj`gs lgsurgs mg prdtgetidh edhtrg `gs edhtjets mirgets sdht ;
@’isd`jtidh mgs pjrtigs jetivgs mu ljtérig` é`getriqug (bjihg, ejeng adrhgs, gte.). @j prdtgetidh ju ldygh m'ghvg`dppgs gt mg ajrriîrgs (edffrgts, tja`gjux, gte.) qui
pgrlgttght mg rghmrg `g ljtérig` é`getriqug ihjeegssia`g. Lisg ndrs mg pdrtég, pjr é`dibhglght ; E'gst `g ejs mgs `ibhgs jérighhgs ã njutg tghsidh gt
ajssg tghsidh.
]grrg
Edurag mg séeurité
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 26/216
FDHE]IDH J`il gh tgr16
@'uti isjtidh mg `j ]A]U (]rîs Ajssg ]ghsidh mg Uéeurité ; ihférigurg ã 17 V). Egttg lgsurgedhsistg ã j`ilghtgr mgs eireuits sdus trîs ajssg tghsidh fdurhig pjr uh trjhsfdrljtgur mgséeurité.
5.=. Srdtgetidh edhtrg `gs edhtjets ihmirgets
Gh ejs mg méfjut m’isd`glght, i` fjut edupgr jutdljtiquglght `'j`ilghtjtidh mu eireuit présghtjht`g méfjut. Sdur lgttrg gh dguvrg egttg lgsurg, dh uti`isg gh béhérj` `g MMQ (Miskdhetgur Mifférghtig` ãedurjht Qésimug`) ? `g priheipg m’uh tg` mispdsitif gst mg métgetgr `g edurjht mg méfjut qui pjssg ãtrjvgrs `j tgrrg gt duvrg `g eireuit, eg qui dffrg uhg prdtgetidh mgs aighs gt mgs pgrsdhhgs.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Mjhs uh jtg`igr, `j tghsidh `ilitg mg séeurité W@ < :1 V. Dh j lgsuré uhg résistjheg mg prisg mg tgrrg mg=3. Zug` mdit ëtrg `g ej`iarg mu miskdhetgur mifférghtig` 4.
EDQQIBG ;
Dh sjit qug W@ ≧ Q x Ir m’dù Ir ≭ W@/Q < 3,5J sdit Ir<533lJ.
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
Whg ljenihg ã `jvgr gst j`ilghtég pjr uhgprisg mg edurjht aifi`jirg (pnjsg gt hgutrg)sjhs prisg mg tgrrg. @drs m’uh méfjutm’isd`glght `j `ibhg mg pnjsg tdueng `jejrejssg.
:. Gst-eg qug `g miskdhetgur mifférghtig` pgut métgetgr `g méfjut 4.1. Zug`s sdht `gs mjhbgrs prévisia`gs mjhs egttg situjtidh 45. pdur qug``g tghsidh ilitg W@ vdus dptgz mjhs egttg situjtidh 4=. Dh ihstj``g uhg prisg mg tgrrg mdht `j résistjheg pgut prghmrg mgs vj`gurs ghtrg 53 gt 73.
Srdpdsgr uh réb`jbg mu miskdhetgur mifférghtig` pdur qug `j prdtgetidh sdit dptilj`g.
@
H113v/1=
`ilghtjtidh gh ]A]U pjr trjhsfdrljtgur mg séeurité
Q < 3
rjhsfdrljtgurmg mistriautidh
DHG
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 27/216
E n j p itrg = @ ’éh grbig p h gu l jtiq u g 12
Ldtgur2 ; Edlprgssgur> ; @uarifiejtgur9 ; Fi`trg ― rébu`jtgur:3 ; Sdt mg edhmghsjtidh:: ; Surbg
: ; Jeeulu`jtgur1 ; Ljhdlîtrg5 ; Udupjpg mg séeurité= ; Vjhhg m’isd`glght7 ; Fi`trg priheipj`
ENJSI]QG=
@' GHGQBIG SHGWLJ]IZWG
IH]QDMWE]IDH ;
@’éhgrbig phguljtiqug gst edurjllght uti`iség mjhs `j pjrtig dpérjtivg m'uh systîlg jutdljtisé ? `j
sdureg mg egttg éhgrbig gst `’jir edlprilé. @j prdmuetidh mg `'éhgrbig phguljtiqug (jir edlprilé) pgutëtrg résulég gh 5 pnjsgs priheipj`gs ; `j edlprgssidh, stdeojbg gt mistriautidh mg `'jir edlprilé.
:. Edhstitutidh m’uhg ihstj``jtidh phguljtiqug;
Whg ihstj``jtidh phguljtiqug gst edlpdség mg ;
:. uh béhérjtgur m’jir edlprilé (edlprgssgur)1. uh résgrvdir mg ejpjeité prdpdrtidhhg``g ju méait mg `’ihstj``jtidh5. uh résgju mg ejhj`isjtidhs=. mgs jppjrgi`s juxi`ijirgs jssurjht mivgrsgs fdhetidhs ;
réb`jbg mgs ejrjetéristiqugs mg `'jir ; métghmgur, rébu`jtgur mg prgssidh, gte. edhmitidhhglght mg `’jir ; fi`trg, `uarifiejtgur, gte.
edhtrý`g gt séeurité ; ljhdlîtrg, sdupjpg, gte.
1. Srdmuetidh mg `’éhgrbig phguljtiqug ;
1.:. Edlprgssidh mg `'jir ;
Wh edlprgssgur (2), ghtrjèhé pjr uhldtgur (6), jspirg gt edlprilg `’jirjlaijht gt `’jeeulu`g mjhs uh résgrvdir(jeeulu`jtgur).
Edlprgssgur
dtjtidh
] r j h s ` j t i dh
( E
dl pr g s s i dh )
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 28/216
FDHE]IDH J`il gh tgr1>
1.1- Utdeojbg ;
@’jeeulu`jtgur (:) stdeog `’jir edlprilé issu mu edlprgssgur gt évitg jihsi mg fjirg fdhetidhhgr `gldtgur tdut `g tglps. I` pgrlgt gh p`us mg edlpghsgr `gs vjrijtidhs mg prgssidh. Sdur mgs rjisdhs mgséeurité, `’jeeulu`jtgur edlpdrtg ;
uhg vjhhg m’isd`glght uh rdaihgt mg purbg, uh ljhdlîtrg.
1.5- Mistriautidh ;
@j mistriautidh mg `’jir edlprilé s’gffgetug pjr uhrésgju mg ejhj`isjtidhs gt mifférghts piqujbgs sgrvjht mgpdiht m'jeeîs ã eg résgju phguljtiqug. Wh brdupg mgedhmitidhhglght y gst ihstj``é jfih mg fi`trgr gt mg `uarifigr`'jir edlprilé;
uh fi`trg ; pdur jsséengr `'jir gt fi trgr `gspdussiîrgs.
uh ljhd-rébu`jtgur ; pdur réb`gr gt rébu`gr `jprgssidh mg `'jir.
uh `uarifiejtgur ; pdur évitgr `j edrrdsidh gt ãjlé`idrgr `g b`issglght.
5. SQIHEISGU SNYUIZWGU ;
@j fdreg léejhiqug prdmuitg pjr `’éhgrbig phguljtiqug gst `iég ã `j prgssidh pjr `j rg`jtidh ;
F gst `j fdreg résu`tjhtg gh Hgwtdh
p gst `j prgssidh gh Sjsej`s (Sj)
U gst `j surfjeg gh l
1
.
@g pjsej` étjht trdp pgtit pdur `gs prgssidhs uti`iségs mjhs `’ihmustrig, dh uti`isg sduvght `g ajr ;
Mjhs uhg ihstj``jtidh phguljtiqug dh sg `ilitg ã uhg prgssidh mg 6 ã :3 ajr.
: ajr < :37 Sj. : ajr < :33333 H/l1
F< p . U Uurfjeg U
F<p.sFdreg
Srgssidh p mg`'jiredlprilé
@uarifiejtgur Qébu`jtgur mg prgssidh
i`trg
Whité Q@
Edlprgssgur+ jeeulu`jtgur jhhg m’isd`glghtjhdlîtrg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 29/216
19
@j pjrtig edlljhmg m’uh systîlg jutdljtisé lgt gh ŕuvrg uhg éhgrbig fjia`g. G``g gstmdhe ihejpja`g m’ghvdygr mirgetglght `’éhgrbig héegssjirg ã `’jetidhhgur ? m’dù `’uti`isjtidhmgs préjetidhhgurs qui jssurght `j mistriautidh mg `’éhgrbig jux jetidhhgurs.
@j pdsitidh m'uhg tg``g fdhetidh mjhs uhg enjèhg m'éhgrbig, jihsi qug sj fdhetidh b`daj`gsdht rgprésghtégs pjr `gs fiburgs suivjhtgs.
Dh s'ihtérgssg surtdut jux éhgrbigs é`getriqugs gt phguljtiqugs, qui sdht `g p`us sduvghtuti`iségs ;
Ghgrbig Sréjetidhhgur GhgrbigG`getriqug Edhtjetgur du Qg jis G`getriqug
Shguljtiqug Mistriautgur Shguljtiqug
WHI]G JME
FDHE]IDH
M I U ] Q I A W G Q
SQGUGH]J]IDH
EDLSG]GHEGU J]]GHMWGU
pjrtir mg tdut du pjrtig m’uh prdmuit suppdrt jvge sdh ejnigr mgs enjrbgs gt sdh mdssigrtgenhiqug ;
Gxp`iqugr `g priheipg mg fdhetidhhglght m’uhg edlljhmg Endisir gt lgttrg gh ŕuvrg `’jppjrgi` mg edlljhmg
ENJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH MIU]QIAWGQ
Sréjetidhhgurs é`getriqugs Njengur sérig / Vjrijtgur mg vitgssg ihmustrig` Sréjetidhhgurs phguljtiqugs
J@ILGH]GQ EDHVGQ]IQ
WHI]G JME
]QJHULG]]QG JBIQ
Ljtiîrgm’ŕuvrg gh
ghtrég
Ljtiîrgm’ŕuvrg gh
sdrtig
Éhgrbigm’ghtrég
Mistriaugr`’éhgrbig
ENJÈHG M’ÉHGQBIG
MIU]QIAWGQ
hgrbigmispdhia`g
Ghgrbigmistriauég
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 30/216
FDHE]IDH Mistriaugr53
ENJSI]QG :
@GU SQGJE]IDHHGWQU G@GE]QIZWGU
IH]QDMWE]IDH
@gs préjetidhhgurs sdht mgs edhstitujhts qui, sur drmrg mg `j pjrtig mg
edlljhmg, jssurght `j mistriautidh mg `’éhgrbig mg puissjheg juxjetidhhgurs. Mjhs `gs eireuits é`getriqugs, `gs préjetidhhgurs sdhtbéhérj`glght sdit uh rg`jis, sdit uh edhtjetgur. @g edhtjetgur jssurg ghp`us `’gxtihetidh mg `’jre é`getriqug qui jeedlpjbhg sduvght `jedllutjtidh mg `’éhgrbig mg fdrtg puissjheg. Gh gffgt, qujhm dh duvrg uheireuit gh edurs mg fdhetidhhglght, `g edhtjet gh ejusg prdvdqug uh jreé`getriqug qui pgut ëtrg mjhbgrgux pdur `gs aighs gt `gs pgrsdhhgs.
:. @G QG@JIU
@g rg`jis gst uh edlpdsjht é`getriqug réj isjht `j fdhetidh m’ihtgrfjâjbg ghtrg uh eireuit mgedlljhmg, béhérj`glght ajs hivgju, gt uh eireuit mg puissjheg j`tgrhjtif du edhtihu (Isd`jtidhbj`vjhiqug). Dh mistihbug mgux typgs mg rg`jis ; `g rg`jis é`getrdljbhétiqug gt `g rg`jis stjtiqug.
:.:. Qg`jis é`getrdljbhétiqug ;
:.:.:. priheipg ;
Wh rg`jis é`getrdljbhétiqug gst edhstitué m’uhg adaihg j`ilghtég pjr `g eireuit mg edlljhmg, mdht`g hdyju ldai`g prdvdqug `j edllutjtidh mg edhtjets pduvjht ëtrg p`jeé mjhs uh eireuit mgpuissjheg. @g rg`jis é`getrdljbhétiqug gst résgrvé pdur `gs fjia`gs puissjhegs.
:.:.1. Ejrjetéristiqugs fdhmjlghtj`gs ;
]ghsidh m’j`ilghtjtidh ; E’gst uhg tghsidh edhtihug qui pgrlgt m’gxeitgr `j adaihg. @j résistjheg mg `j adaihg ; pjrjlîtrg pgrlgttjht mg métgrlihgr `g edurjht eireu`jht mjhs `g
eireuit mg edlljhmg. @g edurjht mgs edhtjets ; e’gst `g edurjht ljxilj` qug pgut edllutgr `gs edhtjets mg rg`jis
sjhs mdlljbg.
:.1. Qg`jis stjtiqug ;
:.1.:. Méfihitidh
Eg qui gst vrji pdur uh rg`jis é`getrdljbhétiqug gst vrji pdur uh rg`jisstjtiqug. Mg p`us uh rg`jis stjtiqug edllutg mg ljhiîrg tdtj`glghtstjtiqug, sjhs piîeg gh lduvglght, edhférjht ju edlpdsjht uhgmurég mg vig qujsii``ilitég. @j strueturg mg ajsg m’uh rg`jis stjtiqugjihsi qug sdh fdhetidhhglght sdht edllg suit ;
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 31/216
E n j p itrg : @ gs p réj e tid h h gu rs é`ge tr iq u gs 5:
:. @g eireuit m'ghtrég edrrgspdhm ã`'uhité mg trjitglght ?
1. @g eireuit mg lisg ã hivgju ?5. @g eireuit mg métgetidh mg pjssjbg
mg zérd pgrlgt mg hg edllutgr `grg`jis qug si `j tghsidh sgetgur gstprjtiquglght hu``g ? jihsi dhévitgrj `gs rjydhhglghts mus ã uhg
edllutjtidh m'uhg brjhmg vj`gur ?=. @j enjrbg.
:.1.1. Ejrjetéristiqugs fdhmjlghtj`gs ;
Edurjht m’glp`di ; edurjht ljxilj` qug pgut edllutgr `g edhtjet mg sdrtig. ]ghsidh m’ghtrég ; e’gst `j tghsidh m’j`ilghtjtidh. G``g pgut ëtrg edhtihug du j`tgrhjtivg. ]ghsidh mg sdrtig ; e’gst `j tghsidh m’j`ilghtjtidh mg `j enjrbg. G``g gst béhérj`glght mg typg
j`tgrhjtivg.
:.5. Gxglp`g mg eireuit ;
@j fiburg suivjhtg présghtg uh gxglp`g mg rg`jis stjtiqug aigh edhhu `g LDE 5=:, jihsi qug `gldhtjbg mg ajsg `g lgttjht gh ŕuvrg ;
Ui `'uhité mg edlljhmg, iei ljtérij`iség pjr uhg pdrtg HJHM, fdurhit uh 3 ã `j sdrtig mg egttgpdrtg, `j midmg ihfrjrdubg edhmuit, eg qui fjit edhmuirg `'dptdtrije ihtgrhg, qui ã sdh tduredlljhmg `g trije gxtérigur, qui mgvight edllg uh eireuit fgrlé ? `j enjrbg (@DJM) gst j`drsj`ilghtég pjr 1=3V JE
@g rg`jis gst luhi mu systîlg "zgrd erdssihb", eg qui évitg mg edlljhmgr `g trije qujhm `jtghsidh sgetgur gst brjhmg, eg qui évitg mgs pjrjsitgs mg edllutjtidh.
`ilghtjtidh
EnjrbgBQ
J:
J1
VBJ1
@g trije ]Q sg edlpdrtg edllg uh ihtgrruptgur edlljhmé ; Ui VBJ1 < 3, ]Q gst a`dqué (eireuit duvgrt), `j enjrbg
h'gst pjs j`ilghtég ? Ui VBJ1 < :V, ]Q edhmuit (eireuit fgrlé ; sj tghsidh
VJ:J1 gst héb`ibgja`g), `j enjrbg gst j`ilghtég.
Fdhetidhhglght silp`ifié m’uh ]QIJE
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 32/216
FDHE]IDH Mistriaugr51
1. @G EDH]JE]GWQ
1.:. Sriheipg ;
Wh edhtjetgur gst uh rg`jis é`getrdljbhétiqug pjrtieu`igr,pduvjht edllutgr mg fdrtgs puissjhegs bráeg ã uh mispdsitifmg edupurg m’jre é`getriqug. Uj edlljhmg pgut ëtrg edhtihugdu j`tgrhjtivg. Uj edhstitutidh gst edllg suit ;
Mgs pý`gs priheipjux mg puissjheg ? Wh edhtjet juxi`ijirg (jvge pdssiai`ité m'jmmitidhhgr
ju edhtjetgur uh a`de mg edhtjets juxi`ijirgsihstjhtjhés du tglpdrisés) ?
uhg jrljturg fixg gt uh jutrg ldai g ? Wh rgssdrt mg rjppg ? Wh eireuit ljbhétiqug ? Whg adaihg mg edlljhmg mu edhtjetgur. Ui `j
adaihg gst j`ilghtég g``g jttirg `’jrljturg ldai`gpdur jetidhhgr `gs pý`gs mg puissjheg ? Ui g``g h’gstpjs j`ilghtég, uh rgssdrt mg rjppg` duvrg `gs pý`gs
mg puissjheg.
1.1. Ejrjetéristiqugs é`getriqugs ;
]ghsidh hdlihj`g m’glp`di Wg ; E’gst `j tghsidh ghtrg mgux pý`gs mg puissjheg qui hgprdvdqug hi éenjuffglght hi météridrjtidh mu edhtjetgur.
Edurjht hdlihj`g m’glp`di Ig ; E’gst `g edurjht qui pgut eireu`gr mjhs `gs pý`gs mg puissjhegsjhs prdvdqugr hi éenjuffglght hi météridrjtidh mu edhtjetgur.
Edurjht tngrliqug edhvghtidhhg` (Itn ) ; edurjht qu'uh edhtjetgur gh pdsitidh fgrlég pgutsuppdrtgr pghmjht > ngurgs sjhs qug `'éenjuffglght mg `j adaihg hg mépjssg 93³E.
Sduvdir mg edupurg ; edurjht ljxilj` qug `g edhtjetgur pgut edupgr.
1.5. Ejtébdrigs mg fdhetidhhglght gt endix ;
Sdur endisir uh edhtjetgur i` fjut tghir edlptg, gh p`us mgs ejrjetéristiqugs préeémghtgs, mgsejtébdrigs m’glp`di. Whg ejtébdrig m’glp`dig méfihit, pdur `’uti`isjtidh hdrlj`g m’uh edhtjetgur, `gsedhmitidhs m’étja`issglght gt mg edupurg mu edurjht, gh fdhetidh mu edurjht hdlihj` m’glp`di "Ig" gtmg `j tghsidh hdlihj`g m’glp`di "Wg" ? g``g mépghm ;
Mg `j hjturg mu réegptgur edhtrý`é (résistjheg, ldtgur ã ejbg, ldtgur ã ajbugs, gte.). Mgs edhmitidhs m’glp`di mjhs `gsqug``gs s’gffgetught `gs fgrlgturgs gt `gs duvgrturgs
( ldtgur `jheé du ej`é, gh edurs mg méljrrjbg, frgihjbg pjr edhtrg edurjht , gte. ).
Gh j`tgrhjtif Gh edurjht edhtihuEjtébdrig Wti`isjtidh Ejtébdrig uti`isjtidh
JE: Qésistjheg ME: QésistjhegJE1 Ldtgur jsyhenrdhg ã ajbug ME1 Ldtgur Unuht
JE5 Ldtgur jsyhenrdhg ã ejbg. ME5 Méljrrjbg gt frgihjbg pjr edhtrg
edurjht mgs ldtgurs UnuhtME= Ldtgurs sérig
JE=
Ldtgurs jsyhenrdhg ã ejbg gt ãajbugs- Ihvgrsidh mu sghs mg ljreng- Frgihjbg pjr edhtrg edurjht- Ljreng pjr ‐ã edups“
ME7 Méljrrjbg gt frgihjbg pjr edhtrg
edurjht mgs ldtgurs sérig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 33/216
E n j p itrg : @ gs p réj e tid h h gu rs é`ge tr iq u gs 55
Sdur endisir uh edhtjetgur dh uti isg béhérj`glght `gs buimgs mg endix prdpdsés pjr `gsedhstruetgurs ;
Gxglp`g mg endix ; Wh eireuit mg enjuffjbg gst edlpdsé pjr mgux enjrbgs résistivgs tripnjsés.Enjqug enjrbg edhsdllg uh edurjht mg :3J pjr pnjsg sdus uhg tghsidh W < 5>3V.
I` s’jbit mg `j ejtébdrig mg fdhetidhhglght JE:. Uur `g buimg mg endix dh pgut dptgr pdur `gedhtjetgur suivjht ;
@E:-M39 J67
1.7. Uenéljs mg lisg gh ŕuvrg ;
Sdur j`ilghtgr `j adaihg m’uh edhtjetgur dh pgut uti`isgr `’uh mgs mgux ldhtjbgs suivjhts ;
Ui dh jppuig sur `g adutdh pdussdir LJ `j adaihg mu edhtjetgur gst j`ilghtég gt fgrlg `g edhtjetO. Lëlg si dh rg`áeng `g adutdh pdussdir `j adaihg rgstg j`ilghtég (jutdljihtigh). Sdur edupgr`’j`ilghtjtidh i` suffit m’duvrir `g adutdh pdussdir JQ.
Béhérj`glght, mjhs uhg enjèhg m’éhgrbig é`getriqug, `g préjetidhhgur hg s’uti`isg pjs sgu`, ljisjssdeié ã uhg e`jssg m’jppjrgi``jbg typiqug ; sgetidhhgur, rg`jis tngrliqug, gte.
5. @G UGE]IDHHGWQ
@g sgetidhhgur gst uh jppjrgi` mg edhhgxidh qui pgrlgt m'isd`gr (sépjrgr é`getriquglght) uh eireuitpdur gffgetugr mgs dpérjtidhs mg ljihtghjheg du mg ldmifiejtidh sur `gs eireuits é`getriqugs qui sgtrduvght gh jvj`. Jihsi i` pgrlgt m’jssurgr `j séeurité mgs pgrsdhhgs qui trjvji``ght sur `g rgstg mg`’ihstj``jtidh gh jldht.
@g sgetidhhgur hg pdssîmg jueuh pduvdir mg edupurg, pjr edhséqught, i` hg mdit pjs ëtrg ljhŕuvrégh enjrbg.
Q
J
Edlljhmg pjr ihtgrruptgur Edlljhmg pjr mgux pdussdirs (`j p`us uti`isé)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 34/216
FDHE]IDH Mistriaugr5=
Dh trduvg ébj`glght mgs sgetidhhgurs qui sgrvght gh p`us mg pdrtg-fusia`g. Dh `gs mésibhg pjr"Ugetidhhgurs pdrtg-fusia`g" ;
=. @GU FWUIA@GU
@gs fusia`gs sdht mgs jppjrgi`s mg prdtgetidh mdht `j fdhetidh gst
m’duvrir uh eireuit pjr fusidh m’uh é`élght ej`iaré, `drsqug `gedurjht mépjssg uhg vj`gur préeisg, pghmjht uh tglps mdhhé. Dhtrduvg ;
@j e`jssg bI du bB ; eg sdht `gs fusia`gs m’usjbg béhérj` ?i`s prdtîbght edhtrg `gs surenjrbgs gt `gs edurts-eireuits.
@j e`jssg jL ; eg sdht `gs fusia`gs m’jeedlpjbhglght Ldtgur prévus pdur `j prdtgetidh edhtrg `gsedurts-eireuits gt surtdut pdur `j prdtgetidh mgs ldtgurs.
7. @G QG@JIU ]NGQLIZWG
@g rg`jis tngrliqug gst uh jppjrgi` mg prdtgetidh ejpja`g mg
prdtébgr edhtrg `gs surenjrbgs prd`dhbégs. Whg surenjrbg gst uhgé`évjtidh jhdrlj`g mu edurjht edhsdllé pjr `g réegptgur (: ã 5 Ih),ljis prd`dhbég mjhs `g tglps, eg qui ghtrjèhg uh éenjuffglght mg`'ihstj``jtidh pduvjht j``gr kusqu'ã sj mgstruetidh. @g tglps mg edupurggst ihvgrsglght prdpdrtidhhg` ã `'jublghtjtidh mu edurjht.
@g rg`jis tngrliqug uti`isg `j prdpriété m'uh ai`jlg fdrlé mg mgux `jlgs lihegs jyjht mgs edgffieightsmg mi`jtjtidh mifférghts. @’jppjritidh m’uhg surenjrbg sg trjmuit pjr `’jublghtjtidh mg `j enj`gur (gffgtkdu`g) ? @g ai`jlg métgetg `'jublghtjtidh mg enj`gur, sg méfdrlg gt duvrg `g edhtjet juxi`ijirg.
ylad`g
Edhtjetedlljhmé
getidhhgur Uilp`g getidhhgur jvge fusia`gs ihedrpdrés
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 35/216
E n j p itrg : @ gs p réj e tid h h gu rs é`ge tr iq u gs 57
Eg edhtjet étjht edhvghja`glght p`jeé mjhs `g eireuit mg edlljhmg vj edupgr `'j`ilghtjtidh mg `jadaihg mu edhtjetgur qui vj duvrir sgs pý`gs mg puissjhegs gt ihtgrrdlprg `g pjssjbg mg `'éhgrbigé`getriqug ju trjvgrs mu réegptgur. E’gst mdhe `'jppjrgi` jbg mg edlljhmg qui edupg `g eireuit mgpuissjheg gst hdh pjs `g rg`jis tngrliqug.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
G^GQEIEG H³: ;
Sdur mistriaugr `’éhgrbig vgrs `’jetidhhgur, typiquglght uh ldtgur tripnjsé, `g senélj suivjht gst
béhérj`glght jmdpté. Méerirg `g fdhetidhhglght mu ldhtjbg ;
G^GQEIEG H³1 ;
@drsqu'dh j ã edlljhmgr p`usigursrg`jis, dh j agsdih mdhe mgp`usigurs trjhsistdrs. Sdur milihugr`j surfjeg mu eireuit ilprilé, dh
uti`isg mgs eireuits ihtébrésedhtghjht p`usigurs trjhsistdrs mgedlljhmg ? eg gh p`us mgs
ldhtjbgs Mjr`ibhtdh. Dh mdhhg ãtitrg m'gxglp`g `g W@H 1335.Mdhhgr j`drs `g ldhtjbg mgedlljhmg m'uh rg`jis jvge egeireuit.
i`jlg hdh méfdrlég < méfdrljtidh mug ã `’éenjuffglght prdvdquég pjr `g pjssjbg mu edurjht.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 36/216
FDHE]IDH Mistriaugr56
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³: ;
Ui `g adutdh pdussdir U: mu eireuit mg edlljhmg gst jetidhhé, `j adaihg mu edhtjetgur OL: gstj`ilghtég ? `g edhtjet OL: mu eireuit mg edlljhmg sg fgrlg jihsi qug `gs edhtjets OL: mueireuit mg puissjheg, eg qui ghtrjèhg `j rdtjtidh mu ldtgur LJU ?
Ui U: gst rg`áené `g edhtjet OL: mu eireuit mg edlljhmg ljihtight `’j`ilghtjtidh mg `j adaihgmu edhtjetgur (léldrisjtidh). Dh pjr`g j`drs m’jutd ljihtigh ?
Sdur jrrëtgr `g ldtgur LJU, dh jppuig sur `g adutdh pdussdir Jr, eg qui duvrg `g eireuit mgedlljhmg ? `j adaihg OL: h’gst p`us j`ilghtég gt `gs edhtjets OL: (edlljhmg gt puissjheg)sdht duvgrts ?
Ui ju edurs mu fdhetidhhglght (OL: fgrlé) i` y j uhg surenjrbg `g rg`jis tngrliqug Fs’éenjuffg, `g edhtjet qui `ui gst jssdeié F s’duvrg, eg qui duvrg `g eireuit mg edlljhmg gtprdtîbg `g ldtgur LJU ?
@g sgetidhhgur pdrtg fusia`g j jussi uh edhtjet juxi`ijirg hdté Z qui s’duvrg jvjht `gs edhtjetsZ mu eireuit mg puissjheg g, ejs dù dh ljhŕuvrg `g sgetidhhgur gh enjrbg ? egei j `g lëlggffgt qug `g edhtjet juxi ijirg mu rg`jis tngrliqug. Eg edhtjet gst jppg`é « edhtjet mgpréedupurg ¿.
G^GQEIEG H³1 ;
G ^ G Q E I E G U H D H Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³: ;
J fih mg lihilisgr `g edurjht mg méljrrjbg m’uh ldtgur jsyhenrdhg, dh uti isg uh méljrrjbg ãrésistjhegs stjtdriqugs. Ju méljrrjbg `’j`ilghtjtidh mu ldtgur sg fjit vij egs résistjhegs. Jprîs uhgtglpdrisjtidh ] dh edurt-eireuitg egs résistjheg pdur é`ilihgr `gurs gffgts, `g ldtgur gst j`drs j`ilghtgrmirgetglght jvge `g résgju. Mdhhgr `g eireuit mg puissjheg gt mg edlljhmg.
G^GQEIEG H³1 ;
Mdhhgr uh arjhenglght mgs rg`jis jvge `gldtgur pdur qug `j edlljhmg mg `’uh mgsmgux rg`jis pgrlgt mg edlljhmgr `jrdtjtidh mu ldtgur mjhs uh sghs ? gt `jedlljhmg mg `’jutrg pgrlgt mg `g fjirgtdurhgr mjhs `’jutrg sghs.Whg uti isjtidh mg eg ldhtjbg gst `jedlljhmg m’uh stdrg jutdljtisé.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 37/216
E n j p itrg 1 N j e n gu r s érig ― V j rij tgu r m g v itgs s g ih m u s tr ig` 52
Enjpitrg 1
N JENGWQ UGQIG / VJQIJ]GWQ MG VI]GUUG IHMWU]QIG@
:. SQIHEISG MG FDHE]IDHHGLGH] ;
:.:. Utrueturg ;
@j strueturg jmdptég béhérj`glght pdur uh njengur gst `j suivjhtg ;
:.1. Fdhetidhhglght ;
@g fdhetidhhglght m’uh njengur edlprghm mgux pnjsgs priheipj`gs ; pnjsg jetivg gt pnjsg mg rdug`iarg ;
Snjsg jetivg ; trjhsistdr pjssjht gt `j midmg mg rdug `iarg a`dquég ? `j p`gihg tghsidh G gstjpp`iquég ã `j enjrbg.
Snjsg mg rdug iarg ; `g trjhsistdr gst a`dqué gt `j midmg gst pjssjhtg. @j tghsidh gst hu``g juxadrhgs mg `j enjrbg kusqu’ã eg qug `j midmg mgvighhg a`dquég.
Sdur jrrivgr ã egttg fih `j ajsg mu trjhsistdr mdit ëtrgj`ilghtég pjr uh sibhj` rgetjhbu`jirg mg `j fdrlg ;
:.5. Ejrjetéristiqugs é`getriqugs ;
:.5.:. Enjrbg Q ;
@j enjrbg gst purglght résistivg ; mdhe si `g trjhsistdr gst sjturé `j tghsidh mg sdrtig W < G, gt si `gtrjhsistdr gst a`dqué `j tghsidh mg sdrtig gst hu``g (`’uti`isjtidh mg `j midmg mg rdug `iarg h’gst pjshéegssjirg) ;
Dh jppg``g vj`gur ldyghhg mg `j tghsidh u `’jirg J ghtrg `g trjeé mg eg``g-ei ( u(t) ) gt `’jxg mgtglps mivisé pjr `j péridmg ]. Mg eg fjit `j vj`gur ldyghhg mg `j tghsidh mg sdrtig gst ;
W < (.].G)/] sdit W < .G
Snjsgjetivg
Snjsg mgQdug `iarg
W
@j midmg mg rdug `iarg jssurg `jedhtihuité mu edurjht mjhs `j enjrbgsi eg` g-ei gst ihmuetivg (adaihg duldtgur ã edurjht edhtihu) qujhm `gtrjhsistdr gst a`dqué.
]rjhsistdredlljhmé
Midmg mgrdug `iarg
G Enjrbg
W
]
G
]
G QW
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 38/216
FDHE]IDH Mistriaugr5>
Dh pgut rgljrqugr qug `’jetidh sur `j vj`gur ldyghhg mg `j tghsidh W sg fjit pjr `’ihtgrlémijirg murjppdrt eye`iqug .
Hdtj ; `’jetidh sur `j tghsidh W pgrlgt mg ldmifigr `’ée`jirjbg m’uhg `jlpg, `j enj`gur m’uhenjuffjbg, gte.
:.5.1. Enjrbg G-Q ;
@j vj`gur ldyghhg mg eg sibhj` mg sdrtig gst ; Wldy < (.].G +(:-).].GE)/] sdit W < .G +(:-).GE
:.=. Gxglp`g mg eireuit mg edlljhmg ;
@g eireuit mg edlljhmg mdit béhérgr uh sibhj` rgetjhbu`jirg mdht `g rjppdrt eye`iqug gst jkustja`g.
@g fdhetidhhglght mu systîlg gst edllg suit ;
@g eireuit IE: gst uh dsei``jtgur béhérjht mgs ilpu`sidhs
m'uhg murég edurtg gt m'uhg fréqugheg mg :33 Nz ? Eg sibhj` mée`gheng uh ldhdstja`g ã ajsg mg IE1. @j
tglpdrisjtidh gst jssurég pjr E5 qui sg enjrbg`ihéjirglght ã trjvgrs `g béhérjtgur mg edurjht jutdurmu trjhsistdr ]: ?
@gs sgui`s mgs edlpjrjtgurs hg sdht pjs fixégs pjr Vee:(:/5 Vee: gt 1/5 Vee:), ljis pjr `j tghsidh WΩ sur`'ghtrég (7), eg qui j pdur gffgt mg vjrigr `j muréglétjstja`g mu ldhdsjtja`g ]R gh fdhetidh mg egttgtghsidh.
i `g trjhsistdr gst pjssjht `j tghsidh mgsdrtig W<G Ui `g trjhsistdr gst a`dqué `g edurjht
eireu`jht mjhs `j enjrbg gst hu``g gt pjr `jsuitg `j tghsidh W<GE.
]
W
]
GE
]
G
Q
W
Ge
= >5
61
:
E: (:1 V)
IE:HG777 G777
Q=
E5
Q7
Q6
JK:
S:
:
1
= >1 5
62 7 :1
E1HG777
J
A
E
W
E1 (7 V)
WLEE
I3LEE
J
t
G
t
> V
M
t]R
G3
]
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 39/216
E n j p itrg 1 N j e n gu r s érig ― V j rij tgu r m g v itgs s g ih m u s tr ig` 59
1. VJQIJ]GWQU IHMWU]QIG@U SDWQ LD]GWQ J EDWQJH] EDH]IHW ;
1.:. Utrueturg gt priheipg mg fdhetidhhglght;
Wh vjrijtgur mg vitgssg gst uh jppjrgi` qui pgrlgt mg edlljhmgr `j vitgssg mg rdtjtidh m’uh ldtgurã edurjht edhtihu. @j strueturg m’uh tg` mispdsitif gst béhérj`glght `j suivjhtg ;
1.1. Ejrjetéristiqugs ;
@gs priheipj`gs ejrjetéristiqugs m’uh vjrijtgur mg vitgssg ihmustrig` sdht ;
]ghsidh résgju é`getriqug ; gxglp`g 113/1=3V / 73-63Nz. ]ghsidh m’ihmuit ; gxglp`g :73V pdur uh résgju tripnjsé mg 113V. Ej`iarg vjrijtgur edurjht ihmuit ; gxglp`g :1J. Edhsibhg mg vitgssg ;gxglp`g +/- :3V (vitgssg lihilj`g/vitgssg ljxilj`g). Qébu`jtidh ; gxglp`g Vitgssg gt edup`g. Qgtdur mg vitgssg ; gxglp`g myhjld tjenylétriqug.
1.5. Gxglp`g mg rjeedrmglght stjhmjrm ;
Edhvgrtissgur mgpuissjheg(Njengur, Qgmrgssgur)
ésgjué`getriqug
Ejrtg é`getrdhiqug mgedlljhmg
]
Myhjld ]jenylétriqug(lgsurg mg `j vitgssg)
Du edmgur dptiqug
jptgurmg edurjht
Vjrijtgur mg vitgssg
dhsibhgmg vitgssg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 40/216
FDHE]IDH Mistriaugr=3
Mgseriptidh mu ldhtjbg ;
@g vjrijtgur gst j`ilghté pjr `g résgju é`getriqug (ghtrég @: gt @1/H). @’ihmuit mu ldtgur gst edhhgeté jux sdrtigs mg puissjheg J: gt J1. @j myhjld tjenylétriqug M] mdhhg uhg iljbg mg `j vitgssg mg rdtjtidh mg `j ljenihg ã
edurjht edhtihu. @g pdtghtidlîtrg QF pgrlgt mg endisir `j vitgssg mésirég (`ihéjirglght).
@g adutdh pdussdir Ljreng pgrlgt mg `jhegr `g ldtgur (jvge jutdljihtigh) ? `g adutdh jrrëtpgrlgt mg `jhegr `g prdeémé mg frgihjbg.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Sdur `g ldhtjbg mg edlljhmg ã ajsg mu HG777 préeémjht ;
:. Ldhtrgr qug `g edurjht mg enjrbg mg E5 gst edhstjht. Dh jppg``g eg edurjht I3.1- Mdhhgr j`drs `j `di mg vjrijtidh mg `j tghsidh mg E5. Dh jppg``g egttg tghsidh WE5. Dh suppdsg qug `j
edhstjhtg m'ihtébrjtidh gst hu``g (edhmghsjtgur méenjrbé).5- ]rjegr `j fdrlg mg `j tghsidh W E5.=- Ldhtrgr qu'dh j ; ]w < E5. WΩ /I3.
7- Ldhtrgr qug `j vj`gur ldyghhg mu sibhj` edlljhmjht `j LEE gst mg `j fdrlg ;WLEE < (VEE:.E5/].I3). WΩ.
6- Edhe`urg j`drs.
EDQQIBG ;
:. ID < (VEE: ― VEE1 ― VAG)/(Q6+QJK:). ]dutgs `gs edlpdsjhtgs mg egttg équjtidh sdht mgsedhstjhtgs j`drs Id gst edhstjht.
1. Dh sjit qug Id < E5.(mWE5/mt) j`drs ; WE5 < (Id/E5).t.5. `g trjeé mg `j tghsidh WE5 ;
=. Mg eg qui préeîmg dh pgut éerirg ; W < (Id/E5).]R mdhe ]R < (W . E5) /Id.7. WLEE < VEE:.]R/] gh rglp`jâjht ]R pjr sdh gxprgssidh dh pgut éerirg ;
WLEE < (VEE:.E5/].I3). WΩ.6. @’jetidh sur `j résistjheg jkustja`g JK: pgrlgt mg vjrigr `g edurjht Id gt pjr `j suitg vjrigr`j tghsidh mg edlljhmg mu ldtgur, eg qui jbit sur `j vitgssg mg rdtjtidh mu ldtgur.
W
]R
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 41/216
E n j p itrg 5 @ gs p réj e tid h hgu rs p h gu l j tiq u gs =:
ENJSI]QG 5
@GU SQGJE]IDHHGWQU SHGWLJ]IZWGU
:. FDHE]IDH ;
I`s dht pdur fdhetidh gssghtig``g mg mistriaugr `'jir sdus prgssidh jux mifférghts drifiegs mgs jetidhhgursphguljtiqugs. Edllg `g edhtjetgur gst jssdeié ã uh ldtgur é`getriqug, `g mistriautgur gst `g pré-jetidhhgur jssdeié ã uh vérih phguljtiqug ;
1. EDHU]I]WJH]U M'WH MIU]QIAW]GWQ ;
Dh pgut edlpjrgr uh mistriautgur ã uh rdaihgt qug `’dh duvrg gt fgrlgr hdh pjs ã `j ljih, ljis pjrmgs drmrgs mdhhés pjr `j SE.
I` gst edhstitué m’uhg pjrtig fixg (`g edrps) gt m’uhg pjrtig ldai`g (`g tirdir) qui pgut sg mép`jegr ã`’ihtérigur mg `j pjrtig fixg sg`dh uh drmrg mirgetg (ljhug``g) du ihmirgetg (prdvghjht mg `j SE). @g tirdirgst mdté mg edhmuitgs pgrlgttjht `g pjssjbg mg `’jir ghtrg `gs mifférghts drifiegs mg `j pjrtig fixg.
5. @GU SQIHEISJW^ MIU]QIAW]GWQU SHGWLJ]IZWGU;
Wh mistriautgur gst ejrjetérisé ; Sjr sdh hdlarg m'drifiegs, e'gst ã mirg `g hdlarg mg `ijisdhs qu'i` pgut jvdir jvge
sdh ghvirdhhglght (jrrivég, sdrtig(s) gt éenjppglght mg `j prgssidh) ? Sjr sdh hdlarg mg pdsitidhs qug pgut deeupgr `g tirdir.
irdir
Sjrtig fixg
Ghgrbigphguljtiqug
Ghgrbig vgrsjetidhhgurs
Drmrg mg hdh mistriautidh
Drmrg mg mistriautidh
Sdsitidh : Sdsitidh 1
istriautgur phguljtiqug
Mistriautgur
Ghgrbigphguljtiqug
Ghgrbigphguljtiqug
mistriauég
istriaugr`'éhgrbig
Drmrgs
ý`g m’uh mi triautgur phguljtiqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 42/216
FDHE]IDH Mistriaugr=1
@g hdl gt `j rgprésghtjtidh m'uh mistriautgur méedu`ght mg egs mgux ejrjetéristiqugs. Enjqug pdsitidhgst sylad`iség pjr uh ejrré mjhs `gqug` fiburght `gs vdigs mg pjssjbg mg `'jir edlprilé ;
Gxglp`gs ;
Mistriautgur 5/1
Gh pdsitidh rgpds, `’drifieg m’j`ilghtjtidh muvérih gst rg`ié ã `’drifieg m’éenjppglght ; `jtibg gst ljihtghug mdhe rghtrég ?
Gh pdsitidh trjvji`, prdvdquég pjr uh drmrgmg `j SE, `’drifieg m’j`ilghtjtidh mu vérihgst lis gh `ijisdh jvge `j sdureg m’jiredlprilé. Sjr edhséqught, `j tibg sdrt.
Mistriautgur 7/1
Uuivjht `j pdsitidh deeupég, `’jir edlprilé gstvgrrdui``é vgrs `’uh mgs mgux drifiegsm’j`ilghtjtidh mu vérih tjhmis qug `’jutrg gstã `’éenjppglght.
=. @GU MIUSDUI]IFU MG EDLLJHMG ;
@j edlljhmg mu mistriautgur j pdur fdhetidh mgpdsitidhhgr `g tirdir mjhs uhg pdsitidh du mjhs `’jutrg. G``gpgut ëtrg é`getrdljbhétiqug, phguljtiqug,é`getrdphguljtiqug du ljhug``g. Dh pjr`g ;
M’uh mistriautgur ldhdstja`g si `g rgtdur mu tirdir ã sjpdsitidh ihitij`g gst jssuré pjr uh rgssdrt mg rjppg` ?
m’uh mistriautgur aistja`g si `g tirdir rgstg mjhs `'étjtqug `ui j ilpdsé `g mgrhigr drmrg ghvdyé pjr `j SE
Drifieg m’éenjppglght
Drifieg m’j`ilghtjtidh
Drifieg m’uti`isjtidh
SrgssidhGenjppglght
grs jetidhhgurs
Drmrg
Ejsg : Ejsg 1
Mistriautgur ã edlljhmg é`getriqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 43/216
E n j p itrg 5 @ gs p réj e tid h hgu rs p h gu l j tiq u gs =5
@j edlljhmg mu mistriautgur gst rgprésghtég pjr uh rgetjhb`g jeed`é ã `j ejsg qu’g``g edllutg gtedlp`étég pjr uh du p`usigurs sylad`gs senéljtisjht `j tgenhd`dbig uti`iség.
@j fiburg suivjhtg mdhhg `j senéljtisjtidh mgs mifférghts mispdsitifs mg edlljhmg ;
Gxglp`gs; mistriautgur ã pi`dtjbg phguljtiqug
7. JSS@IEJ]IDH; SQGUUG SHGWLJ]IZWG
Mjhs uhg prgssg phguljtiqug dh j `g eye`g suivjht;
Wh jppui sur uh adutdh pdussdir (Ap:) ; mgseghtg mg `j tibg mu vérih Wh jppui sur uh adutdh pdussdir (Ap1) ; rghtrég mg `j tibg mu vérih
@g senélj ei-mgssus ldhtrg `g eáa`jbg mu vérih phguljtiqug mg `j prgssg jvge `g mistriautguraistja`g 7/1;
Edlljhmgljhug``g
Edlljhmgljhug``gpjr pdussdir
Qjppg` pjrrgssdrt
Edlljhmgé`getrdphguljtiqug
Edlljhmghguljti ug
Edlljhmgé`getriqug
istriautgurs sur `gur glajsg
p: hdh jetidhhéAp1 jetidhhé
rrivé mg `jprgssidh
érihmdua`g gffgt
ghtrég mg `j tibg mu vérih
p1 hdh jetidhhé
drtig mg `j tibg mu vérih
Ap: etidhhé
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 44/216
FDHE]IDH Mistriaugr==
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
Mjhs uhg usihg mg fjariejtidh mg vditurgttgs lihijturg, dh mésirg `g fdhetidhhglght suivjht ;
@’dpérjtgur p`jeg sur uh bjajrit `g enássis, `gs gssigux mg rdugs jvjht gt jrriîrg, jihsi qug `jedqug.
@drsqug eg`j gst prët, i` jppuig sur uh adutdh pdussdir, eg qui j pdur gffgt mg fjirg mgseghmrg `gvérih mg sgrtissjbg, qui rgldhtg mîs qu’i` gst jrrivé gh adut mg edursg.
Gh jppg`jhtV+ `g lduvglght mg sdrtig mg tibgV- `g lduvglght mg rghtrég mg tibgn `g ejptgur njuta `g ejptgur ajsl `g adutdh pdussdir,
@j prgliîrg équjtidh s’éerit ;V+ < n.l
@j mguxiîlg équjtidh s’éerit ;V- <a
:. Gtja`ir `g senélj mg eáa`jbg gh uti isjht uh mistriautgur aistja`g 7/1 gt uh vérih mdua`ggffgt.
1. Ldmifigr `g eáa`jbg mg ljhiîrg ã eg qug `j sdrtig mu vérih hg sg fjssg qu’jprîs jppuisilu`tjhé sur mgux adutdhs pdussdirs l gt r (pdur jlé`idrgr `j séeurité, `’dpérjtgur mgvrjjppuygr sur uh adutdh jvge enjqug ljih, mg ljhiîrg ã évitgr « m’dua`igr ¿ uhg ljih sdus `gvérih).
H.A `gs ejptgurs j gt a sdht mgs ejptgurs phguljtiqugs (mistriautgur 1/1).
l
n
a
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 45/216
=7
Mjhs uh systîlg jutdljtisé, sduvght `j fihj`ité mg `'jetidh sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg gst mghjturg léejhiqug. Suisqug `'éhgrbig sduvght mispdhia`g gst é`getriqug gt ldihs ghedrgphguljtiqug, j`drs i` fjut edhvgrtir egttg éhgrbig mispdhia`g gh éhgrbig léejhiqug ? m’dù`’uti`isjtidh mgs jetidhhgurs qui jssurght egttg fdhetidh mg edhvgrsidh.
@j pdsitidh m'uhg tg``g fdhetidh mjhs uhg enjèhg m'éhgrbig, jihsi qug sj fdhetidh b`daj`gsdht rgprésghtégs pjr `gs fiburgs suivjhtgs ;
Ghgrbig Sréjetidhhgur Ghgrbig léejhiqugG`getriqug Ldtgur Qdtjtidh
Shguljtiqug Vgrih ]rjhs`jtidh
WHI]G JME
FDHE]IDH
D H V G Q ] I Q
SQGUGH]J]IDH
EDLSG]GHEGU J]]GHMWGU
pjrtir mg tdut du pjrtig m’uh prdmuit suppdrt jvge sdh ejnigr mgs enjrbgs gt sdh mdssigrtgenhiqug ;
Ghdhegr `g priheipg mg fdhetidhhglght m’uh edhvgrtissgur Lgttrg gh ŕuvrg uh edhvgrtissgur
ENJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH EDHVGQ]IQ
Edhvgrtissgur é`getrdléejhiqug Edhvgrtissgur phguljtiqug Jutrgs typgs mg edhvgrtissgur
J@ILGH]GQ
W H I ] G J M E
]QJHULG]]QG JBIQ
Ljtiîrgm’ŕuvrg gh
ghtrég
Ljtiîrgm’ŕuvrg gh
sdrtig
Éhgrbigm’ghtrég
Edhvgrtir`’éhgrbig
E N J È H G M ’ É H G Q B I G
MIU]QIAWGQ EDHVGQ]IQ
Ghgrbigmispdhia`g
Ghgrbigmistriauég
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 46/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir=6
ENJSI]QG :
EDHVGQ]IUUGWQ G@GE]QDLGEJHIZWG
IH]QDMWE]IDH ;
E’gst uh edhvgrtissgur pgrlgttjht mg edhvgrtir `’éhgrbig é`getriqug (edurjhtedhtihu) gh rdtjtidh léejhiqug. E’gst `g ldtgur `g p`us silp`g ã lgttrg ghŕuvrg. I` trduvg sdh uti`isjtidh, ghtrg jutrgs mjhs ;
@’é`getrdhiqug mg fjia`g sibhjux (rjmid, vimgd, ghtrjèhglght gh rdtjtidhmg `j pjrjad`g, gte.) ?
@j trjetidh é`getriqug.
:. DQBJHIUJ]IDH MG @J LJENIHG ;
Mjhs `’drbjhisjtidh m’uhg ljenihg ã edurjht edhtihu, dhpgut mistihbugr `gs priheipjux é`élghts suivjhts ;
`gs pý`gs ihmuetgurs jvge `gurs ghrdu`glghts du `gursjiljhts, p`jeés béhérj`glght sur `g stjtdr (pjrtigfixg)
`’ihmuit, mdht `gs mifférghtgs vdigs m’ghrdu`glghtssdht edhhgetégs ju ed` getgur, `’ghsgla`g étjhtbéhérj`glght p`jeé sur `g rdtdr (pjrtig tdurhjhtg)
`gs drbjhgs léejhiqugs pgrlgttjht `j rdtjtidh murdtdr gt `g ljihtigh mgs mifférghts sdus ghsgla`gs.
1. SQIHEISG MG FDHE]IDHHGLGH] ;
1.:. @di mg @jp`jeg ;
Wh edhmuetgur trjvgrsé pjr uh edurjht gt p`jeé mjhs uh enjlp ljbhétiqug gst sdulis ã uhg fdregmdht `g sghs gst métgrlihé pjr `j rîb`g mgs trdis mdibts mg `j ljih mrditg.
F < A x I x @
F ; Fdreg gh HgwtdhsA ; Ihmuetidh ljbhétiqug gh tgs jsI ; Ihtghsité mjhs `g edhmuetgur gh jlpîrgs@ ; @dhbugur mu edhmuetgur gh lîtrgs
Sdur métgrlihgr `g sghs mg `j fdreg, i` fjut p`jegr `gs trdis mdibts(pdueg, ihmgx, ljkgur) pgrpghmieu`jirglght ghtrg gux.
@g pdueg sg p`jeg mjhs `g sghs mu enjlp (`g sghs mgs `ibhgs m'ihmuetidh gst tdukdurs mu H ju U ã`'gxtérigur m'uh jiljht gt mu U ju H ã `'ihtérigur).
@g ljkgur sg p`jeg mjhs `g sghs mu edurjht (sghs edhvghtidhhg` tdukdurs mu + vgrs `g -).
@'ihmgx métgrlihg j`drs `g sghs mg `j fdreg.
Utjtdr Qdtdr
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 47/216
E n j p itrg : E d h vgrt is s gu r é`ge trd l ée j hiq u g =2
1.1. Sriheipg mg fdhetidhhglght m’uh ldtgur ã edurjht edhtihu ;
@drsqug `'dh p`jeg uhg spirg pjredurug pjr uh edurjht (bráeg jux aj`jis gt ju ed``getgur) mjhs uhenjlp ljbhétiqug, i` jppjrjèt uh edup`g mg fdregs. Eg edup`g mg fdregs erég uh edup`g mg rdtjtidh quifjit mévigr `j spirg mg p`us du ldihs 93 mgbrés pjr rjppdrt ju p`jh vgrtiej`, `g sghs mu edurjht rgstjhtihenjhbé mjhs `j spirg, ju edurs mg eg mép`jeglght, `g edup`g mg rdtjtidh milihug edhstjllghtkusqu'ã s’jhhu`gr jprîs rdtjtidh mg `j adaihg mg p`us du ldihs 93 mgbrés ( zdhg hgutrg, `j spirg sgtrduvg ã `'ndrizdhtj`g gt pgrpghmieu`jirg jux jiljhts hjturg`s).
Jfih m'datghir uhg rdtjtidh sjhs ã edup, `'ghrdu`glght m’ihmuit mdit ëtrg edhstitué m'uh hdlarg é`gvé
mg spirgs sili`jirgs. Eg``gs-ei sgrdht répjrtigs mg fjâdh rébu`iîrgs sur `g rdtdr (ihmuit), mg ljhiîrg ãdatghir uh edup`g ihmépghmjht mg `’jhb`g mg rdtjtidh. Jprîs `g pjssjbg mg `j zdhg hgutrg, `g sghs muedurjht mdit ëtrg ihvgrsé silu`tjhélght mjhs enjeuhg mg egs spirgs.
@'ihvgrsidh mu edurjht gst dpérég pjr `’ihvgrsgur du edllutjtgur (ed``getgur) qui, jssdeié ju aj`jis,edhstitug `'é`élght jssurjht `j trjhslissidh mu edurjht mg `j pjrtig fixg ã `j pjrtig tdurhjhtg muldtgur.
1.5. Fdreg edhtrg é`getrdldtrieg ihmuitg ;
Egttg spirg gst `g siîbg m’uhg fegl (fdreg edhtrg é`getrdldtrieg) G qui mépghm mg `j strueturg mg `jljenihg ;
G < (p/j) . H . h .
S ; hdlarg mg pjirgs mg pý`gs ihmuetgurs.j ; hdlarg mg pjirgs mg vdigs mg edhmuetgurs mjhs `’ihmuit.H ; hdlarg mg edhmuetgurs jetifs.h ; vitgssg mg rdtjtidh mu rdtdr gh tr/s.φ ; f`ux sdus uh pý`g.
Ui `g f`ux gst edhstjht egttg fegl pgut s’éerirg ;G < o . h
Qgljrqug ;Whg ljenihg ã edurjht edhtihu (LEE) h’gst p`us edhstituég pjr uhg sgu`g spirg ljis pjrp`usigurs spirgs lisgs gh sérig sg`dh `j rgprésghtjtidh suivjhtg ;
1.=. Edup`g é`getrdljbhétiqug ;
@j puissjheg é`getrdljbhétiqug tdtj`g gst `g prdmuit fegl jvge `g edurjht ihmuit I ; Sg<G.I. Dr dhsjit qug `j rg`jtidh qui `it `g edup`g jvge `j puissjheg gst ; E<S/ (jvge gst `j vitgssg mg rdtjtidh ghrm/s). Gt puisqug < 1.h (jvge h gst `j fréqugheg mg rdtjtidh gh tr/s). Mdhe ;
E < (o/1).I (pdur uh f`ux edhstjht)
Aj`jis d``getgur
hgsgetidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 48/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir=>
5. LDMG@G G@GE]QIZWG UILS@G MW LD]GWQ J EDWQJH] EDH]IHW ;
Dh pgut éerirg `j `di m’dnl é`getriqug (dh suppdsg qug `’ihmuetgur gst ã jiljht pgrljhght du j`ilghtépjr uhg tghsidh edhtihu edhstjhtg, eg qui rgvight ã suppdsgr qug `g f`ux gst edhstjht).
W < G + Q.IG < o.h
E < (o/1).I < o’.I
Ui dh suppdsg qug `g ldtgur gst j ilghté jvge uhg tghsidh edhstjhtg W. Dh pgut trjegr `j
ejrjetéristiqug léejhiqug E<f(h) mu ldtgur ;
E < o’.I < o’. (W ― G)/Q
W o.hE < o’.(
Q -
Q )
Egttg ejrjetéristiqug gstrgprésghtég mjhs `j edurag ei edhtrg ;
Dh pgut jussi trjegr `j ejrjetéristiqug é`getriqug W < f(I)ã `j vitgssg hdlihj`g ;
W < G + Q.I
=. MGLJQQJBG MW LD]GWQ J EDWQJH] EDH]IHW ;
=.:. edurjht mg méljrrjbg ;
Ju méljrrjbg `j vitgssg gst hu``g mdhe h < 3. Mdhe G < 3. Dh pgut j`drs éerirg ;
W < Q.IM (IM ; edurjht ju méljrrjbg).
Sdur `gs brdssgs ljenihgs Q gst fjia`g (mg `’drmrg mg qug`qugs mixiîlgs m’Dnls) gt pdur `gs pgtitsldtgurs egttg résistjheg gst rg`jtivglght brjhmg. Eg qui ilpdsg mg prévdir uh eireuit pgrlgttjht mglihilisgr eg edurjht `drs mg méljrrjbg mgs brdssgs ljenihgs.
Ihmuetgur
Q
Ihmuit
Qg
W
E
m
Eh
h h
m ; edup`g mg méljrrjbg.Eh ; edup`g hdlihj`.hh ; vitgssg mg rdtjtidh hdlihj`g.
W
G
Wh
I
Ih
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 49/216
E n j p itrg : E d h vgrt is s gu r é`ge trd l ée j hiq u g =9
=.1. eireuit mg méljrrjbg ;
Sdur lihilisgr IM dh pgut ; Udit méljrrgr jvge uhg tghsidh W fjia`g (Méljrrjbg ã
tghsidh rémuitg). Udit jkdutgr uhg résistjheg gh sérig jvge `’ihmuit `drs mu
méljrrjbg (Qnédstjt mg méljrrjbg) (vdir fiburg eiedhtrg).
7. AI@JH MGU SWIUUJHEGU ;
7.:. @’ghsgla`g mgs pgrtgs ;
Mjhs uh ldtgur ã edurjht edhtihu dh pgut mistihbugr `gs pgrtgs suivjhtgs ;
Sgrtgs léejhiqugs ; mugs jux frdttglghts gt ã `j résistjheg jérdmyhjliqug mu vghti`jtgur. Sgrtgs ljbhétiqugs ; mugs jux pgrtgs mjhs `g eireuit ljbhétiqug (pgrtgs pjr nystérésis,
pgrtgs pjr edurjht mg Fjuedu`t). Sgrtgs Kdu`gs ; pgrtgs mjhs `gs résistjhegs mg `’ihmuit gt mg `’ihmuetgur
Sk < Q.I
1
+ Qg.Ig
1
Q.I
1
.
@j sdllg mgs pgrtgs léejhiqug gt mgs pgrtgs ljbhétiqugs s’jppg``g pgrtgs edhstjhtgs (Se).
7.1. @g rghmglght ;
Dh jppg``g `g rghmglght `g rjppdrt ghtrg `j puissjheg jasdraég gt `j puissjheg uti`g ;
@j puissjheg jasdraég ; E’gst `j puissjheg é`getriqug jasdraég pjr `g ldtgur.
Sj < W.I
@j puissjheg uti`g ; E’gst `j puissjheg léejhiqug mispdhia`g sur `’jrarg mu ldtgur.
Su < Sj ― Udllg(pgrtgs).Su < Sj ― (Se + Sk).
@g rghmglght s’éerit ;Su
<Sj
6. QGVGQUIAI@I]G MG @J LJENIHG J EDWQJH] EDH]IHW ;
@j `di mg Fjrjmjy éhdheg qug si uh edhmuetgur sgmép`jeg mjhs uh enjlp ljbhétiqug i` gst `g siébg
m’uhg fgl (fdreg é`getrdldtrieg) ihmuitg quirgprésghtg `j vjrijtidh mu f`ux mjhs `g tglps ã trjvgrsegttg spirg.
Mg eg priheipg méedu`g `g fdhetidhhglght ghbéhérjtrieg mg `j ljenihg ã edurjht edhtihu.Ui `’jrarg mg `j béhérjtrieg gst ghtrjèhég gh rdtjtidh,ghtrg `gs adrhgs mg `’ihmuit dh pgut lgsurgr uhgtghsidh W prdpdrtidhhg``g ã `j vitgssg mg rdtjtidh.
Whg jpp`iejtidh trîs edhhug mg eg fdhetidhhglghtgst `j myhjld mg `j aieye`gttg.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 50/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir73
2. J@ILGH]J]IDH MW LD]GWQ ;
>. FDHE]IDHHGLGH] J VI]GUUG VJQIJA@G ;
Dh pgut ghvisjbgr p`usigurs ejs mjhs `gsqug`s dh j agsdih mg fjirgfdhetidhhgr `g ldtgur ã edurjht edhtihu ã vitgssg vjrija`g. Sdur jrrivgrã eg résu`tjt, uhg ljuvjisg sd`utidh (ljis qui gst qujhm lëlgjpp`ieja`g mjhs egrtjihs jpp`iejtidh du `j hdtidh mg pgrtgs h’gst pjs
prildrmij`g) edhsistg ã lgttrg uhg résistjheg vjrija`g gh sérig jvge `gldtgur. @j vitgssg ljxilj`g gst jttgihtg gh prghjht QV < 3.
Whg mguxiîlg sd`utidh edhsistg ã uti`isgr uh njengur. Mjhs eg ejs`’jetidh sur `g rjppdrt eye`iqug pgrlgt mg vjrigr `j vj`gur ldyghhg mg`j tghsidh mg edlljhmg gt pjr `j suitg `j vjrijtidh mg `j vitgssg mgrdtjtidh mu ldtgur.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
@gs ejrjetéristiqugs m’uhg LEE ã gxeitjtidh sépjrég jeedup`ég ã uhg enjrbg léejhiqug sdht `gssuivjhtgs ;
F`ux edhstjht o < =.> ? résistjheg m’ihmuit Q < 3.7 ? edup`g mg pgrtgs ed``getivgs ]p < : lH(edhstjht qug`qug sdit `j vitgssg) ? `j enjrbg léejhiqug jeedup`ég dppdsg uh edup`g résistjht]r mg :3 lH ã :72.3> rjm/s.
:. Ej`eu`gr `g edurjht mg méljrrjbg (sjhs eireuit mg méljrrjbg) mg `j ljenihg si `j tghsidhW<:13v.
1. Ej`eu`gr `j FEGL « G ¿ pdur `j vitgssg :72.3> rjm/s.5. Ej`eu`gr `gs pgrtgs kdu`gs mg `j ljenihg. Gh mémuirg `g rghmglght.
EDQQIBG ;
:. IM < W/Q JH IM < 1=3 J.1. G < (o/1). < 3.26= x :72.3> JH G < :13 V.
5. I` fjut tdut m’jadrm ej`eu`gr `g edurjht m’ihmuit ;I < 1. .E/o JH I < :5 J.Mdhe Sk < Q.I1 JH Sk < >7.6 R.
Sdur ej`eu`gr `g rghmglght dh mdit tdut m’jadrm ej`eu`gr `j puissjheg jasdraég ;Sj < W.I JH Sj < :763 R.
Ej`eu` mgs pgrtgs edhstjhtgs ;Se < ]p. JH Se < :72.3> R.
Mdhe < (Sj-Se-Sk)/SjJH < >=.= %
Q V
Sdur ihvgrsgr `g sghs mgrdtjtidh i` suffit m’ihvgrsgr`j tghsidh m’j`ilghtjtidh muldtgur ; sg`dh `j pdsitidhmgs edllutjtgurs : gt 1 `g
ldtgur tdurhg sdit mjhs `gsghs : sdit mjhs `g sghs 1.
L
:
1Ldhtjbg jvge uh sgu` ghs mg ljreng
dhtjbg jvge mgux sghs mg ljreng
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 51/216
E n j p itrg : E d h vgrt is s gu r é`ge trd l ée j hiq u g 7:
G ^ G Q E I E G U H D H Q G U D @ W U
Gxgreieg : ;
Whg létndmg pdur frgihgr `g ldtgur ã edurjht edhtihu edhsistg ã `g arjhengr sur uhg résistjheg Q. Egttgtgenhiqug qu’dh jppg``g frgihjbg rnédstjtiqug pgrlgt m’jeeé`érgr `g frgihjbg.
Mdhhgr uh ldhtjbg jvge edhtjetgurs pgrlgttjht uh méljrrjbg mgux sghs mg ljreng jvge uh frgihjbgrnédstjtiqug. @j edhsd`g mg edlljhmg edhtight = adutdhs pdussdirs ;
U: ; Ljreng sghs :. U1 ; Ljreng sghs 1. Fr ; Frgihjbg rnédstjtiqug. Ju ; Jrrët m’urbgheg (Edupgr `’j`ilghtjtidh gt `jissgr `g ldtgur rj`ghtir).
Gxgreieg 1 ; G]WMG M’WHG LJENIHG J EDWQJH] EDH]IHW
Ejrjetéristiqugs
Ihmuetgurs ã jiljhts pgrljhghts Ihmuit ; résistjheg Q < =,3 edhstjhtg mg f.é.l. gt mg edup`g ; o < 3,53 V.s.rjm-:
ihtghsité hdlihj`g ; Ih < =,3 J
@gs frdttglghts jihsi qug `gs pgrtgs mjhs `g fgr sgrdht héb`ibés.Dh hdtgrj gh dutrg ;Eg `g ldlght mu edup`g é`getrdljbhétiqug, `j vitgssg jhbu`jirg mg rdtjtidh,h `j fréqugheg mg rdtjtidh gh tr/s,G `j FGL ? G < o ,W `j tghsidh jux adrhgs mg `j ljenihg,
:.:. Gtja`ir `'gxprgssidh mu ldlght mu edup`g é`getrdljbhétiqug,
:.1. Sdur `g edurjht hdlihj` m'ihtghsité Ih, ej`eu`gr `gs vj`gurs hulériqugs mg `j tghsidh m'j`ilghtjtidhW gt mu ldlght mu edup`g é`getrdljbhétiqug pdur `gs fréqughegs mg rdtjtidh
j) h < D a) h < 73 tr/s
:.5 Dh jpp`iqug sur `’jrarg mg `j ljenihg, uh edup`g résistjht, mg ldlght EQ < 3, >3 H.l.
:.5.:. Zug``g rg`jtidh `ig `gs ldlghts mgs edup`gs é`getrdljbhétiqug gt résistjht gh rébilgpgrljhght 4:.5.1. Métgrlihgr `j rg`jtidh gxpriljht gh fdhetidh mg W, Q, o gt E Q gh rébilg pgrljhght.:.5.5 J pjrtir mg qug``g vj`gur mg `’ihtghsité I, `g ldtgur pgut-i` méljrrgr 4 Zug``g gst `jtghsidh W edrrgspdhmjhtg 4
:.= Zug``g tghsidh W ljxilj`g mdit-dh s’ilpdsgr ju méljrrjbg pdur qug `’ihtghsité Im mg méljrrjbgmglgurg ihférigurg ã :.17 Ih 4
W
LQ
Qdtjtidh Frgihjbg
LW
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 52/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir71
ENJSI]QG 1
@GU JE]IDHHGWQU SHGWLJ]IZWGU
IH]QDMWE]IDH ;
Wh jetidhhgur phguljtiqug gst uh mispdsitif qui trjhsfdrlg
`’éhgrbig mg `’jir edlprilé gh trjvji` léejhiqug. Sjrli `gsjetidhhgurs phguljtiqugs `gs p`us uti`isés mjhs `gs systîlgsjutdljtisés dh trduvg ;
`g vérih phguljtiqug ? `g béhérjtgur mg vimg Vghturi.
:. @GU VGQIHU ;
Eg sdht `gs jetidhhgurs qui réj`isght mgs lduvglghts béhérj`glght `ihéjirgs ã `'ghmrdit lëlg dù dh jagsdih m'uhg fdreg.
Gxglp`gs; pgregusg, pdrtg jutdaus, prgssg (fiburg ei-mgssus), gte.
:.:. Edhstitutidh gt priheipg mg fdhetidhhglght ;
Wh vérih gst edhstitué m’uh ey`ihmrg, fgrlé jux mgux gxtrélités, ã `’ihtérigur muqug` sg mép`jeg`iarglght uh pistdh luhi m’uhg tibg, sdus `’gffgt mgs fdregs mugs ã `j prgssidh mg `’jir edlprilé. Sdurfjirg sdrtir `j tibg, dh jpp`iqug `j prgssidh sur `j fjeg jrriîrg mu pistdh gt pdur `j fjirg rghtrgr, dhjpp`iqug `j prgssidh sur `j fjeg jvjht ;
Edhstitutidh m’uh vérih phguljtiqug
: 1 5
= 7
: drifieg mg rjeedrmglght
1- tuag fgrlé pjr `gs f`jsqugs
5- pistdh
=- drifieg mg rjeedrmglght
rgssg phguljtiqug
Ghgrbigé`getriqug
Ldmî`g fdhetidhhg` m’uh vérih
QJHUFDQLGQ @’GHGQBIG
Ghgrbigphguljtiqug
érih
Vérih stjhmjrm
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 53/216
E n j p itrg 1 Jetidhhgurs phguljtiqugs 75
:.1. ]ypgs usug`s mgs vérihs;
:.1.:.Vérih silp`g gffgt;
Eg vérih prdmuit `’gffdrt mjhs uh sgu` sghs. I` h’gst mdhe j`ilghté qug m’uh sgu` edté. @g rgtdur ã `jpdsitidh ihitij`g s’gffgetug gh béhérj` pjr uh rgssdrt.
:.1.1 Vérih mdua`g gffgt ;
Mjhs uh vérih mdua`g gffgt, `j sdrtig gt `j rghtrég mg `j tibg s’gffgetug pjr `’jpp`iejtidh mg `j
prgssidh, j`tgrhjtivglght, mg pjrt gt m’jutrg mu pistdh. @gs vérihs mdua`g gffgt sdht uti isés`drsqu’dh j agsdih m’gffdrt ilpdrtjht mjhs `gs mgux sghs.
Qgljrqug ; Mjhs `gs vérihs dh pgut trduvgrm’jutrgs fdhetidhs edlp`élghtjirgs tg`qug ; jldrtissglght mg fih mg edursg,ejptgur mg pdsitidh, mispdsitifs mgmétgetidh, gte.
:.5. Vérihs spéeijux
Vérihs sjhs tibg
Vérihs rdtjtifs
Vérihs edlpjets
Uylad`g
ir
Gffdrt
ir Jir
ffdrts
Uylad`g
Vérih phguljtiqug jvge ejptgur mg fih mg edursg ( @U
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 54/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir7=
:.=. Ejrjetéristiqugs gt pgrfdrljhegs m’uh vérih ;
@g fdhetidhhglght m’uh vérih mépghm mgs ejrjetéristiqugs suivjhtgs ;
@g mijlîtrg mu pistdh ? @j edursg mg `j tibg ? @j prgssidh m’j`ilghtjtidh.
@g endix gt `g milghsidhhglght m’uh vérih s’gffgetught gh fdhetidh mg `’gffdrt ã trjhslgttrg.
Gxglp`g;Wh vérih jyjht uh pistdh mg mijlîtrg M < > ll gtj`ilghté pjr uhg prgssidh mg 6 ajr (63333 Sj) fdurhituh gffdrt sdrtjht; F < (px∄xM±) / = sdit 53:6 H.
:.7. Gxglp`g m'uti`isjtidh mgs vérihs phguljtiqugs;
1. @G BGHGQJ]GWQ MG VIMG DW VGH]WQI ;
Wh béhérjtgur mg vimg du vghturi gst uh jetidhhgur phguljtiqug mdht `g rý`g gst mg trjhsfdrlgr`’éhgrbig phguljtiqug gh surprgssidh gh uhg éhgrbig phguljtiqug gh méprgssidh.
Wh vghturi gst edlpdsém’uh ékgetgur luhi m’uhgedhmuitg m’jir p`us étrditg mueýté mg `’ghtrég gt m’uh
drifieg, pgrpghmieu`jirg ã `jedhmuitg, sgrvjht ã edhhgetgr`j vghtdusg. @g pjssjbg mg `’jiredlprilé mjhs `g edhmuitprdvdqug uhg méprgssidh gtghtrjèhg jvge `ui `’jir présghtmjhs `’drifieg pgrpghmieu`jirg.Sjr edhséqught, uhg jspirjtidhsg prdmuit ju hivgju mg `jvghtdusg.
ir
dl rilé
spirjtidh
Gkgetgur
Uylad`g
Sriheipg mu vghturi
Vghtdusg
M
Ékgetidh jrqujbg
Jssgla`jbg Fdrljbg
Ugrrjbg
]rjhsfgrt
Sivdtglght
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 55/216
E n j p itrg 1 Jetidhhgurs phguljtiqugs 77
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Mjhs uh jutdaus, `g vérih uti`isé pdur duvrir du fgrlgr `j pdrtggst uh vérih mdua`g gffgt. Ujendhs qug `g mijlîtrg;
mu pistdh M<=3ll ? mg `j tibg m<:7ll ?
@j prgssidh gst ébj`g ã ; S<6ajr
:- Ej eu`gr ;
j) `'gffdrt tnédriqug Fd pdur duvrir `j pdrtg.a) `'gffdrt tnédriqug Ff pdur fgrlgr `j pdrtg.
1- Sdur `'duvgrturg gt `j fgrlgturg mg `j pdrtg `g enjuffgur jppuig sur mgux adutdhs pdussdirsAp: Ap1. Gtja`ir `g senélj mg eáa`jbg mu eireuit phguljtiqug (vérih+mistriautgur+Ap:+ Ap1).
EDQQIBG ;
:- j) Fd< p x д M±/= JH Fd < 27= H.a) Ff<p x д (M±-m±)/= JH Ff < 6=> H.
1-Vdir `g senélj mg eáa`jbg mg `j prgssg (enjpitrg préjetidhhgurs phguljtiqugs)
G ^ G Q E I E G U H D H Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³: ;
@’gffdrt mg sgrrjbg qug mdit gxgregr uh vérih mg arimjbg gst mg 6733H. Ui `g mijlîtrg m’j`ésjbg M gst mg:17 ll, métgrlihgr `j prgssidh tnédriqug héegssjirg.
G^GQEIEG H³1 ;
Udit uhg ljssg m'uhg enjrbg mg 233 ob ã sdu`gvgr pjr uh vérih V (jvge `’jeeé`érjtidh mg `j pgsjhtgur b <9,>: l/s±). @gs pgrtgs pjr frdttglghts ihtgrhgs sdht gstilégs ã :3%, `j prgssidh m’j`ilghtjtidh gh jir gstmg 633oSj. Ui `gs fdregs m’ihgrtig gt `j edhtrg-prgssidh sdht héb`ibégs, métgrlihgr `g mijlîtrg mu pistdh.
G^GQEIEG H³5 ;
Ej`eu`gr `gs gffdrts tnédriquglght mévg`dppja`gs, gh pdussjht gt gh tirjht, m’uh vérih ( M < :33 ll gtm < 17 ll) si `j prgssidh m’uti isjtidh gst mg 733 oSj. Qgfjirg `j qugstidh si `gs pgrtgs pjr frdttglghts sdhtmg :1 %.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 56/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir76
ENJSI]QG 5
JW]QGU ]YSGU MG EDHVGQUIDH
:. EDHVGQUIDH GHGQBIG G@GE]QIZWG / GHGQBIG @WLIHGWUG ;
Egttg edhvgrsidh gst edhhug sdus `’jppg``jtidh m’ée`jirjbg edhsistg gh uhg trjhsfdrljtidh mg `’éhgrbig
é`getriqug gh rjydhhglght `ulihgux. @g ljtérig` m’ée`jirjbg prdprglght mit edlprghm `gs `jlpgs, `gursjeegssdirgs mg fdhetidhhglght. @gs mifférghtgs fjli``gs mg `jlpgs rgprésghtght mgs tgenhd`dbigspjrtieu`iîrgs qui `gs mgstihght ã tg` enjlp m’jpp`iejtidh p`utýt qu’ã tg` jutrg. Dh pgut eitgr, ã titrgm’gxglp`g, `gs prdeémés m’ée`jirjbgs suivjhts ;
:.:. @gs `jlpgs ã ihejhmgsegheg ;
E'gst `j `jlpg trjmitidhhg``g. G``g gst edhstituég m'uhg jlpdu`g gh vgrrg qui edhtight mu bjz(sduvght `'jzdtg du `'jrbdh). Wh fi`jlght mg tuhbstîhg gst pdrté ã trîs njutg tglpérjturg pjr `gedurjht é`getriqug qui `g trjvgrsg, mgvight ihejhmgseght gt élgt mg `j `uliîrg.
@gs `jlpgs ã ihejhmgsegheg gxistght gh uhg trîs brjhmg vjriété mg fdrlgs, edu`gurs gt puissjhegs. Suissjheg ; 17 ã 133 R Murég mg vig ; ghvirdh :333 n
:.1. @gs `jlpgs f`udrgseghtgs
S`us edhhugs sdus `'jppg``jtidh mg tuags f`ud du tuags mg hédh (aigh qu'i`s hg edhtighhght pjs mghédh), `gs `jlpgs f`udrgseghtgs dht uhg fdrlg mg tuag mjhs `gqug` `j `uliîrg gst priheipj`glghtélisg pjr mgs eduengs mg suastjhegs `ulihgseghtgs gxeitégs pjr uhg méenjrbg é`getriqug.
mifférghts mijlîtrgs gt `dhbugurs `iés ã mgs puissjhegs ;
Mijlîtrg :6 ll Mijlîtrg 16 llSuissjheg 6R >R :5R :7R :>R 53R 56R 7>R@dhbugur mg tuag 1>el =3el >>el =5,2el 79el >9,7el :,1l :,7l
F
Ihtgrruptgur jlpg
n H
Ldhtjbg silp`g j``uljbg
Aj` jst uag f udrgseght
Utjrtgrn
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 57/216
E n j p itrg 5 Ju trgs ty p gs m g e d h vgrs idh 72
:.5. @jlpgs f`ud edlpjetgs ;
Mgs `jlpgs f`udrgseghtgs lihijturiségs mdht ; `g tuag mg pgtit mijlîtrggst rgeduraé pdur tghir mjhs uh vd`ulg rémuit. G``gs rgssgla`ght, p`us duldihs ã mgs `jlpgs e`jssiqugs gt g``gs s'uti isght sur mgs mdui``gs ã vis.
Suissjheg ; 5 ã 15 R. Murég mg vig ; 6333 ã :1 333 n prix ; 9 fdis eg`ui m'uhg jlpdu`g ihejhmgseghtg stjhmjrm
1. EDHVGQUIDH GHGQBIG G@GE]QIZWG / GHGQBIG ]NGQLIZWG ;
Egttg edhvgrsidh gst edhhug sdus `’jppg``jtidh mg enjuffjbg edhsistg gh uhgtrjhsfdrljtidh mg `’éhgrbig é`getriqug gh enj`gur. Egttg edhvgrsidh gst réj`iség ã `’jimg mgsrésistjhegs mg enjuffjbg. @j puissjheg edhsdllég pjr uhg tg``g résistjheg mépghm mg `jvj`gur mg eg``g-ei. Egttg trjhsfdrljtidh résu tg mg `'gffgt Kdu`g. Wh équipglght mgenjuffjbg edhtight béhérj`glght p`usigurs résistjhegs enjuffjhtgs, mdht `j lisg gh sérig dugh pjrj``î`g vjrig `j puissjheg edhsdllég, gt pjr `j suitg vjrig `j tglpérjturg.
Mgux résistjhegs mg lëlgs vj`gurs Q ldhtégs gh sérig edhsdllght uhg puissjheg ;
S1 < V1 /(1Q) < S/1 (S `j puissjheg edhsdllég pjr Q sgu`g)
Mgux résistjhegs mg lëlgs vj`gurs Q ldhtégs gh pjrj``î`g edhsdllght uhg puissjheg ;
S1 < V1 /(Q/1) < 1S (S `j puissjheg edhsdllég pjr Q sgu`g)
@j ljkdrité mgs enjuffjbgs edllgreijux mispdsght m’uh edllutjtgur ã trdis pdsitidhs pgrlgttjht mg
endisir ghtrg trdis puissjhegs S, S1 sérig, S1 pjrj``î`g.
5. EDHVGQUIDH GHGQBIG G@GE]QIZWG / GHGQBIG ENILIZWG ;
@'é`getrd`ysg gst uh prdegssus m'éenjhbg ju edurs mu qug` `'éhgrbigé`getriqug gst trjhsfdrlég gh éhgrbig eniliqug. @j réjetidh j `igu mjhs uhgsd`utidh m'gju sj`ég ; `'é`getrd`ytg. @gs idhs mdivght pduvdir eireu`gr`iarglght mjhs `'gju pdur pjssgr m'uhg é`getrdmg ã `'jutrg. @gs mguxé`getrdmgs sdht rg`iégs pjr `'é`getrd`ytg gt pjr uh béhérjtgur mg edurjhté`getriqug. Egttg uhité gst présghtég mjhs `g brjpniqug ei-edhtrg.
Q
@j puissjheg méssipé pjr egttg résistjhegenjuffjhtg gst ;
S< V1/Q < Q I1
Ug`dh `j pdsitidh mu edllutjtgur Z dh jurj uhg j``urg mgenjuffjbg ;
Sdsitidh : ; Q < ∘ (pdiht hgutrg ; pjs mg enjuffjbg) Sdsitidh 1 ; Q < Q :+Q 1 (j``urg fjia`g). Sdsitidh 5 ; Q < Q 1 (j``urg ldyghhg). Sdsitidh = ; Q < Q ://Q 1 (j``urg fdrtg).
Z
=5
:
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 58/216
FDHE]IDH E d h vgrt ir7>
Ui `'dh jpp`iqug uh edurjht é`getriqug ghtrg `gs mgux é`getrdmgs, `gs idhs pdsitifs librght kusqu'ã `jejtndmg pghmjht qug `gs idhs hébjtifs sg mép`jeght gh mirgetidh mg `'jhdmg. @gs idhs pdsitifs sdht jppg`ésejtidhs j`drs qug `gs idhs hébjtifs sdht gux jppg`és jhidhs.
Egttg tgenhiqug gst uti`iség pdur ;
Qgenjrbgr `gs jeeulu`jtgurs (enjrbgur mg ajttgrigs). @j purifiejtidh mgs létjux ; Sdur prdmuirg mu euivrg trîs pur, i` fjut ihstj``gr uhg jhdmg mg
euivrg pd``uég qui sgrj hgttdyég pjr é`getrd`ysg. @g euivrg gst dxymé gh idhs Eu1+ gt préeipitgghsuitg sur `j ejtndmg pdur mdhhgr uhg edueng mg euivrg p`us purg qu'jupjrjvjht.
@j bj`vjhisjtidh mgs létjux dxymja`gs ; Wh létj` j`térja`g gst prdtébé edhtrg `j edrrdsidh bráegju mépýt pjr é`getrd`ysg m'uh létj` ihj`térja`g. @'dakgt ã rgeduvrir gst rg`ié ju pý`g hébjtif m'uhbéhérjtgur gt p`dhbé mjhs uh ajih é`getrd`ytiqug.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Ej`eu`gr `j `dhbugur mu fi` résistjht héegssjirg pdur réj`isgr uhg résistjheg mg 1oR j`ilghtég sdus 113V.
Dh dptgrj pdur uh fi` mg Hieog`-Enrdlg mg mijlîtrg 3.2ll gt mg résistivité 27 x :3->l.
EDQQIBG ;
S < W.I < W1/Q <8 Q <W1/S < 1=,1.Q < .@/U <8 @ < Q.U/U < .(M/1)1 < 3,=. :3-6l1 <8 @ < :1,9l
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
Whg p`jqug é`getriqug mg euisihiîrg gst enjuffég pjr trdis résistjhegs. @j puissjheg mg egs résistjhegs gst
sueegssivglght ; 173R, 733R gt >73R.Ui `j tghsidh m’j`ilghtjtidh gst W < 113V.
:. Ej`eu`gr `j vj`gur mg enjqug résistjheg.1. Zug``g gst `j puissjheg lihilj`g qug pgut edhsdllgr egttg p`jqug enjuffjhtg.5. Zug``g gst `j puissjheg ljxilj`g qug pgut edhsdllgr egttg p`jqug enjuffjhtg.=. Mdhhgr `gs puissjhegs pdssia`gs pjr jssdeijtidh (sérig du pjrj``î`g) mg mgux résistjhegs.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 59/216
WHI]G J]E 79
W HI ]É J ]EJ e q u é r i r - ] r j i t g r - E d l l u h i q u g r
S Q G U G H ] J ] I D H
S Q G Q G Z W I U
Edhegpts m’jhj`ysg fdhetidhhg``g ; Uystîlg, fdhetidh b`daj`, FJU], gte. Edhegpts rg`jtifs ã `j enjèhg m’éhgrbig (edhstitujhts gt brjhmgurs) ;
]ghsidh gt edurjht é`getriqugs ? Srgssidh ? Edhtjetgur, Ldtgur, gte. Mistriautgur, Vérihs, gte.
Gh présgheg m’éhgrbig, pdur jbir edrrgetglght sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg, uh systîlgjutdljtisé j agsdih mg rgeugi``ir `gs ihfdrljtidhs sur mg `j pjrtig dpérjtivg pdur bérgr `gsjetidhs.
@’uhité J]E trjitg mdhe mg egs jspgets qui pguvght ëtrg ldmé`isés pjr `gs fdhetidhsbéhériqugs, e'gst ã mirg qui s'jpp`iqught sur `j p`upjrt mgs systîlgs ? i` s'jbit mgs fdhetidhs ;
Jequérir `gs ihfdrljtidhs ;
Issugs mg ejptgurs qui mdhhght mgs edlptgs-rghmus sur `'étjt mu systîlg ? Fdurhigs pjr `'uti`isjtgur du m'jutrgs systîlgs.
]rjitgr egs ihfdrljtidhs suivjht mgs rîb`gs gt mg `dis pnysiqugs ?
Edlluhiqugr `gs résu`tjts mg trjitglght sdus fdrlg ;
M'drmrg jux jetidhhgurs pdur jbir sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg ? Mg lgssjbgs ã `'uti`isjtgur du m'jutrgs systîlgs.
rjhmgurs pnysiqugs ã
lgsurgr h i t é J ] E
hgrbigsm’ghtrég
JEZWGQIQ ]QJI]GQ DLLWHI WGQ
JBIQ
Enjèhg m’ihfdrljtidh Ihfdrljtidhs
mgstihégs ã m’jutrgssystîlgs gt jux htgrfjegs N/L
Drmrgs
Ihfdrljtidhsissugs m’jutrgs
systîlgs gt’
J@ILGH]GQ MIU]QIAWGQ DHVGQ]IQ QJHULG]]QG
jtiîrg m' ŕuvrggh ghtrég
jtiîrg m' ŕuvrg ghsdrtig
Enjèhg m’éhgrbig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 60/216
63
WHI]G J]E
FDHE]IDH
E Z W G Q I Q
EDLSG]GHEGU J]]GHMWGU
pjrtir mg tdut du pjrtig m’uh prdmuit suppdrt jvge sdh ejnigr mgs enjrbgs gt sdh mdssigrtgenhiqug ;
Ghdhegr `g priheipg m’jequisitidh gt mg edhmitidhhglght mg mdhhégs Lgttrg gh ŕuvrg uh a`de m’jequisitidh mg mdhhégs
ENJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH JZWGQIQ
@gs ejptgurs Edhmitidhhglght mg sibhj` Ihtgrfjegs m’ghtrég / sdrtig
Mjhs uh systîlg jutdljtisé, `'jequisitidh m'ihfdrljtidhs gst `j prgliîrg fdhetidhbéhériqug mg `j enjèhg m'ihfdrljtidh. G``g pgrlgt priheipj`glght ;
Mg `irg `'étjt mgs ejptgurs mg `j SD mu systîlg Qgegvdir `gs edhsibhgs mg `'uti isjtgur mu systîlg bráeg jux edhstitujhts mg
mij`dbug.
@j pdsitidh mg `j fdhetidh "Jequérir" mjhs uhg enjèhg m'ihfdrljtidh, jihsi qug `gsmifférghtgs réj`isjtidhs priheipj`gs sdht rgprésghtégs pjr `j fiburg suivjhtg ;
SQGUGH]J]IDH
JZWGQIQ
BrjhmgursEdhsibhgspnysiqugs
,
IljbgsIhfdrljtidhhg``gsuti`isja`gs
DrmrgsLgssjbgs
Ejptgurs ]DQIhtgrfjeg ndllg/ljenihgEjptgurs jhj`dbiqugsEjptgurs hulériqugs
]QJI]GQ EDLLWHIZWGQ
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 61/216
E n j p itrg : @ gs e j p tgu rs 6:
ENJSI]QG :
@GU EJS]GWQU
:. MGFIHI]IDH ;
Wh ejptgur gst uh edlpdsjht tgenhiqug qui métgetg uh évéhglght pnysiqug sg rjppdrtjht jufdhetidhhglght mu systîlg (présgheg m'uhg piîeg, tglpérjturg, gte.) gt trjmuit egt évéhglght gh uhsibhj` gxp`ditja`g pjr `j SE mg eg systîlg. Eg sibhj` gst béhérj`glght é`getriqug sdus fdrlg m'uh sibhj`ajssg tghsidh. @j fiburg : i``ustrg `g rý`g m’uh ejptgur ;
@'ihfdrljtidh métgetég pjr uh ejptgur pgut ëtrg m'uhg brjhmg vjriété, eg qui ilp`iqug uhg brjhmgvjriété mg agsdihs gh ejptgurs. Dh eitg pjrli `gs p`us edhhus gt fréqughts, `gs ejptgurs mg pdsitidh, mgprésgheg, mg vitgssg, mg tglpérjturg gt mg hivgju.
1. HJ]WQG MG @'IHFDQLJ]IDH FDWQHIG SJQ WH EJS]GWQ ;
Uuivjht sdh typg, @’ihfdrljtidh qu’uh ejptgur fdurhit ã `j SE pgut ëtrg ;
@dbiqug ; @’ihfdrljtidh hg pgut prghmrgqug `gs vj gurs : du 3 ? dhpjr g j`drs m’uh ejptgur ]dutdu Qigh (]DQ). @j fiburg 1ldhtrg `j ejrjetéristiqug m’uhejptgur mg pdsitidh ;
Jhj`dbiqug ; @’ihfdrljtidh pgut prghmrgtdutgs `gs vj`gurs pdssia`gsghtrg 1 egrtjihgs vj`gurs`ilitgs ? dh pjr`g j`drs m’uhejptgur jhj`dbiqug. @j fiburg 5ldhtrg `j ejrjetéristiqug m’uhejptgur mg tglpérjturg ;
Hulériqug ; @’ihfdrljtidh fdurhig pjr `g ejptgur pgrlgt ã `j SE m’gh mémuirg uh hdlarg aihjirgsur h aits ? dh pjr`g j`drs m’uh ejptgur hulériqug. @j fiburg = i``ustrg `g priheipg mg
fdhetidhhglght mg `j sduris ;
MG]GE]GQ WH GVGHGLGH]
Brjhmgur pnysiqug(Gtjt mg `j SD)
Uibhj` é`getriqug(Gxp`ditja`g pjr `j SE)
Fib. : ; Qý`g béhérj` m’uh ejptgur
Uibhj` `dbiqug
glps
Srésgheg mg `j piîeg
asgheg mg `j piîeg: (1=V)
3 (3V)
Fib. 1 ; Gxglp`g m’uh ejptgur ]DQ
ghsidh (V)
glpérjturg (³E)
@j tghsidh vjrig mg fjâdhedhtihug ghtrg 3 gt 7V
7
:33
Fib. 5 ; Gxglp`g m’uh ejptgur jhj`dbiqug
@j sduris fdurhit ã uh drmihjtgur uh sibhj``dbiqug péridmiqug, sdus fdrlg m’ilpu`sidhs, qui`ui pgrlgttght mg edlptgr egs ilpu`sidhs pdurgh mémuirg `gs edrmdhhégs ^ gt Y mg `j sdurissdus fdrlg mg hdlargs H^ gt HY.
Fib. = ; Gxglp`g mg ejptgur hulériqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 62/216
Fdhetidh Jequérir61
5. EJQJ]GQIU]IZWGU M’WH EJS]GWQ ;
Egrtjihs pjrjlîtrgs sdht edlluhs ã tdus `gs ejptgurs. I` ejrjetérisght `gs edhtrjihtgs mg lisg ghŕuvrg gt pgrlgttght `g endix m’uh ejptgur ;
@'étghmug mg `j lgsurg ; e'gst `j mifférgheg ghtrg `g p`us pgtit sibhj` métgeté gt `g p`us brjhmpgregptia`g sjhs risqug mg mgstruetidh pdur `g ejptgur.
@j sghsiai`ité ; eg pjrjlîtrg ejrjetérisg `j ejpjeité mu ejptgur ã métgetgr `j p`us pgtitg vjrijtidhmg `j brjhmgur ã lgsurgr. E’gst `g rjppdrt ghtrg `j vjrijtidh V mu sibhj`é`getriqug mg sdrtig pdur uhg vjrijtidh mdhhég mg `j brjhmgur pnysiqugm’ghtrég ; U < V /
@j fimé`ité ; Wh ejptgur gst mit fimî`g si `g sibhj` qu’i` mé`ivrg gh sdrtig hg vjrig pjs mjhs `g tglpspdur uhg sérig mg lgsurgs edhegrhjht `j lëlg vj`gur mg `j brjhmgur pnysiqug m’ghtrég. I` ejrjetérisg `’Ihf`ugheg mu vigi``issglght.
@g tglps mg répdhsg ; e'gst `g tglps mg réjetidh m'uh ejptgur ghtrg `j vjrijtidh mg `j brjhmgurpnysiqug qu'i` lgsurg gt `'ihstjht dù `'ihfdrljtidh gst prisg gh edlptg pjr`j pjrtig edlljhmg.
=. EJS]GWQU @DBIZWGU (]dut Du Qigh ; ]DQ) ;
@gs ejptgurs ]DQ fdurhissght uhg ihfdrljtidh `dbiqug, béhérj`glght sdus fdrlg m'uh edhtjeté`getriqug qui sg fgrlg du s'duvrg suivjht `'étjt mu ejptgur.
=.:- Ejptgurs jvge edhtjet ;
Eg typg mg ejptgur gst edhstitué m'uh edhtjet é`getriqug qui s'duvrg du sg fgrlg `drsqug `'dakgt ãmétgetgr jetidhhg pjr edhtjet uh é`élght ldai`g mu ejptgur (mispdsitif m'jttjqug). `gs bjllgs mg egtypg mg ejptgur sdht trîs vjriégs ? g``gs sdht fdhetidh mgs prda`îlgs pdsés pjr `gur uti`isjtidh.
Jihsi, `j tëtg mg edlljhmg gt `g mispdsitif m'jttjqug sdht métgrlihés ã pjrtir mg ;
@j fdrlg mg `'dakgt ; ejlg 53³, fjeg p`jhg du fdrlg qug`edhqug ? @j trjkgetdirg mg `'dakgt ; frdhtj`g, `jtérj`g du lu timirgetidhhg``g ? @j préeisidh mg buimjbg.
@gs fiburgs suivjhtgs ldhtrg mgs gxglp`gs mg ejptgur mg pdsitidh ;
Ejrjetéristiqugs ;
]rjkgetdirg rgeti`ibhg mg `'dakgt ã métgetgr Buimjbg préeis 0 :ll Ejlg ã 53³
Fib. 6 ; Ejptgur rgeti`ibhg ã pdussdir ã bj`gt tngrldp`jstiqug
Fib. 7 ; Ejptgur rgeti`ibhg ã pdussdir
Ejrjetéristiqugs ;
Edlljhmg mirgetg Srésgheg mg `'dakgt gh auté léejhiqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 63/216
E n j p itrg : @ gs e j p tgu rs 65
=.1- Ejptgurs sjhs edhtjet ;
@gs ejptgurs sjhs edhtjet du mg prdxilité métgetght ã mistjheg gt sjhs edhtjet jvge `’dakgt mdht i`sedhtrý`ght `j pdsitidh. Wh edhtjet é`getriqug s'duvrg j`drs du sg fgrlg gh fdhetidh mg `j présgheg du mg`j hdh présgheg m’uh dakgt mjhs `j zdhg sghsia`g mu ejptgur.
J `'ihvgrsg mgs ejptgurs jvge edhtjets, `gs ejptgurs mg prdxilité sdht mgs métgetgurs stjtiqugs (pjsmg piîeg ldai`g) mdht `j murég mg vig gst ihmépghmjhtg mu hdlarg mg ljhŕuvrgs. I`s dht jussi uhgtrîs adhhg tghug ã `'ghvirdhhglght ihmustrig` (jtldspnîrg pd``ujhtg).
@g endix m’uh métgetgur mg prdxilité mépghm ; mg `j hjturg mu ljtériju edhstitujht `’dakgt ã métgetgr,
mg `j mistjheg mg ’dakgt ã métgetgr, mgs milghsidhs mg `’glp`jeglght mispdhia`g pdur ilp`jhtgr `g métgetgur.
=.1.:- Ejptgurs ihmuetifs ;
@j tgenhd`dbig mgs métgetgurs mg prdxilité ihmuetifs gst ajség sur `j vjrijtidh m’uh enjlpljbhétiqug ã `’jpprdeng m’uh dakgt edhmuetgur mu edurjht é`getriqug. @gur usjbg gst uhiquglghtrésgrvé ã `j métgetidh m’é`élghts létj``iqugs mjhs `gs sgetgurs mg `j ljenihg-duti`, `'jbrd-j`ilghtjirg, `j rdadtiqug, gt `gs jpp`iejtidhs mg `'usihjbg, `j ljhutghtidh, `'jssgla`jbg, `gedhvdyjbg.
Fib. 2 ; Ejptgur jhbu`jirg ã `gvigr ã bj`gt
Ejrjetéristiqugs ;
Buimjbg pgu préeis ~ 7ll Ejlg ã 53³
Fib. > ; Ejptgur ã tibg sdup`g ã rgssdrt
Ejrjetéristiqugs ;
Eia`g mg fdrlg qug`edhqug ]rjkgetdirg lu`timirgetidhhg``g Buimjbg 8 :3 ll
Ejrjetéristiqugs ;
Sdrtég hdlihj`g qui méfihit `j zdhg mgmétgetidh. G``g mépghm mg `'épjissgur mg `'dakgtgt pgut j``gr kusqu'ã 73ll.
]ghsidh m'j`ilghtjtidh mg :1V ã =>V edhtihugt mg 1= ã 1=3V j`tgrhjtif.
genhiqug mg rjeedrmglght 1 fi`s gt 5 fi`s.
Fib. 9 ; Métgetgur mg prdxilité ihmuetif
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 64/216
Fdhetidh Jequérir6=
@gs métgetgurs ihmuetifs gxistght suivjht mifférghts ldmî`gs ? egei gh fdhetidh mg `gur ldmg mgrjeedrmglght edllg e’gst i``ustré ã `j fiburg :3 ;
1 fi`s jvge edurjht edhtihu du j`tgrhjtif ? 5 fi`s jvge edurjht edhtihu typg SHS du HSH, gh fdhetidh mg `’é`getrdhiqug ihtgrhg.
=.1.1- Ejptgurs ejpjeitifs ;
@j tgenhd`dbig mgs métgetgurs mg prdxilité ejpjeitifs gst ajség sur `j vjrijtidh m’uh enjlpé`getriqug ã `’jpprdeng m’uh dakgt qug`edhqug. I`s pgrlgttght mg métgetgr tdut typg m'dakgt mjhs`gs mdljihgs mg `'jbrd-j`ilghtjirg, mg `j enilig, mg `j trjhsfdrljtidh mgs ljtiîrgs p`jstiqugs, muadis gt mgs ljtérijux mg edhstruetidh.
=.1.5- Ejptgurs ljbhétiqugs ;
Wh ihtgrruptgur ã `jlg sdup`g (I.@.U.) gst edhstitué m'uh adètigr ã `'ihtérigur muqug` gst p`jeé uh
edhtjet é`getriqug létj``iqug sdup`g sghsia`g jux enjlps ljbhétiqugs. I` pgrlgt mg métgetgr tdus`gs ljtérijux ljbhétiqugs mjhs `g mdljihg mg `j mdldtiqug pdur `j métgetidh mg fgrlgturg mgpdrtgs gt fghëtrgs gt `g mdljihg phguljtiqug pdur `j métgetidh mg `j pdsitidh m'uh vérih, gte.
=.5- Ejptgurs Sndtdé`getriqugs ã mistjheg ;
@gs eg``u`gs pndtdé`getriqugs pgrlgttght mg métgetgr sjhs edhtjet tdus `gs ljtérijux dpjqugs (hdhtrjhspjrghts), edhmuetgurs m’é`getrieité du hdh. Eg typg mg ejptgurs sg edlpdsg gssghtig``glght m'uhélgttgur mg `uliîrg jssdeié ã uh réegptgur pndtdsghsia`g. @j fiburg :5 ldhtrg uhg i``ustrjtidh mgqug`qugs ejptgurs pndtdé`getriqugs ;
Ejrjetéristiqugs ;
Sdrtég hdlihj`g qui méfihit `j zdhg mg métgetidh. G``gmépghm mg `'épjissgur mg `'dakgt gt pgut j``gr kusqu'ã 73ll.
]ghsidh m'j`ilghtjtidh mg :1V ã =>V edhtihu gt mg 1= ã1=3V j`tgrhjtif.
]genhiqug mg rjeedrmglght 1 fi`s gt 5 fi`s.
Fib. :: ; Métgetgur mg prdxilité ejpjeitif
AH
AW
AH
AW
AOSHS
+ AH
AW
AOHSH
+
fi`s JE/ME 5 fi`s typg SHS 5 fi`s typg HSH
Fib. :3 ; ]genhiqug mg rjeedrmglght mgs ejptgurs ihmuetifs gt ejpjeitifs
Srésgheg m’uh enjlp ljbhétiqug ;Edhtjet fgrlé
Jasgheg mg enjlp ljbhétiqug ;Edhtjet duvgrt
JiljhtSgrljhght
Fib. :1 ; Sriheipg mg fdhetidhhglght m’uh I@U
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 65/216
E n j p itrg : @ gs e j p tgu rs 67
Egs métgetgurs sdht uti`isés mjhs `gs mdljihgs ihmustrig`s gt tgrtijirgs `gs p`us mivgrs edllg ;
@j métgetidh m'dakgts gt mg prdmuits mjhs `j ljhutghtidh gt `g edhvdyjbg ? @j métgetidh mg piîegs ljenihg mjhs `gs sgetgurs mg `j rdadtiqug gt mu aátilght ? @j métgetidh mg pgrsdhhgs, mg vénieu`gs du m'jhiljux, gte.
Sdur réj`isgr `j métgetidh m'dakgts mjhs `gs mifférghtgs jpp`iejtidhs, 5 tgenhiqugs mg ldhtjbgs sdhtpdssia`gs;
Uystîlg ajrrjbg (fiburg :=) ejrjetérisé pjr ;
@'élgttgur gt `g réegptgur sdht situés mjhs mgux adètigrs sépjrés ? @j pdrtég `j p`us `dhbug pdur eg typg mg ejptgur (kusqu’ã 53 l) ? @g fjisegju gst élis gh ihfrjrdubg ?
@j métgetidh mgs dakgts dpjqugs du réf`éenissjht qug`qug sdit `g ljtériju ? @’j`ibhglght ghtrg élgttgur gt réegptgur mdit ëtrg réj`isé jvge sdih.
Uystîlg rgf`gx (fiburg :7) ejrjetérisé pjr ;
@'élgttgur gt `g réegptgur sdht situés mjhs `g lëlg adètigr ? Wti`isjtidh m'uh réf`getgur qui rghvdig `g fjisegju `ulihgux gh ejs m'jasgheg mg eia`g ? @j pdrtég pgut jttgihmrg kusqu’ã :7 l ? @g fjisegju gst élis gh ihfrjrdubg ? @j métgetidh mgs dakgts dpjqugs gt hdh réf`éenissjht qug`qug sdit `g ljtériju ?
Uystîlg prdxilité (fiburg :6) ejrjetérisé pjr ;
@'élgttgur gt `g réegptgur sdht situés mjhs `g lëlg adètigr ? @j présgheg mg `j eia`g rghvdig `g fjisegju `ulihgux vgrs `g ejptgur ? @j pdrtég mépghm mg `j edu`gur mg `j eia`g, mg sdh pduvdir réf`éenissjht gt mg sgs
milghsidhs. G``g jublghtg si `'dakgt gst mg edu`gur e`jirg du mg brjhmg milghsidh.
Fib. :5 ; Gxglp`g mg ejptgurs pndtdé`getriqugs
Glgttgur Qgegptgur
Eia`g
Fib. := ; Ldhtjbg typg " Ajrrjbg "
GlgttgurQéegptgur
Eia`g
Qéf`getgur
ib. :7 ; Ldhtjbg typg " Qgf`gx "
GlgttgurQéegptgur Eia`g
Fib. :6 ; Ldhtjbg typg " Srdxilité "Qéf`getgur
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 66/216
Fdhetidh Jequérir66
7. EJS]GWQU HWLGQIZWGU ;
7.:- Edmgur dptiqug iherélghtj` ;
Wh misqug rdtjtif edlpdrtg ju ljxilul 5 pistgs. @j pistg péripnériqug J mu misqug gst miviség gh"h" fghtgs rébu`iîrglght répjrtigs. Jihsi, pdur uh tdur edlp`gt mg `'jxg mu edmgur, `g fjisegju `ulihguxgst ihtgrrdlpu h fdis gt mé`ivrg ã `j sdrtig mg `j eg``u`g pndtdsghsia`g "h" sibhjux ejrrés. @j fiburg :>méerit uh ejptgur iherélghtj` ;
Sdur edhhjètrg `g sghs mg rdtjtidh mu edmgur, dh uti`isg uhg mguxiîlg pistg A qui sgrj méej`ég pjrrjppdrt ã `j prgliîrg mg 93³ (:/= mg tdur).
7.1- Edmgur dptiqug jasd`u ;
@gs edmgurs jasd`us sdht mgstihés ã mgs jpp iejtidhs mg edhtrý`g mg mép`jeglght gt mgpdsitidhhglght m’uh ldai`g pjr edmjbg. @g misqug mu edmgur edlpdrtg p`usigurs pistgs (kusqu’ã13). Enjqug pistg gst j`tgrhjtivglght dpjqug gt trjhspjrghtg gt pdssîmg sdh prdprg systîlg mg`geturg (midmg élgttrieg gt midmg réegptrieg).
J enjqug pdsitidh jhbu`jirg mg `'jxg mu edmgur edrrgspdhm uh hdlarg aihjirg edmé gh BQJY Mjhs egedmg, i` h'y j qu'uh sgu` ait qui enjhbg ã enjqug fdis pdur évitgr `gs j`éjs mg fdhetidhhglght. Jvjhttdutg uti`isjtidh, `g ldt fdurhi pjr `g edmgur mdit mdhe ëtrg trjhsedmé gh aihjirg, ejr `'uhité mg
trjitglght trjvji``g gh aihjirg pur.J titrg pémjbdbiqug, vdydhs ã `j fiburg :9 `gs
mifférghtgs edlaihjisdhs m'uh edmgur dptiqug jasd`uaihjirg sur 5 aits;
g``u`gsSndtdsghsia`gs
Misqugdptiqug
@GM
Jrarg
hité mg]rjitglght
Fib. :> ; Edmgur dptiqug iherélghtj`
Fib. :9 ; Edmgur dptiqug jasd`u aihjirg 5 aits
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 67/216
E n j p itrg : @ gs e j p tgu rs 62
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
@g ldhtjbg ei-edhtrg pgrlgt mg prdtébgr uh ldtgur ã edurjht edhtihu,fdhetidhhjht jvge 1 sghs. @j prdtgetidh gst edhtrg `gs pdsitidhs `ilitgs dù`g ldtgur pgut ëtrg ej é ? mjhs eg ejs `g edup`g jublghtg, jihsi `gedurjht mjhs `g ldtgur, eg qui pgut météridrgr `g ldtgur. E'gst `g ejs muldtgur mu pdsitidh m'jhtghhg pjrjad`iqug. @j tghsidh G gst sdit pdsitivg,
sdit hébjtivg, suivjht `j edlljhmg qui h'gst pjs rgprésghtég iei, jihsi qug`g systîlg ã ejlg qui pgrlgt m'jetidhhgr `gs "fihs mg edursg" (few gt feg).Jhj`ysgr `g fdhetidhhglght m'uh tg` ldhtjbg. @gs fihs mg edursg sdhtfgrlés ju rgpds.
EDQQIBG ;
Ju rgpds, dh suppdsg `g ldtgur mjhs uhg pdsitidh dù hi few hi feg h'gst jetidhhé. Zujhm `g ldtgur tdurhg vgrs "Rgst" gt jrrivg ã `j pdsitidh `ilitg "Rgst" few s'duvrg gt `g
ldtgur s'jrrëtg. Sdur tdurhgr vgrs "Gjst", I` fjut j`drs ihvgrsgr `g sghs. Gh ihvgrsjht `g sghs, `j midmg MR kdug `g rý`g few pdur uh edurt ihstjht, jprîs qudi few
sg fgrlg (vdir fiburg ei-mgssdus ã bjueng). Gh tdurhjht vgrs "Gjst" gt jrrivjht ã `j pdsitidh `ilitg "Gjst", feg s'duvrg gt `g ldtgur
s'jrrëtg. Sdur tdurhgr vgrs "Rgst", I` fjut j`drs ihvgrsgr `g sghs. Gt jihsi mg suitg (vdir fiburg ei-mgssdus ã mrditg).
G ^ G Q E I E G U H D H Q G U D @ W U
@gs jssgrvissglghts hulériqugs, sdht jadhmjhts mjhs `g mdljihg ihmustrig`. Dh s'ihtérgssg mjhs egttgétumg ã `'jssgrvissglght mg pdstidh. @j strueturg mu systîlg gst mdhhég ã `j fiburg ei-mgssdus. Ujmgseriptidh gst edllg suit ;
Wh eursgur sg mép`jeg `ihéjirglght bráeg ã uh systîlg vis-éerdu ? @g systîlg vis-éerdu gst ghtrjèhé gh rdtjtidh pjr uh ldtgur ã edurjht edhtihu ? @j pdsitidh mu eursgur gst ejptég pjr uh edmgur iherélghtj` sd`imjirg ã `’jxg mu ldtgur ? @j edlljhmg pgrlgt mg edlpjrgr `j pdsitidh ejptég gt `j pdsitidh mg edhsibhg ? si `gs 1
pdsitidhs sdht ébj`gs, dh jrrëtg `g ldtgur.
Whité mgedlljhmg
feb em
eb ; ejptgur mg fih mg edursg bjuengem ; ejptgur mg fih mg edursg mrditg
Edlljhmg
Vis éerdu
Eursgur
dsitidh
Ldtgurã E.E.
:63:=3:13333 3 63 >3
Edmguriherélghtj`
dhsibhg
few feg
MR MG
MR MG
few feg
L
few feg
MR G
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 68/216
Fdhetidh Jequérir6>
:- G]WMG MW EDMGWQ IHEQGLGH]J@ ;
Edllg `g ldhtrg `j fiburg ei-edhtrg, `jejpturg mg `j pdsitidh sg fjit ã `'jimg m'uhedmgur iherélghtj` edhstitué mg ;
Wh misqug edhtghjht mgux pistgs J gt Améej`égs gt miviségs enjeuhg, gh :6 sgetgurséquimistjhts gt j`tgrhjtivglght dpjqugs gttrjhspjrghts ?
Mgux é`élghts dptdé`getrdhiqugs (uhg midmgihfrjrdubg gt uhg pndtdmidmg) mispdsés mgpjrt gt m’jutrg mg enjqug pistg.
:.:- Ej`eu`gr `j sghsiai ité mg eg ejptgur gtpréeisgr sdh uhité.
:.1- Ej`eu`gr `g mép`jeglght lihilj` mu eursgurmétgeté pjr eg ejptgur sjenjht qug `g pjsmg `j vis gst mg 7 ll.
:.5- Zug` gst `g rý`g;j/ Mu eireuit QE 4a/ Mg `j pdrtg ihvgrsgusg mg typg "]ribbgr" 4
:.=- @j pndtdmidmg gst ejrjetériség pjr uh edurjht IM < :33 ·J gh ée`jirjbg gt uh edurjht IM < :33 hJgh daseurité. Ujenjht qug VIN lih < 5,7 V gt VI@ljx < :.7 V pdur uhg pdrtg ELDU jvgeVee < 7 V, vérifigr `g adh endix mg Q1.
:.7- Dh suppdsg qug `g misqug j suai uhg rdtjtidh m'uhmgli-tdur mjhs uh sghs gt m'uh mgli-tdur mjhs `g sghsedhtrjirg, ã uhg vitgssg edhstjhtg. Edlp`étgr `gsenrdhdbrjllgs mgs sibhjux GheJ gt GheAedrrgspdhmjhts ã eg lduvglght sjenjht qu'i sméautght edllg `g ldhtrg `j fiburg ei-edhtrg.
:.6- @g priheipg mg `j métgrlihjtidh mg `j pdsitidh mueursgur edhsistg, gh `'jeeulu`jtidh mgs ilpu`sidhsfdurhigs pjr uhg pistg, ã `'jimg m'uhedlptgur/méedlptgur sg`dh `g ldhtjbg mg `j fiburgei-edhtrg. @g edlptgur gst iherélghté duméerélghté suivjht `g sghs mg rdtjtidh mdhhé pjr`'étjt mu sibhj` GheA ã enjqug trjhsitidh pdsitivg musibhj` GheJ.
j/ Zug rgprésghtg j`drs `g sibhj` Z 4a/ Edlaigh mg tdurs fgrj `g misqug, pdur qug `g eursgur pjredurrj `j edursg ljxilj`g mg `j vis,
qui gst mg :63 ll 4e/ Gh mémuirg `g hdlarg mg aits héegssjirg pdur rgprésghtgr `j pdsitidh.
:.2- Srdpdsgr uh ldhtjbg pdur `'uhité mg trjitglght mg eg systîlg sjenjht qu'dh pgut uti isgr uh mgssibhjux (GheJ , GheA) edllg sibhj` m'ndr`dbg gt `'jutrg edllg sibhj` (Edlptjbg/méedlptjbg).
heJ
GheA
Edlptgur/Méedlptgur
M ZGheA
GheJ
Wp/Mdwh
Eo
Eo H
(Sdsitidh)
pndtdmidmg
° =395 E Q
7V
Q1
Midmghfrjrdubg
7V
Q:
heJ
pndtdmidmg
=395 E Q
7V
Q159O
Midmg
hfrjrdubg
7V
Q:
heA
dmgur iherélghtj`
11.711.7 1 1
. 7 1 1
. 711.711.7 1 1
. 7 1 1
. 7 1 1 . 7
1 1 . 7
1 1 . 7
1 1 . 71 1 . 7
1 1 . 7
1 1 . 7
1 1 . 7
1 1 .7 1 1 .7 1 1
. 7 1 1
. 71 1 .7 1 1 .7 1 1
. 7 1 1
. 7 1 1
. 7
1 1
. 7
1 1 . 7
1 1 . 7 1 1
. 7
1 1 . 7
1 1 . 7
1 1 . 7
Sistg A
lgttgurs
Qéegptgurs
Sistg J
Misqug
Sjs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 69/216
E n j p itrg 1 E d h m it id h hgl gh t m g s ibh j ` 69
ENJSI]QG 1
EDHMI]IDHHGLGH] MW UIBHJ@
:. IH]QDMWE]IDH ;
Béhérj`glght, uh ejptgur fdurhit uh sibhj` é`getriqug qui pgut sg lgttrg sdus mifférghtgs fdrlgs(tghsidh, edurjht, gte.) gt qui h’gst pjs mirgetglght gxp`ditja`g.
@g edhmitidhhglght mu sibhj` edhsistg ã trjhsfdrlgr gt jmjptgr `g sibhj` mg mépjrt jfih mg `ui mdhhgr `jfdrlg `j p`us jpprdpriég pdur sdh trjitglght. S`usigurs fdhetidhs edhtriaught ã egttg fih edllg e'gstihmiqué mjhs `j fiburg : ;
@’jlp`ifiejtidh edhsistg ã ldmifigr `'jlp`itumg mu sibhj` sjhs enjhbgr sj fdrlg hi sj hjturg ?
@g fi`trjbg edhsistg gh uhg strueturg jmjptég gt ej`eu`ég, qui `jissgrj pjssgr egrtjihs sibhjux gtpjs m'jutrgs.
@j lisg gh fdrlg du `j edhvgrsidh edhsistg gh uhg ldmifiejtidh mg `j hjturg mu sibhj`. Sjrgxglp`g, eg`j pgut ëtrg uhg trjhsfdrljtidh ; m'uh edurjht gh uhg tghsidh gt ihvgrsglght ? m’uh sibhj` jhj`dbiqug gh uh sibhj` `dbiqug du hulériqug.
Mjhs eg qui suit, dh sg `ilitgrj ã `’étumg mgs fdhetidhs "Jlp ifiejtidh" gt "Lisg fdrlg".
1. @'JLS@IFIEJ]IDH J AJUG M'WH JLS@IFIEJ]GWQ DSGQJ]IDHHG@
@'jlp`ifiejtidh sg résulg pjr uhg silp`g lu`tip`iejtidh mu sibhj` m'ghtrég pjr uh edgffieight O edllg`g ldhtrg `j fiburg 1. @'jlp`ifiejtidh sg kustifig mjhs `gs ejs dù `g sibhj` gst trîs fjia`g. Sjr gxglp`g, uhejptgur fdurhit qug`qugs li``ivd`ts, j`drs qug `'dh j agsdih mg p`usigurs vd`ts.
Fib. 1 ; @j fdhetidh m'jlp`ifiejtidh
O
Jlp`ifiejtidh Fi`trjbgLisg gh fdrlg
du
Edhvgrsidh
Whité mgtrjitglght
Uibhj`
trjitgr
Fib. : ; @gs fdhetidhs mg ajsg m'uhg enjèhg m'jequisitidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 70/216
Fdhetidh Jequérir23
1.:- Jlp`ifiejtgur Dpérjtidhhg` (JDS) ;
@'jlp ifiejtgur dpérjtidhhg` (fiburg 5) gst uh edlpdsjht ihtébré edhstitué m'uh jssgla`jbg mgtrjhsistdrs gt mg résistjhegs. I` gst ejrjetérisé pjr ;
Mgux adrhgs m'j`ilghtjtidh +V gt ―V ? Mgux ghtrégs g+ gt g- ? Whg tghsidh mifférghtig``g η mg sgs ghtrégs ; η < g+ - g- ? Whg sdrtig Vs.
@'JDS gst ejrjetérisé pjr uhg jlp`ifiejtidh mifférghtig``g Jm trîs brjhmg (:37 du p`us). @'gxjlgh mgsj ejrjetéristiqug mg trjhsfgrt mdhhég ã `j fiburg = fjit jppjrjètrg mgux ldmgs mg fdhetidhhglghts ;
Qébilg `ihéjirg m'jlp`ifiejtidh dù Vs < Jm . η ? Qébilg hdh `ihéjirg mg sjturjtidh dù Vs pgut prghmrg mgux vj`gurs ;
Vs < +V si η 8 3 gt mdhe g+ 8 g- ? Vs < -V si η 0 3 gt mdhe g+ 0 g-.
Mjhs eg qui suit, dh vj trjvji` gr mjhs `g rébilg `ihéjirg spéeifiqug ã `'jlp ifiejtidh gt ghedhsimérjht `'JDS iméj` e'gst-ã-mirg `j vj`gur mg `'jlp`ifiejtidh Jm gst edhsimérég edllg ihfihig. @gsedhséqughegs prjtiqugs mg `'JDS iméj`g sgrdht `gs suivjhtgs ;
Jm ; jihsi η < Vs/Jm 3 gt mdhe g+ < g- ?
Qésistjheg m'ghtrég ; jihsi i+ < i- < 3
1.1- Ldhtjbg jlp`ifiejtgur ã ajsg m'JDS ;
1.1.:. Jlp`ifiejtgur ihvgrsgur ;
@g ldhtjbg mg `j fiburg 7 rgprésghtg uh jlp`ifiejtgur mg tghsidh hdh ihvgrsgur ã ajsg m'JDS, `jrésistjheg Q1 gffgetujht uhg réjetidh hébjtivg. Gh edhsimérjht `'JDS iméj` dh pgut méldhtrgr `jrg`jtidh ghtrg `j sdrtig Vs gt `'ghtrég Vg ;
Nypdtngsgs ;i+ < i- < 3g+ < g-
Q: gt Q1 sdht gh sérig mdhe dh pgut jpp`iqugr `gpdht mivisgur mg tghsidh ;
1Q:Q
:Q.Vsg
gt ; Vgg
Mdhe ;
:Q
1Q:
Vg
sJv
Fib. 5 ; Uenélj m'uh JDS
η+
-
+V
-V
Vsg-
g+ i+
i-
-V
+V
Vs
[dhg `ihéjirg
[dhg hdh `ihéjirg
[dhg hdh `ihéjirg
Fib. = ; Ejrjetéristiqug mg trjhsfgrt m'uh JDS
η
+-
Q1Q:
Vs
Vg +V
-V
Fib. 7 ; Jlp`ifiejtgur hdh ihvgrsgur
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 71/216
E n j p itrg 1 E d h m it id h hgl gh t m g s ibh j ` 2:
1.1.1. Uuivgur ;
@g ldhtjbg mg `j fiburg 6 rgprésghtg uh ldhtjbg suivgur qui pgut ëtrg uti`isé edllg jmjptjtgurm’ilpémjheg. Gh edhsimérjht `'JDS iméj` dh méldhtrg `j rg`jtidh ghtrg `j sdrtig Vs gt `'ghtrég Vg ;
Nypdtnîsgs ;g+ < g-
Dh j ;
.Vsg
gt ; Vgg
Mdhe ;
:Vg
Vs JvVgVs
1.1.5. Jlp`ifiejtgur sdlljtgur ;
@g ldhtjbg mg `j fiburg 2 rgprésghtg uh jlp`ifiejtgur sdlljtgur ihvgrsgur ã ajsg m'JDS, `jrésistjheg Q1 gffgetujht uhg réjetidh hébjtivg. Gh edhsimérjht `'JDS iméj` dh pgut méldhtrgr `jrg`jtidh ghtrg `j sdrtig Vs gt `'ghtrég Vg ;
Nypdtnîsgs ;i+ < i- < 3g+ < g-
Dh pgut jpp`iqugr `g tnédrîlg mg Li``ljh pdurmétgrlihgr `g pdtghtig` mg g- ;
:1.1
.:1:.1
:
:
:
:
:1:
1
:
:
Q Q
Vs QV V Q
Q Q Q
Q
Vs
Q
V
Q
V
g
3gMdhe ;
1:.:
1V V
Q
QVs
1. LIUG GH FDQLG SJQ EDLSJQJ]GWQ Ã WH UGWI@ ;
Egttg fdhetidh edrrgspdhm ã uhg edhvgrsidh m'uh sibhj` jhj`dbiqug gh uh sibhj` `dbiqug edllg `gldhtrg `j fiburg 6. Gh gffgt, `g edlpjrjtgur ã uh sgui` edhsistg ã edlpjrgr `g sibhj` jhj`dbiqug m'ghtrégpjr rjppdrt uh sgui` mg référgheg ;
Ui eg sgui gst jttgiht, j`drs `j sdrtig mu edlpjrjtgur gst ã uh hivgju `dbiqug ? Ui eg sgui` h'gst pjs jttgiht, j`drs `j sdrtig mu edlpjrjtgur gst ã `'jutrg hivgju `dbiqug.
Edlpjrjtgur
Fib. 6 ; @j fdhetidh mg lisg gh fdrlg
+
-
VsVg
+V
-V
Fib. 6 ; Ldhtjbg suivgur
+
-
Q: Q1
Vs
V:
Q:
V1
Fib. 2 ; Jlp`ifiejtgur sdlljtgur ihvgrsgur
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 72/216
Fdhetidh Jequérir21
@g ldhtjbg mg `j fiburg 2 rgprésghtg uh edlpjrjtgur ã uh sgui` ã ajsg m'JDS. @'JDS fdhetidhhg ghrébilg hdh `ihéjirg. @gs ej`eu`s suivjhts métgrlihght `g sgui` mg ajseu`glght mg eg edlpjrjtgur jihsi qug`g ldmg mg fdhetidhhglght ;
Vrgf ggt Vgg
Edllg `’JDS fdhetidhhg gh rébilg hdh `ihéjirg, i` y j mgux ejs ã ghvisjbgr ;
Ui Vg 8 Vrgf j`drs ; Vs < +V
Ui Vg 0 Vrgf j`drs ; Vs < -V
@j ejrjetéristiqug mg trjhsfgrt mdhhég ã `j fiburg > résulg `g fdhetidhhglght mu edlpjrjtgur ã uhsgui` ;
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³: ;
@g senélj ei-edhtrg rgprésghtg uh jlp`ifiejtgur ãbjih vjrija`g mgstihé pdur `gs ejptgurs ;
Méldhtrgr qug ;
:
:.VgVs
G^GQEIEG H³1 ;
Dh mésirg jlp ifigr gt jmjptgr `j tghsidh Vgfdurhig pjr uh ejptgur mg tglpérjturg. Sdur
eg`j, dh uti isg `g ldhtjbg jlp ifiejtgurmifférghtijtgur suivjht ;
+
-
VsVg
+V
-V
Vrgf
Fib. 2 ; Edlpjrjtgur ã JDS
Vs
VgVrgf
+V
Fib. > ; Ejrjetéristiqug mg trjhsfgrt
DS gst edhsiméré iméj`Vrgf < 1.25VV < :1V](³E) < ](³O) ― 125³O
+
-
Q:
Q1
Q1
VsVg
+V
-VQ:Vrgf
+
-Q
Q
Vs
Vg+V
-VQ
.Q
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 73/216
E n j p itrg 1 E d h m it id h hgl gh t m g s ibh j ` 25
1.:. Gxprilgz `j tghsidh Vs gh fdhetidh mg Q:, Q1, Vrgf gt Vg 41.1. Ujenjht qug `g ejptgur mg tglpérjturg fdurhit uhg tghsidh mg :3lV pdur :³O, ej`eu`gr `g rjppdrt
Q1/Q: pdur qu'ã `j sdrtig mg `'jlp ifiejtgur, Vs < 13lV pdur :³E 41.5. Sdurqudi uti`isg-tdh uh mifférghtijtgur gt pdurqudi Vrgf < 1.25V 4
EDQQIBGU ;
G^GQEIEG H³: ;
Li``ljhmgtnédrîlg1
VgVs
Q
:
Q
:Q
VgQVs
g
tghsidhmgmivisgurpdht:
.VgQQ.
Q..Vgg
::
.VgVsggDr
G^GQEIEG H³1 ;
1.:. tghsidhmgmivisgurpdht1:Q
1Q.Vgg
ggDrLi``ljhtnédrîlg1Q:Q
1.rgf:Q.s
g VrgfVg.:Q
1Q
Vs
1.1. ] < :³E < 12=³O trdismgréb`gV2=,1O:
O12=.lV:3Vg
Suisqu'dh mésirg Vs < 13lV pdur ]< :³E 1VrgfVgs
:Q1Q
1.5. Sdur réj`isgr `j fdrlu`g ](³E) < ](³O) ― 125³O. 1.25V 125³O.
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
@g ldhtjbg ei-mgssdus rgprésghtg uh jlp`ifiejtgur mifférghtig` uti`isé mjh `gs ihstrulghts mg lgsurg,pdur `gs fjia`gs tghsidhs edhtihugs issugs m'uh ejptgur ;(jlp`ifiejtgur m'ihstrulghtjtidh);
=.:. Ujenjht qug `gs 5 JDS sdht iméjux, Gxprilgr `j tghsidh V: gh fdhetidh mg V1, Q:, Q1 gt Q5 4=.1. Gh mémuirg `j tghsidh V1 gh fdhetidh mg `'ghtrég Vg 4=.5. Gxprilgr `j tghsidh Vs gh fdhetidh mg VJ , VA , Q= gt Q7 4=.=. Mémuirg `'gxprgssidh mg Vs gh fdhetidh mg V1, puis mg vs gh fdhetidh mg Vg 4
Q:
Q1
Q5
Q=
Q=
Q7
Q7
-
-
-
+
+
+
VsVg V: V1
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 74/216
Fdhetidh Jequérir2=
ENJSI]QG 5
I H]GQFJEG GH GH]QGG
IH]QDMWE]IDH ;
Mjhs uh systîlg jutdljtisé, `'uhité mg trjitglght rgâdit `gs ihfdrljtidhs trjitégs priheipj`glght mg ; @'uti isjtgur, bráeg jux drbjhgs mg mij`dbug gh ghtrég tg` uh adutdh m'jrrët m'urbgheg ? i`
s'jbit mg `'ihtgrfjeg Ndllg/Ljenihg (INL) ? Mgs ejptgurs tg` uh "fih mg edursg" ? i` s'jbit m'ihtgrfjeg eghtré priheipj`glght sur `'isd`jtidh
é`getriqug du bj`vjhiqug gt `j lisg gh fdrlg mu sibhj`
:. IH]GQFJEG NDLLG/LJENIHG (INL) ;
@’ihtgrfjeg Ndllg/Ljenihg gh ghtrég gst uhg fdhetidh mg edlluhiejtidh ihmispghsja`g pdur aighbérgr uh systîlg jutdljtisé. I` edhsistg ã trjhslgttrg ju systîlg jutdljtisé `gs drmrgs mg`'dpérjtgur qu’dh mésibhg pjr "edhsibhgs". @g mij`dbug Ndllg/Ljenihg sg fjit pjr `’uti`isjtidh mgedhstitujhts rgbrdupés mjhs eg qu'dh jppg``g « pupitrg ¿ mg edlljhmg.
:.:. @gs adutdhs pdussdirs ;
@gs adutdhs pdussdirs edhstitught `'ihtgrfjeg mg mij`dbug privi`ébiég `drsqug `gs ihfdrljtidhstrjhsférégs vgrs `g systîlg sdht pgu hdlargusgs gt `ilitégs ã mgs sibhjux ]dut Du Qigh (]DQ). Sjrli`gs adutdhs pdussdirs uti`isés, dh mistihbug ;
@gs adutdhs " edup mg pdihb " ã jeerdenjbg pdur `gs jrrëts m'urbgheg ? @gs adutdhs pdussdirs jff`gurjhts ? @gs adutdhs tdurhjhts ã ljhgttg ? @gs adutdhs tdurhjhts ã e`é.
:.1. @gs e`jvigrs ;
@gs e`jvigrs mg sjisig pgrlgttght `'ihtrdmuetidh m'ihfdrljtidhsj`pnjhulériqugs gt `j ldmifiejtidh mg mdhhégs gt pjrjlîtrgsedllg `g hdlarg mg piîegs ã fjariqugr du `gs eddrmdhhégs m'uhgpiîeg ã usihgr, gte.
:.5. @gs tgrlihjux m'gxp`ditjtidh ;
Wh tgrlihj` m’gxp`ditjtidh gst uh edhstitujht mg mij`dbug pgrlgttjht `gs prgliîrgs lisgs gh ŕuvrgmu systîlg jutdljtisé. I` gst `ié tglpdrjirglght ã `j pjrtig edlljhmg (jutdljtg prdbrjllja g)pdur ihtrdmuirg mgs edmgs gt mgs pjrjlîtrgs méerivjht `g prdegssus étumié.
AdutdhEdup mg pdihb
AdutdhJff`gurjht
Adutdh]durhjht ã ljhgttg
Adutdh]durhjht ã e`é
Fib 1. Gxglp`gs mg adutdhs pdussdirs
Fib 5. Gxglp`g mg e`jvigr
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 75/216
E n j p itrg 5 I h tgrfj e g gh gh trég 27
1. IUD@J]IDH BJ@VJHIZWG ;
1.:. Sriheipg gt rý`g ;
@'uhité mg trjitglght trjvji``g typiquglght jvge uhg tghsidh mg 7V ME, héegssjirg pdur j`ilghtgrpriheipj`glght `gs eireuits ihtébrés `dbiqugs. J`drs qu'uh ejptgur tg` uh "fih mg edursg" fdurhittypiquglght uhg tghsidh mg 1= V ME. Sdur prdtébgr `'uhité mg trjitglght edhtrg uhg évghtug``g `ijisdhmirgetg jvge tghsidh rg`jtivglght mjhbgrgusg pdur g``g, i` fjut uhg isd`jtidh é`getriqug du bj`vjhiqug,jihsi qu'uh fi`trjbg gt lisg gh fdrlg mu sibhj`. @g priheipg gst résulé pjr `g senélj fdhetidhhg`suivjht ;
1.1. Gxglp`g mg senélj ;
1.1.:- Sriheipg ;
@g senélj `g p`us e`jssiqug mjhs eg mdljihg gst ãajsg m'uh dptdedp`gur, eg qui mdhhg `g senélj mgajsg suivjht ? uh tg` ldhtjbg, dh `g trduvg mékãihtébré mjhs uh JSI ;
@g trjit m'jxg rdubg sgrt uhiquglght ãljrqugr `'isd`jtidh ghtrg `gs 1 li`igux ?
Zujhm `g ejptgur gst jetidhhé, sdh edhtjetgst fgrlé, i` fdurhit mu 1= V ju eireuit mg `jmidmg ihfrjrdubg mg `'dptdedup`gur ;
@j midmg mg `'dptdedup`gur edhmuit gt élgt mg `'ihfrjrdubg ? @g trjhsistdr mg `'dptdedup`gur , trjvji``jht gh edllutjtidh sg sjturg ?
@j pdrtg ihvgrsgusg ]ribbgr rgâdit uh 3 `dbiqug gt fdurhit ã sj sdrtig ] uh :.
Zujhm `g ejptgur gst hdh jetidhhé, j drs ;
@j midmg mg `'dptdedup`gur gst a`dquég gth'élgt pjs m'ihfrjrdubg ?
@g trjhsistdr mg `'dptdedup`gur sg a`dqug ? @j pdrtg ihvgrsgusg ]ribbgr rgâdit uh :
`dbiqug gt fdurhit ã sj sdrtig ] uh 3.
@'étjt mg `j pdrtg rgf`îtg `'étjt mu ejptgur ? @g aruit jffgetjht `g sibhj` mu ejptgur, ã ejusg
mgs pjrjsitgs ihmustrig` gs, gst fi`tré pjr `geireuit QE ?
@j pdrtg ]ribbgr lgt gh fdrlg `g sibhj` gtghvdig ã 'uhité mg trjitglght uh sibhj`"prdprg", gt mdhe aigh edlpjtia`g.
jptgur,Adutdh, gte. Fi`trjbg
Isd`jtidhbj`vjhiqug
isg ghfdrlg
Whité mgtrjitglght
3
=V
Z
3
7V
F
3
7V
Dptdedp`gur
Q:
Q1
Ljssg 7VLjssg 1=V
Q5
E
7V
grs uhitémg trjitglght
Dptdedup`gur Z F
jptgur
=V
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 76/216
Fdhetidh Jequérir26
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³:;
Srdpdsgr uh ldhtjbg pgrlgttjht ;
m'jequérir `'étjt m'uh adutdh m'jrrët m'urbgheg ? mg sibhj`isgr `'étjt pjr uh @GM.
G^GQEIEG H³1;
@g ldhtjbg ei-edhtrg gst uhg vjrijhtg muldhtjbg mg ajsg, vu mjhs `g edurs. Dhrgprésghtg uhiquglght `j pjrtig isd`jtidh.
1.:- Qjppg`gr `g rý`g mg `'isd`jtidh.1.1- Zug` gs `g rý`g mg M[: gt qug``g mdit-ëtrg typiquglght sj vj`gur 4
EDQQIBGU ;
G^GQEIEG H³: ;
Mg pdiht mg vug jspget pnysiqug, `gadutdh m'jrrët m'urbgheg gst prisedllg uh ejptgur pjr `'uhité mgtrjitglght.
G^GQEIEG H³1;
1.:- @isd`jtidh bj`vjhiqug, mdhe `j prdtgetidh mgs aighs gt mgs pgrsdhhgs.1.1- Gerëtg `j tghsidh gh ejs m'uhg tghsidh p`us brjhmg qug 1= V. Uj vj`gur mdit ëtrg
typiquglght mg 1=V.
Q1
Jrrëtm'urbgheg
Q:
Q5
=V
@GM
Ljssg 7VME
jssg 1=VME
Q=
E
7V
Whité mgrjitglght
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 77/216
22
WHI]G J]E
FDHE]IDH
Q J I ] G Q
Mjhs uh systîlg jutdljtisé, `g trjitglght mgs ihfdrljtidhs edhegrhjht priheipj`glght`'étjt mg `j SD (ejptgurs, edhsibhgs uti`isjtgur, gte.) héegssitght mgs drbjhgs mg edlljhmgmdtég m'uhg egrtjihg ihtg``ibgheg rg`jtivglght é`gvég, j``jht mu silp`g eireuit `dbiqugedlaihjtdirg kusqu'ju lierddrmihjtgur sdpnistiqué.
@j pdsitidh mg `j fdhetidh "]rjitgr" mjhs uhg enjèhg m'ihfdrljtidh, jihsi qug `gsmifférghtgs réj`isjtidhs priheipj`gs sdht rgprésghtégs pjr `j fiburg suivjhtg.
SQGUGH]J]IDH
JZWGQIQ
Brjhmgurs
Edhsibhgspnysiqugs,
Iljbgs
Ihfdrljtidhhg``gsuti`isja`gs DrmrgsLgssjbgs
Ldmu`gs `dbiqugsJutdljtgs prdbrjllja`gsDrmihjtgursLierdedhtrý`gurEireuits `dbiqugs prdbrjllja`gs
EDLLWHIZWGQ]QJI]GQ
EDLSG]GHEGU J]]GHMWGU
pjrtir mg tdut du pjrtig m’uh prdmuit suppdrt jvge sdh ejnigr mgs enjrbgs gt sdh mdssigrtgenhiqug ;
Gxprilgr `gs ghtrégs/sdrtigs m’uhg uhité mg trjitglght mgs mdhhégs jequisgs Lgttrg gh ŕuvrg uhg uhité mg trjitglght mg `’ihfdrljtidh
ENJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH ]QJI]GQ
Qgprésghtjtidh gt edmjbg mg `’ihfdrljtidh aihjirg Fdhetidhs edlaihjtdirgs mg ajsgs Uilp`ifiejtidh mgs fdhetidhs `dbiqugs Fdhetidhs edlaihjtdirgs jvjheégs Fdhetidhs séqughtig``gs Fjli``gs `dbiqugs ]]@ gt ELDU Eireuits ihtébrés mg tglpdrisjtidh Eireuits `dbiqugs prdbrjllja`gs BQJFEG] @gs systîlgs prdbrjllja`gs ; Jutdljtg prdbrjllja`g ihmustrig`
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 78/216
Fdhetidh ] rj itgr2>
ENJSI]QG :
QGSQGUGH]J]IDH G] EDMJBG MG @'IHFDQLJ]IDH AIHJIQG
IH]QDMWE]IDH ;
@j hulérjtidh jrjag gst uhivgrsg``glght jmdptég, étjht mdhhé sj ejpjeité ã fjirg `gs ej`eu`s. I` s'jbit
mu systîlg mg hulérjtidh jvge `j ajsg :3. Edllg dh `g sjit, mjhs egttg ajsg fjli iîrg ; Dh uti`isg `gs :3 sylad`gs, jppg`és eniffrgs, mg `'ghsgla`g ; 3, :, 1, 5, =, 7, 6, 2, >, 9 ? Wh hdlarg qug`edhqug pgut s'éerirg gh uti`isjht `gs puissjhegs mg :3 ?
Gxglp`g ; 72: < 7 x :31 + 2 x :3: + : x :33 .
Ljis `j rgprésghtjtidh mgs hdlargs jvge `g systîlg méeilj` (ajsg :3) h'gst pjs `j sgu`g uti`iség. Dhpgut mdhe gh uti`isgr m'jutrgs, gh pjrtieu`igr `g systîlg aihjirg (ajsg 1). @gs eireuits `dbiqugs hgedhhjissght qug `gs vj`gurs 3 gt : ? j`drs dh pgut fjirg mgs ej`eu`s gt mgs trjitglghts edllg dh `g fjitjvge `g systîlg méeilj`. Egei pgrlgt mg rghmrg `g trjitglght mg `'ihfdrljtidh jutdljtiqug gt rjpimg.
:. @GU UYU]GLGU MG HWLGQJ]IDH ;
:.:. Sriheipg ;
M'uhg fjâdh béhérj`g, sdit uhg ajsg A, mdhe jssdeiég ã A sylad`gs ; U3, U:, …, UA-: ? uh hdlarg H, j`gs ejrjetéristiqugs suivjhtgs ;
I` s'éerit H < Jh-: … Ji … J:J3 jvge Ji U3, U :, …, UA- : ? I` j pdur vj`gur H < Jh-:.Ah-: + … + JiA
i + … + J:A: + J3A3 (fdrlg pd`yldhij`g) ?
Ji gst `g eniffrg (mibit) mg rjhb i gt mg pdims Ai ? Jh gst `g eniffrg `g p`us sibhifiejtif (LUM ; Ldst Uibhifiejht Mibit) ? J3 gst `g eniffrg `g ldihs sibhifiejtif (@UM ; @gss Uibhifiejht Mibit).
Dh vj étumigr `gs ajsgs 1 gt :6 pdur `gur ihtérët mjhs `gs eireuits `dbiqugs. @j référgheg ã `j ajsg :3
gst m'uh usjbg prjtiqug, dh étumigrj j`drs `j edhvgrsidh mg `j ajsg 1 vgrs `j ajsg :3 gt visg vgrsj.:.1. Uystîlg aihjirg (ajsg 1) ;
@'ndllg edhhjèt `j ajsg :3 ? i` fjit j`drs sgs ej`eu`s mjhs egttg ajsg. J`drs, puisqug `gs systîlgshulériqugs hg rgedhhjissght qug 1 étjts 3 du :, i`s sgrdht trîs jptgs mg fjirg `gs ej`eu`s mjhs `j ajsg1. @j ajsg 1 j `gs ejrjetéristiqugs suivjhtgs ; Wh hdlarg H s'éerit ; H < J hJh-: … Ji … J:J3 jvge Ji 3, : ? enjqug eniffrg gst jppg`é
edurjllght ait, edhtrjetidh mg aihjry mibit (eniffrg aihjirg) ? Eg hdlarg H gst edurjllghtmésibhé jussi pjr "Ldt mg h aits" ?
Jh gst `g eniffrg `g p`us sibhifiejtif, edurjllght jppg`é LUA (Ldst Uibhifiejht Ait) ? J3 gst `g eniffrg `g ldihs sibhifiejtif, edurjllght jppg`é @UA (@gss Uibhifiejht Ait). Eg hdlarg j pdur vj`gur H < Jh-:1
h-: + … + Ji1i + … + J:1: + J313 (fdrlg pd`yldhij`g)?
Gxglp`g ; H < ::3:3: ? i` j pdur vj`gur H < :x17 + :x1= + 3x15 + :x11 + 3x1 : + :x13.
:.5. Edhvgrsidh mg `j ajsg 1 vgrs `j ajsg :3 ;
Dh gxp`ditg mirgetglght `j fdrlg pd`yhdlij`g.
Gxglp`g pdur `j ajsg 1 ; (:3::) 1 < :x15 + 3x11 +:x1: + :x13 < > + 3 + 1 + : < > + = + 1 < (::):3.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 79/216
E n j p itrg : Q gp rés gh tjt id h gt e d m j bg m g ` ’ ih fd rl j tid h a ih j irg 29
:.=. Edhvgrsidh mg `j ajsg :3 vgrs `j ajsg 1 ;
@j létndmg mg mivisidh gst `j p`us uti`iség ? g``g edhsistg gh mgsmivisidhs sueegssivgs mu hdlarg (H):3 pjr 1, kusqu'ã datghir uhqudtight hu`. @gs rgstgs mgs mivisidhs sueegssivgs, éerits mjhs `'drmrgihvgrsg, edhstitught `g hdlarg H mjhs `j ajsg 1 (H)1.
Gxglp`g ; (11):3 < (4)1.
1. EDMJBG MG @'IHFDQLJ]IDH AIHJIQG ;
Wh systîlg é`getrdhiqug trjitg `gs ihfdrljtidhs gh aihjirg. Dr, egs ihfdrljtidhs ã trjitgr sdht mgmifférghtgs hjturgs. Sjr gxglp`g, gh trjitglght mg tgxtg, dh ljhipu`g mgs ejrjetîrgs ? pdur qu'uhdrmihjtgur trjitg egs ejrjetîrgs, i` fjut jssdeigr j`drs ã enjqug ejrjetîrg uh hdlarg aihjirg. Egttgjssdeijtidh s'jppg``g "Edmjbg" mg `'ihfdrljtidh aihjirg gt pgrlgt m'uti`isgr p`usigurs edmgs suivjht `gmdljihg m'jpp`iejtidh. @'dpérjtidh ihvgrsg s'jppg``g "Méedmjbg" du "]rjhsedmjbg". Dh étumig ghpjrtieu`igr ; @g edmg aihjirg pur, `g edmg BQJY, `g edmg AEM gt `g edmg JUEII.
1.:. @g edmg aihjirg pur ;
I` gst jussi jppg`é edmg aihjirg hjturg`. E'gst `g edmg aihjirg sjhs jueuhg edmifiejtidh, e'gst ã mirgqui méedu`g mirgetglght mu priheipg béhérj` mg `j hulérjtidh. E'gst `g edmg hjturg` uti`isé mjhs `gssystîlgs hulériqugs (drmihjtgur, gte.). @g tja`gju suivjht mdhhg `g edmg aihjirg pur pdur uh gxglp`gm'uh ldt mg = aits (J5 J1 J: J3) ;
Edmg aihjirgVj`gur méeilj`gJ5 J1 J: J3
3 3 3 3 3: 3 3 3 :1 3 3 : 35 3 3 : := 3 : 3 37 3 : 3 :6 3 : : 3
2 3 : : :> : 3 3 39 : 3 3 :
:3 : 3 : 3:: : 3 : ::1 : : 3 3:5 : : 3 ::= : : : 3:7 : : : :
1.1. @g edmg BQJY ;
Mjhs `gs systîlgs ihmustrig`s dù dh j agsdih mg lgsurgr uh mép`jeglght `ihéjirg du jhbu`jirg, dh
uti`isg `g "edmg BQJY". @j rjisdh mg eg endix gst qug s i `g systîlg qui lgsurg `g mép`jeglght (ejptgur)uti`isg `g edmg aihjirg pur, `g mép`jeglght m'uhg pdsitidh ã uhg jutrg vdisihg béhîrg mgs edlaihjisdhsihtgrlémijirg fjussgs, ejr p`usigurs aits vjright gh lëlg tglps.
Sdur rglémigr ã eg prda`îlg, i` suffit mg edmgr enjqug pdsitidh mg fjâdh qug `gs vj`gurs mgpdsitidhs sueegssivgs hg mifférght qug m'uh sgu` ait. E'gst pdur eg`j qu'dh `'jppg``g "edmg ã mistjheguhité". Dh `'jppg``g jussi "edmg aihjirg réf`éeni" pjreg qug pdur `g edhstruirg, dh prdeîmg pjr réf`gxidhedllg `'ihmiqug `g tja`gju suivjht jvge = aits ;
dh j :6 edlaihjisdhs mifférghtgs ? mjhs `g pjssjbg m'uhg edlaihjisdh ã uhg jutrg, i` h'y j qu'uh ait qui enjhbg.
(11):3 < (:3::3)1
11 13 :: 1
: 7 1: 1 1
3 : 1: 3
@UA
LUA
Sdur rglp`ir rjpimglght uhg tja`g mg véritéjvge tdutgs `gs edlaihjisdhs pdssia`gs mgsvjrija`gs m'ghtrég, dh prdeîmg edllg ghméeilj` ;
Dh pjrt mu pdims fjia`g (J3), qui
aj`jyg `j p`jbg 3 ã : ? Dh pjssg ju pdims suivjht (J:),
qui rgstg ã 3 pdur `j p`jbg 3 ã : mgJ3, puis ã : pdur `j lëlg p`jbg ?
Gt jihsi mg suitg.
1 : 3
3 3 3
3 3 :3 : 33 : :
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 80/216
Fdhetidh ] rj itgr>3
Edmg AEMVj`gur méeilj`g5 J1 : 3
3 3 3 3 3: 3 3 3 :1 3 3 : 35 3 3 : := 3 : 3 37 3 : 3 :6 3 : : 32 3 : : :> : 3 3 39 : 3 3 :
Edmg aihjirg Edmg BQJYVj`gur méeilj`g J5 J1 J: J3 B5 B1 B: B3
3 3 3 3 3 3 3 3 3: 3 3 3 : 3 3 3 :1 3 3 : 3 3 3 : :5 3 3 : : 3 3 : 3= 3 : 3 3 3 : : 37 3 : 3 : 3 : : :
6 3 : : 3 3 : 3 :2 3 : : : 3 : 3 3> : 3 3 3 : : 3 39 : 3 3 : : : 3 :
:3 : 3 : 3 : : : ::: : 3 : : : : : 3:1 : : 3 3 : 3 : 3:5 : : 3 : : 3 : ::= : : : 3 : 3 3 ::7 : : : : : 3 3 3
1.5. @g edmg JUEII ;
@g edmg JUEII (Jlgriejh Utjhmjrm Edmgfdr Ihfdrljtidh Ihtgrenjhbg) gst uh edmgqui rgprésghtg `gs ejrjetîrgs émitja`gs duhdh émitja`gs ; émitja`gs pjreg qug `'dh pgut`gs émitgr edllg `j ejrjetîrg "J" gt hdhémitja`gs edllg `g erjtîrg "Gsejpg" du"Qgturh". I` gst edmé sur 2 aits (a6 a7 a= a5a1 a: a3), eg qui pgrlgt mg rgprésghtgr:1> (12) ejrjetîrgs mifférghts. @j tja`gsuivjhtg ldhtrg uh tg` edmjbg. Sjrgxglp`g, @g edmg mg `j `gttrg "J"(ljkuseu`g) gst ;
gh aihjirg ; a6 a7 a= a5 a1 a: a3 < :33333: ?
gh ngxjméeilj` =: ? gh méeilj` 67.
1.=. @g edmg AEM ;
@g edmg AEM (Aihjry Edmgm Mgeilj`) qui vgut mirgAihjirg Edmé gh Méeilj` gst `j trjmuetidh gh aihjirg mgs 9prgligrs eniffrgs mu systîlgs méeilj`.
Ui dh j uh hdlarg méeilj` H ã l eniffrgs, i` sgrj edmé gh AEMsur (l x =) aits ; enjqug eniffrg méeilj` gst trjmuit gh edmg AEMsur = aits.
Gxglp`g ; (72:)1 < :333:::3:: gh aihjirg pur< 3:3: 3::: 333: gh AEM
3 3 3 3: 3 : 3 3 : 3 3 3 :
: : 3 : : 3 3 : :: 3 3 : 3 3 3 : 3
: : 3 3 : : 3: : : 3 : : :: 3 : 3 : 3 :: 3 3 3 : 3 3
: : 3 3: : 3 :: : : :
Jxgs mg syslétrig (réf`gxidh) : : : 3: 3 : 3: 3 : :: 3 3 :: 3 3 3
7 :
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 81/216
E n j p itrg : Q gp rés gh tjt id h gt e d m j bg m g ` ’ ih fd rl j tid h a ih j irg >:
5. HD]IDHU M'JQI]NLG]IZWG AIHJIQG ;
Edllg dh `'j sibhj`é, jvge `gs eireuits `dbiqugs, dh pgut fjirg mgs ej`eu`s jritnlétiqugs, puisqu'dh j`gs lëlgs rîb`gs mg ej`eu` qui s'jpp iqught ã tdutgs `gs ajsgs. Dh trjitg j`drs mg `'jritnlétiqug aihjirg gtdh sg `ilitg jux ejs mg `'jmmitidh gt mg `j sdustrjetidh.
5.:. Ejs mg `'jmmitidh gt `j sdustrjetidh ;
Mgs eireuits `dbiqugs silp`gs réj`isght egs dpérjtidhs ? mg p`us uhg sdustrjetidh gst fjei`glghtrjlghég ã uhg jmmitidh bráeg ã uhg rgprésghtjtidh jméqujtg mgs hdlargs
5.1. Qgprésghtjtidh mgs hdlargs ;
Mjhs `gs ej`eu`s, dh ljhipu`g mgs hdlargs pdsitifs gt hébjtifs ? i` fjut j`drs edmgr `g sibhgj`béariqug. S`usigurs ldmgs mg rgprésghtjtidh sdht jmdptés gh fdhetidh mgs ej`eu`s ã gffgetugr gt `gsejrjetéristiqugs tgenhd`dbiqugs mgs systîlgs mg trjitglght.
5.1.:. Qgprésghtjtidh pjr vj`gur jasd`ug gt sibhg ;
Sdur `g ait mg sibhg, dh jmdptg `j edhvghtidh 3 (+) gt : (-). Sjr gxglp`g ;
(+57):3 < 3 :333:: gt (-57):3 < : :333::.
Egttg sd`utidh j edllg ihedhvéhight `j edlp`gxité mg `j réj`isjtidh tgenhd`dbiqug mug ã ;
Wh trjitglght spéeifiqug mu sibhg ? Whg mdua`g rgprésghtjtidh mu 3.
5.1.1. Qgprésghtjtidh pjr edlp`élght ã 1 ;
Udit uh hdlarg aihjirg J sur h aits gt sdh edlp`élght (hdllé jussi edlp`élght ã : mg J), dh j ;
J + < 1h ― :
Dh mémuit mg egttg rg`jtidh qug ; -J < + : - 1h.
Edllg `g (1h) hg rghtrg pjs mjhs `g fdrljt méfihi (Jh-: Jh-1… J: J3), i` sgrj ibhdré. Dh j j`drs(-J < + :) ;
@g tgrlg ( + :) s' imghtifig mdhe ã `'dppdsé jritnlétiqug mg J
@g tgrlg ( + :) gst jppg`é edlp`élght ã 1.
Qgtghug
3 + 3 < 3 33 + : < : 3: + 3 < : 3: + : < 3 :
::::: :3::
+ +32 3::::> :33:3
Qgtghug
3 - 3 < 3 33 - : < : :: - 3 < : 3: - : < 3 3
:9 ::3::- -
37 33:::::
:= 3:::3
Jh-: h-1… J: J3
+
3:1-h:-h JJJJ
: : … : :
(1
h
― :)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 82/216
Fdhetidh ] rj itgr>1
Gxglp`g ; Sdur h < =, dh datight ;
(J):3 J ( +:) (-J):3
2 3::: :333 :33: -26 3::3 :33: :3:3 -67 3:3: :3:3 :3:: -7= 3:33 :3:: ::33 -=
5 33:: ::33 ::3: -51 33:3 ::3: :::3 -1: 333: :::3 :::: -:3 3333 :::: 3333 3
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ;
(=3):3 < ( 4 )1
G^GQEIEG H³ 1 ;]rduvgr `g edmg JUEII mu eniffrg 9 gt mg `j `gttrg "j".
G^GQEIEG H³ 5 ;
Mdhhgr `g edlp`élght ã 1 mu hdlarg J < (:5):3 < (::3:) 1.
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³: ;
G^GQEIEG H³1 ;
M'jprîs `j tja`g mu edmg JUEII présghté mjhs `g edurs, dh trduvg ;
pdur "9" ; (=2):3 < (3:::33:)1.
pdur "j" ; (92):3 < (::3333:)1. J hdtgr qu'i` gst mifférght mg "J" (ljkuseu`g).
G^GQEIEG H³5 ;
Dh j (:5):3 < (::3:)1.
Dh fjit `g edlp`élght ã : mu hdlarg J, sdit < 33:3 ? Dh jkdutg : ju résu`tjt, + : < 33::.
Dh rgljrqug qug ;
@g LUA rgprésghtg `g sibhg jvge 3 (+) gt : (-). @g zérd h'j qu'uhg sgu`g rgprésghtjtidh ? J`drs pdur gffgetugr uhg sdustrjetidh, i` suffit mg fjirg uhg
jmmitidh jvge `g edlp`élght ã 1. @g résu`tjt sg `itmirgetglght gh edlp`élght ã 1 ;
Ui `g sibhg gst + `j `geturg gst mirgetg ? Ui `g sibhg gst - , dh edhvgrtit `g résu`tjt gh
rgengrenjht `g edlp`élght ã 1 mg eg`ui-ei.
(=3):3<(:3:333)1<(1>):6
=3 1
3 133 :3 1
7 1: 1 1
3 :@UA
LUA
1: 3
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 83/216
E n j p itrg 1 F d h e tid h s e d l a ih j tdirgs m g a j s g >5
ENJSI]QG 1
F DHE]IDHU EDLAIHJ]DIQGU MG AJUG
IH]QDMWE]IDH ;
Mg hdlargux mispdsitifs dht mgux étjts stja`gs mg fdhetidhhglght. Sjr gxglp`g, uh ihtgrruptgur pgutëtrg duvgrt du fgrlé ? uh trjhsistdr, sdus egrtjihgs edhmitidhs, pgut ëtrg a`dqué du sjturé, gte. Dh
edhvight m’jffgetgr, pjr edhvghtidh, ã uh mgs mgux étjts `j vj`gur " 3 " gt ":" ã `’jutrg étjt. @’j`bîarg mgAdd`g gst `’duti` ljtnéljtiqug pdur étumigr egs mispdsitifs gt `gs eireuits `dbiqugs rgprésghtght `’duti`tgenhd`dbiqug pdur réj`isgr prjtiquglght `gs dpérjtidhs mg egttg j`bîarg. @gs eireuits qu'dh vj étumigrmjhs eg enjpitrg sdht mits "edlaihjtdirgs", ejr `'étjt mg `gurs sdrtigs hg mépghm qug mg `'étjt mgs ghtrégs.
:. DSGQJ]IDHU ADD@GGHHGU G@GLGH]JIQGU ;
]rdis dpérjtidhs é`élghtjirgs suffisght pdur méfihir uhg j`bîarg mg Add`g ;
`’ihvgrsidh ; Hdh (Hdt) ? `g prdmuit `dbiqug ; G] (JHM) ? `j sdllg `dbiqug ; DW (DQ).
:.:. Dpérjtidh Ihvgrsidh ;
E’gst uhg dpérjtidh méfihig sur uhg sgu`g vjrija`g. @j sdrtig prghm `j vj`gur qug h’j pjs `’ghtrég.Dh mit qug `j sdrtig gst `’ihvgrsg du `g edlp`élght mg `’ghtrég.
Srdpriété
FF
:.1. Dpérjtidh G] (JHM) ;
E’gst uhg dpérjtidh sur 1 vjrija`gs m’ghtrég ju ldihs. Mjhs `g ejs silp`g mg 1 ghtrégs J gt A, `jsdrtig gst vrjig (ébj`g ã :) si J G] A sdht vrjigs jussi.
(hdrlg IGGG)
F (hdrlg IGE):
Uylad`g
IGGG; Ihstitutg df G`getriej` jhm G`getrdhies Ghbihggrs.
IGE ; Ihtgrhjtidhj` G`getrdtgenhiej` Edllissidh
J F3 :: 3
JF (Ug `it J ajrrg)
ja`g mg vérité
^ @’ihtgrruptgur J duvgrt (J<3) ? `g rg`jis ^ gst hdh gxeité gt `g
edhtjet qui `ui gst jssdeié rgstg fgrlé (pdsitidh mg rgpds) ? `j`jlpg @ gst j``ulég (@<:) ; J<3 @<:.
@’ihtgrruptgur J fgrlé (J<:) ? @g rg`jis ^ gst gxeité gt `g edhtjetqui `ui gst jssdeié gst mgvghu duvgrt ? @j `jlpg @ gst étgihtg
(@<3) ; J<: @<3 ? j`drs, @ < Hdt J ; @
I``ustrjtidh é`getriqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 84/216
Fdhetidh ] rj itgr>=
.
Srdpriétés
@j fdhetidh JHM gst edllutjtivg jssdeijtivg; F < J.A < A.J. @j fdhetidh JHM gst ; F < J.(A.E) < (J.A).E < J.A.E.
@j fdhetidh JHM gst béhérj`isja`g pdur h ghtrégs. Imghtités rgljrquja`gs ; 3.^^.gt^^.^?^^.:?3^.3
:.5. Dpérjtidh DW (DQ) ;
E’gst uhg dpérjtidh sur 1 vjrija`gs m’ghtrég ju ldihs. Mjhs `g ejs silp`g mg 1 ghtrégs J gt A, `jsdrtig gst vrjig (ébj`g ã :) si sgu`glght J DW A gst vrjig. Egttg dpérjtidh gst mitg DW ihe`usivg, ejr dhihe`ut `g ejs (J<A<: ? F<:). Dh vgrrj qu’i` y j uhg jutrg fdhetidh jppg`ég DW gxe`usivg.
@g sibhg "" ihmiqug qug `j sdrtig gst ébj`g ã : si `g hdlarg mgs ghtrégs ã ":" gst supérigurdu ébj` ã : ? jutrglght mit, uhg ghtrég ju ldihs ébj`g ã ":".
Srdpriétés
Edllg `j fdhetidh JHM, `j fdhetidh DQ gst edllutjtivg, jssdeijtivg gt béhérj`isja`g pdur hghtrégs ;
Imghtités rgljrquja`gs ;.:^^gt^^^?::^?^3^
A @ j `jlpg @ gst j``ulég (@<:) si `’ihtgrruptgur J G]`’ihtgrruptgur A sdht fgrlés (J<A<:), sdit @ < J . A
I``ustrjtidh é`getriqug
J A F3 3 33 : 3: 3 3: : :
F < J . A < JA (sg `it J G] A)
A F (hdrlg IGGG)
F (hdrlg IGE)JA
]ja`g mg vérité ylad`g
J A F3 3 3
3 : :: 3 :: : :
F < J + A (sg `it J DW A)
]ja`g mg vérité Uylad`g
F (hdrlg IGE):A
A
F (hdrlg IGGG)
@ gst j` ulég (@<:) si J DW A gst fgrlé(J<: DW A<:), sdit @ < J + A.
I``ustrjtidh é`getriqug
A
J @
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 85/216
E n j p itrg 1 F d h e tid h s e d l a ih j tdirgs m g a j s g >7
:.=. Srdpriétés gt tnédrîlgs rgljrquja`gs ;
Srdpriétés
JEJAE)(A.J (Mistriautivité mu prdmuit pjr rjppdrt ã `j sdllg) ?
E)(J.A)(JE).(AJ (Mistriautivité mg `j sdllg pjr rjppdrt ju prdmuit) ?
AAJJA ; A:.A)JA(J (Fjetdrisjtidh) ?
J + JA < J ; J:.JA)J(: (@di m'jasdrptidh)
AJAJJ ? gh gffgt, AJJ AJAAJJ ?
]nédrîlg mg Mg Ldrbjh ;
Eg tnédrîlg m'uhg brjhmg uti`ité, pgrlgt mg ej`eu`gr `g edlp`élght m'uhg gxprgssidh `dbiqugqug`edhqug (sdllg mg prdmuits du prdmuit mg sdllgs) ;
Y.^Y^ ?
Y^Y.^ .
M'uhg fjâdh béhérj`g, @g edlp`élght m'uhg gxprgssidh qug`edhqug s'datight gh edlp`élghtjht `gs
vjrija`gs gt gh pgrlutjht `gs dpérjtgurs "+" gt ".".Gxglp`g ; M)J(.)MA(JMJAMJFMJAMJF
1. JW]QGU DSGQJ]IDHU
1.:. Dpérjtidh HJHM ;
E’gst `g edlp`élght mg `’dpérjtidh JHM.
Srdpriétés
@j fdhetidh HJHM gst edllutjtivg ;. @j fdhetidh HJHM h’gst pjs jssdeijtivg ; @j fdhetidh HJHM gst béhérj`isja`g pdur h ghtrégs. @'dpérjtgur HJHM gst mit "systîlg `dbiqug edlp`gt", ejr i` pgrlgt mg réj`isgr tdutgs `gs
dpérjtidhs mg ajsg ; Hdt, JHM gt DQ ? gt pjr edhséqught, tdutg fdhetidh `dbiqug ; Qéj`isjtidh m'uh ihvgrsgur ;
Qéj`isjtidh m'uhg JHM (F < J . A) ; Gh jpp`iqujht `g tnédrîlg mg Mg Ldrbjh, J.AFF
JJ.JF JJ.:F
:
AJ .AJ
J.AF
A.JJ.AF
J.A.E).EJ.A()A.EJ.(F
J A F3 3 :
3 : :: 3 :: : 3
ajrrg)tdutA)G](J`it(sgA.JF
ja`g mg vérité ylad`g
A F (hdrlg IGGG)
A F (hdrlg IGE)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 86/216
Fdhetidh ] rj itgr>6
Qéj`isjtidh m'uhg DQ (F < J + A) ; Mg lëlg, A.JFAJF (Ldrbjh)
1.1- Dpérjtidh HDQ ;
E’gst `g edlp`élght mg `’dpérjtidh DQ.
Srdpriétés
Edllg `j fdhetidh HJHM, `j fdhetidh HDQ h'gst hi edlaihjtdirg, hi jssdeijtivg ? g``g gst jussibéhérj isja`g pdur h ghtrégs
@'dpérjtgur HDQ gst uh systîlg `dbiqug edlp`gt, edllg `g HJHM.
1.5. Dpérjtidh ^DQ ;
Edllg dh `’j sibhj`é préeémgllght, egttg dpérjtidh miffîrg mu DQ e`jssiqug du ihe`usif ? `’gxjlghmg sj tja`g mg vérité ei mgssdus ldhtrg qug F gst ébj`g ã : si _(J<3 G] A<:) DW (J<: G] A<3)\ ?fdrlg``glght, dh éerit ;
J J qu'dh hdtg A JF
@g sibhg "<" ihmiqug qug `j sdrtig gst ébj`g ã ":" si uhg ghtrég gt uhg sgu`g gst ébj`g ã :.
Srdprgtés
@’dpérjtidh ^DQ gst edllutjtivg ; F < JA < AJ. @’dpérjtidh ^DQ gst jssdeijtivg ; F < J(AE) < (JA)E < JAE. @’dpérjtidh ^DQ h'gst pjs béhérj`isja`g pdur h ghtrégs.
Qgljrqug ;
@'dpérjtgur DW Gxe`usif gst edhsiméré edllg `'dpérjtgur prdbrjllja`g `g p`us é`élghtjirg. Ghgffgt, edhsimérdhs sj tja`g mg vérité mjhs `j fiburg suivjhtg, dh rgljrqug qug suivjht `'étjt mg S,`'dpérjtgur réj`isg `j fdhetidh DWI du `j fdhetidh HDH. J`drs S gst `'ghtrég mg prdbrjlljtidh mg egtdpérjtgur.
AJA.JF A
J J
A
J A F3 3 :3 : 3: 3 3: : 3
ajrrg)tdutA)G](J`it(sgA.JF
ja`g mg vérité ylad`g
A F (hdrlg IGGG)
F (hdrlg IGE):A
J A F3 3 33 : :: 3 :: : 3
AF (sg `it J DW gxe`usif A)
ja`g mg vérité ylad`g
F (hdrlg IGE):J
A
F (hdrlg IGGG)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 87/216
E n j p itrg 1 F d h e tid h s e d l a ih j tdirgs m g a j s g >2
5. QGSQGUGH]J]IDH MGU FDHE]IDHU @DBIZWGU ;
Srjtiquglght, uhg fdhetidh `dbiqug gst rgprésghtég pjr ;
sdh équjtidh `dbiqug qui h'gst qu'uhg jssdeijtidh mg sdllgs gt mg prdmuits `dbiqugs ? sj tja`g mg vérité du sdh tja`gju mg Ojrhjubn, qu'dh vgrrj mjhs `g prdenjih enjpitrg ? Udh `dbibrjllg qui gst uhg rgprésghtjtidh sylad`iqug, sdus fdrlg m'uh senélj, fdrlé pjr `gs
mifférghtgs `ijisdhs ghtrgs `gs sylad`gs mgs dpérjtgurs é`élghtjirgs.
Gxglp`g ; Vdi`ã `gs 5 rgprésghtjtidhs m'uhg egrtjihg fdhetidh F ã 5 vjrija`gs J, ^ gt Y ; @'équjtidh dbiqug mdhhég gst ; F ( , Y, J) < ? @j tja`g mg vérité, mémuitg ã pjrtir mg `'équjtidh, gst ; Dh j 5 vjrija`gs m'ghtrégs dh j 15
edlaihjisdhs pdssia`gs (15 `ibhgs mg `j tja`g). M'uhg fjâdh béhérj`g, dh j 1h edlaihjisdhs pdur hvjrija`gs m'ghtrég. Dh mémuit `'équjtidh `dbiqug mg `j fdhetidh F, ã pjrtir mg `j tja`g mg véritésuivjht `g rjisdhhglght suivjht ;
Dh engreng `gs `ibhgs dù `j fdhetidh F gst ébj`g ã : ? Dh hdtg `j edlaihjisdh mgs ghtrégs pdur enjeuhg mg egs `ibhgs ? Dh sdllg `dbiquglght egs edlaihjisdhs.
Jihsi, `j fdhetidh F gst ébj`g ã : si dh j Y DW Y J DW Y J DW ^Y , egqui mdhhg ;
F < Y + Y + Y J + ^Y
< )()( ^ ^ JY Y Y ^ J
< JY ^
@g `dbibrjllg mémuit mg `'équjtidh gst ;
Dh rgljrqug qug egttg pgtitg fdhetidh glp`dig mifférghts typgs mg pdrtgs `dbiqugs ; ihvgrsgur, JHM gtDQ. I` gst évimght qu'i` sgrjit rghtja`g mg réj`isgr egttg fdhetidh `dbiqug jvge `g lihilul mg ljtérig`(eireuits `dbiqugs), eg qui mgljhmg uhg adhhg jhj`ysg mu prda`îlg pdur silp`ifigr `j fdhetidh ghqugstidh.
J ^ Y F3 3 3 33 3 : 33 : 3 :3 : : :: 3 3 3: 3 : :: : 3 3: : : :
F
S
S J F Fdhetidh réj`iség pjr 'dpérjtgur3 3 3
: : UI S < 3 F < J Fdhetidh Imghtité
: 3 :: : 3
UI S < : F < Hdt J Fdhetidh Ihvgrsidh
JY J
^
Y
JY ^ J .
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 88/216
Fdhetidh ] rj itgr>>
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ;
Qéj`isgr uh ^DQ uhiquglght jvge = jvge mgs HJHM ã 1 ghtrégs.
G^GQEIEG H³ 1 ;
M'jprîs `j tja`g mg vérité mu ^DQ, dh rgljrqug qug `j sdrtig
vjut : uhiquglght si `g hdlarg mg : fdrlé pjr `gs 1 ghtrégsgst ilpjir ? sihdh, g``g gst ã 3. @g senélj ei-edhtrg béhérj`isgegttg métgetidh mg pjrité pdur uh ldt mg h aits.
Ldhtrgr pjr `g rjisdhhglght mg réeurrgheg qug e'gst vrji.
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³ : ;
F < A J JA (Jkdut mg 1 tgrlgs hu`s).
F < ).().()()( A JAA J JA JAA J J
).(.).().().( A JAA J JA JAA J JF , eg qui edrrgspdhm ã
= pdrtgs HJHM
G^GQEIEG H³ 1 ;
J`drs, dh suppdsg qug e'gst vrji pdur (h-:) ; Sh-: < : (Mh-1…M3 edhtight uh hdlarg ilpjirg mg :)
- Ui Mh-: < 3, Sh < :- Ui Mh-: < :, Sh < 3
Eg qui gst vrji. Sh-: < 3 (Mh-1…M3 edhtight uh hdlarg pjir mg :)
- Ui Mh-: < 3, Sh < 3- Ui Mh-: < :, Sh < :
Eg qui gst vrji.
G ^ G Q E I E G U H D H Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ;
Edllg `g HJHM, `g HDQ gst uh systîlg `dbiqug edlp`gt. Qéj`isgr j`drs `gs dpérjtidhs mg ajsg jvge egtdpérjtgur.
G^GQEIEG H³ 1 ;
:- Ldhtrgr qug @’dpérjtidh HDQ h’gst pjs jssdeijtivg ; EAJE)AJ()EA(JF .1- Fjirg mg lëlg pdur `j pdrtg HJHM.
G^GQEIEG H³ 5 ;
Qéj`isgr uh edlpjrjtgur ghtrg 1 ldts J gt A mg = aits, gh sg ajsjht sur`'jspget é`élghtjirg mg "métgetgur m'ébj ité" mu DW G^E@WUIF gt ghuti`isjht mgs pdrtgs `dbiqugs mg ajsg ;
G < 3, s'i` h'y j pjs m'ébj`ité ? G < :, s'i` y j ébj`ité ?
F
M3
M:
M1
Mh-:
Sh
Mh-:
Sh
Sh-:
Métgetgurm'ébj`ité
G
J5
J3
J:
J1
A5
A3
A1
A:
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 89/216
E n j p itrg 5 U il p ` if ie j t idh m gs fd h e tid h s `d biq u gs >9
ENJSI]QG 5
UILS@IFIEJ]IDH MGU FDHE]IDHU @DBIZWGU
IH]QDMWE]IDH ;
Whg fdhetidh `dbiqug gst sdus fdrlg hdrlj`g du ejhdhiqug si enjeuh mg sgs tgrlgs edhtight tdutgs `gs
vjrija`gs, mirgetgs du ihvgrsgs, mdht g``g mépghm. Gxglp`g ; .Y^Y^.Y)F(^, .
Ui `'uhg mg sgs vjrija`gs hg fiburg pjs mjhs uh mg sgs tgrlgs, j`drs g``g gst sdus fdrlg silp`ifiég. Egttgfdrlg gst fdrt aigh rgengrenég pdur jadutir ã `j réj`isjtidh prjtiqug jvge uh lihilul mg ljtérig` gt ãldihmrg edÿt. Sdur egttg fih, dh uti`isg, gh béhérj`, 5 létndmgs ;
@j létndmg j`béariqug ? @j létndmg brjpniqug ã ajsg mu mijbrjllg mg Ojrhjubn ? @gs létndmgs prdbrjllja`gs.
Mjhs eg enjpitrg, dh s'ihtérgssg uhiquglght jux 1 prgliîrgs létndmgs.
:. LG]NDMG J@BGAQIZWG ;
Egttg létndmg uti`isg `gs priheipgs mg `'J`bîarg mg Add`g. Dh gh rjppg``g ei-jprîs 5 pjrli `gs p`usilpdrtjhts ;
? gh gffgt,
@g priheipg edhsistg ã lgttrg gh dguvrg egs prdpriétés, mjhs `'gxprgssidh ã silp`ifigr, pjr gxglp`g ghjkdutjht uh tgrlg mékã gxistjht ;
Egttg létndmg jpprghm mg `j ribugur, ljis g``g h'gst prjtiquglght p`us uti`iség systéljtiquglght.
1. LG]NDMG BQJSNIZWG ;
1.:. ]ja`gju mg Ojrhjubn gt priheipg mg silp`ifiejtidh ;
Egttg létndmg p`us silp`g uti`isg `g tja`gju mg Ojrhjubn pdur silp`ifigr mgs fdhetidhs add`éghhgsjyjht kusqu’ã 6 vjrija`gs. @g tja`gju mg Ojrhjubn m’uhg fdhetidh `dbiqug gst `j trjhsfdrljtidh mg sjtja`g mg vérité sdus fdrlg m’uhg tja`g edhtrjetég ã 1 milghsidhs. @j létndmg edhsistg priheipj`glghtã lgttrg gh évimgheg brjpniquglght du visug``glght, `gs brdupglghts mg ejsgs, mg typg ;
JAA JA J JA )(
Jussi, mjhs uh tja`gju mg Ojrhjubn, dh pgut uti`isgr uhg ejsg p`usigurs fdis sg`dh `j rg`jtidh mg `jrgmdhmjheg ;
^ + ^ + … + ^ < ^
@g pjssjbg mg `j tja`g mg vérité ju tja`gju mg Ojrhjubn sg fjit sg`dh `j prdeémurg suivjhtg;
Enjqug `ibhg mg `j tja`g mg vérité edrrgspdhm ã uhg ejsg mu tja`gju mg Ojrhjubn ? @gs ejsgs sdht mispdségs mg tg``g sdrtg qug `g pjssjbg m'uhg ejsg ã uhg ejsg vdisihg sg fjssg
pjr enjhbglght mg `'étjt m'uhg sgu`g vjrija`g ã `j fdis gh uti`isjht `g edmg BQJY.
EJAEAJAEJJAE[
EJAEAJAEJJAE[ JAE JAE
JA JE AE [
A )JA(JAJJA
J A J JA J ):(
A A ))(( A J J J A J J A J A J
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 90/216
Fdhetidh ] rj itgr93
@j lisg gh ŕuvrg mg egttg létndmg sg fjit j`drs gh 1 pnjsgs ;
@j trjhseriptidh mg `j fdhetidh ãsilp`ifigr mjhs `g tja`gju mgOjrhjubn ?
@j rgengreng mgs brdupglghts mgejsgs qui mdhhgrdht mgsgxprgssidhs silp`ifiégs.
Sdur i``ustrgr `g pjssjbg mg `j tja`g mgvérité ju tja`gju mg Ojrhjubn, `j fiburg =ldhtrg uh gxglp`g pdur 5 vjrija`gs.
1.1. Gxglp`gs mg silp`ifiejtidh pjr tja`gju mg Ojrhjubn ;
1.5. Edhe`usidh ;
Dh hg rgbrdupg pjs mgs ejsgs qui hg sdht pjs sylétriqugs, ejr eg`j hg mdhhg pjs mg tgrlgsvérifijht `j fdrlg silp`ifiejtrieg ; JAA JA J JA )( .
@g hdlarg mg vjrija`gs supprilégs mépghm mg `j tji``g mu brdupglght. Jihsi ;
Wh brdupglght mg 1 ejsgs sylétriqugs ghtrjèhg `j supprgssidh m’uhg vjrija g ? Wh brdupglght mg = ejsgs sylétriqugs ghtrjèhg `j supprgssidh mg 1 vjrija`gs ? Gh béhérj`, uh brdupglght mg 1o ejsgs ghtrjèhg `j supprgssidh mg o vjrija`gs.
33 3: :: :3
3 3 3 : :
: 3 3 3 :
AE1
EAA JF 1
Gxglp`g 1 ;
33 3: :: :333 : : 3 :
3: : : 3 3
:: : : 3 3
:3 : : 3 :
A
EMF5
MAEF 5
Gxglp`g 5 ;
Mjhs `g brdupglght :, e'gst A qui j
vjrié, eg qui mdhhg E J ? Mjhs `g brdupglght 1, e'gst J qui j
vjrié, eg qui mdhhg EA .
3 : :: :3
3 3 : : :
: 3 3 3 :
AEF:
EAE JF :
Gxglp`g : ;B:
B1
Mjhs egs 1 brdupglghts, dh réuti`isguhg ejsg uti`iség pjr `gs 1 brdupglghtsuivjht `j `di mg rgmdhmjheg(^ + Y + ^ < ^ +Y).
ib=. Uilp`ifiejtidh pjr tja`gju mg Ojrhjubn
J A E F13 3 3 33 3 : :3 : 3 :3 : : 3
: 3 3 :: 3 : 3: : 3 3: : : :
3 3: :: :33 3 : 3 3: : 3 : 3
EF1
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 91/216
E n j p itrg 5 U il p ` if ie j t idh m gs fd h e tid h s `d biq u gs 9:
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ;
Uilp`ifigr `j fdhetidh suivjhtg gh uti`isjht `g priheipg qui edhsistg ã lu`tip`igr uh tgrlg ébj` ã : ^)(^ ;
G^GQEIEG H³ ; Utdrg jutdljtisé
@g systîlg mg edlljhmg mu stdrg étumié mjhs egt gxglp`g gst silp`ifiépjr rjppdrt ã `j réj ité pdur mgs rjisdhs mimjetiqugs ? gh gffgt `gfdhetidhhglght edrrget mu systîlg héegssitg mgs tglpdrisjtidhs gt mgsfdhetidhs mg léldirg qui hg sdht pjs étumiégs iei ;
Ui `j `ulihdsité mu sd`gi` (s), ejptég pjr uhg eg``u`g sd`jirg, mépjssg uhsgui` préméfihi, dh mgseghm `g stdrg (M) ?
1 adutdhs pdussdirs pgrlgttght `j mgseghtg (m) du `j ldhtég (l) mustdrg ? uh jppui silu`tjhé sur `gs 1 adutdhs ghtrjèhg `j mgseghtg mustdrg ?
Ui `j vitgssg mu vght (v), ejptég pjr uh jhéldlîtrg, mépjssg uh sgui`préméfihi, dh rgldhtg `g stdrg ? eg fdhetidhhglght mg séeurité gstpridritjirg sur tdus `gs jutrgs.
Mdhhgr `'équjtidh mg `j ldhtég mu Utdrg L, jihsi qug sdh `dbibrjllg, gh mrgssjht `j tja`g mg vérité musystîlg gt gh uti`isjht `g tja`gju mg Ojrhjubn.
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³ : ;
.
G^GQEIEG H³ 1 ;
EEA[
33 3: :: :3
33 3 3 3 :
3: 3 3 : 3
:: : : : :
:3 : : : :
sl m
v m lsL
v s l m L M3 3 3 3 3 33 3 3 : 3 :3 3 : 3 : 33 3 : : 3 :3 : 3 3 3 :3 : 3 : 3 :3 : : 3 3 :3 : : : 3 :: 3 3 3 : 3: 3 3 : : 3
: 3 : 3 : 3: 3 : : : 3: : 3 3 : 3: : 3 : : 3: : : 3 : 3: : : : : 3
]ja`g mg vérité
EEAA[
E A JA [
JE AE JA A JE JEAE A JA [
:.:. AEEAA
.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 92/216
Fdhetidh ] rj itgr91
ENJSI]QG =
F DHE]IDHU EDLAIHJ]DIQGU JVJHEGGU
IH]QDMWE]IDH ;
Mjhs `gs systîlgs hulériqugs, dh uti`isg sduvght mgs fdhetidhs qui dh kustifié `gurs réj`isjtidhs gheireuits ihtébrés. Dh hdtg gh pjrtieu`igr `gs méedmgurs, `gs lu`tip`gxgurs, `gs mélu`tip`gxgurs gt `gseireuits jritnlétiqugs. Aigh qu'i`s sdight p`us du ldihs rglp`jeés jetug``glght pjr `gs systîlgsprdbrjllja`gs (eireuits `dbiqugs prdbrjllja`gs gt lierdprdegssgur), i`s sdht ghedrg uti`isés.
:. @GU MGEDMGWQU ;
@j fdhetidh mg méedmjbg edhsistg ã fjirg edrrgspdhmrg ã uh edmg présght gh ghtrég sur h `ibhgs, uhjutrg edmg gh sdrtig sur l `ibhgs jvge gh béhérj` l h ;
:.:. Méedmgur : pjrli h;
Eg typg mg méedmgur pgrlgt mg fjirg edrrgspdhmrg ã uh edmg présght gh ghtrég sur h `ibhgs uhgsdrtig gt uhg sgu`g jetivg pjrli `gs H < 1h sdrtigs pdssia`gs. Dh `g mésibhg jussi pjr méedmgur l `ibhgsvgrs h `ibhgs. Sdur edlprghmrg `g priheipg m'uh tg` méedmgur, étumidhs `g méedmgur : pjrli = du1 vgrs =, mdhhé ã `j fiburg : ? `g hivgju jetivg mgs sdrtigs gst `g 3, ejr e'gst sduvght `g ejs ;
Mirgetglght du ã `'jimg mg `j tja`g mg Ojrhjubn, dh métgrlihg `gs équjtidhs mg sdrtigs ;
A.JY
J.AY
J.AY
J.AY
5
1
:
3
@g senélj m'ilp`élghtjtidh mu méedmgur sgrj j`drseg`ui mg `j fiburg 1 ei-edhtrg ;
Méedmgurh `ibhgs `ibhgs
GH]QGGU UDQ]IGU
A J Y3 Y: Y1 Y5
3 3 3 : : :
3 : : 3 : :: 3 : : 3 :: : : : : 3
MGE
:/=
J
A
Y3
Y:
Y1
Y5
Fib. : ; Méedmgur : pjrli = jvge sdrtigs jetivgs sur hivgju ajs
Y3
Y:
Y1
Y5
A
Fib. 1 ; @dbibrjllg mg méedmgur : pjrli =
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 93/216
E n j p itrg = F d h e tid h s e d l a ih j td irgs j vj h e égs 95
@gs eireuits ihtébrés réj`isjht egttg fdhetidh edhtighhght mgs ghtrégs mg vj`imjtidh edllg B du Gpgrlgttjht mg sé`getidhhgr `g eireuit. Dh pgut eitgr edllg gxglp`g `g mdua`g méedmgur 2=@U:76 mdht`g ardenjbg gt `j tja`g mg fdhetidh sdht mdhhés ã `j fiburg 5 ;
:.1. Méedmgur AEM ― 2 sgblghts ;
Eg typg mg méedmgur pgrlgt mg edhvgrtir `g edmg AEM =aits ã `'ghtrég pdur datghir ã `j sdrtig uhedmg 2 sgblghts pgrlgttjht mg edlljhmgr uh jffiengur 2 sgblghts pgrlgttjht `'éeriturg mg tdus `gseniffrgs gt jussi m'jutrgs sylad`gs edllg `g ldhtrg `j fiburg = ;
Sdur lgttrg gh équjtidh eg typg mg méedmgur, i` fjut mrgssgr `j tja`g mg vérité suivjhtg ;
GH]QGGU UDQ]IGUHdlarg AEM ãméedmgr M E A J j a e m g f b
3 3 3 3 3 : : : : : : 3: 3 3 3 : 3 : : 3 3 3 3
1 3 3 : 3 : : 3 : : 3 :
5 3 3 : : : : : : 3 3 := 3 : 3 3 3 : : 3 3 : :
7 3 : 3 : : 3 : : 3 : :
6 3 : : 3 3 3 : : : : :2 3 : : : : : : 3 3 3 3
> : 3 3 3 : : : : : : :
9 : 3 3 : : : : 3 3 : :
Fib. 5 ; Mijbrjllg mg ardenjbg gt tja`g mg fdhetidhhglght mu 2=@U:76
j
a
e
m
g
f b
Imghtifiejtidh mgs sgblghts Mésibhjtidhs hulériqugs gt résu`tjt mg 'jffienjbg
Fib. = ; Jffiengur 2 sgblghts
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 94/216
Fdhetidh ] rj itgr9=
@j tja`g mg ojrhjubn mg enjqug sgblght pgrlgt j`drs m'datghir `gs équjtidhs mg eg méedmgur. @gs 3étjht `gs ldihs hdlargux, `'éeriturg mgs équjtidhs mg edlljhmg m'gxtihetidh mgs sgblghts sgrj p`usfjei`g ;
E.A.JE.A.JE.A.JmE.A.JeE.A.JE.A.JaE.JM.E.A.Jj
E.A.JM.E.AbE.AA.JM.E.JfE.AJg
Edllg gxglp`g mg méedmgur, dh pgut eitgr `g eireuit ihtébré 2=@U=2 mdht `g senélj mg ardenjbg gt`j tja`g mg vérité sdht mdhhégs ã `j fiburg 7 ;
1. @G LW@]IS@G^GWQ ;
Wh lu`tip`gxgur pgrlgt mg sé`getidhhgr uhg ghtrég pjrli 1h pdur trjhslgttrg `'ihfdrljtidh pdrtég pjregttg `ibhg ã uh sgu` ejhj` mg sdrtig. @j sé`getidh mg `'ghtrég sg fjit j`drs ã `'jimg mg h `ibhgs m'jmrgssjbg.Sdur edlprghmrg `g priheipg, edhsimérdhs uh lu`tip`gxgur ã qujtrg ghtrégs (fiburg 6), mdhe mgux `ibhgsm'jmrgssjbg gt uhg `ibhg mg sdrtig ;
Fib. 7 ; Mijbrjllg mg ardenjbg gt tja`g mg fdhetidhhglght mu 2=@U=2
LW^= vgrs :
Y
A
G3
G:
G1
G5J
Jmrgssgs
G h t r é g s
JMQGUUGU UDQ]IG
A J Y3 3 G3
3 : G:
: 3 G1
: : G5
ib. 6 ; Lu`tip`gxgur = vgrs :
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 95/216
E n j p itrg = F d h e tid h s e d l a ih j td irgs j vj h e égs 97
Mg `j tja`g mg vérité, dh mémuit `'gxprgssidh`dbiqug mg `j sdrtig Y ;
5G.A.J1G.A.J:G.A.J3G.A.JY
@g senélj m'ilp`jhtjtidh mu lu`tip`gxgur = vgrs: sgrj eg`ui mg `j fiburg 2 ei-edhtrg.
@gs eireuits ihtébrés réj`isjht egttg fdhetidh edhtighhght mgs ghtrégs mg vj`imjtidh (Utrdag - Ghja`g)pgrlgttjht mg sé`getidhhgr `g eireuit edllg `g 2=@U:7: qui gst lu`tip`gxgur > vgrs : (fiburg >) ;
5. @G MGLW@]IS@G^GWQ ;
@g mélu`tip`gxgur gffgetug `'dpérjtidh ihvgrsg m'uh lu`tip`gxgur ã sjvdir i` pgrlgt mg mistriaugr`'ihfdrljtidh présghtg ã `'ghtrég vgrs `'uhg mgs 1h sdrtigs. @j sé`getidh mg `j sdrtig sg fjit ã `'jimg mg h`ibhgs m'jmrgssjbg. Sdur edlprghmrg `g priheipg, edhsimérdhs uh mélu`tip`gxgur ã qujtrg sdrtigs (vdirfiburg 9), mdhe mgux `ibhgs m'jmrgssjbg gt uhg `ibhg m'ghtrég ;
G5 G1 G: G3
JA
Y
Fib. 2 ; @dbibrjllg mg lu`tip`gxgur = vgrs :
Fib. > ; Mijbrjllg mg ardenjbg gt tja`g mg fdhetidhhglght mu 2=@U:7:
MGLW^: vgrs=
G
A
U3U:
U1
U5J
Jmrgssgs
U dr t i g s
JMQGUUGU UDQ]IGUA J U3 U: U1 U5
3 3 G 3 3 3
3 : 3 G 3 3
: 3 3 3 G 3: : 3 3 3 G
ib. 9 ; Mglu`tip`gxgur : vgrs =
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 96/216
Fdhetidh ] rj itgr96
J pjrtir mg `j tja`g mg vérité, dh métgrlihg `gséqujtidhs mg sdrtig suivjhtgs ;
A.J.GU
J.A.GU
J.A.GU
J.A.GU
5
1
:
3
@g senélj m'ilp`élghtjtidh mu mélu`tip`gxgur sgrjj`drs eg`ui mg `j fiburg :3 ei-edhtrg ;
@gs eireuits ihtébrés réj`isjht egttg fdhetidh edhtighhght mgs ghtrégs mg vj`imjtidh (Utrdag gt Ghja`g)pgrlgttjht mg sé`getidhhgr `g eireuit edllg `g 2=@U:77 qui gst uh mdua`g mélu`tip`gxgur : vgrs = mdht `gsenélj mg ardenjbg gt `j tja`g mg vérité sdht mdhhégs ã `j fiburg :: ;
=. @'JMMI]IDHHGWQ ;
=.:- @g mgli-jmmitidhhgur ;
E'gst uh eireuit pgrlgttjht m'gffgetugr `'jmmitidh mg mgux aits J gt A pdur béhérgr `gur sdllg gt`gur rgtghug E (Ejrry) edllg `g ldhtrg `g senélj gt `j tja`g mg vérité mg `j fiburg :1 ;
¼J
A E¼
GH]QGGU UDQ]IGUA J E
3 3 3 3
3 : : 3: 3 : 3
: : 3 :
Fib. :1 ; @g Mgli- mmitidhhgur
U3
U:
U1
U5
J A
G
Fib. :3 ; @dbibrjllg mg mélu`tip`gxgur : vgrs =
Fib. :: ; Mijbrjllg mg ardenjbg gt tja`g mg fdhetidhhglght mu 2=@U:77
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 97/216
E n j p itrg = F d h e tid h s e d l a ih j td irgs j vj h e égs 92
J pjrtir mg `j tja`g mg vérité, dh pgut éerirg `gs mguxfdhetidhs sdus `j fdrlg suivjhtg ;
A.JEAJA.JA.J
Eg qui pgut ëtrg réj`isé pjr `g eireuit senéljtisé sur `g`dbibrjllg mg `j fiburg :5 ei-edhtrg.
=.1- @'jmmitidhhgur edlp`gt ;
Sdur gffgetugr uhg jmmitidh mg mgux hdlargs aihjirgs mg h aits, dh jmmitidhhg sueegssivglght `gsaits mu lëlg pdims gh tghjht edlptg mg `j rgtghug mg `'jmmitidh préeémghtg edllg `g ldhtrg`'gxglp`g suivjht ;
I` fjut mdhe edhegvdir uhg eg``u`g é`élghtjirg jppg`ég jmmitidhhgur edlp`gt gt qui pgrlgt mgréj`isgr `'jmmitidh mgs aits ji gt ai gh p`us mg `j rgtghug Ei-: mg `'jmmitidh préeémghtg. Wh tg` eireuit gstméfihit pjr `g senélj gt `j tja`g mg vérité mg `j fiburg := ;
J `'jimg mg `j tja`g mg Ojrhjubn, dh métgrlihg `gs équjtidhs mg sdrtigs suivjhtgs ;
:iii:iii:iii:iii:iiii EajE.a.jE.a.jE.a.jE.a.jU
:iiiii:iii:iiiiii E.aja.jE.a.jE.a.ja.jE
E
A J
Fib. :5 ; @g Mgli- mmitidhhgur
j5 j1 j: j3
a5 a1 a: a3
U5 U1 U: U3
E5 E1 E: E3
Hdlarg J
Hdlarg A
Udllg ; U < J+A
Qgtghugs
çji
ai
Ui
EiEi-:
GH]QGGU UDQ]IGUji ai Ei-: Ui Ei
3 3 3 3 3
3 3 : : 3
3 : 3 : 3
3 : : 3 :
: 3 3 : 3
: 3 : 3 :: : 3 3 :
: : : : :
Fib. := ; Jmmitidhhgur edlp`gt
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 98/216
Fdhetidh ] rj itgr9>
@g senélj m'ilp`jhtjtidh mg `'jmmitidhhgur edlp`gt sgrj eg`ui mg `j fiburg :7 ;
Edllg gxglp`g m'jmmitidhhgur edlp`gt mg ldts mg = aits , dh pgut eitgr `g eireuit ihtébré 2=@U>5mdht `g senélj mg ardenjbg gt `j tja`g mg vérité sdht mdhhégs ã `j fiburg :6 ;
7. @G EDLSJQJ]GWQ ;
Wh edlpjrjtgur gst uh eireuit pgrlgttjht mg métgetgr `'ébj`ité mg mgux hdlargs gt évghtug``glghtm'ihmiqugr `g hdlarg `g p`us brjhm du `g p`us pgtit.
jiaiEi-:
Ui
Ei
Fib. :7 ; @dbibrjllg m'uh jmmitidhhgur edlp`gt
Fib. :6 ; Jmmitidhhgur =aits 2=@U>5
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 99/216
E n j p itrg = F d h e tid h s e d l a ih j td irgs j vj h e égs 99
Sdur edlprghmrg `g priheipg, dh vj réj`isgr uh edlpjrjtgur silp`g pgrlgttjht mg edlpjrgr mgux ldtsmg : ait. @j tja`g mg vérité m'uh tg` edlpjrjtgur gst mdhhég ã `j fiburg :2 ;
J pjrtir mg `j tja`g mg vérité, dh pgut éerirg `gs trdis fdhetidhs sdus `j fdrlg suivjhtg ;
5U:U5UA.J1UA.J:U
@g senélj m'ilp`jhtjtidh mg eg edlpjrjtgur 1 aits sgrj eg`ui mg `j fiburg :> ;
Edllg gxglp`g mg edlpjrjtgur aihjirg, dh pgut eitgr `g eireuit ihtébré 2=@U>7 mdht `g senélj mgardenjbg gt `j tja`g mg vérité sdht mdhhégs ã `j fiburg :9 ;
J
A
J0A
J<A
J8A
EdlpjrjtgurGH]QGGU UDQ]IGU
A J U:;J0A U1;J<A U5;J8A
3 3 3 : 3
3 : 3 3 :: 3 : 3 3
: : 3 : 3
Fib. :2 ; Edlpjrjtgur mg 1 ldts mg : ait
JA
J8AJ<A
J0A
Fib. :> ; @dbibrjllg mu edlpjrjtgur mg 1 ldts mg : ait
Fib. :9 ; Edlpjrjtgur = aits 2=@U>7
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 100/216
Fdhetidh ] rj itgr:33
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³:;
Gh uti`isjht mgux méedmgurs :/=, réj`isgr uh méedmgur :/> ;
G^GQEIEG H³1;
Qéj`isgr uh jmmitidhhgur edlp`gt gh uti`isjht mgux mgli-jmmitidhhgurs ;
G^GQEIEG H³5;
Dh mésirg jffiengr `g résu`tjt mg `j edlpjrjisdh mg mgux hdlargs aihjirgs = aits J gt A jvge uh jffiengur 2sgblghts. Gtumigr `g eireuit qui pgrlgt mg rghmrg `ulihgux `gs sgblghts mg fjâdh ã jffiengr ;
EDQQIBGU ;
G^GQEIEG H³: ;
G^GQEIEG H³1 ;
:/=
J
A
Y3
Y:
Y1
Y5U]U] ; ghtrég mg vj imjtidh jetivg sur hivgju njut
¼ ç J
A
ç
E
¼
: =
J
A
Y3
Y:
Y1
Y5U]
: =
J
A
Y3
Y:
Y1
Y5U]
Y
Y:
Y1
Y5
Y=
Y7
Y6
Y2
J
A
E
¼ J
A
E
¼ J
A
E
J
A
Ei-:
Ei
¼
¼
Ui J 8 A
Ui J < A
Ui J 0 A
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 101/216
E n j p itrg = F d h e tid h s e d l a ih j td irgs j vj h e égs :3:
G^GQEIEG H³5 ;
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
@'étumg suivjhtg pgrlgttrj mg métgrlihgr `g rý`g mu eireuit `dbiqug mu senélj suivjht ;
@g eireuit ihtébré 2=@U=1 gst uh méedmgur : pjrli :3 qui gst uti`isé uhiquglght edllg uh méedmgur :pjrli = ;
:. E < 3. Mdhhgr `'étjt mirget mg U3, U:, U1 gt U5 ?1. E < : ;
j. edlp`étgr `j tja`g mg vérité suivjhtg ;a.
E J: J3 U3 U: U1 U5: 3 3 G:
::
e. e. Mdhhgr j drs `'gxprgssidh mg U3, U:, U1 gt U5 gh fdhetidh mg E, J:, J3 gt G.
5. Zug``g gst j`drs `j fdhetidh mg `'ghsgla`g mu eireuit 4
2=@U=1
AEM J
Y3 Y5Y1Y:
J3J:
G
E
U3 U: U1 U5
J
A J0A J<A J8A
Edlpjrjtgur
j
aemg
f b
2 résistjhegs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 102/216
Fdhetidh ] rj itgr:31
U Z
Q
ENJSI]QG 7
H D]IDH MG LGLDIQG
IH]QDMWE]IDH ;
J `j mifférgheg m'uh eireuit edlaihjtdirg, `'étjt m'uh eireuit séqughtig` mépghm mg `'étjt mg sgs ghtrégsgt mg `'étjt préeémght mg sgs sdrtigs ? i` mdit mdhe "sg rjppg`gr" du jvdir mg `j "léldirg". Sjr léldirg, dhgxprilg `g pnéhdlîhg qui edhsistg ã edhsgrvgr `'gffgt m'uh évéhglght jprîs sj mispjritidh.
:. EIQEWI] LGLDIQG GH ]GENHD@DBIG G@GE]QIZWG ;
Sdur ihtrdmuirg ã eg typg mg eireuit, dh étumig uh gxglp`g silp`g gt e`jssiqug mjhs eg mdljihg ? i`s'jbit mg `j edlljhmg m'uh ldtgur m'uhg pgregusg pjr gxglp`g ;
Wh adutdh "l" pgrlgt mg lgttrg gh ljreng `g ldtgur gt uh adutdh "j" pgrlgt mg `'jrrëtgr ? Zujhm dh jppuig sur `g adutdh l, `g ldtgur méljrrg ? qujhm dh rg`áeng `g adutdh, `g ldtgur
edhtihug ã tdurhgr. @'drmrg mg lisg gh ljreng j mdhe été léldrisé ? I` gh gst mg lëlg pdur `g adutdh j ?
@'jetidh jrrët gst pridritjirg ; si l gt j sdht jppuyés gh lëlg tglps, dh jrrëtg `g ldtgur.
Dh edhhjèt mékã `j sd`utidh mg eg prda`îlg, fiburjht mjhs `g eireuit m'jutd ljihtigh du m'jutd-j`ilghtjtidh ;
@g adutdh l gst uh edhtjet duvgrt ju rgpds ? `g adutdh j gst uhedhtjet fgrlé ju rgpds. @g rg`jis O mispdsg mg 1 edhtjets ; uhuti`isé mjhs `g eireuit mg edlljhmg gt `'jutrg uti`isé mjhs `geireuit mg puissjheg.
Zujhm `'uti isjtgur jppuig sur l, `j adaihg mu rg`jis gstj`ilghtég. @gs edhtjets O jssdeiés sg fgrlght. Ui `'uti`isjtgurrg`áeng l, `g edurjht edhtihug ã eireu`gr pjr O ? `g rg`jis gst
j`drs jutd-j`ilghté gt `g ldtgur edhtihug ã tdurhgr. @'équjtidhmu rg`jis ^ gt mu ldtgur L gst ;
jlO O ).(
I` s'jbit mu eireuit léldirg é`élghtjirg gh tgenhd`dbig é`getriqug.
1. EIQEWI] LGLDIQG GH ]GENHD@DBIG G@GE]QDHIZWG ;
@gs eireuits léldirg é`getrdhiqugs sdht m'uhg brjhmg vjriété ã mifférghts enjlps m'jpp`iejtidh ? dhétumig iei `g eireuit `g p`us é`élghtjirg, qu'dh pgut quj`ifigr mg eireuit mg ajsg pdur tdus `gs jutrgs ? i`s'jbit mg `j ajseu`g UQ ;
Udh sylad`g gst rgprésghté pjr `j fiburg ei-edhtrg ? Dh `'jppg``g ajseu`g, ejr g``g ajseu`g m'uh étjt ã `'jutrg
suivjht `'étjt mg sgs ghtrégs U gt Q ? U (Ugt) gst 'ghtrég mg lisg ã : mg `j sdrtig Z ? Q (Qgsgt) gst `'ghtrég mg lisg ã 3 mg `j sdrtig Z.
Dh mévg`dppgrj `g eireuit mg egttg ajseu`g gh uti`isjht 1 jpprdengs ;
Mjhs `'jpprdeng :, dh gxp`ditg `g résu`tjt mu pjrjbrjpng : ? Mjhs `'jpprdeng 1, dh uti`isg `g rjisdhhglght edllg pdur uh eireuit edlaihjtdirg.
O
Ol
j
= V
Eireuit mgedlljhmg
O
ireuit mgpuissjheg
13 V
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 103/216
Enjpitrg 7 H d tid h m g l él d irg :35
1.:. Jpprdeng : ;
Mjhs egttg jpprdeng, dh pjrt mg `'équjtidh m'jutd-j`ilghtjtidhmu rg`jis gt dh fjit `j edrrgspdhmjheg `dbiqug ; U edrrgspdhm ã l, Qedrrgspdhm ã j gt Z edrrgspdhm ã O. Dh gh mémuit j`drs `'équjtidhmg `j ajseu`g UQ jvge Qgsgt pridritjirg, jihsi qug sdh `dbibrjllg ;
QUZ Z ).(
Eg eireuit gst p`us edhhu pjr sj réj`isjtidh silp`ifiég jvge`'uti`isjtidh mg pdrtgs HDQ ;
1.1. Jpprdeng 1 ;
Mjhs egttg jpprdeng, dh rjisdhhg edllg pdur uh eireuit edlaihjtdirg. I` gst mdhe héegssjirg mgedhhjètrg `’étjt mg Z pdur edhhjètrg `’étjt mg `j sdrtig `drsqug `gs mgux ghtrégs sdht ã 3 (étjt mg
léldirg). Dh ihtrdmuit j`drs uhg vjrija`g supp`élghtjirg qui ihmiqug `'étjt préeémght mg Z. Dh hdtg"q" egttg vjrija`g.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
I` s'jbit mg trduvgr `j vgrsidh é`getrdhiqug mu ldhtjbg Ljreng/Jrrët mu ldtgur ? `g eireuit uti`isé gst`g eireuit ELDU EM=3:: edlpdrtjht = pdrtgs HDQ ã 1 ghtrégs.
EDQQIBG ;
@g ldhtjbg gst `g suivjht ;
@'jppui sur l edrrgspdhm ã`'jetidh Ugt mg `j ajseu`g UQ, egqui fjit edhmuirg `g trjhsistdr ]:gt gxeitgr `g rg`jis O ? `g ldtgur
tdurhg ? `g rg`áenglght mg egadutdh edrrgspdhm ã `jléldrisjtidh mg egt étjt ?
@'jppui sur j edrrgspdhm ã `'jetidh Qgsgt, eg qui fjit a`dqugr ]: gt mésgxeitgr `g rg`jis O ?`g ldtgur s'jrrëtg ? `g rg`áenglght mg eg adutdh edrrgspdhm ã `j léldrisjtidh mg egt étjt.
Q
U Z
Qgtdur pgrlgttjht ju eireuit mg sg "rjppg`gr"
Q Fdhetidh mg j ajseu g3 3 x Léldrisjtidh3 : : Jetidh Qgsgt: 3 3 Jetidh Ugt: : 3 Jetidh Qgsgt ( *)
^ ihmiqug `'étjt préeémght (3 du :)(*) Gtjt ihmétgrlihé si dh pjssg ã UQ<33.
Q
U
Z ZZ
QU Z ).(
QU Z )(
U Q q Z 3 3 3 33 3 : :3 : 3 33 : : 3: 3 3 :: 3 : :: : 3 3: : : 3
Z QqU 33 3: :: :3
3 3 : 3 3: : : 3 3
Suisqu' dh j (q < Z), j`drs ;
q Q QU Z
QU q ).(
QU ZZ ).(
Q
U
Z
l
Q1
j
Q:
M: O
Q5]:
O
ireuit mgpuissjheg
13 V
ireuit mgedlljhmg
:1 V
EM=33:
° EM=33:
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 104/216
Fdhetidh ] rj itgr:3=
ENJSI]QG 6
F DHE]IDHU UGZWGH]IG@@GU
:. @GU AJUEW@GU ;
J `’ihstjr mgs dpérjtgurs `dbiqugs é`élghtjirgs gh `dbiqug edlaihjtdirg, `gs ajseu`gs (jppg`égs jussif`ip-f`dp) sdht `gs é`élghts mg ajsg mg `j `dbiqug séqughtig``g
:.:. Ajseu`g UQ Jsyhenrdhg ;
@gs ajseu`gs QU sdht ã `j ajsg mg tdus `gs é`élghts mg léldrisjtidh. I` s'jbit m'uh ldhtjbg uti`isjhtmgux pdrtgs HJHM gt ejpja`g mg léldrisgr uh hivgju `dbiqug endisi ã `’jimg mg mgux sdrtigsedlp`élghtjirgs. Udh senélj gst mdhhé ã `j fiburg : ;
@j tja`g mg vérité m’uhg tg``g ajseu`g gst `j suivjhtg ;
Ghtrégs Gtjt préeémght UdrtigsEdllghtjirgs
3 3 3 3 :3 3 : : 3
Léldrisjtidh mg `’étjt préeémght
3 : ^ 3 : Qglisg ã zérd mg j sdrtig Z h
: 3 ^ : 3 Qglisg ã uh mg j sdrtig Z h
: : ^ : : Gtjt ihméfihi
Sjrli `gs eireuits ihtébrés ã ajseu`gs , dh trduvg `g 2=129 mdht `j tja`g mg fdhetidh gt `g senéljmg ardenjbg sdht mdhhés ã `j fiburg 1 ;
Egttg ajseu`g présghtg mgux ihedhvéhights ljkgurs ;
Ughsiai`ité mg `j sdrtig Z jux enjhbglghts ihmésirja`gs (pjrjsitgs) mgs ghtrégs U gt Q ? @j edhfiburjtidh U < Q < : gst ã évitgr pjreg qu'g``g edhmuit ã `’ébj ité ghtrg `gs mgux
sdrtigs gt mdhe i` h’y j p`us edlp`élghtjrité edllg e’gst ihmiqué mjhs `j méfihitidh mg`j ajseu`g ?
Z gtZ
U Z
Z QZ
Z UG]
E@Q
U
Q
U
Q
Fib. : ; Ajseu`g UQ jsyhenrdhg
QU
Fib. 1 ; Ardenjbg gt tja`g mg vérité mu 2=129
U :hZ hZ hZ
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 105/216
E n j p itrg 6 @ j `d biq u g s éq u gh tig``g :37
:.1. Ajseu`g UQ Uyhenrdhg ;
@j ajseu`g UQ syhenrdhg (fiburg 5) pgrlgt mg résdumrg `g prgligr ihedhvéhight mg `j ajseu`g UQjsyhenrdhg. @gs drmrgs Ugt gt Qgsgt hg enjhbght `’étjt mg `j sdrtig qu’jprîs `’jutdrisjtidh m’uh sibhj`mg edlljhmg B (Bjtg) ;
@j tja`g mg vérité m’uhg tg``g ajseu`g gst `j suivjhtg ;
Edllghtjirgs
3 ^ ^ Léldrisjtidh mg ’étjt mg j sdrtig
: 3 3
: 3 : 3
: : 3 :
Fdhetidhhglght hdrlj` mg `j ajseu`g UQ
@g enjhbglght m’étjt mg egttg ajseu`g gst jutdrisé sur hivgju `dbiqug : mu sibhj` mg edlljhmg B.Dh mit qug e’gst uhg ajseu`g edlljhmég mg ljhiîrg stjtiqug (sur hivgju `dbiqug 3 du :) gt sjrgprésghtjtidh gst mdhhég ã `j fiburg = ;
:.5. Ajseu`g M ;
@j ajseu`g M gst mérivég mg `j ajseu`g UQ gh jkdutjht uh ihvgrsgur ghtrg Ugt gt Qgsgt pdur h'jvdirp`us qu'uhg sgu`g ghtrég pdur fixgr `g hivgju ã léldrisgr. Jvge uh tg` ldhtjbg, i` h'y j p`us mgedlaihjisdhs m'ghtrégs ihvj`imgs (U<Q<:) ;
@j tja`g mg vérité m’uhg tg``g ajseu`g gst `j suivjhtg ;
Edllghtjirgs
3 ^ Léldrisjtidh mg ’étjt mg j sdrtig: 3 3 Lisg ã zérd mg j sdrtig Z : : : Lisg ã uh mg j sdrtig Z
UZ
Z Q
B
Z
Z UG]
E@Q
U
Q
B
Fib. 5 ; Ajseu`g UQ syhenrdhg
Ajseu`g UQ jetivg sur hivgju njut Ajseu`g UQ jetivg sur hivgju ajs
Z
Z UG]
E@Q
U
Q
B
Z
Z UG]
E@Q
U
Q
B
Fib. =; Ajseu`g UQ stjtiqu
Z
Z UG]
E@Q
M
B B
M
Z
Z UG]
E@Q
U
Q
BZ
Z
Fib. 7; Ajseu`g M
:hZ
:hZ
hZ B QU
B M hZ
:hZ
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 106/216
Fdhetidh ] rj itgr:36
@g enjhbglght m’étjt m’uhg ajseu`g M pgut jussi ëtrg jutdrisé pjr `g frdht ldhtjht du `g frdhtmgseghmjht mu sibhj` mg edlljhmg B. Dh pjr`g j`drs mg ajseu`g M myhjliqug (fiburg 6) ;
Sjrli `gs eireuits ihtébrés ã ajseu`gs M, dh trduvg `g 2=27 mdht `j tja`g mg fdhetidh gt `g senélj mgardenjbg sdht mdhhés pjr `j fiburg 2 ;
:.=. Ajseu`g KO ;
@g priheipg mgs ajseu`gs myhjliqugs pgrlgt mg ligux prdtébgr `j ajseu`g edhtrg `gs enjhbglghtsihmésirja`gs mgs ghtrégs. @j ajseu`g KO pgrlgt gh p`us mg `gvgr `’jlaibuäté qui gxistg pdur `’étjtU<Q<: m’uhg ajseu`g UQ. Udh sylad`g gt sj tja`g mg vérité sdht `gs suivjhts ;
Sjrli `gs eireuits ihtébrés ã ajseu`gs KO, dh trduvg `g 2=26 mdht `j tja`g mg fdhetidh gt `g senélj mgardenjbg sdht mdhhés ã `j fiburg > ;
EO K h Edllghtjirgs 3 3
:Z Léldrisjtidh mg `’étjt mg `j sdrtig
3 : 3 Lisg ã 3 mg j sdrtig Z
: 3 : Lisg ã : mg j sdrtig Z
: ::hZ Ajseu`glght mg `’étjt mg `j sdrtig
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
E
O
Sr
E`r
Z
Z UG]
E@Q
M
B
Z
Z UG]
E@Q
M
B
Ajseu`g M jetivg sur frdht mgseghmjht Ajseu`g M jetivg sur frdht ldhtjht
Fib. 6; Ajseu`g M myhjliqug
Fib. 2; Ardenjb gt tja`g mg vérité mu 2=@U27
Fib. >; Ardenjbg gt tja`g mg vérité mu 2=@U26
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 107/216
E n j p itrg 6 @ j `d biq u g s éq u gh tig``g :32
Ui dh uti`isg `j ajseu`g KO jvge K < O < :, dh datight `’uhg mgs priheipj`gs jpp`iejtidhs mg `j ajseu`gKO ã sjvdir `g mivisgur mg fréqugheg pjr 1 (fiburg 9) ;
:.7. Fdhetidhhglght fdreé mgs ajseu`gs ;
I` gst pjrfdis héegssjirg m’jffgetgr `g hivgju mg sdrtig m’uhg ajseu`g mg ljhiîrg hdh syhenrdhge'gst-ã-mirg ihmépghmjllght mg `’ndr`dbg. E’gst `g rý`g mgs ghtrégs mg fdrâjbg jsyhenrdhg Srgsgt (Ugt)gt E`gjr (E`r) qui pgrlgttght m’ihitij`isgr `j ajseu`g ;
Q E`r hZ Edllghtjirgs
3 3 hZ Fdhetidhhglght hdrlj` mg `j ajseu`g
3 : 3 Fdrâjbg ã 3 mg j sdrtig Z
: 3 : Fdrâjbg ã : mg j sdrtig Z
1. @GU EDLS]GWQU ;
Wh edlptgur gst uh ghsgla`g mg h ajseu`gs ihtgredhhgetégs pjr mgs pdrtgs `dbiqugs. I`s pguvghtméerirg, ju rytnlg m’uh sibhj` mg edlljhmg jppg`é ndr`dbg, uhg suitg m'étjts aihjirgs. I` hg pgut y jvdirju ljxilul qug 1h edlaihjisdhs gt `g hdlarg tdtj` H mgs edlaihjisdhs sueegssivgs gst jppg`é `g ldmu`dmu edlptgur. @gs edlptgurs aihjirgs pguvght ëtrg e`jssés gh mgux ejtébdrigs ;
@gs edlptgurs jsyhenrdhgs ? @gs edlptgurs syhenrdhgs ?
1.:. Edlptgur jsyhenrdhg ldmu`d H < 1h ;
Eg typg mg edlptgur gst edhstitué mg h ajseu`gs KO fdhetidhhjht gh ldmg ] (]dbb`g) ; K<O<:. Egsajseu`gs sdht ldhtégs gh ejsejmg e'gst-ã-mirg `g sibhj` m’ndr`dbg edlljhmg uhiquglght `j prgliîrgajseu`g tjhmis qug pdur enjeuhg mgs jutrgs ajseu`gs `g sibhj` m'ndr`dbg gst fdurhi pjr `j sdrtig mg `jajseu`g mg rjhb illémijtglght ihférigur. Sdur aigh edlprghmrg `g priheipg, réj`isdhs uh edlptgurldmu`d > pgrlgttjht mg edlptgr mg 3 ã 2 edllg `g ldhtrg `j fiburg :3 ;
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
EO
Sr
E`r
Vg
Vs t
t
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
EO
:
Vg
Vs
Fib. 9; Mivisgur mg fréqugheg pjr 1
Ndr`dbg
: : :
Z3 Z: Z1
Qglisg ã 3
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
Fib. :3; Edlptgur jsyhenrdhg ldmu`g >
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 108/216
Fdhetidh ] rj itgr:3>
@gs enrdhdbrjllgs gt j` tja`g mg vérité m'uh tg` edlptgur sdht mdhhés ã `j fiburg :: ;
N )( LUAZ 1Z )( UA:Z … 3 3 3
3 3 :
3 : 3
3 : :
: 3 3
: 3 :
: : 3
: : :
3 3 3
1.1. Edlptgur jsyhenrdhg ldmu`d H 1h ;Sdur eg typg béhérj` mg edlptgur qui edlptg mg 3 ã H-:, dh vj étumigr `’gxglp`g m’uh edlptgur
jsyhenrdhg ldmu`d :3 (3 ã 9). Sdur `g réj`isgr, i` y j mgux étjpgs ; Dh engreng m’jadrm `j puissjheg mg 1 illémijtglght supérigurg ã H gt qui gst pdur hdtrg
edlptgur 1= < :6. @’gxpdsjht mg egttg puissjheg mg 1 mdhhg `g hdlarg mg ajseu`gs KO ãldhtgr gh ejsejmg, = pdur hdtrg gxglp`g ?
Dh métgetg ghsuitg `’étjt H qui rglgttrj `g edlptgur ã 3 gt qui gst pdur hdtrg edlptgur:3 < (:3:3)1. Dh rg`ig `gs sdrtigs Z < : (Z: gt Z5) pdur H jux ghtrégs m’uhg pdrtg HJHM mdht `jsdrtig edlljhmgrj `’ghtrég E@Q mg enjqug ajseu`g (fiburg :1).
N
Z3t
t
t
t
Z:
Z1
3
3
3
:
3
3
3
3
:
:
:
3
3
:
3
3
3
3
:
3
3
:
:
:
3
:
:
:
3
:
Z
3
Z
:Z
1 3 : 5 = 7 6 2 3 :1H
Fib. ::; Enrdhdbrjllgs gt tja`g mg vérité m'uh edlptgur jsyhenrdhg ldmu`g >
Ndr`dbg
: : :
Z3 Z: Z1 Z5
:
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
Qglisg ã 3 mgs =
ajseu`gs
N
Z3t
t
t
t
Z:
Z1
3 : 5 = 7 6 2 > 91H
Z5
3
Fib. :1; Edlptgur jsyhenrdhg ldmu`d :3
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 109/216
E n j p itrg 6 @ j `d biq u g s éq u gh tig``g :39
@gs edlptgur 2=93 (ldmu`d :3), 2=91 (ldmu`d :1) gt 2=95 (ldmu`d :6) sdht mgs edlptgursjsyhenrdhgs (fiburg :5) edlpdsés mg = ajseu`gs mdht `gs edhhgxidhs ihtgrhgs vjright suivjht `g typg muedlptgur ;
1.5. Edlptgur syhenrdhg ldmu`d H ;
@’ihedhvéhight mu edlptgur jsyhenrdhg e’gst `g tglps mg répdhsg mg enjqug ajseu`g. Jihsi, `gsibhj` m'ndr`dbg hg pjrvight pjs silu`tjhélght sur tdutgs `gs ajseu`gs. Egei j pdur edhséqugheg mgprdvdqugr mgs étjts trjhsitdirgs qui pguvght ëtrg ihmésirja`gs.
Uuppdsdhs uh tglps mg répdhsg tr imghtiqug pdur tdutgs `gsajseu`gs gt edhsimérdhs `j enrdhd`dbig mu pjssjbg m'uh edlptgurjsyhenrdhg 5 aits mg 3:: ã :33 mjhs `j fiburg ei-edhtrg. Hdusedhstjtdhs qug `g edlptgur pjssg pjr `gs étjts trjhsitdirgs 3:: gt33: qui sdht fjux gh p`us m’uh tglps mg prdpjbjtidh qui j trip`é.
Mjhs uh edlptgur syhenrdhg tdutgs `gs ajseu`gs rgâdivght ghpjrj``î`g `g lëlg sibhj` m'ndr`dbg. Sdur fjirg méerirg juedlptgur uhg séqugheg métgrlihég i` fjut ã enjqug ilpu`sidhm'ndr`dbg méfihir `gs ghtrégs syhenrdhgs K gt O.
Sdur eg`j dh uti`isg `j tja`g mg trjhsitidh mg `j ajseu`g K-O jihsi qug `j tja`g mg vérité méerivjht `jséqugheg mu edlptgur. Srghdhs `’gxglp`g m’uh edlptgur ldmu`d > ;
Z :Z K O 3 3 3 ^
3 : : ^: 3 ^ :
: : ^ 3
]ja`g m’gxeitjtidh
Z 1 :Z 3 3 3
3 3 :
3 : 3
3 : :
: 3 3
: 3 :
: : 3
: : :
Fib. :5; Gxglp`gs g edlptgur jsyhenrdhgs
t
t
t
5.tr
Fib. :=; ]glps mg répdhsg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 110/216
Fdhetidh ] rj itgr::3
@j résd`utidh mu prda`îlg edhsistg ã engrengr `gs équjtidhs mgs ghtrégs K gt O mg enjqug ajseu`g ã`’jimg mg `j tja`g mgs étjts rgengrenés ;
K3 < O 3 < :
K: < O: < Z3
K1 < O1 < Z3.Z:
@g ldhtjbg mu edlptgur syhenrdhg 5 aits gst mdhhé ã `j fiburg :7 ;
5. @GU QGBIU]QGU ;
5.:. Srésghtjtidh ;
Wh rgbistrg gst edhstitué m’uh jssgla`jbg mg h ajseu`gs M pgrlgttjht `j léldrisjtidh tglpdrjirgmg h aits jvge du sjhs méej`jbg. @'ihfdrljtidh gst glljbjsihég sur uh sibhj` mg edlljhmg gt ghsuitgedhsgrvég gt mispdhia`g gh `geturg. @j fiburg :6 mdhhg uh gxglp`g mg rgbistrg mg léldrisjtidh =aits jvge `g sibhj` m'éeriturg R (Rritg) qui edlljhmg `j léldrisjtidh mgs mdhhégs M3, M:, M1 gt M5;
K 3 Z: Z3
33 3: :: :3
3 : x ^ :
Z1: : ^ ^ :
O 3 Z: Z3
33 3: :: :3
3 ^ : : ^Z1
: ^ : : ^
K : Z: Z3
33 3: :: :3
3 3 : ^ ^Z1
: 3 : ^ ^
O : Z: Z3
33 3: :: :3
3 ^ ^ : 3Z1
: ^ ^ : 3
K 1 Z: Z3
33 3: :: :3
3 3 3 : 3Z1
: ^ ^ ^ ^
O 1 Z: Z3
33 3: :: :3
3 ^ ^ ^ ^Z1
: 3 3 : 3
Ndr`dbg
:
Z3 Z: Z1
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
Fib. :7; Edlptgur syhenrdhg ldmu`d >
Z
ZUG]
E@Q
M
Z
ZUG]
E@Q
M
Z
ZUG]
E@Q
M
Z
ZUG]
E@Q
M
R
M3 M: M1 M5
Z3 Z: Z1 Z5
Fib. :6; Qgbistrg mg léldrisjtidh =aits ã `geturg / éeriturg pjrj``î`gs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 111/216
E n j p itrg 6 @ j `d biq u g s éq u gh tig``g :::
5.1. @gs rgbistrgs ã méej`jbg ;
Mjhs uh rgbistrg ã méej`jbg `gs ajseu`gs sdht ihtgredhhgetégs mg fjâdh ã eg qug `'étjt `dbiqug mg `jajseu`g mg rjhb i puissg ëtrg trjhslis ã `j ajseu`g mg rjhb i+: (du i-:) qujhm uh sibhj` m'ndr`dbg gstjpp`iqué ã `'ghsgla`g mgs ajseu`gs.
@'ihfdrljtidh pgut ëtrg enjrbég mg mgux ljhiîrgs ;
Ghtrég pjrj``î`g ; edllg mjhs `g ejs m'uh rgbistrg mg léldrisjtidh ? Ghtrég sérig ; `'ihfdrljtidh gst présghtég séqughtig` glght ait jprîs ait ã `'ghtrég mg `j
prgliîrg ajseu`g. @g méej`jbg pgut j`drs ëtrg vgrs `j bjueng du `j mrditg.
Mg lëlg, `’ihfdrljtidh pgut ëtrg `ug gh sérig du gh pjrj``î`g. @j fiburg :2 résulg `gs ldmgs mgfdhetidhhglght m’uh rgbistrg ã méej`jbg ;
Wh rgbistrg ã méej`jbg uhivgrsg` jurj mdhe `j strueturg mg `j fiburg :> ;
Sjrli `gs rgbistrgs uhivgrsg`s, dh trduvg `g 2=:9= qui gst uh rgbistrg ã enjrbglght pjrj``î`g dusérig, jvge `j pdssiai`ité m’uh mép`jeglght mg `’ihfdrljtidh vgrs `j mrditg (ZJ vgrs ZM) du `j bjueng(ZM vgrs ZJ). @j mgseriptidh gt `g senélj mg ardenjbg sdht mdhhés ã `j fiburg :9 ;
r5 r1 r : r3
Geriturg / @geturg
pjrj``î`g
r5 r 1 r: r3
@geturg pjrj``î`g
r5 r1 r: r3
UQ r5 r1 r:
Geriturg sérig jvge
méej`jbg ã mrditg
r5 r1 r: r3
r1 r: r3 U@
Geriturg sérig jvge
méej`jbg ã bjueng
Fib. :2; Ldmgs mg fdhetidhhglght m'uh rgbistrg ã méej`jbg
Fib. :>; Utrueturg m'uh rgbistrg ã méej`jbg uhivgrsg`
J A E MMdhhégs m’ghtrég
Mdhhégs mg sdrtig
Z J Z A Z E Z M
Ghtrég sérig mrditg
Ghtrég sérig bjueng
Ndr`dbg
Ughs mu méej`jbg
Enjrbglght pjrj``î`g
QGBIU]QG
Fib. :9; Ardenjbg gt tja`g mg fdhetidhhglght mu rgbistrg uhivgrsg` 2=@U:9=
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 112/216
Fdhetidh ] rj itgr::1
=. @GU LGLDIQGU ;
=.:. Ihtrdmuetidh ;
@gs systîlgs ldmgrhgs sdht sduvght ã lierdprdegssgur mg tg`s systîlgs gxibght uhg ejpjeitéléldirg ilpdrtjhtg pdur `g stdeojbg mgs mdhhégs. @gs léldirgs é`getrdhiqugs du ã sgli-edhmuetgurssdht `gs é`élghts qui répdhmght ã eg agsdih.
Whg léldirg gst uh mispdsitif ejpja`g m’glljbjsihgr puis mg rgstitugr uhg ihfdrljtidh. @'uhitém’ihfdrljtidh (ait, detgt, gte.) s’jppg``g «pdiht léldirg ¿ du «eg``u`g¿.
@’jmrgssg fdurhig pjr `g aus m'jmrgssgs gst `g ldt aihjirg mg p aits qui pgrlgt mg `dej isgr `j
mdhhég ? @j mdhhég mg h aits ghtrg (éeriturg) gt sdrt (`geturg) pjr `g aus mg mdhhégs qui gstaimirgetidhhg` ; mgux sghs pdssia`gs, gh `ijisdh jvge `g sibhj` Q/R ?
@j léldirg pgut stdeogr 1p mdhhégs mg h aits enjeuhg ? @g sibhj` EU pgrlgt `j sé`getidh mu eireuit du `g lgttrg gh njutg ilpémjheg ? egttg pdssiai`ité
pgrlgt, edllg dh `g vgrrj, `'gxtghsidh mg `j ejpjeité léldirg m'uh systîlg.
Dh pgut mdhe uti`isgr uhg léldirg sdit gh ;
`geturg ; Jpp`iqugr `g ldt jmrgssg sur `g aus m’jmrgssg ? Ué`getidhhgr `g adètigr léldirg gh jpp iqujht uh hivgju `dbiqug ajs sur `j `ibhg EU ? Ué`getidhhgr `g ldmg `geturg gh jpp`iqujht uh hivgju `dbiqug njut sur `j `ibhg Q/R ?
éeriturg ;
Jpp`iqugr `g ldt m’jmrgssg sur `g aus m’jmrgssg ? @g ldt mg mdhhég sur `g aus mg mdhhégs ? Ué`getidhhgr `g adètigr léldirg gh jpp iqujht uh hivgju `dbiqug ajs sur `j `ibhg EU ? Ué`getidhhgr `g ldmg éeriturg gh jpp`iqujht uh hivgju `dbiqug ajs sur `j `ibhg Q/R ?
=.1. Ejrjetéristiqugs mgs léldirgs ;
@j ejpjeité ; e’gst `j qujhtité m’ihfdrljtidh qui pgut ëtrg stdeoég mjhs `j léldirg. G``gs’gxprilg gh aits du gh ldts mg h aits. Sjr gxglp`g ;
6=a, =Oa, >Od (d ; detgt du aytg ) jvge :d < >a ? :O < 1:3 < :31= ? :L < 113 < :3=>726
@’drbjhisjtidh ; g``g méfihit `g hdlarg mg ldts gt `j `dhbugur mg enjqug ldt. Sjr gxglp`g ;
Whg léldirg mg 6=Ox : gst edhstituég mg 67756 ldts mg : ait. Uj ejpjeité gst mdhe mg 6=Oa (>Od) ? Whg léldirg mg >Ox> edhtight >:91 ldts mg > aits. Uj ejpjeité gst mg 6=Oa (>Od) ?
@g tglps m’jeeîs ; e’gst `g tglps qui s’éedu`g ghtrg uhg mgljhmg m’ihfdrljtidh gt `g ldlghtdù g``g gst gffgetivglght mispdhia`g.
=.5. @gs mifférghts typgs mg léldirgs
@gs léldirgs sdht e`jsségs suivjht mgux fjli``gs ;
Léldirgs ldrtgs (QDL pdur Qgjm Dh`y Lgldry) ; léldirg ã `geturg sgu`g? Léldirgs vivgs (QJL pdur Qjhmdl Jeegss Lgldry) ; léldirg ã `geturg gt éeriturg.
LGLDIQG1p mdhhégs mg h aits
p h
Aus m’jmrgssg Aus mg mdhhégs
aimirgetidhhg`
EUEnip Ug`get
Q/RQgjm/Rritg
Fib. :9; Uenélj fdhetidhhg` m'uhg léldirg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 113/216
E n j p itrg 6 @ j `d biq u g s éq u gh tig``g ::5
=.5.:. @gs léldirgs ldrtgs ;
@gs QDL sdht uti`iségs pdur stdeogr mgs ihfdrljtidhs fibégs tg``gs qug mgs prdbrjllgs fixgs mjhsmgs ljenihgs prdbrjllégs du `gs tja`gs mg edhvgrsidh mg mdhhégs.@g edhtghu gst fixé ã `j edhstruetidh du pjr `’uti isjtgur gt `j mispjritidh mg `’j ilghtjtidhé`getriqug h’j`tîrg pjs `g edhtghu.
=.5.1. @gs léldirgs vivgs
Mîs qu’uh systîlg mdit edhsgrvgr tglpdrjirglght mgs ihfdrljtidhs, `j QJL trduvg sj p`jeg. Ghihfdrljtiqug, g``gs sdht `jrbglght lisgs gh dguvrg gh qujhtités ilpdrtjhtgs (p`us mg :6 Ld ghlierdihfdrljtiqug gt p`usigurs eghtjihgs mg lébj detgts gh lihi―ihfdrljtiqug).
=.5.5. @gs léldirgs prdbrjllja`gs gt gffjâja`gs pjr `’uti`isjtgur
@gs léldirgs prdbrjllja`gs sdht ihtgrlémijirgs ghtrg `gs QJL gt `gs QDL. @gur edhtghu pgut ëtrgméfihi pjr `’uti`isjtgur gt suasistgr sjhs j`ilghtjtidh é`getriqug.Dh gh rghedhtrg mg mifférghtgs fjli``gs ;
@gs SQDL (Srdbrjllja`g QDL) ; sdht edlpdségs mg fusia`gs qug `’dh pgut métruirg uhgsgu`g fdis ?
@gs GSQDL (Grjsja`g SQDL) ; eg sdht mgs léldirgs gffjâja`gs pjr u`trjvid`gt gtprdbrjllja`gs é`getriquglght ? @gs GGSQDL (G`getriej` Grjsja`g SQDL) ; eg sdht mgs léldirgs gffjâja`gs gt
prdbrjllja`gs é`getriquglght .
=.=. Gxtghsidh mg ejpjeité ;
I` gst edurjht mjhs uh systîlg lierdihfdrljtiqug mg brdupgr p`usigurs eireuits pdur jublghtgr `jejpjeité (hdlarg mgs ldts gt/du `dhbugur mgs ldts). Sjr gxglp g, ã `’jimg mg = adètigrs léldirgs mg:Ox=aits, dh pgut réj`isgr `gs léldirgs suivjhtgs ; :Ox:6aits, =Ox=aits, 1Ox>aits.
@g senélj mg `j fiburg 13 réj`isg uhg léldirg mg :Ox:6aits ã pjrtir m'uhg léldirg é`élghtjirg mg:Ox=aits ;
Héegssité mg = adètigrs ? Héegssité mg :3 aits m’jmrgssgs J3 ã J9 ? (hdlarg mg ldts < 1hdlarg mg aits m’jmrgssg) Héegssité mg :6 aits mg mdhhégs M3 ã M:7 ?
EU
Q/R
J3..J9
M3..M5
EU
Q/R
J3..J9
M3..M5
EU
Q/R
J3..J9
M3..M5
EU
Q/R
J3..J9
M3..M5
JA
MA
EU
Q/RM3..M5 M=..M2 M>..M:: M:1..M:7
J3..J9
M3..M:7
Fib. 13; Gxtghsidh mg fdrljt m'uhg léldirg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 114/216
Fdhetidh ] rj itgr::=
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³: ;
@drsqu’uh eireuit jetif sur uh frdht gstjttjqué pjr uh ihtgrruptgur mirgetglght, `gsrgadhmissglghts mg eg mgrhigr prdvdqugp`usigurs frdht m’uhg murég jpprdxiljtivg mg13 ls ? eg pnéhdlîhg ejusg uh
mysfdhetidhhglght mu eireuit edlljhmé. @jsd`utidh ã eg prda`îlg gst uh eireuit jhti-rgadhm qu’dh pgut réj`isgr mg p`usigursfjâdhs ? iei dh étumig `j réj isjtidh ã ajsgm’uhg ajseu`g UQ. Jhj`ysgr j`drs `gfdhetidhhglght m’uh tg` eireuit.
G^GQEIEG H³1 ;
Dh mésirg réj`isgr uh edlptgur jsyhenrdhg ldmu`d :5 ã ajsg mu eireuit ihtébré 2=@U26 ;
1.:.Edlaigh mg eireuits ihtébrés 2=@U26 mdit-dh uti`isgr 41.1.Srdpdsgr j`drs uh senélj pdur `j réj`isjtidh m'uh tg` edlptgur gh prévdyjht uh sibhj` IHI]
pdur `'ihitij`isjtidh mu edlptgur 4
G^GQEIEG H³5 ; Gtumg mu edlptgur aihjirg 2=@U95
5.:.Mg qug` typg mg edlptgur s'jbit-t ―i` 45.1.Ldhtrgr edllght rjeedrmgr `gs adrhgs mu edlptgur aihjirg 2=@U95 pdur datghir uh edlptgur
ldmu`d :6 45.5.Udit `g ldhtjbg suivjht pgrlgttjht mg réj`isgr uh edlptgur ldmu`d 63 du mivisgur mg fréqugheg
pjr 63 ;
Gxp`iqugz `g fdhetidhhglght mu ldhtjbg gh edllghâjht pjr ihmiqugr `g ldmu`d mg enjqugedlptgur 2=@U95 4
G^GQEIEG H³= ; Gtumg mu rgbistrg ã méej`jbg uhivgrsg` 2=@U:9=
Dh mésirg uti`isgr `g rgbistrg ã méej`jbg uhivgrsg` 2=@U:9= pdur uh enjrbglght pjrj``î`g mgs mdhhégs gtuhg `geturg sérig mg egs mdhhégs jvge méej`jbg vgrs `j mrditg ;
=.:.Qglp`ir `g tja`gju mg fdhetidhhglght ei-mgssdus pdur pgrlgttrg uh enjrbglght pjrj``î`g muldt aihjirg :3:: mjhs `g rgbistrg 2=@U:9= 4
=.1.Gh suppdsjht qug `g enjrbglght mu ldt aihjirg j été gffgetué, mdhhgz `g eáa`jbg mu 2=@U:9= pdur réj`isgruh méej`jbg rdtjtif mg `j bjueng vgrs `j mrditg 4
GH]QGGU UDQ]IGU
Ldmg Sjrj``î`gE`gjr
U: U3 E`deo
M E A J Z M Z E Z A Z J
13 ls
Vgrs eireuit edlljhmé
QO
Q Q grs eireuit edlljhmé
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 115/216
E n j p itrg 6 @ j `d biq u g s éq u gh tig``g ::7
EDQQIBGU ;
G^GQEIEG H³: ;
* Ju rgpds, `’ihtgrruptgur O gst gh pdsitidh :, U < 3 gt Q < :, j`drs Z < : ?* Ui dh pjssg ã `j pdsitidh 1, U < : gt Q < 3, j`drs Z < 3 ?* Ljis `’ihtgrruptgur rgadhm ghtrg egttg pdsitidh gt `j pdsitidh ihtgrlémijirg ;
dù U < : gt Q <:, eg qui edrrgspdhm ã `’étjt mg léldirg mg `j ajseu`g UQ (Z < 3) ?* Mg lëlg, si dh rgvight ã `j pdsitidh : ? J `j sdrtig, dh h’j pjs mg rgadhmissglgts.
G^GQEIEG H³1 ;
:.:. Dh jurj agsdih mg = ajseu`gs KO mdhe mg 1 eireuits 2=@U26.:.1.
G^GQEIEG H³5 ;
5.:.E'gst uh edlptgur jsyhenrdhg aihjirg = aits.5.1.
5.5.@g :gr edlptgur 2=@U95 gst uh ldmu`d :3 tjhmis qug `g 1élg gst uh ldmu`d 6. @gs mgux
edlptgurs sdht ldhtés gh ejsejmg puisqug `j mgrhiîrg sdrtig mg :gr
edlptgur jttjqug`'ndr`dbg mu mguxiîlg.
G^GQEIEG H³= ;
=.:.
=.1.
GH]QGGU UDQ]IGU
Ldmg Sjrj``î`gE`gjr
U: U3 M E A J Z M Z E Z A Z J
: : : : 3 : : : 3 : :
Ndr`dbg
: : :
Z3 Z: Z1 Z5
:
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
K
Z
Z
O
UG]
E@Q
Ihit
2=@U95Z JZ M Z E Z A
EO J
EO A
Q3:
Q31
Ndr`dbg
2=@U:9=
Z 3Z 5 Z 1 Z :
MU@
ES U3
U:Ndr`dbg
MUQ LQ
7V
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 116/216
Fdhetidh ] rj itgr::6
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
@g ldhtjbg prdpdsé pgrlgt uh jssgrvissglght mg pdsitidh pdur uh pdsitidhhgur m'jhtghhg pjrjad`iqug ;@g ldhtjbg suivjht rgprésghtg uhg sd`utidh eáa`ég pdur `j enjèhg m'ihfdrljtidh mu systîlg "Sdsitidhhgurm'jhtghhg pjrjad`iqug". @g fdhetidhhglght m'uhg tg``g strueturg gst edllg suit ;
@j pdsitidh mésirég (edhsibhg) gst fdurhig pjr uhg rdug edmgusg ? Zujhm `g ldtgur tdurhg vgrs `g "Rgst" du vgrs `'"Gjst", `g ejptgur I@U sg fgrljht gt s'duvrjht
rébu`iîrglght, mdhhg mgs ilpu`sidhs ju edlptgur (`g =363 gt `g =319) qui edlptg egs mgrhiîrgs ? mgeg fjit, dh métgetg `j pdsitidh mg `'jhtghhg ?
@g edlpjrjtgur (`g 2=>7) edlpjrg `j edhsibhg ã `j pdsitidh rég``g gt gh fdhetidh mu résu`tjt fjittdurhgr `g ldtgur vgrs `g "R" du vgrs `g "G" du `'jrrëtg.
:. Sdur `gs 1 sghs mg rdtjtidh mu ldtgur, mdhhgr `j fdhetidh mu edlptgur =319 (edlptjbg du méedlptjbg),`'étjt mgs 1 rg`jis jihsi qug `g senélj edrrgspdhmjht ã `j edlljhmg mu ldtgur.
1. :6 ilpu`sidhs mu ejptgur I@U edrrgspdhmght jpprdxiljtivglght ã uh mép`jeglght mg 3.: ll, mg `j tibg muvérih é`getriqug (ldtgur + systîlg vis-éerdu). Zug` gst `g rý`g mu edlptgur =363 4
5. @g rg`jis gst uh eireuit sg`fiqug. Zu'gst eg qui ljhqug j`drs mjhs eg eireuit mg edlljhmg 4
E: Q:
=363
Z=Z7Z6
Q
EO
=319
Z2
S
Eih
Aih/Mge
W/MZ= Z5 Z1 Z:
A5 A1 A: A3
J5 J1 J: J3
J0AJ<AJ8A
J0A
J<AJ8A
2=>7
7V
7V
L
:1V
7V
Qdug Edmgusg
A
J
GhtrégEjptgur I@U
7V
Q1
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 117/216
E n j p itrg 2 F j l i` `g `d biq u g ] ] @ s t E LDU ::2
ENJSI]QG 2
F JLI@@GU @DBIZWGU ]]@ G] ELDU
:. HD]IDH MG FJLI@@G MG EIQEWI] @DBIZWG
Wh eireuit `dbiqug sg présghtg sdus fdrlg mg eireuit ihtébré qui pgrlgt mg rgbrdupgr mjhs uh lëlgadètigr uh ljxilul mg edlpdsjhts é`getrdhiqugs mdht `g p`us ilpdrtjht gst `g trjhsistdr.
@gs eireuits ihtébrés `dbiqugs sdht e`jssés suivjht `gur tgenhd`dbig mg fjariejtidh gh p`usigurs fjli``gs`dbiqugs. Enjqug fjli``g `dbiqug j pdur pdiht edlluh `j tgenhd`dbig glp`dyég.
Mjhs eg enjpitrg, dh étumigrj `gs fjli``gs `gs p`us pdpu`jirgs jetug``glght, ã sjvdir ; @j fjli``g ]]@ (]rjhsistdr ]rjhsistdr @dbie) ; uti`isg uhg tgenhd`dbig ã ajsg mg trjhsistdrs
aipd`jirgs ? @j fjli``g ELDU (Edlp`glghtjry Lgtj` Dximg Ugliedhmuetdr) ; uti`isg uhg tgenhd`dbig j ajsg
mg trjhsistdr LDU.
Enjqug fjli``g `dbiqug gst ejrjetériség pjr mgs pjrjlîtrgs é`getriqugs edllg `’j`ilghtjtidh gt `jedhsdlljtidh, gt mgs pgrfdrljhegs myhjliqugs edllg `g tglps mg prdpjbjtidh.
1. @GU VJQIJH]GU ]GENHD@DBIZWGU MGU FJLI@@GU @DBIZWGU ]]@ G] ELDU
1.:. @gs vjrijhtgs tgenhd`dbiqugs mg `j fjli``g ]]@ ;
@j sérig ]]@ stjhmjrm ; Uérig stjhmjrm qui gst pgu rjpimg jvge uhg edhsdlljtidh é`gvég ? @j sérig ]]@ @ ; Uérig ã fjia`g edhsdlljtidh (@dw Sdwgr) ljis ju métrilght mg `j rjpimité ?
@j sérig ]]@ N; Uérig rjpimg (Nibn spggm) ljis ju métrilght mg `j edhsdlljtidh ?
@j sérig ]]@ U ; Uérig Uendttoy qui gst 1 fdis p`us rjpimg qug `j sérig N pdur `j lëlgedhsdlljtidh ?
@j sérig ]]@ @U ; Uérig qui edhstitug uh edlprdlis ghtrg `j sérig ]]@ @ gt `j sérig ]]@ U ?
@gs sérigs ]]@ JU (Jmvjhegm Uendttoy), J@U (Jmvjhegm @dw pdwgr Uendttoy) ;Uérigs mérivégs mgs tgenhd`dbigs présghtégs préeémgllght. @gs tgenhd`dbigs jvjheégs mg]]@ lgttght gh dguvrg `gs prdbrîs réeght gh ljtiîrg mg eireuits ihtébrés aipd`jirgs.
1.1. @gs vjrijhtgs tgenhd`dbiqugs mg `j fjli``g ELDU ; @j sérig =333 ; Uérig e`jssiqug mg ajsg.
@gs sérigs JE gt JE] ; @j sérig JE (Jmvjhegm Elds) gst `’évd`utidh mg `j sérig mg ajsg. @g suffixg] ihmiqug `j edlpjtiai`ité mgs ghtrégs gt sdrtigs jvge `gs sérigs ]]@.
Uérigs NE, NE], JNE gt JNE] ; @gs sérigs mispdsjht mu suffixg N (Nibn spggm ) sdht fdhmégs sur `jtgenhd`dbig ELDU rjpimg. G``gs gxistght mjhs `gs mifférghtgs mée`ihjisdhs suivjhtqu’g` gs sdht jvjheégs (J), edlpjtia`gs ]]@ (]) du edlaihjht egsejrjetéristiqugs.
Fib. : ; Gxglp`g mg eireuit `dbiqug ihtébré
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 118/216
Fdhetidh ] rj itgr::>
5. @J U]QWE]WQG MG AJUG MGU FJLI@@GU @DBIZWGU ]]@ G] ELDU
5.:. @j strueturg ]]@ ;
@g ldhtjbg mg `j fiburg : gst `j strueturg mg ajsg m’uhg pdrtg HJHM ]]@ ã ajsg mg trjhsistdrsaipd`jirgs ? `'jhj`ysg suivjhtg ldhtrgrj qu'i` s'jbit aigh m'uhg pdrtg "HJHM".
@drsqug `gs mgux ghtrégs j gt a sdht ju hivgjunjut (7V), `g trjhsistdr ]: gst a`dqué gt `gtrjhsistdr ]1 gst sjturé eg qui a`dqug ]5 gtsjturg ]= ? U gst j`drs ju hivgju `dbiqug ajs (3V)si `j pdrtg gst enjrbég hdrlj`glght (pjrgxglp`g pjr uhg jutrg pdrtg ]]@)?
Ui `’uhg mgs ghtrégs du `gs mgux ghtrégs sdht juhivgju ajs (3V), `g trjhsistdr ]: gst edhmuetgur,eg qui a`dqug ]1 gt ]= ? ]5 pgut j`drs edhmuirggt jssurg ã `j sdrtig U uh hivgju `dbiqug njut(vdisih mg 7V) si `j pdrtg gst enjrbéghdrlj`glght (pjr gxglp`g pjr uhg jutrg pdrtg]]@) ?
5.1. Utrueturg ELDU ;
@g ldhtjbg mg `j fiburg 1 rgprésghtg `j strueturg mg ajsg m’uhg pdrtg IHVGQUGWUG ELDU ã ajsg mgmgux trjhsistdrs LDU edlp`élghtjirgs ;
Ui dh jpp`iqug uh hivgju ajs ã `’ghtrég, `g trjhsistdr]1 (LDU H) gst a`dqué ejr sj tghsidh bri``g gst hu``g.Sjr edhtrg `g trjhsistdr ]: (LDU S) gst edhmuetgurejr sj tghsidh bri``g sdureg gst ébj`g ã -7V ; `g sdrtigU gst ju hivgju `dbiqug : ?
Ui dh jpp`iqug uh hivgju njut ã `’ghtrég, `g trjhsistdr
]: gst a`dqué ejr sj tghsidh bri``g sdureg gst hu``g.@g trjhsistdr ]1 gst edhmuetgur ejr sj tghsidh bri``gsdureg gst ébj`g ã 7V ; `j sdrtig U gst ju hivgju`dbiqug 3 ?
@’ghsgla`g réj`isg uhg pdrtg ihvgrsgusg.
=. @GU SJQJLG]QGU G@GE]QIZWGU MGU EIQEWI]U @DBIZWGU
=.:. ]ghsidh m’j`ilghtjtidh ;
Fjli``g `dbiqug ]]@ ; @’j`ilghtjtidh mdit ëtrg fixg gt ébj`g ã 7V jvge uhg td`érjheg mg º 7%.
Fjli` g `dbiqug ELDU ; @g endix mg `j tghsidh m’j`ilghtjtidh gst p`us `jrbg mg 5V ã :>V.
=.1. @gs hivgjux `dbiqugs ;
Sdur uhg fjli `g mdhhég, `gs hivgjux `dbiqugs « 3 ¿ du "@" (@dw) gt « : ¿ du "N" (Nibn) hgedrrgspdhmght pjs ã uhg tghsidh préeisg, ljis ã uhg egrtjihg « p`jbg ¿ mg tghsidh.
Fib. 1 ; Utrueturg mg ajsg m'uhg pdrtg ELDU
Vmm
j U
]:
]1
Fib. : ; Utrueturg mg ajsg m'uhg pdrtg HJHM ]]@
A U
7V
Q: Q 1
]: ] 1
Q =
] 5
] =
Q5
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 119/216
E n j p itrg 2 F j l i` `g `d biq u g ] ] @ s t E LDU ::9
@j tgrlihd`dbig uti`iség pdur `gs vj`gurs mg `j tghsidh gh ghtrég (Ihput);
VINlih ; ]ghsidh lihilj`g gh ghtrég qui jssurg `g hivgju `dbiqug njut. VI@ljx ; ]ghsidh ljxilj`g gh ghtrég qui jssurg `g hivgju `dbiqug ajs.
@j tgrlihd`dbig uti`iség pdur `gs vj`gurs mg `j tghsidh mg sdrtig (Dutput) ;
VDNlih ; ]ghsidh lihilj`g mg sdrtig ã `’étjt `dbiqug njut. V3@ljx ; ]ghsidh ljxilj`g mg sdrtig ã `’étjt `dbiqug ajs.
=.=. Edhsdlljtidh mgs eireuits `dbiqugs
@j edhsdlljtidh m'uh eireuit `dbiqug gst `j puissjheg mgljhmég pjr sdh adètigr ju eireuitm'j ilghtjtidh. G``g mdit ëtrg `j p`us fjia`g pdssia`g gt g``g gst héegssjirg pdur milghsidhhgr`’j`ilghtjtidh mgs eireuits `dbiqugs.
@g edhstruetgur ihmiqug uhg puissjheg edhsdllég ldyghhg `iég jux hivgjux mg sdrtig mgs eireuits`dbiqugs. Jihsi pdur uh dpérjtgur HJHM ]]@, g``g gst mg 73lR
7. @GU SGQFDQLJHEGU MYHJLIZWGU MGU EIQEWI]U @DBIZWGU
Mjhs uhg pdrtg `dbiqug, `gs brjhmgurs sdht trjhslisgs jvge uh rgtjrm ejrjetéristiqug mg `j pdrtg ; e’gst`g tglps mg prdpjbjtidh mg `’ihfdrljtidh mjhs `j pdrtg. Dh mistihbug j`drs `j trjhsitidh njut―ajs (frdhtmgseghmjht) du ajs―njut (frdht ldhtjht) ;
]pN@ ; tglps mg prdpjbjtidh mu sibhj``dbiqug `drsqug `j sdrtig pjssg mg`’étjt njut ã `’étjt ajs (Srdpjbjtidh]ilg Nibn td @dw ).
]p@N ; tglps mg prdpjbjtidh mu sibhj``dbiqug `drsqug `j sdrtig pjssg mg`’étjt ajs ã `’étjt njut (Srdpjbjtidh]ilg @dw td Nibn).
Sdur jssurgr `j lgsurg mg egs murégs, uhgréférgheg mg tghsidh gst fixég pjr `gs edhstruetgurs(:,5 V gh ]]@) pdur `g méaut gt `j fih mg `jprdpjbjtidh edllg `g ldhtrg `j fiburg 7 ;
Fib. 5 ; Hivgjux `dbiqugs m'ghtrégs
Gh ]]@ ;VINlih < 1 V V I@ljx < 3,> V
Gh ELDU ; (5V ≭ Vee ≭ :>V)VINlih < 3,77.Vee VI@ljx < 3,=7.Vee
( Gtjt ihméfihi )
Vee
VINlih
VI@ljx
V 3
:
Gh ]]@ ;VDNlih < 1,= V VD@ljx < 3,= V
Gh ELDU ; (5V ≭ Vee ≭ :>V)VDNlih < 3,97.Vee VD@ljx < 3,37.Vee
Fib. = ; Hivgjux `dbiqugs mg sdrtigs
( Gtjt ihméfihi )
ee
VDNlih
VD@ljx
V 3
:
VIH
VDW]
V IH VDW]
t
t
]pN@ ]p@N
:,5V
:,5V
Fib. 7 ; I``ustrjtidh mu tglps mg prdpjbjtidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 120/216
Fdhetidh ] rj itgr:13
6. SGQFDQLJHEGU EDLSJQGGU MGU MIFFGQGH]GU FJLI@@GU ]]@ G] ELDU
]]@ ]]@-@U E-LDU HE-LDU]glps mg prdpjbjtidh tpm (hs) :3 :3 =3 :3
]ghsidh m'j`ilghtjtidh (V) +7V ã º 7% +7V ã º 7% +5V ã +:7V +5V ã +:7V
Suissjheg edhsdllég Se (lR) :3 1 3,5 3,5
Fréqugheg ljxilj`g (LNz) 53 53 :3 53
Hdlargs m’ghtrégs rgedlljhmégs :3 13 73 lihi 73 lihi
2. @GU MIFFGQGH]U G]JBGU MG UDQ]IG
2.:. Gtjbg mg sdrtig ]dtgl pd`g ;
@’étjbg mg sdrtig, jppg`é tdtgl pd`g jkdutg uhétjbg ã trjhsistdrs pdur jlé`idrgr `gsedllutjtidhs mg `j sdrtig gt `j stjai ité mgs
hivgjux `dbiqugs.@j fiburg 6 ldhtrg `j strueturg m’uhg pdrtg
HJHM jvge sdrtig tdtgl pd`g ;
2.1. Gtjbg mg sdrtig ã ed``getgur du mrjih duvgrt ;
@’étjbg mg sdrtig ã ed``getgur
duvgrt du mrjih duvgrt gst uti isé`drsqug `j enjrbg héegssitg uhg tghsidhm’j`ilghtjtidh qug hg pgut `ui fdurhir`j pdrtg `dbiqug. Mjhs egttgedhfiburjtidh, `j sdrtig gst `ged` getgur du `g mrjih mu mgrhigrtrjhsistdr mdht i` fjut tgrlihgr `jpd`jrisjtidh. Eg typg mg sdrtig gstimghtifié pjr `g sibhg ldhtré ã `j fiburgsuivjhtg qui rgprésghtg uhg pdrtgHJHM ã sdrtig ed``getgur duvgrt ;
2.5. Gtjbg mg sdrtig trdis étjts ;
Mjhs egrtjihgs jpp`iejtidhs, i` s’jvîrg héegssjirg mg méedhhgetgr é`getriquglght `j sdrtig m’uhgpdrtg `dbiqug pdur `’isd`gr mu ldhtjbg. I` fjut mdhe qug `j sdrtig sdit edllg uh eireuit duvgrt vis ã vismu rgstg mu ldhtjbg. Wh hduvg` étjt jppjrjèt gh supp`élght mu hivgju njut gt mu ajs ; `’étjt mg njutgilpémjheg (Ni[) dù `’ilpémjheg du `j résistjheg mg sdrtig mgvight trîs brjhmg, vdirg ihfihig.
Sdur lgttrg gh dguvrg uhg tg``g pdrtg, i` fjut uhg ghtrég supp`élghtjirg sé`getidhhjht `’étjt njutgilpémjheg du trdisiîlg étjt.
@j fiburg > ldhtrg `g sylad`g m’uh dpérjtgur DWI 5 étjts jvge sj tja`g mg vérité ;
j
a
U
7 V
Q : Q
]: ] 1
Qésistjheg mg
pd`jrisjtidh
Fib. 2 ; Sdrtg HJHM ]]@ jvge sdrtig ed``getgur duvgrt
Fib. 6 ; Utrueturg mg ajsg m'uhg pdrtg HJHM ]]@
j
a U
7 V
Q : Q 1
]: ] 1
Q =
] 5
] =
Q5
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 121/216
E n j p itrg 2 F j l i` `g `d biq u g ] ] @ s t E LDU :1:
>. IH]GQFJEJBG MGU EIQEWI]U @DBIZWGU
>.:. Ihtgrfjeg ELDU/]]@ gt ]]@/ELDU (Fiburg 9) ;
Whg sdrtig ELDU pgut edlljhmgr sjhs prda`îlg uhgghtrég ]]@ ?
Sjr edhtrg, uhg sdrtig ]]@ mé`ivrg uhg tghsidh VDN trîsprdeng mg VIN(lih) mg `’ghtrég ELDU. @j sd`utidh `jp`us uti iség pdur jssurgr `j edlpjtiai ité edhsistg ã
uti`isgr uhg résistjheg mg rjppg` ã `j sdureg Qp edlprisgghtrg :OΩ ã :3OΩ.
>.1. Edlljhmg m’uhg ghtrég `dbiqug ]]@ pjr uh edhtjet ;
Uduvght, `’ghtrég m’uh eireuit `dbiqug ]]@ enjhbg m’étjt gh fdhetidh mg `’étjt m’uh edhtjet(ihtgrruptgur, edhtjet m'uh ejptgur ]DQ, gte.). Mjhs eg ejs, i` fjut prévdir uh ihtgrfjâjbg pdur jssurgr`g adh fdhetidhhglght edllg `g ldhtrg `gs fiburgs :3 gt :: ;
V
Q:
Vjhs `j résistjheg Q:, `j fgrlgturg mu edhtjet prdvdqug uh edurt-
eireuit mg `'j`ilghtjtidh 7V. @j résistjheg Q: résdut eg prda`îlg ;
Ju rgpds, `g edhtjet gst duvgrt, Q: jssurg `g ':' `dbiqugsur `'ghtrég mg `j pdrtg `dbiqug ? Q: gst typiquglght mg :3oΩ?
`drsqug `g edhtjet gst fgrlé, `'ghtrég `dbiqug gst juhivgju "3" gt `'j`ilghtjtidh h'gst pjs edurt-eireuitég.
Fib. :3 ; Edhtjet edlljhmjht uh hivgju ajs
u rgpds, `g edhtjet gst duvgrt, Q: jssurg `g
'3' `dbiqug sur `'ghtrég mg `j pdrtg `dbiqug ? Q: gsttypiquglght mg :oΩ ?
`drsqug `g edhtjet gst fgrlé, `'ghtrég `dbiqug gst juhivgju ":" gt `'j`ilghtjtidh h'gst pjs edurt-eireuitég.
ib. :: ; Edhtjet edlljhmjht uh hivgju njut
VIQ1
7V
7V
Q
Fib. 9 ; Ihtgrfjâjbg ghtrg ]]@ gt ELDU
LDU]]@
Ghja`g
(Edhtrý`g)
j U
Edhtrý`g Ghtrég Udrtig
Ghja`g j U
: 3 3: : :
3 ^ Ni[
Fib. > ; Sdrtg DWI 5 étjts
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 122/216
Fdhetidh ] rj itgr:11
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³:;
:.:- Mdhhgr `g senélj m'uhg pdrtg HJHM ã = ghtrégs.:.1- Sgut-dh béhérj`isgr `g priheipg sur h ghtrés 4
G^GQEIEG H³1;
Udit `g ldhtjbg ei-edhtrg, m'uhg pdrtg `dbiqug. Jhj`ysgr `gldhtjbg gt gh mémuirg `g rý`g mg `'ghtrég DG (Dutput Ghja`g)gt `g rý`g mg `j pdrtg 4
EDQQIBGU ;
G^GQEIEG H³: ;
:.:- E'gst `g lëlg senélj qug pdur `g senélj mg ajsg, ljis jvge uh trjhsistdr ã = élgttgurs..:.1- Dui.
G^GQEIEG H³1 ;
Ui DG<3 (3V), M1 edhmuit, eg qui fjit edhmuirg ]: a`dqujht pjr edhséqugheg ]1 gt ]=. @j edhmuetidhmg M1 a`dqug ]5 gt M:. Gh edhe`usidh, `'étjbg ]D]GL SD@G gst a`dqué, eg qui lgt `j sdrtig mg `j pdrtggh njutg ilpémjheg. Ui DG< (7V), M1 gst a`dqué ? g``g h'j jueuhg ihf`ugheg sur `g ldhtjbg. Sjr jhj`ysg silp`g, dh trduvg
qug `j pdrtg gst ihvgrsgusg (U < ). Gh edhe`usidh, e'gst uhg pdrtg ihvgrsgusg ]ri-Utjtg.
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
@j sdrtig m’uhg pdrtg `dbiqug ã `’étjt njut gst équivj`ghtg ã uh mipý`g jetif, edllg i` gst ldmé`isé mjhs`j fiburg ei-mgssdus ;
Dh sg prdpdsg m’étumigr sj ejrjetéristiqug edurjht-tghsidh VDN < f(IDN). @g rg`gvé m’uhg tg` gejrjetéristiqug gst mdhhé ã `j fiburg ei jprîs ;
Mdhhgr `gs ejrjetéristiqugs (G,r) mg eg mipý`g, gh edhsimérjht `j ejrjetéristiqug `ihéjirg
G
DG U
7V
Q: Q1
]: ]1
Q
] 5
] =
Q5
M:
M1
IDNG
r
DN
IDN U
vv
v
7v (J`ilghtjtidh mg `j pdrtg)
DN
@’ghtrég gstã `’étjt ajs
IDN
v
v
7v
DN
IDNJ
QenIDN(lJ)
DN(V
5.>V
7lJ
Ejrjetéristiqug `ihéjriség
jrjetéristiqug Qég``g
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 123/216
E n j p itrg > ] gl p d ris j tgu rs ã a j s g m g e ire u its ih tébrés :15
ENJSI]QG >
] GLSDQIUJ]GWQU J AJUG MG EIQEWI]U IH]GBQGGU
IH]QDMWE]IDH
Mjhs `gs systîlgs hulériqugs, dh j sduvght agsdih q'uhg jetidh sdit gffgetuég pghmjht uhg murég
métgrlihég ? dh pjr`g mg tglpdrisjtidh. Jussi, dh j agsdih m'uh sibhj` péridmiqug qui syhenrdhisg duejmgheg `gs dpérjtidhs m'uh systîlgs séqughtig` ? dh pjr`g mg ajsg mg tglps du m'ndr`dbg (E`deo).
:. @G EIQEWI] MG AJUG ; @G EIQEWI] QE
J `j ajsg mg pjs lj` mg systîlgs mg tglpdrisjtidh, dh trduvg uh eireuit ã ajsg m'uhg résistjheg Q gtm'uh edhmghsjtgur E (eireuit QE). Ei -mgssdus, dh étumig `gs jspgets mg ajsg mg eg eireuit.
Dh méldhtrg qug pdur jttgihmrg uhg egrtjihg vj`gur Ve^, i` fjut uh egrtjih tglps t^, tg` qug ;
e
3.65G
<QE
G
Mjhs uh eireuit QE, jvge E méenjrbé(Ve<3V), j`ilghté pjr uhg tghsidh edhtihugVee, `j tghsidh Ve jux adrhgs mg Ejublghtg ? dh mit qug E sg enjrbg. @j `di mgvjrijtidh mg Ve gst mg `j fdrlg ;
Ve < G(:-g-t/QE)
Sdur t<3 Ve<3V ? Sdur t VeG ? Sdur t< Ve<3.65G.
Q
E e
Mjhs uh eireuit QE, jvge E mékã enjrbé(Ve<Ve3), `j tghsidh jux adrhgs mg Emilihug ? dh mit qug E sg méenjrbg. `j `dimg vjrijtidh mg Ve gst mg `j fdrlg ;
Ve < Ve3(g-t/QE )
Sdur t<3 Ve<Ve3 ? Sdur t Ve3 ? Sdur t< Ve<3.55Ve3.
e
e
e3
t
.55G
3 <QE
Q
Ve
^
Vjrijtidh rgstjhtg
)\tjh T_`h( tgrgsVjrijtidhtdtj`gVjrjitidhQEt ^
dù ; `h gst `g `dbjritnlg hépérigh ? Q gst `j vj`gur mg `j résistjheg ? E gst `j ejpjeité mu edhmghsjtgur.
)\_`h( ^
^ Ve G G QE t
Ve
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 124/216
Fdhetidh ] rj itgr:1=
1. SQIHEISG MG AJUG ;
I` edrrgspdhm ju senélj ei-edhtrg. Udh fdhetidhhglght gst edllg suit ;
Ihitij`glght, `g edhmghsjtgur E gst méenjrbé gt `jtghsidh mg sdrtig Vs mu edlpjrjtgur gst ju hivgju ajseg qui duvgrg `’ihtgrruptgur é`getrdhiqug M ?
@g edhmghsjtgur E sg enjrbg gxpdhghtig``glght ãtrjvgrs `j résistjheg Q ?
Vs rgstg ã `’étjt ajs kusqu'ã eg qug Ve jttgibhg `jtghsidh mg `j référgheg Vrgf ?
@drsqug Ve jttgiht Vrgf, `g edlpjrjtgur ajseu`g ã`’étjt njut prdvdqujht jihsi `j fgrlgturg mg`'ihtgrruptgur ?
@g edhmghsjtgur E sg méenjrbg rjpimglght ã trjvgrs`j résistjheg mg `'ihtgrruptgur qui gst rg`jtivglghtfjia`g pjr rjppdrt ã Q.
Wh tg` priheipg gst uti`isé rébu`iîrglght mjhs `gs systîlgs é`getrdhiqugs ? uhg vjriété mg eireuitsihtébrés `g edherétisght (2=:1: gh ]]@, `g =3=2 gh ELDU, HG777, gte.). @g p`us eé`îarg mg egs eireuits gst`g fjlgux HG777, qui fgrj `'dakgt mg `'étumg suivjhtg.
5. @G ]GLSDQIUJ]GWQ HG777 ;
Ihtrdmuit gh :921, `g HG777 étjit `g prgligreireuit ihtébré tglpdrisjtgur qui rgprésghtg uhgsdrtg mg stjhmjrm gh ljtiîrg mg fdhetidhs mgtglpdrisjtidh, gh pjrtieu`igr `g eireuit ldhdstja`ggt `g eireuit jstja`g. Edllg `'ihmiqug sdh senéljihtgrhg, i` gst edhsistitué mg ;
1 edlpjrjtgurs mdht `gs sgui s sdht fixés pjr`g pdht mgs 5 réistjhegs Q ?
m'uhg ajseu`g UQ, jvge uhg ghtrég mg fdrejbg
ã 3 (QGUG]) ? m'uh trjhsistdr pdur `j méenjrbg mgedhmghsjtgur gxtgrhg.
=. LDMGU MG FDHE]IDHHGLGH] MW HG777
S`usigurs fdhetidhs pguvght ëtrg réj`iségs pjr eg eireuit ? `gs p`us ilpdrtjhtgs sdht `g Ldhdstja`g quipgrlgt m'jvdir mgs tglpdrisjtidhs gt `'Jstja`g qui pgrlgt m'jvdir mgs dsei``jtidhs `iargs.
=.:. @g ldhdstja`g
@g senélj ã ajsg mu HG777 gt sdh fdhetidhhglght sdht mdhhés ei -jprîs ;
Dh suppdsg qu'ju méljrrjbg, `g edhmghsjtgur E gst méenjrbé gt `j sdrtig Vs ã 3 ? @'ghtrég Vt gst ju rgpds ju hivgju `dbiqug : ? j`drs `gs vjrija`gs mu ldhtjbg sdht pdsitidhhégs
jihsi ; @g ghtrégs mg `j ajseu`g (U<3) gt (Q<3) Gtjt léldirg mg `j ajseu`g gt Vs rgstg ã 3 ? `g trjhsistdr gst sjturé ? e'gst `'étjt stja`g mu ldhdstja`g.
Ui Vt pjssg ã 3 pghmjht uhg murég trîs edurtg pjr rjppdrt ã `j murég qu'dh vgut mu ldhdstja`g,j`drs ; (U<:) gt (Q<3) `j sdrtig Vs gst ã : ? `g trjhsistdr gst a`dqué, eg qui pgrlgt ju edhmghsjtgur E mg sg enjrbgr ã trjvgrs Q.
+
VeM
ee
U
rgfVs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 125/216
E n j p itrg > ] gl p d ris j tgu rs ã a j s g m g e ire u its ih tébrés :17
Zujhm Ve, jprîs uh tglps qui mépghm mg Q gt E, jttgiht 1/5 mg G, dh j ; (U<3) gt (Q<:) `j sdrtig Vs gst ã 3 ? `g trjhsistdr gst sjturé ? dh rgvight ã 'étjt mg rgpds.
@'gxprgssidh mg `j murég mg tglpdrisjtidh ]R gst ;
)\
51
_`h(G G
QE] R
5`hQE] R QE] R :.:
=.1. @'jstja`g
I` y j p`usigurs vjrijhtgs mg egttg fdhetidh ? dh vj étumigr `j p`us edurjhtg. Udh senélj gt sdhfdhetidhhglght sdht mdhhés ei-jprîs ;
Dh suppdsg qu'ju méljrrjbg, `g edhmghsjtgur E gst méenjrbé gt `j sdrtig Vs ã : ? j`drs `gsvjrija`gs mu ldhtjbg sdht pdsitidhhégs jihsi ; @g ghtrégs mg `j ajseu`g (U<3) gt (Q<3) Gtjt léldirg mg `j ajseu`g gt Vs rgstg ã : ? `g trjhsistdr gst a`dqué, eg qui pgrlgt ju edhmghsjtgur E mg sg enjrbgr ã trjvgrs (QJ+ QA).
Zujhm Ve, jprîs uh tglps qui mépghm mg (QJ+ QA) gt E, jttgiht 1/5 mg G, dh j ; (U<3) gt (Q<:) `j sdrtig Vs gst ã 3 ? `g trjhsistdr gst sjturé ? eg qui pgrlgt ju edhmghsjtgur E mg sg méenjrbgr ã trjvgrs `j
résistjheg QA. @j tghsidh Ve milihug j`drs. Zujhm Ve, jprîs uh tglps qui mépghm mg QA gt E, jttgiht :/5 mg G, dh j ;
(U<:) gt (Q<3) `j sdrtig Vs gst ã : ? `g trjhsistdr gst a`dqué ? `g eye`g rgedllgheg. I` s'jbit aigh m'uh dsei``jtgur.
@'gxprgssidh mg `j péridmg gst ] < ]@ + ]N, jvge ;
1`hEQ] A@ gt 1`h)( EQQ] A JN EQQ] A J )1(2.3
= >2 5
6
1 :
Q
HG777
U
se
Vt
Vt
e
t
]
s3
1/5 G
3
G
]
3
= >5
6:
QJ
E
HG777
U
Vs
e
QA
e
t
s
/5 G
N
G
:/5 G
@Gtjt trjhsitdirg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 126/216
Fdhetidh ] rj itgr:16
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
@g ldhtjbg ei-mgssdus rgprésghtg `j pjrtig edlljhmg m’uh gssuig-b`jeg, sjenjht qug sjpjrtig dpérjtivg gst priheipj`glght edhstituég jutdur m’uh ldtgur ã edurjht edhtihu gt m’uhsystîlg Aig``g-ljhivg``g. Jhj`ysgr sdh fdhetidhhglght, sjenjht qug ;
@g HG777 (:) gst uh jstja`g mg (]<:ls) ? @g HG777 (1) gst uh jstja`g mg (]<2s) jvge 1s mg murég mu hivgju njut ?
`g ejptgur "ee" gst uh edhtjet ihedrpdré mjhs `g ldtgur, qui gst fgrlé tjht qug `'gssuig-b`jeg gstmjhs sj edursg hdrlj`g mg aj`jyjbg (pjs mjhs `j pdsitidh ihitij`g mg rgpds).
EDQQIBG ;
@g systîlg pgrlgt m'jlé`idrgr `j visiai`ité m'uh pjrg-arisg. I` fdhetidhhg mg `j fjâdh suivjhtg ;
Ui `g edllutjtgur O gst gh pdsitidh :, `g ldtgur gst j`ilghté pjr :1V gh pgrljhgheg(:grg vitgssg) ?
Ui `g edllutjtgur O gst gh pdsitidh 1, `g ldtgur gst j`ilghté pjr uh sibhj` péridmiqug mgpéridmg : ls pjr gxglp`g, tjhtýt ã :1 V, tjhtýt ã 3 V, eg qui fjit fdhetidhhgr `g ldtgurjvge uhg tghsidh ldyghhg ihférigurg mg eg``g `j pdsitidh : ? pjr edhséqught, `j vitgssg mgaj`jyjbg gst p`us pgtitg (1glg vitgssg) ?
Ui `g edllutjtgur O gst gh pdsitidh 5, `g ldtgur gst j`ilghté pjr uh sibhj`, mdht `j murégmg `'étjt : (:1 V) gst p`us pgtitg qug eg``g mg `'étjt 3 (3V), eg qui mdhhg edllg résu`tjt ;
`’gssuig-b`jeg fjit uh j``gr rgtdur (gh 1s pjr gxglp`g) gt s’jrrëtg pghmjht uh tglps p`usbrjhm (7s pjr gxglp`g) ? gt `g eye`g rgedllgheg ? Ui dh pjssg mg h’ilpdrtg qug``g pdsitidh ã `j pdsitidh = (jrrët), i` risqug qug `gs aj`jis hg
rgvighhght pjs ã `gur pdsitidh ihitij`g ? `g ejptgur "ee" qui gst fgrlé tjht qug `'gssuig-b`jeg gst gh edursg, pgrlgt j`drs m'j ilghtgr `g ldtgur gt pjr edhséqught fjirg rgvghir`gs aj`jis ã `gur pdsitidh mg rgpds.
= >2 5
1
G777
Q:
:
Q1
:
= >2 5
61
G777
Q=
E1
Q7
:1 VAjttgrig
M
Q5]:
O
E
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 127/216
E n j p itrg 9 E ire u its `d biq u gs p rd brj l l ja `gs :12
ENJSI]QG 9
EIQEWI]U @DBIZWGU SQDBQJLLJA@GU
IH]QDMWE]IDH ;
Jetug``glght `gs systîlgs tgenhiqugs uti`isght mg p`us gh p`us mg eireuits hulériqugs, qui ilp`iqught`’uti`isjtidh m’uh hdlarg ilpdrtjht mg eireuits ihtébrés `dbiqugs. Egei j pdur edhséqugheg, uhg lisg gh
dguvrg edlp`gxg, uh eireuit ilprilé mg tji``g ilpdrtjhtg gt uh prix mg rgvight é`gvé. @g mévg`dppglghtihegssjht mg `j tgenhd`dbig mgs léldirgs é`getrdhiqugs uti iségs gh ihfdrljtiqug j j`drs pgrlis `jhjissjheg mgs eireuits `dbiqugs prdbrjllja`gs (Srdbrjllja`g @dbie Mgviegs du gh jarébé S@M ).
:. SQIHEISGU G] ]GENHIZWGU MG AJUG ;
Wh eireuit prdbrjllja`g gst uh jssgla`jbg mg eireuits mg ajsg qui sdht béhériqugs (dpérjtgurs`dbiqugs edlaihjtdirgs, lu`tip`gxgurs, ajseu`gs, gte.). Dh trduvg gh pjrtieu`igr mjhs uh S@M ;
mgs lu`tip`gxgurs pgrlgttjht `j eréjtidh mg englihs ghtrg sgs mifférghts edlpdsjhts ? mgs DW Gxe`usif pgrlgttjht `j edlp`élghtjrité mgs fdhetidhs ? mgs ajseu`gs béhérj`glght mg typg M, pgrlgttjht `j léldrisjtidh mgs fdhetidhs ? gt mgs résgjux `dbiqugs prdbrjllja`gs qu'dh métji``g ei-jprîs.
]dutg fdhetidh `dbiqug edlaihjtdirg pgut sg lgttrg sdus fdrlg m'uhg sdllg (DW) mg prdmuits (G]).Sjrtjht mg eg priheipg, dh gh mémuit uhg strueturg jppg`ég S@J (Srdbrjllja`g @dbie Jrrjy). G``g gstedhstituég ;
M'uh ghsgla`g m’dpérjtgurs « G] ¿ (fiburg :) sur `gsqug`s vighhght sg edhhgetgr `gs vjrija`gsm’ghtrég gt `gurs edlp`élghts ?
M'uh ghsgla`g m’dpérjtgurs « DW ¿ (fiburg 1) sur `gsqug`s `gs sdrtigs mgs dpérjtgurs « G] ¿ sdhtedhhgetégs.
j
j a
U ]
Vee
a
UG]
ja UG]
; Fusia`g Ihtjet
Fib. : ; Sdrtg G]
Z
UG]
UG]:
UG]
UG]:
Z 3
UG]:
UG]3
Z
; Fusia`g Ihtjet
Fib. 1 ; Sdrtg DW
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 128/216
Fdhetidh ] rj itgr:1>
@’ghsgla`g mgs dpérjtgurs fdrlght mgs ljtriegs (ljtrieg DW gt ljtrieg G]). @gs ihtgredhhgxidhs mgegs ljtriegs sdht jssurégs pjr mgs fusia`gs qui sdht « bri``és ¿ `drs mg `j prdbrjlljtidh. @drsqu’uh S@M gstvigrbg tdutgs `gs edhhgxidhs sdht jssurégs (fusia`gs ihtjets).
@j fiburg 5 rgprésghtg `j strueturg ihtgrhg m'uh S@J gt `j fiburg = edhtight `j rgprésghtjtidh silp`ifiégm'uhg tg``g strueturg ;
Sdur ljtérij`isgr `gs ihtgredhhgxidhs ; `j tgenhiqug mgs fusia`gs gst gh vdig mg mispjritidh ? gh gffgt, mjhs egttg tgenhiqug, dh `'jurj
edlpris, `g S@M gst prdbrjllé uh fdis pdur tdutgs ? Sjrli `gs tgenhiqugs uti iségs jetug``glght, dh rgtight eg``g qui gst `j p`us edurjhtg ? i` s'jbit
mg `j tgenhiqug uti isjht `g trjhsistdr "LDU ã bri``g isd`ég". Egttg tgenhiqug pgrlgt mgprdbrjllgr gt rgprdbrjllgr `g S@M. @g eireuit gst mdhe gffjâja`g é`getriquglght. Mg pdihtmg vug jspget pnysiqug, `g fusia`g gst tdut silp`glght rglp`jeé pjr uh trjhsistdr LDU ã bri``gisd`ég.
1. @J E@JUUIFIEJ]IDH MGU S@M ;
I` gxistg p`usigurs fjli``gs mg S@M qui sdht mifférgheiégs pjr `gurs strueturgs ihtgrhgs. Mjhs g tja`gjusuivjht, dh présghtg 1 e`jssgs mg ajsg mg egs fjli``gs ;
]YSG Mghsité LJ]QIEG G] LJ]QIEG DW GFFJÂJA@GSJ@ (Srdbrjllaj`g Jrrjy @dbie) :3 ã :33 pdrtgs Srdbrjllja`g Fixg Hdh
BJ@ (Bghgrie Jrrjy @dbie) :3 ã :33 Srdbrjllja`g Fixg G`getriquglght
5. @GU SJ@ (Srdbrjllja`g Jrrjy @dbie) ;
5.:. Utrueturg mg ajsg m’uh SJ@ ;
@gs SJ@ sdht `gs prgligrs eireuits prdbrjllja`gs ã ëtrguti`isés gt dht été mévg`dppés pjr `g edhstruetgur JLM i` yj uhg vihbtjihg m’jhhégs. I`s pdssîmght uhg ljtrieg « G] ¿prdbrjllja`g gt uhg ljtrieg « DW ¿ fixg du fibég.
@gs SJ@ sdht prdbrjllés pjr mgstruetidh mg fusia`gs gthg sdht mdhe prdbrjllja`gs qu’uhg fdis. @j fusidh mgsfusia`gs gst datghug gh jpp`iqujht ã `gurs adrhgs, ã `’jimgm’uh prdbrjlljtgur jmjpté, uhg tghsidh mg :1 ã :7 Vpghmjht :3 ã 73 ·U.
Fib. = ; Gxglp`g mg prdbrjlljtidh m'uh SJ@
j a
Z: Z3; Fusia`g ihtjet; @ijisdh fi ég
Fib. 5 ; Utrueturg ihtgrhg m'uh S@J 1 ghtrégs gt : sdrtig
F :
F >
I: I: I1 I1
Z
I:
I1
Fib. = ; Qgprésghtjtidh edhvghtidhhg``g m'uh S@J
I: I: I1 I1
; Fusia`g Ihtjet
I:
I1
Z
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 129/216
E n j p itrg 9 E ire u its `d biq u gs p rd brj l l ja `gs :19
Udit ã prdbrjllgr `gs fdhetidhs suivjhtgs ;
gt
Dh « bri``grj ¿ mgs fusia`gs mg fjâdh ã datghir `g senélj mg `j fiburg = ei-edhtrg, dù sgu`s `gsfusia`gs ihtjets qui sdht rgprésghtés ? `gs jutrgs bri``és du sjutés hg sdht pjs rgprésghtés.
5.1. @gs mifférghts typgs mg sdrtig m’uh SJ@ ;
5.1.:. Utrueturg mg sdrtigs edlaihjtdirgs ;
Egs sdrtigs 5 étjts sdht rgadue`égs vgrs `j ljtrieg mg fusia`gs. Gh ldmg njutg ilpémjheg, dh pgututi`isgr uhg ardeng mg sdrtig edllg étjht uhg vjrija`g m’ghtrég ihtgrlémijirg ;
5.1.1. Utrueturg mg sdrtig séqughtig``g ;
Egs sdrtigs uti`isght mgs ajseu`gs M mdht `gs sdrtigs sdht mg typg trdis étjts. G``gs sdht edhtrý`égs pjruh sibhj` mg vj`imjtidh DG (Dutput Ghja`g) gt uhg ndr`dbg edlluhg ã tdutgs `gs ajseu`gs ;
5.1.5. Qéférgheg mgs SJ@ (M’jprîs JLM) ;
@gs edhstruetgurs dht méfihi uhg hdlghe`jturg pgrlgttjht mg méedmgr fjei`glght `j référgheg mgsSJ@ ;
ajajZ ..3
ypg mg adètigrVitgssgEdhsdlljtidhHdlarg mg sdrtigsUtrueturg mg sdrtigHdlarg m’ghtrégsEG pdur vgrsidh ELDU
SJ@ EG) ^^ JA YY E [[ GF
I
I/D
I
Dut
Z
ZUG]
E@Q
M
Ndr`dbg DG
ypg mg adètigr ; MI@ p`jstiqug eivi`gVitgssg ; :7 hUEdhsdlljtidh ; ¼ puissjhegsHdlarg mg sdrtigs ; >Udrtig ; Edlaihjtdirg jetivg AjsHdlarg m’ghtrégs ; :6
Hdus j``dhs vdir `g SJ@ :6 @ > N :7 SE
ajajZ ..3
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 130/216
Fdhetidh ] rj itgr:53
=. @GU BJ@ (BGHGQIE JQQJY @DBIE) ;
@'ihedhvéhight ljkgur m'uh SJ@ gst qu'i` hg pgut ëtrg prdbrjllé qu'uhg sgu`g fdis, eg qui ilpdsg uh"bjspi``jbg" `drs mu mévg`dppglght. Dh j mdhe pghsé ã rglp`jegr `gs fusia`gs pjr mgs trjhsistdrs LDUpduvjht ëtrg rébéhérés, m'dù `g tgrlg "Bghgrie Jrrjy @dbie"(Qésgju `dbiqug prdbrjllja`g). BJ@ gstljrqug mépdség mg @J]]IEG.
@gs BJ@ sdht mdhe mgs SJ@ gffjâja`gs, jvge gh p`us ljerd-eg``u`gs mg sdrtig prdbrjllja`gs, eg qui `grghm vgrsjti`g. @j pjrtig hdllég D@LE (DW]SW] @DBIE LJEQDEG@@) gst vgrsjti`g, eg qui vgut mirg qu'i`
gst pdssia`g pjr prdbrjlljtidh mg endisir ghtrg uhg edhfiburjtidh mg sdrtig edlaihjtdirg du séqughtig``g.@j fiburg 2 ldhtrg `j strueturg gt `j tja`g mg fdhetidhhglght m'uhg D@LE ; @g lu`tip`gxgur = vgrs : pgrlgt mg lgttrg gh eireuit du hdh `j ajseu`g M, gh ihvgrsjht du hdh `gs
sibhjux ? @g lu`tip gxgur 1 vgrs : pgrlgt mg réihkgetgr sdit `j sdrtig, sdit `'ghtrég mu auffgr mg sdrtig vgrs `g
résgju prdbrjllja`g.
7. SQDBQJLLJ]IDH MGU S@M
@j prdbrjlljtidh mgs S@M héegssitg ; @g `dbieig` mg mévg`dppglght pgrlgttjht mg silp`ifigr `gs équjtidhs gt mg béhérgr uh fienigr
KGMGE ã pjrtir mgs mdhhégs rghtrégs pjr `’dpérjtgur. @g fienigr KGMGE étjht uh ghsgla`g mg
mdhhégs aihjirgs ihmiqujht ju prdbrjlljtgur `gs fusia`gs ã "bri``gr" ? Wh prdbrjlljtgur pgrlgttjht mg "bri``gr" `gs fusia`gs mu S@M gh fdhetidh mgs mdhhégs mu fienigrKGMGE. I` gst gh béhérj` jssdeié ã uh `dbieig` mg pi`dtjbg. @gs prdbrjlljtgurs uti`isés sdht ghbéhérj` `gs lëlgs qug egux pgrlgttjht `j prdbrjlljtidh mgs GSQDL.
Fib. 2 ; Utrueturg gt tja`g mg fdhetidhhglght m'uhg D@LE
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 131/216
E n j p itrg 9 E ire u its `d biq u gs p rd brj l l ja `gs :5:
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
Mdhhgr pdur enjqug edlaihjisdh mg U:U3 mg `j ljerd-eg``u`g m'uh BJ@, `g senélj équivj`ght.
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³ : ;
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 132/216
Fdhetidh ] rj itgr:51
ENJSI]QG :3
@G BQJFEG]
IH]QDMWE]IDH ;
@j rgprésghtjtidh brjpniqug pgrlgt mg méerirg `g fdhetidhhglght séqughtig` m'uh systîlg jutdljtisé
sjhs jlaibuäté gt m'uhg fjâdh edlprénghsia`g pjr tdutgs `gs ejtébdrigs mg pgrsdhhg` ; mg `'ihbéhigur jutgenhied-edllgreij`. Gh gffgt, `'ŕi` nuljih gst ejpja`g mg sjisir, m'uh rgbjrm, uhg évd`utidh séqughtig``grgprésghtég brjpniquglght. Sjrli `gs létndmgs pdssia`gs, dh trduvg `'drbjhibrjllg gt `g BQJFEG] quigst `'dakgt m'étumg mg eg enjpitrg. @g BQJFEG] prdvight mg BQJpng Fdhetidhhg` mg Edlljhmg pjr Gtjpgsgt ]rjhsitidhs. I` gst hdrlj`isé sur `g p`jh ihtgrhjtidhj`, mgpuis :9>> sdus `g hdl mg "Ugqughtij` FuhetidhEnjrt (UFE)" (hdrlg EGI >=>). Sdur i``ustrgr `gs hdtidhs trjitégs mjhs eg enjpitrg, dh sg ajsgrj sur `gsystîlg mg pgrâjbg jutdljtisé, méerit ei-mgssdus ;
:. ]YSGU MG BQJFEG] ;Uuivjht `gs mifférghts pdihts mg vug (uti`isjtgur, tgenhied-edllgreij`, edhegptgur-réj`isjtgur, gte.),
dh pgut mistihbugr p`usigurs typgs mg BQJFEG]. Sdur silp`ifigr, dh `gs résulg mjhs 1 typgs ;
BQJFEG] hivgju : ? BQJFEG] hivgju 1.
:.:- BQJFEG] hivgju : ;
Mjhs eg typg mg BQJFEG], jppjrjissght `gs jetidhs ãréj`isgr gt `gs ihfdrljtidhs héegssjirgs ã `gur gxéeutidh. Egldmî`g gst purglght mgseriptif. @g endix mgs jetidhhgurs gt
mgs ejptgurs h’gst pjs ghedrg fjit. Dh `g mésibhg jussi pjr"BQJFEG] pdiht mg vug systîlg" du "BQJFEG] fdhetidhhg`".
:.1- BQJFEG] hivgju 1 ;
Whg étumg métji``ég edhmuit ju endix mgs sd`utidhstgenhd`dbiqugs pdur `j pjrtig dpérjtivg (SD) gt `j pjrtigedlljhmg (SE). Dh `g mésibhg jussi pjr "BQJFEG] pdiht mgvug SD gt SE".
Mey
ps
pp
m
U
fr
VL
LF
Fib:. Sgregusg jutdljtiség
@'jppui sur `g adutdh Mépjrt eye`g (Mey) `jheg `g eye`g ? @g vérih mg sgrrjbg (VU) mép`jeg `j piîeg pdur `j sgrrgr ?
`g ejptgur (ps) ihmiqug qug `j piîeg gst sgrrég ? @g ldtgur suppdrtjht `g fdrët (LF) edllgheg ã tdurhgr
gt `g vérih (VL) pdussg `g ldtgur vgrs `g ajs ? @g pgrâjbg mg `j piîeg edllgheg gt `g ejptgur (pp)
ihmiqug qug `j piîeg gst pgreég ? J`drs `g vérih VL rgldhtg ? qujhm `g ejptgur (fr) gst
jetidhhé, eg`j ihmiqug qug `g fdrët gst rgtdurhé ? @g ldtgur LF gt `g vérih VL sdht jrrëtés ? @g vérih VU rgtdurhg mjhs `'jutrg sghs ? `g ejptgur (pm)
ihmiqug qug `j piîeg gst mgssgrrég ; Dh rgvight j`drs ã `'étjt ihitij`.
Hdtg ; Sdur `j e`jrté, `gs hdls mgs ejptgurs sdht ghlihuseu`g gt egux mgs jetidhhgurs sdht gh ljkuseu`g.
Fib1. Fdhetidhhglght mu systîlg
Fib5. BQJFEG] hivgju :
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 133/216
E n j p itrg :3 @ g B Q JF E G ] :55
1. G@GLGH]U MG AJUG ;
@g BQJFEG] sg edlpdsg m'uh ghsgla`g ; M'étjpgs juxqug``gs sdht jssdeiégs mgs jetidhs ? Mg trjhsitidhs juxqug``gs sdht jssdeiégs mgs réegptivités ? Mg `ijisdhs drightégs rg`ijht `gs étjpgs jux trjhsitidhs gt `gs trjhsitidhs jux étjpgs.
1.:- Gtjpg ;
1.:.:- Méfihitidh ;
Whg étjpg ejrjetérisg uh étjt qui gst uhedlpdrtglght ihvjrijht m'uhg pjrtig du mg`j tdtj ité mg `j pjrtig edlljhmg. E'gst uhgsitujtidh mjhs `jqug` g `gs vjrija`gsm'ghtrég gt mg sdrtig mg `j pjrtig edlljhmgedhsgrvght `gur étjt. Whg vjrija`g m'étjpggst jssdeiég ã enjqug étjpg (gh béhérj`rgpéré pjr ^i, du i gst `'imghtifiejtgur mg`'étjpg). Egttg vjrija`g add`éghhg j pdurvj`gur `dbiqug ;
":" `drsqug `'étjpg jssdeiég gst jetivg.Sjr gxglp`g pdur `'étjpg 3, ^3 < : ?
"3" `dbiqug `drsqug eg``g-ei gstihjetivg. Sjr gxglp`g pdur `'étjpg 3,^3 < 3.
1.:.1- Jetidhs jssdeiégs ã uhg étjpg ;
Whg du p`usigurs jetidhs pguvght ëtrg jssdeiégs ã uhg étjpg. G``gs trjmuisght eg qui mdit ëtrg fjitenjqug fdis qug `'étjpg ã `jqug``g g``gs sdht jssdeiégs gst jetivg. Dh sylad`isg `gs jetidhs pjr uhrgetjhb`g rg`ié ju sylad`g mg `'étjpg. G``gs pguvght ëtrg ;
Gxtgrhgs edrrgspdhmjht jux drmrgs vgrs `j SD ?Gxglp`g ; Ugrrgr `j piîeg.
Ihtgrhgs edrrgspdhmjht ã mgs fdhetidhs qui h'jbissght pjs sur `j SD, tg` gs qu'uhgtglpdrisjtidh, uh edlptjbg, gte.Gxglp`g ; @jhegr uhg tglpdrisjtidh mg 7 s.
1.1- @gs trjhsitidhs ;
1.1.:- Méfihitidh ;
Wh systîlg `drs mg sdh fdhetidhhglght séqughtig` enjhbg m’étjt. Whgtrjhsitidh ihmiqug `j pdssiai`ité m'évd`utidh ghtrg étjpgs ;
G` g gst sylad iség pjr uhg ajrrg pgrpghmieu`jirg jux`ijisdhs drightégs ?
G``g méfihit `j edhmitidh m'évd`utidh ghtrg étjpgs, jppg`égréegptivité.
Whg trjhsitidh gst vj`imég si `'étjpg du `gs étjpgs préeémghtgs sdht jetivgs.
Fib2. Gxglp`gs m'jetidhs jssdeiégs ã uhg étjpg
Fib>. ]rjhsitidh
Whg étjpg gst sylad`iség pjr uh ejrrérgpéré hulériquglght ? iei, e'gst`'étjpg :.
Fib=. Uylad`g m'uhg étjpg
Ui g``g gst sylad`iség pjr uh ejrré ã eýtésmdua`és, i` s'jbit j`drs m'uhg `'étjpgihitij`g, pjr `jqug``g `g systîlg méljrrg.
Fib7. Gtjpg ihitij`g
U'i` gst héegssjirg mg préeisgr ã uhihstjht mdhhé uhg étjpg i jetivg, uh
diht gst `jeé edllg ei- dhtrg.
Fib6. Gtjpg jetivg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 134/216
Fdhetidh ] rj itgr:5=
1.1.1- Qéegptivité jssdeiég ã uhg trjhsitidh ;
j. Méfihitidh ;
J enjqug trjhsitidh gst jssdeiég uhg edhmitidh`dbiqug jppg`ég réegptivité du edhmitidh mgfrjhenissglght m'étjpg. @j réegptivité gst uhgfdhetidh edlaihjtdirg m'ihfdrljtidhsadd`éghhgs tg``gs qug `'étjt ;
m'uh ejptgur ? m'uh adutdh mg `'Ihtgrfjeg Ndllg/Ljenihg ? m'uhg tglpdrisjtidh ? m'uhg étjpg, gte.
Sdur frjhenir uhg étjpg, i` fjut qug ;
`j trjhsitidh sdit vj`imég ? G] `j réegptivité sdit vrjig.
a. Ejs pjrtieu`igrs ;
I` y j mgs ejs pjrtieu`igrs mg réegptivité, dh gh eitg 1 ;
]glpdrisjtidh ; Sdur fjirg ihtgrvghir `g tglps mjhs uhg réegptivité, i` suffit m'ihmiqugr jprîs`g rgpîrg "t" sdh dribihg gt sj murég. @'dribihg sgrj `'ihstjht mg méaut mg `'jetivjtidh mg `'étjpgmée`ghenjht `j tglpdrisjtidh. @j hdtjtidh t/:=/7 sibhifig qug `j réegptivité sgrj vrjig 7sgedhmgs jprîs `'jetivjtidh mg `'étjpg rgpérég :=. @j hdtjtidh hdrlj`iség s'éerit 7s/^:=.
Qéegptivité tdukdurs vrjig ; uhg tg``g réegptivité s'éerit "< :". @g frjhenissglght mg egttgtrjhsitidh sg fgrj mîs qug `j du `gs étjpgs illémijtglght jhtérigurgs sgrdht jetivgs sjhsjutrg edhmitidh.
5. @GU QGB@GU M'GVD@W]IDH M'WH BQJFEG] ;
Qîb`gs H³ : ; Uitujtidh ihitij`g
@'ihitij`isjtidh préeisg `'étjpg du `gs étjpgs jetivgs ju méaut mu fdhetidhhglght. G``g ejrjetérisg `gedlpdrtglght ihitij` mg `j pjrtig edlljhmg vis-ã-vis mg `j pjrtig dpérjtivg. @gs étjpgs ihitij`gssdht jetivégs ihedhmitidhhg``glght gh méaut mg eye`g.
Qîb`gs H³ 1 ; Frjhenissglght m'uhg trjhsitidh
Whg trjhsitidh gst vj`imég `drsqug tdutgs `gs étjpgs illémijtglght préeémghtgs sdht jetivgs. G``ghg pgut j`drs ëtrg frjhenig qug ;
@drsqu'g``g gst vj`imég ? G] qug `j réegptivité jssdeiég ã `j trjhsitidh gst vrjig.
Qîb`gs H³ 5 ; Gvd`utidh mgs étjpgs jetivgs
@g frjhenissglght m'uhg trjhsitidh ghtrjèhg `'jetivjtidh silu`tjhég mg tdutgs `gs étjpgsillémijtglght suivjhtgs gt `j mésjetivjtidh mg tdutgs `gs étjpgs illémijtglght préeémghtgs.
Sdur évd`ugr mg `'étjpg = ã `'étjpg 7, i`fjut qug vérifigr `'équjtidh `dbiqug ;
^=.j3.e5
^= rgprésghtg `'étjt mg `'étjpg =.
Sdur évd`ugr mg `'étjpg 3 ã `'étjpg :, i`fjut qug vérifigr `'équjtidh `dbiqug ;
^3.Mey.
^3 rgprésghtg `'étjt mg `'étjpg 3.
Fib9. Gxglp`gs mg réegptivités
@g pjssjbg mg `'étjpg = ã `'étjpg 7
gst tdukdurs vrji
Fib:3. Qéegptivité tdukdurs vrjig Fib::. ]glpdrisjtidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 135/216
E n j p itrg :3 @ g B Q JF E G ] :57
=. U]QWE]WQGU MG AJUG M'WH BQJFEG] ;
=.:- @j séqugheg `ihéjirg ;
Whg séqugheg `ihéjirg gst edlpdség m'uh ghsgla`gm'étjpgs sueegssivgs dù enjqug étjpg gst suivig m'uhg sgu`gtrjhsitidh gt enjqug trjhsitidh h'gst vj`imég qug pjr uhg
sgu`g étjpg.
=.1- @gs séqughegs silu`tjhégs ;
@drsqug `g frjhenissglght m'uhg trjhsitidh edhmuit ã jetivgr silu`tjhélght p`usigurs séqughegsm'étjpgs, dh datight mgs séqughegs silu`tjhégs qui s'gxéeutgrdht pjrj``î`glght ljis ihmépghmjllght.E'gst-ã-mirg, `'évd`utidh mg enjeuhg mgs séqughegs m'étjpgs mépghmrj mgs edhmitidhs m'évd`utidh musystîlg jutdljtisé.
Sdur rgprésghtgr `j strueturg mgs séqughegs silu`tjhégs, dh uti`isg mgux trjits pjrj``î`gs pdurihmiqugr `g méaut gt `j fih mgs séqughegs.
Edhsimérdhs `'gxglp`g mg `j fiburg :5 ;
@j trjhsitidh 'n', qui pdssîmg 1 étjpgs mg sdrtig,rgprésghtg `’gxéeutidh gh pjrj``î`g mg p`usigursséqughegs. Dh jppg``g egttg strueturg mivgrbght G] ;
Ui `'étjpg : gst jetivg gt `j réegptivité n < :, `gs étjpgs 1gt :1 sdht jetivégs
@j trjhsitidh 'l.m', qui pdssîmg p`usigurs étjpgs m’ghtrég,rgprésghtg `j syhenrdhisjtidh mg p`usigurs séqughegs. Dhjppg``g egttg strueturg edhvgrbght G] ;
Ui `gs 1 étjpgs 5 gt :5 sdht jetivgs gt `j réegptivité l.m <
:, `'étjpg := gst jetivég.
=.5- Ué`getidh mg séqughegs ;
Whg strueturg j`tgrhjtivg pgrlgt m'gffgetugr uh endix uhiqug m'évd`utidh ghtrg p`usigurs étjpgs ghjvj` ã pjrtir m'uhg sgu`g étjpg gh jldht. Sdur rgprésghtgr `j strueturg j`tgrhjtivg, dh uti`isg uh silp`gtrjit ndrizdhtj` pdur ihmiqugr `g méaut gt `j fih mgs séqughegs. Edhsimérdhs `'gxglp`g mg `j fiburg := ;
Mg `'étjpg : ;
Dh jetivg `'étjpg 1 si `j réegptivité a < : gt j <: ? Du dh jetivg `'étjpg :1 si `j réegptivité a < : ljis j < 3.
Dh jppg``g egttg strueturg "mivgrbgheg gh DW" . I` gst ã
hdtgr qug `gs arjhengs m'uhg mivgrbgheg gh DW mdivghtjvdir mgs réegptivités gxe`usivgs, e'gst-ã-mirg hg pguvghtpjs ëtrg vrjigs silu`tjhélght.
@'jetivjtidh mg `'étjpg := pgut prdvghir ;
mg `'étjpg 5 si g``g gst jetivg gt g < : ? DW mg `'étjpg :5 si g``g gst jetivg gt l < :.
Dh jppg``g egttg strueturg "edhvgrbgheg gh DW" .
5
1
pa
LF VL+
: V+
VL-
s
pn
Fib:1. Uéqugheg `ihéjirg
Fib:5. Uéqughegs silu`tjhégs
Fib:=. Ué`getidh mg séqughegs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 136/216
Fdhetidh ] rj itgr:56
=.=- @g sjut m'étjpgs ;
@g sjut m'étjpg rgprésghtg uh sjut edhmitidhhg` pgrlgttjhtmg sjutgr p`usigurs étjpgs pdur jetivgr uhg étjpg gh jvj` mjhs `jséqugheg.
Mjhs `'gxglp`g mg `j fiburg :7, i` y j uh sjut mg `'étjpg : ã`'étjpg = ljis edhmitidhhé pjr `j réegptivité a.
=.7- Utrueturg répétitivg ;
Whg strueturg répétitivg jppg`ég jussi uhg rgprisg mg
séqugheg, gst uh sjut edhmitidhhg` pgrlgttjht `j rgprisg m'uhgséqugheg p`usigurs fdis (adue`g) tjht qu'uhg edhmitidh `dbiqugfixég h'gst pjs datghug.
I` y j rgprisg mgs étjpgs :, 1 gt 5 tjht qug `j réegptivité jh'gst pjs datghug. Dh mit jussi qug e'gst uh sjut m'étjpg 5 ã : pjr`j réegptivité j.a.
Fib:6. Qgprisg mg séqugheg
Fib:7. Ujut m'étjpgs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 137/216
E n j p itrg :3 @ g B Q JF E G ] :52
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ; Lj`jxgur jbrdj`ilghtjirg
@g lj`jxgur étumié gst uh systîlg uti`isé mjhs mgs usihgs mgprdmuits jbrd-j`ilghtjirgs. I` méerit `g prdegssus mgtrjitglght m’uh prdmuit `iquimg jssurjht `g mdsjbg m’uhgegrtjihg qujhtité mu `iquimg pdur `j pdrtgr ã uhg tglpérjturgmdhhég 3 (³e). @g systîlg gst réj`isé jutdur mg ;
Wh aje mg mdsjbg J pgrlgttjht mg pgsgr `j qujhtité mu`iquimg ã enjuffgr ?
Wh aj` dh mg enjuffg pgrlgttjht `g enjuffjbg gt `garjssjbg (lé`jhbg) mu `iquimg pgsé.
@g ldmg mg ljreng mu systîlg gst eye`g pjr eye`g. @g méautmg enjqug eye`g gst edlljhmé pjr `'jppui sur `g adutdhpdussdir Mey. @gs étjpgs suivjhtgs sdht j`drs gxéeutégs ;
@’duvgrturg mg GV: jutdrisg `g rglp`issjbg mu aje mdsgur J kusqu’ã uhg vj`gur préjffienég S:
mu systîlg mg pgsjbg. @drsqug S: gst jttgihtg, dh jrrëtg `g rglp issjbg gt dh duvrg GV1 pdur jutdrisgr `gmévgrsglght mu `iquimg mu aje vgrs `g aj``dh mg enjuffg A.
J `j fih mu mévgrsglght (ihfdrljtidh S3), `g eireuit mg enjuffjbg QE gt `g ldtgur mg arjssjbgLA sdht j`ilghtés.
@j tglpérjturg mg enjuffjbg gst edhtrý`ég pjr `g ejptgur A:. @drsqug `j tglpérjturg 3 gstjttgihtg, `g enjuffjbg gt `g arjssjbg sdht jrrëtés gt dh duvrg GV5 pdur jutdrisgr `jeireu jtidh mu `iquimg enjuffé vgrs `j suitg mu prdegssus.
Ju adut mg 13 sgedhmgs, GV5 gst mésjetivég gt uh hduvgju eye`g pgut edllghegr.
G^GQEIEG H³ 1 ; Gtumg m’uhg enjèhg m’gladutgi``jbg
I` s’jbit m’uh systîlg uti`isé mjhs `gs usihgs mg prdmuetidh mgs adissdhs `iquimgs. I` méerit uhg pjrtig muprdegssus jssurjht `gs fdhetidhs mg rglp`issjbg gt mg aduenjbg mgs adutgi``gs.
@g systîlg gst réj`isé jutdur mg ;
Wh tjpis rdu`jht pgrlgttjht `g mép`jeglght mgs adutgi``gs. Wh pdstg mg rglp`issjbg S: edlljhmé pjr `’é`getrdvjhhg GV. Wh pdstg mg aduenjbg S1 edlljhmé pjr uh vérih prgssgur V ã mdua`g gffgt.
V:
S:
S3
V1
A A
GV5QE
A: ]S
; Aje mg pgsjbg.A ; Aj``dh mg enjuffg.QE ; Eireuit mg enjuffg.LA ; Ldtgur mg arjssjbg.GV:..5 ; G getrdvjhhgs.
dtgur L
V
GVAdutgi``g
Jvjhegr m’uh pjsEjptgur ; ]S
jptgur ; AQ
Ejptgur ; Fjptgur ; AG
Mey ; Mépjrt mu eye g.]S ; ]jpis gh pdsitidh.AQ ; `j adutgi g gst rglp`ig.F ; @’é getrdvjhhg gst fgrlég.AG ; @g aduendh gst ghfdheé.N ; @g vérih V gst gh pdsitidhnjutg
jptgur ; N
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 138/216
Fdhetidh ] rj itgr:5>
@g mée`ghenglght mg `j enjèhg m’gladutgi` jbg sg fjit pjr jetidh sur `’ihtgrruptgur Mey. @g ldtgur „Jvjheg ]jpis ; L ’ tdurhg m’uh pjs kusqu’ã `’jetidh mu ejptgur „ ]jpis gh pdsitidh ; ]S ’. Whg adutgi``ggst j`drs présghtg ã enjeuh mgs pdstgs S: gt S1. @gs dpérjtidhs mg rglp issjbg gt mg aduenjbgs’gffgetugrdht silu`tjhélght sur `gs mgux adutgi``gs ;
@g rglp issjbg sg fgrj gh mgux étjpgs ;
Duvgrturg mg `’é`getrdvjhhg GV ?
Fgrlgturg mg GV jprîs `g rglp`issjbg mg `j adutgi``g. @g ejptgur „Adutgi` g rglp`ig ;AQ’ pgrlgttrj mg edhtrý`gr `g hivgju mg rglp`issjbg mgs adutgi``gs.
@g aduenjbg sg fgrj gh mgux étjpgs ;
Mgseghtg mu vérih prgssgur V ? Qgldhtg mu vérih V jprîs `’ghfdheglght mu aduendh.
I` gst ã hdtgr qug `g eye`g hg rgedllghegrj qug si `gs mgux dpérjtidhs mg rglp`issjbg gt mg aduenjbgsdht jengvégs.
EDQQIBG ;
^GQEIEG H³ 1 ; ^GQEIEG H³ : ;
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 139/216
E n j p itrg :: Ju td l j tg p rd brj l l j a `g i h m u s tr ig` :59
ENJSI]QG ::
JW]DLJ]G SQDBQJLLJA@G IHMWU]QIG@
IH]QDMWE]IDH
@j ljtérij`isjtidh m'uh BQJFEG] pgut ëtrg réj`iség mg mgux fjâdhs ;
@dbiqug eáa`ég ã ajsg mg ajseu`gs ; g``g gst silp`g gt jmjptég ã mgs pgtits systîlgs fibés ? @dbiqug prdbrjllég ã ajsg m'drmihjtgur, mg lierdedhtrý gur du m'jutdljtg prdbrjllja`g
ihmustrig` (JSI) ; egttg sd`utidh j `'jvjhtjbg m'ëtrg f`gxia`g gt évd`utivg puisqu'g``g s'jmjptgfjei`glght ã tdut enjhbglght mu systîlg pjr uh silp`g enjhbglght mg prdbrjllg.
:. @DBIZWG EJA@GG
@'é`élght mg ajsg mjhs egttg `dbiqug gst `j ajseu`g UQ. @'jetidh Qgsgt étjht pridritjirg (U < Q < : j`drsZ < 3), `'équjtidh mg `j sdrtig Z j pdur gxprgssidh ;
Sdur ljtérij`isgr uh BQJFEG], dh jssdeig ã enjqug étjpguhg ajseu`g UQ ? gh gffgt, mjhs uh BQJFEG], uhg étjpg ;
gst jetivég (jetidh Ugt) pjr `j edhmitidh (Gtjpgpréeémghtg G] réegptivité vrjig) ? rgstg jetivég lëlg si `j edhmitidh (Gtjpg
préeémghtg G] réegptivité vrjig) mgvight fjussg ? gst mésjetivég (jetidh Qgsgt) si `'étjpg suivjhtg gst
jetivég.
Eg fdhetidhhglght gst mdhe trjmuit pjr `g senélj ei-edhtrg. Dh jppg``g `'ghsgla`g fdrlég pjr `j ajseu`g UQ gt`j pdrtg G] "ldmu`g m'étjpg", ejr enjqug étjpg sgrjljtérij`iség pjr eg ldmu`g mg ajsg ;
i ihmiqug uhg étjpg i ? Qi ihmiqug `j réegptivité jssdeiég ã `'étjpg i.
QU ZZ .
UQ
Z
UQ
Z
i
i+:
Qi
Qi+:
i
:
Qi
Qi+:
Ldmu`g m'étjpg
3
:
1
5
=
Ugrrjbg (VU+)
Qdtjtidh LF Mgseghtg (VL+)
dhtég (VL )
Mgssgrrjbg (VU-)
Mépjrt eye`g Mey
Siîeg sgrrég (ps)
Siîeg pgreég (pp))
Qgtdur gffgetué (fr)
Siîeg mgssgrré (pm)
ey
pm
:
ps
pp
U+
=
r
L+
F
L
U
Gxglp`g ; Sgregusg jutdljtiség
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 140/216
Fdhetidh ] rj itgr:=3
Dh pjssg mu BQJFEG] ju senélj jvge ldmu`gs m'étjpgs edllg gxp iqué p`us njut ? @'équjtidh m'uhg sdrtig sg métgrlihg ; gh engrenjht tdutgs `gs étjpgs dù egttg sdrtig gst jetivg ? gt gh `ijht `gs sdrtigs Z mgs ajseu`gs (^) jssdeiégs ã egs étjpgs pjr uh dpérjtgur
`dbiqug DW.
Mjhs `g ejs mg `'gxglp`g ei-mgssus ; @j sdrtig V gst jetivg mjhs `'étjpg : DW 1 DW 5, j`drs V < ^: + ^1 + ^5 ? @j sdrtig LA gst jetivg uhiquglght mjhs `'étjpg :, j`drs LA < ^: ? mg lëlg, LO < ^5.
1. JW]DLJ]G SQDBQJLLJA@G IHMWU]QIG@ ;
1.:- Utrueturg ;
Wh Jutdljtg Srdbrjllja`g Ihmustrig` (JSI) gst uhg ljenihg é`getrdhiqug prdbrjllja`g mgstihég ãpi`dtgr gh jlaijheg ihmustrig``g gt gh tglps rég` mgs systîlgs jutdljtisés. @j strueturg ihtgrhg m'uhJSI gst rgprésghtég pjr `j fiburg suivjhtg ;
@j léldirg ; G``g pgrlgt ;
Mg rgegvdir `gs ihfdrljtidhs issugs mgs ghtrégs ? Mg rgegvdir `gs ihfdrljtidhs béhérégs pjr `g prdegssgur gt mgstihégs ã `j edlljhmg mgs
sdrtigs (vj`gur mgs sdrtigs, mgs tglpdrisjtidhs, gte.) ? Mg rgegvdir gt edhsgrvgr `g prdbrjllg mu prdegssus.
@’uhité mg trjitglght ; G``g réj`isg tdutgs `gs fdhetidhs `dbiqugs gt jritnlétiqugs ã pjrtir m'uhprdbrjllg edhtghu mjhs sj léldirg ; g``g `it gt éerit mjhs `j léldirg gt jetuj`isg `gs sdrtigs.G``g gst edhhgetég jux jutrgs é`élghts (léldirg gt ihtgrfjeg G/U) pjr uh "Aus" pjrj``î`g quivénieu`g `gs ihfdrljtidhs ghtrg egs é`élghts.
@gs ihtgrfjegs m'ghtrégs/sdrtigs ; @gs ghtrégs rgâdivght mgs ihfdrljtidhs gh prdvghjheg mgs é`élghts mg métgetidh gt mu
pupitrg dpérjtgur ? @gs sdrtigs trjhslgttght mgs ihfdrljtidhs jux pré-jetidhhgurs gt jux é`élghts mg
sibhj`isjtidh mu pupitrg.
Egs ihtgrfjegs m'Ghtrég/Udrtig (G/U) sg présghtghtbéhérj`glght sdus fdrlg m’ihtgrfjegs ldmu`jirgsqu’dh jkdutg sg`dh `g agsdih.
ssug mg prdbrjlljtidhEdhhgxidh jvge `g `jedhsd`g mg prdbrjlljtidh.
ibhj`isjtidhGtjt mgs ghtrégs gt mgs sdrtigs
Ghtrégs / Udrtigs@ijisdh ejptgurs/jetidhhgurs
Ldmu`gs m'G/U
hité eghtrj`g mgtrjitglght
éldirg
dmu`gmg
Udrtigs
`dbiqugs
dmu`gm’ghtrégs`dbiqugs
`ilghtjtidh
dhsd`g mg prdbrjlljtidh
Aus
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 141/216
E n j p itrg :: Ju td l j tg p rd brj l l j a `g i h m u s tr ig` :=:
@’ihtgrfjeg m'ghtrég j pdur fdhetidh mg ;
Qgegvdir `gs sibhjux `dbiqugs gh prdvghjheg mgs ejptgurs ? ]rjitgr egs sibhjux gh `gs lgttjht gh fdrlg, gh é`ilihjht `gs pjrjsitgs m'dribihg
ihmustrig` g gt gh isd`jht é`getriquglght `'uhité mg edlljhmg mg `j pjrtig dpérjtivg(isd`jtidh bj`vjhiqug) pdur `j prdtgetidh ?
Béhérj`glght `gs ghtrégs sdht mésibhégs jihsi ; %Ii.k dù i gst `g hulérd mu ldmu`g gt k `ghulérd mg `'ghtrég mjhs eg ldmu`g, `g sibhg "%" gst spéeifiqug ju edhstruetgur (iei
]g`glgejhiqug) . Gxglp`g ; %I3.5 rgprésghtg `'ghtrég 5 mu ldmu`g 3.
@’ihtgrfjeg mg sdrtig j pdur fdhetidh mg ;
Edlljhmgr `gs pré-jetidhhgurs gt é`élghts mg sibhj`isjtidh mu systîlg ? Jmjptgr `gs hivgjux mg tghsidh mg `'uhité mg edlljhmg ã eg``g mg `j pjrtig dpérjtivg mu
systîlg gh bjrjhtissjht uhg isd`jtidh bj`vjhiqug ghtrg egs mgrhiîrgs ? Béhérj`glght `gs sdrtigs sdht mésibhégs jihsi ; %Zi.k dù i gst `g hulérd mu ldmu`g gt k `g
hulérd mg `j sdrtig mjhs eg ldmu`g. Gxglp`g ; % Z:.7 rgprésghtg `j sdrtig 7 mu ldmu`g :.
@j edhsd`g mg prdbrjlljtidh ; E'gst béhérj`glght uh SE dù gst ihstj``é qui `g `dbieig` mgprdbrjlljtidh spéeifiqug ã `'JSI. Eg `dbieig` pgrlgt m'émitgr `g prdbrjllg, mg `g edlpi`gr gtmg `g trjhsférgr ã `'jutdljtg. @g SE pgut ébj`glght sgrvir mg pdstg dpérjtgur pdur jssurgr `j
edhmuitg mg `'uhité. Wh jutrg `dbieig` gst j`drs héegssjirg pdur jssurgr `g mij`dbug jvge`'jutdljtg.
1.1- Eye`g m'gxéeutidh m'uh jutdljtg ;
Murjht sdh fdhetidhhglght, uh JSI gxéeutg `g lëlg eye`g mgfdhetidhhglght qu'dh jppg``g "eye`g jutdljtg" ? `j murég mg egeye`g gst typiquglght mg : ã 73 ls ;
Jvjht enjqug trjitglght, `'JSI `it `gs ghtrégs gt `gs léldrisgmurjht `g eye`g jutdljtg ?
I` ej`eu`g `gs équjtidhs mg fdhetidhhglght mu systîlg ghfdhetidh mgs ghtrégs gt m'jutrgs vjrija`gs gt `gs léldrisg ?
@gs résu`tjts sdht rgedpiés mjhs `gs sdrtigs.
1.5- SQDBQJLLJ]IDH MG @’JSI
@j prdbrjlljtidh m'uh JSI edhsistg ã trjmuirg mjhs `g`jhbjbg spéeij isé mg `'jutdljtg, `gs équjtidhs mgfdhetidhhglght mu systîlg ã jutdljtisgr. Sjrli `gs`jhbjbgs hdrlj`isés, dh eitg qug`qugs-uhs mgs p`usedhhus gt p`us uti`isés ;
@jhbjbg ã edhtjets (@JMMGQ) ? @jhbjbg @ist m'ihstruetidhs (Ihstruetidh @ist) ? @jhbjbg BQJFEG] (Ugqughtij` Fuhetidh Enjrt ; UFE).
Béhérj glght, `gs edhstruetgurs m'JSI prdpdsghtmgs ghvirdhhglghts `dbieig`s brjpniqugs pdur `jprdbrjlljtidh. Wh gxglp`g typiqug m'ihtgrfjegbrjpniqug sg présghtg edllg ei-edhtrg ;
@geturgmgs ghtrégs
Gxéeutidh muprdbrjllg
isg ã kdur mgs
sdrtigs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 142/216
Fdhetidh ] rj itgr:=1
1.5.:- @g @JMMGQ
j. Mgseriptidh ;
@g `jhbjbg @jmmgr gst uhg sueegssidhmg "résgjux mg edhtjets" vénieu`jhtmgs ihfdrljtidhs `dbiqugs mgpuis `gs
ghtrégs vgrs `gs sdrtigs. E'gst uhgsilp`g trjmuetidh mgs eireuits mgedlljhmg é`getriqugs.
a. Gxglp`g ;
Mjhs egt gxglp`g, dh trjmuit `g BQJFEG] edrrgspdhmjht ã `j pgregusg jutdljtiség gh @JMMGQ ;
Dh j vu mjhs `j ljtérij`isjtidh pjr ajseu`gs qug ; Ui `’étjpg i gst jetivg gt si `j réegptivité suivjhtg gst vrjig j`drs `’étjpg (i+:) gst jetivég. @’jetivjtidh mg egttg étjpg (i+:) mésjetivg `’étjpg i.
Sdur `’étjpg:, gh @JMMGQ, egei gst rgprésghté pjr ;
@g prdbrjllg edlp`gt sgrj j`drs
Sdur ljtérij`isgr eg BQJFEG], dh uti isg `gs jssdeijtidhssuivjhtgs ;
Sdur `gs fih mg edursg ;
Mépjrt mg eye`g I3.:Siîeg sgrrég I3.1Siîeg pgreég I3.5Qgtdur gffgetué I3.=Mgssgrrjbg gffgetué I3.7
Sdur enjqug étjpg, dh jssdeig uhg vjrija`gjutdljtg mdht `’ihmieg gst `g hulérd m’étjpg ;^3 pdur `’étjpg 3, ^: pdur `’étjpg :, gte.
Sdur enjqug jetidh, dh jssdeig uhg vjrija`g mgsdrtig mg `’JSI.
Ugrrjbg Z:.:Qdtjtidh LF Z:.1Mgseghtg VL Z:.5
dhtég VL Z:.=Mgssgrrjbg Z:.7
% I3.: % ^3 ^:
U
% ^: ^3
Q
Ui ^3<: gt I3.:<: j`drs Ugt ^:
Ui ^:<: j`drs Qgsgt ^3
I3.: ^3 ^:
U
% ^: ^3
Q
I3.7 ^= ^3
U
% ^3 % ^=
Q
U: 1
U5
O
I3.3 Z3.3I3.1
U: ; % I3.:U1 ; % I3.3U5 ; % I3.1O ; % Z3.3
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 143/216
E n j p itrg :: Ju td l j tg p rd brj l l j a `g i h m u s tr ig` :=5
1.5.1- @istg m’ihstruetidhs "I@" ;
j. Mgseriptidh ;
@'I@ gst uh `jhbjbg mjhs `gqug` tdutgs `gs dpérjtidhs sdht méeritgs pjr mgs ihstruetidhs lhéldhiqugs.Eg h’gst pjs uh `jhbjbg brjpniqug. @g tja`gju suivjht mdhhg uhg `istg rgprésghtjtivg mg eg `jhbjbg ;
IHU]QWE]IDH FDHE]IDH@M @irg uhg ghtrég du uhg vjrija`g ihtgrhg.
@MH @irg `’ihvgrsg m’uhg ghtrég du m’uhg vjrija`g ihtgrhg.
JHM G] `dbiqug ghtrg `g résu`tjt mg `'ihstruetidh préeémghtg gt `'étjt mg `'dpérjhmg.
JHMH G] `dbiqug ghtrg `g résu`tjt mg `'ihstruetidh préeémghtg gt `'étjt ihvgrsg mg `'dpérjhmg.
DQ DW `dbiqug ghtrg `g résu`tjt mg `'ihstruetidh préeémghtg gt `'étjt mg `'dpérjhmg.
DQH DW `dbiqug ghtrg `g résu`tjt mg `'ihstruetidh préeémghtg gt `'étjt ihvgrsg mg `'dpérjhmg.
H Hébjtidh mu résu`tjt mg `'ihstruetidh préeémghtg
U] @'dpérjhmg jssdeié prghm `j vj`gur mu résu`tjt mg `j zdhg tgst.
U]H @'dpérjhmg jssdeié prghm `j vj`gur ihvgrsg mu résu`tjt mg `j zdhg tgst.U @'dpérjhmg jssdeié gst lis ã : `drsqug `g résu`tjt mg `j zdhg tgst gst ã :.
Q @'dpérjhmg jssdeié gst lis ã 3 `drsqug `g résu`tjt mg `j zdhg tgst gst ã :.
GHM Fih mg prdbrjllg.
a. Gxglp`g ; `g prdbrjllg suivjht gst uhg lisg gh ŕuvrg mu BQJFEG] mg `’gxglp g mg `j pgregusggh `jhbjbg I@
% I3. % ^: ^
U
% ^1 % ^:
Q
% I3.5 % ^1 ^5U
% ^5 % ^1Q
% I3. ^5 ^=
U
% ^= % ^5
Q
% ^: % :.:
^1 % Z:.1
:.5
% ^5 % :.=
^= % Z:.7
]rjitglght dstérigur ; Jetivjtidh mgs sdrtigs
@M% I3.:JHM % 3U % :Q % 3@M % I3.1JHM % :
U % 1Q % :@M % I3.5JHM % 1U % 5Q % 1@M % I3.=JHM % 5U % =Q % 5
@M % I3.7JHM % =U % 3Q % =]rjitglght pdstérigur
@M % :U % Z:.:@M % 1U % Z:.1U % Z:.5@M % 5U % Z:.=@M % =U % Z:.7GHM
Sriheipg mg ajsg
@M I3.3JHMH % I3.1
DQ % I3.:U] % Z3.3
U: ; % I3.:U1 ; % I3.3U5 ; % I3.1O ; % Z3.3
U: U1
U
O
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 144/216
Fdhetidh ] rj itgr:==
1.5.5- Ugqughtij` Fuhetidh Enjrt (UFE)
j. Mgseriptidh ;
@g UFE gst `g `jhbjbg brjpniqug qui trjmuit uh BQJFEG] sur uh JSI. Sjr jaus mg `jhbjbg, dh `'jppg``gjussi `g `jhbjbg BQJFEG]. Sdur émitgr uh prdbrjllg BQJFEG] dh pjssg pjr `gs étjpgs suivjhtgs ;
Dh edllgheg pjr edhstruirg brjpniquglght `g BQJFEG] ?
Dh trjmuit `gs réegptivités mjhs `g `jhbjbg I@ du `g jhbjbg @JMMGQ ? @j prdbrjlljtidh mgs jetidhs sg fjit mjhs `g trjitglght pdstérigur gh @JMMGQ du gh "I@". Gh `jhbjbg BQJFEG] `'jetivjtidh gt `j mésjetivjtidh mgs étjpgs sg fjit jutdljtiquglght.
Gxglp`g mu pdstg mg pgrâjbg
1.5.=- Fdhetidhhglght mgs tilgrs mjhs uh JSI
Wh tglpdrisjtgur (]ilgr), j pdur fdhetidh mg rgtjrmgr uhg jetidh. Mjhs uh JSI dh mispdsgbéhérj`glght mg trdis typg mg tglpdrisjtgur, mdht `g p`us uti`isé gst `g tglpdrisjtgur ]DH. Wh
tglpdrisjtgur ]DH, `drsqu'i` gst `jheé, fjit uh rgtjrm t < H x ]A, edllg `'ihmiqug `j fiburg suivjhtg ;
H ; vj`gur mg présé`getidh ?]A ; Ajsg mg tglps.
3
1
:
5
=
% I3.:
Du gh « I@ ¿ ;
@M I3.7
g lëlg pdur `gsjutrgs réegptivités
rjitglght pdstérigur gh I@
@M % :U % Z:.:
@M % 1U % Z:.1U % Z:.5
@M % 5U % Z:.=
@M % =U % Z:.7
GHM
rjitglght pdstérigur gh @JMMGQ
^: Z:.:
% ^1 Z:.1
% Z:.5
^5 % Z:.=
% ^= % Z:.7
x A H x ]A
H
]Li.Z
t
t
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 145/216
E n j p itrg :: Ju td l j tg p rd brj l l j a `g i h m u s tr ig` :=7
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ;
@g BQJFEG] suivjht rgprésghtg `g fdhetidhhglght mgs fgux mg erdisglght. Dh sg prdpdsg mg `gljtérij`isgr pjr `jhbjbg BQJFEG].
Dh jmdptg `g fdhetidhhglght silp`g suivjht ;
Dh étumig uhiquglght uhg vdig ? @g vgrt s'j``ulg pghmjht 6s ? @'drjhbg s'j``ulg pghmjht 1s. @g rdubg s'j``ulg pghmjht >s.
]rjmuirg `gs réegptivités gh @JMMGQ gt `g trjitglght pdstérigur gh I@Gxglp`g ;
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³ : ;
@' ihtgrprétjtidh mg egei gh @JMMGQ gt gh I@ sg fjit edllg suit ;
3
:
1
5
grt (V)
Drjhbg (D)
Qdubg (Q)
Mey
]:/:/6s
1/1/1s
5/5/>s
Dh uti`isg gs jssdeijtidh suivjhtgs ;
Sdur `gs fih mg edursgs ;Mépjrt mg eye`g % I3.:
Sdur `gs tilgrs dh uti`isg trdis tilgrs mg typg]DH mdht `gs sdrtigs sdht ;
]L3 ]L3.Z ]L: ]L:.Z ]L1 ]L1.Z
Sdur enjqug jetidh, dh jssdeig uhgvjrija`g mg sdrtig mg `’JSI.
grt V % Z:.:Drjhbg (D) % Z:.1Qdu g Q % Z:.5
7
]L3/=/6s @g tilgr ]L3 gst `jheé pjr `j vjrija`g m'étjpg ^=. Zujhm `j sdrtig mu tilgr ]L3.Z pjssg ã : i` mdit jetivgr
`'étjpg ^7 gt mésjetivgr `'étjpg ^=. @j mésjetivjtidh mg ^= pgrlgt m'ihitij`isgr `g tilgr pdur
`g prépjrgr pdur uhg hduvg``g uti`isjtidh.
^=IH Z
]L3
]L3.Z
^7
^=
@M % =U] % ]L3.IH@M % ]L3.Z U % 7Q % =
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 146/216
Fdhetidh ] rj itgr:=6
Dh prdpdsg mjhs eg qui suit `j edrrgetidh mg `'jpp`iejtidh gh trjmuisjht `gs réegptivités gt `gpdstérigur gh @JMMGQ.
Z:.:% ^:
% ^1
^5
Z:.1
Z:.5
]rjitglght pdstérigur
% I3.33
:
1
5
% ]L3.Z
% ]L:.Z
% ]L1.Z
@g BQJFEG]
^:
IH Z
]L3
^1
IH Z
]L3
% ^5
IH Z
% ]L3
Sré`ilihjirg ; Ihitij`isjtidh mgs edlptgurs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 147/216
:=2
Jprîs `g trjitglght mgs ihfdrljtidhs, `g résu`tjt mg trjitglght gst edlluhiqué ã sdhghvirdhhglght, qui gst priheipj`glght rgprésghté pjr ;
@gs jetidhhgurs, vij `gs prgjetidhhgurs, qui jbissght sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg ?
@'Ihtgrfjeg Ndllg/Ljenihg qui rgâdit mg `'uhité mg trjitglght mgs lgssjbgsrghsgibhglght sur `'étjt mu systîlg.
@j pdsitidh mg `j fdhetidh "Edlluhiqugr" mjhs uhg enjèhg m'ihfdrljtidh, jihsi qug `gsmifférghtgs réj`isjtidhs priheipj`gs sdht rgprésghtégs pjr `j fiburg suivjhtg ;
WHI]G J]E
FDHE]IDH
E D L L W H I Z W G Q
SQGUGH]J]IDH
JZWGQIQ
BrjhmgursEdhsibhgspnysiqugs
,
IljbgsIhfdrljtidhhg``gs
uti`isja`gsDrmrgs
Lgssjbgs
Edlljhmg ]DQIhtgrfjeg ndllg / ljenihg@ijisdh uti`isjht `g ldmg mg trjhslissidh sérig@ijisdh uti`isjht `g ldmg mg trjhslissidh pjrj``î`gQésgjux
]QJI]GQ EDLLWHIZWGQ
EDLSG]GHEGU J]]GHMWGU
pjrtir mg tdut du pjrtig m’uh prdmuit suppdrt jvge sdh ejnigr mgs enjrbgs gt sdh mdssigrtgenhiqug ;
Ghdhegr `gs priheipjux pjrjlîtrgs ejrjetérisjht `gs mifférghts typgs mg `ijisdhs Lgttrg gh ŕuvrg `gs é`élghts héegssjirgs ã `j réj`isjtidh m'uhg `ijisdh
ENJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH EDLLWHIZWGQ
Ihtgrfjâjbg gh sdrtig @ijisdh pjrj``î`g ― @ijisdh sérig
NJSI]QGU IHE@WU MJHU @J FDHE]IDH EDLLWHIZWGQ
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 148/216
Fdhetidh Edlluhiqugr:=>
ENJSI]QG :
I H]GQFJEG GH UDQ]IG
IH]QDMWE]IDH ;
Mjhs uh systîlg jutdljtisé, `'uhité mg trjitglght edlluhiqug `gs ihfdrljtidhs trjitégspriheipj`glght vgrs ;
@'uti isjtgur, bráeg jux drbjhgs mg mij`dbug gh sdrtig 4 tg` uh vdyjht mg sibhj`isjtidh ? i` s'jbitmg `'ihtgrfjeg Ndllg/Ljenihg (INL) ?
mgs drbjhgs mg puissjheg tg` uh ldtgur é`getriqug tripnjsé ? i` s'jbit m'ihtgrfjeg mg puissjhegeghtré priheipj`glght sur `'isd`jtidh é`getriqug du bj`vjhiqug.
:. IH]GQFJEG NDLLG/LJENIHG (INL) ;
@’ihtgrfjeg Ndllg/Ljenihg gh sdrtig gst uhg fdhetidh mg edlluhiejtidh ihmispghsja`g pdur aighbérgr uh systîlg jutdljtisé. I` edhsistg ã fdurhir ã `'dpérjtgur `'ghsgla`g mgs ihfdrljtidhs edhegrhjht`'étjt mu systîlg jutdljtisé qu’dh mésibhg pjr "lgssjbgs". @g mij`dbug Ndllg/Ljenihg sg fjit pjr
`’uti isjtidh mg edhstitujhts rgbrdupés mjhs eg qu'dh jppg``g "pupitrg" mg edlljhmg. Dh gh méeritqug`qugs-uhs mgs p`us pdpu`jirgs.
:.:. @gs vdyjhts ;
@gs vdyjhts sdht mgs téldihs `ulihgux qui edhstitught uhg ihtgrfjegmg mij`dbug silp`g mdhhjht ã `'dpérjtgur mgs ihfdrljtidhs sur `'étjt musystîlg jutdljtisé.
@gs vdyjhts pdssîmght uh edmg mg edu`gur (HDQLG GH 6313=-: ;:991)qui pgrlgt m'drightgr `'dpérjtgur sur `'dribihg mu lgssjbg ;
EDW@GWQ UIBHIFIEJ]IDH G^GLS@G
QDWBG Wrbgheg du edhmitidh mjhbgrgusg Jrrët m'urbghegKJWHG
Edhmitidh jhdrlj`g pduvjht ghtrjèhgr uhg situjtidhmjhbgrgusg
Ljhqug gh ljtiîrg m'ŕuvrg
VGQ] Srépjrjtidh mg edhmitidhs hdrlj`gs Mépjrt mg eye`gA@JHE Ihfdrljtidh béhérj`g Srésgheg mg j tghsidh résgju
:.1. @gs jffiengurs hulériqugs ;
Mjhs egrtjihgs jpp iejtidhs ihmustrig``gs, `g edhtrý`g musystîlg jutdljtisé héegssitg mg survgi``gr `gs pjrjlîtrgs jvgeuhg brjhmg préeisidh qui h'gst pjs pgrlisg pjr `gs vdyjhts.
@gs jffiengurs hulériqugs pgrlgttght m'gffgetugr uhgsurvgi `jheg préeisgs gt ihfdrlght `’dpérjtgur mgs résu`tjts mglgsurg (tglpérjturg, prgssidh, gte.) du mg edlptjbg (hdlarg mgeye`g, qujhtité mg piîegs prdmuitgs, gte.).
:.5. @gs jffiengurs j`pnjhulériqugs ;
E'gst uh edhstitujht mg mij`dbug prdbrjllé pgrlgttjht m’jffiengr mgs lgssjbgs e`jirs edhegrhjht`'gxp`ditjtidh, `g mépjhhjbg du `g réb`jbg mu systîlg jutdljtisé.
Fib =. Gxglp`g mg vdyjht
Fib. 7 Gxglp`g m'jffiengur hulériqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 149/216
E n j p itrg : I h tgrfj e g gh s d rt ig :=9
:.=. @gs tgrlihjux m'gxp`ditjtidh ;
@gs tgrlihjux m'gxp`ditjtidh sdht mgs edhstitujhts mg mij`dbug prdbrjllés pgrlgttjht ã`'dpérjtgur ;
M'ëtrg ihfdrlé e`jirglght sur `'étjt mu systîlg jutdljtisé ? M'ihtgrvghir fjei`glght gt rjpimglght sur `gs pjrjlîtrgs mg fdhetidhhglght mu systîlg
jutdljtisé.
Egs tgrlihjux pguvght ëtrg prdbrjllés ã `'jimg m'uh tgrlihj` mg prdbrjlljtidh du m'uh lierd-drmihjtgur, gt pguvght émitgr `gs évéhglghts gt `gs lgssjbgs bráeg ã mgs ilpriljhtgs.
Dh mistihbug mgux typgs mg tgrlihjux m'gxp`ditjtidh ;
@gs tgrlihjux m'gxp`ditjtidh ã jffiengurs ? @gs tgrlihjux m'gxp`ditjtidh ã éerjh pgrlgttjht `'jffienjbg silu`tjhé m'uh hdlarg p`us
ilpdrtjht mg mdhhégs gh p`us mgs rgprésghtjtidhs brjpniqugs edhegrhjht `g systîlgjutdljtisé.
1. IUD@J]IDH BJ@VJHIZWG ;
1.:. Sriheipg gt rý`g ;
@'uhité mg trjitglght trjvji``g typiquglght jvge uhg tghsidh mg 7V ME, héegssjirg pdur j`ilghtgrpriheipj`glght `gs eireuits ihtébrés `dbiqugs. J`drs qu'uh jetidhhgur tg` uh ldtgur tripnjsé j agsdihm'uhg fdrtg tghsidh (113V JE, pjr gxglp`g). Sdur prdtébgr `'uhité mg trjitglght edhtrg uhg évghtug``g`ijisdh mirgetg jvge `j fdrtg mg tghsidh, i` fjut uhg isd`jtidh é`getriqug du bj`vjhiqug. @g priheipg gstrésulé pjr `g senélj fdhetidhhg` suivjht ;
1.1. Gxglp`g mg senélj ;
1.1.:- Sriheipg ;
@g senélj `g p`us e`jssiqug mjhs eg mdljihg gst ã ajsg mg rg`jis é`getrdljbhétiqug, eg qui mdhhg`g senélj mg ajsg suivjht ? uh tg` ldhtjbg, dh `g trduvg mékã ihtébré mjhs uh JSI ;
Whité mgtrjitglght
etidhhgurmg puissjheg
Isd`jtidhbj`vjhiqug
]grlihj` m'gxp`ditjtidh ã jffiengur ]grlihj` m'gxp`ditjtidh ã éerjh
Fib. 6 Gxglp`gs mg tgrlihjux m'gxp`ditjtidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 150/216
Fdhetidh Edlluhiqugr:73
Zujhm `'uhité mg trjitglght edlluhiqug `'drmrg m'jetidh (7 V), j`drs ;
@g trjhsistdr Z, trjvji` jht gh edllutjtidh sg sjturg ? @g rg`jis OJ gst gxeité jvge `j tghsidh Vee, eg
qui fgrlg sdh edhtjet ? eg edhtjet isd`éé`getriquglght pjr rjppdrt ã `j edlljhmgpgut ëtrg uti`isé pdur étja`ir `g edurjht mjhsuh drbjhg mg puissjheg (ldtgur, `jlpg,résistjheg enjuffjhtg, gte.) ?
@j midmg M h'j jueuh rý`g mjhs egt étjt ? g``ggst a`dquég.
Zujhm `'uhité mg trjitglght edlluhiqug `'drmrg mgedlljhmg m'jrrët (3 V), j`drs ;
@g trjhsistdr Z sg a`dqug ? @g rg`jis OJ gst mésgxeité, eg qui duvrg sdh edhtjet ? `j enjrbg gst j`drs
mésj`ilghtég. mjhs egt étjt, `j midmg M kdug `g rý`g mg rdug `iarg pdur prdtébgr `g trjhsistdr Z
edhtrg `j surtghsidh qui jppjrjèt jux adrhgs mg `j adaihg mu rg`jis OJ, pjr mV/mt.
1.1.1- Gxgreieg m'jppi`ejtidh; Edlljhmg m'uh edhtjetgur
@'étjbg mékã étumié gst béhérj`glght ihtébré mjhs uh JSI, du ã ihtébrgr mjhs uhg ejrtg mg `dbiqugeáa`ég du uhg ejrtg ã lierdprdegssgur (·S). Sdur edlljhmgr uhg enjrbg mg puissjheg rg`jtivglght p`usbrjhmg qug eg``g pduvjht ëtrg jmlissia`g pjr `g rg`jis (uh ldtgur tripnjsé), dh uti`isg uh edhtjetgur OL ;
@g ldtgur gst luhi mg sdh eireuit mg puissjheg (Ugetidhhgur Z, edhtjetgur OL, rg`jistngrliqug F) ?
Ui OJ gst gxeité, OL `'gst mg lëlg, `g ldtgur tdurhg ? Ui OJ gst mgsgxeité, OL `'gst mg lëlg, `g ldtgur s'jrrëtg ?
Q
M
Z
OJ
ee
OJ
Whité mgtrjitglght
@:@1@5
H
M
Z
OJ
ee
OJ
Whité mgtrjitglght
Q
dtgur(LJU)
OL
Z
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 151/216
E n j p itrg 1 @ ij is d h p j rj ` `î`g gt ` ij is d h s érig :7:
ENJSI]QG 1
@IJIUDH SJQJ@@G@G G] @IJIUDH UGQIG
IH]QDMWE]IDH ;
J `'ihtérigur, `'uhité mg trjitglght m'uh systîlg jutdljtisé (JSI, gte.) edlluhiqug `gs ihfdrljtidhshjturg``glght gh pjrj``î`g sdus uh fdrljt mg > aits du p`us. Ljis, pdur edlluhiqugr jvge `g li`igu
gxtérigur, `'uhité mg trjitglght edlluhiqug gh béhérj` gh sérig, eg qui rémuit `g eáa`jbg.
:. @IJIUDH SJQJ@@G@G ;
Gxglp`g ; Ilpriljhtg pjrj``î`g
Wh tgxtg gst uh ghsgla`g mg ejrjetîrgs ?enjqug ejrjetîrg gst edmé pjr uh hdlarg mg> aits (edmg JUEII). Jvge uhg ilpriljhtgpjrj``î`g, `g SE ghvdig `g tgxtg ejrjetîrgpjr ejrjetîrg, ljis gh pjrj``î`g, e'gst ã mirg
> aits / >aits ?1. @IJIUDH UGQIG ; SQIHEISG
1.:- Ihtrdmuetidh
@drsqug `j mistjheg mgvight brjhmg, `j`ijisdh pjrj` î`g mgvight tgenhiquglghtmiffiei`g ã réj`isgr ã ejusg mg `j `dhbugurmu eáa`jbg gt mgs pjrjsitgs mgtrjhslissidh ? dh uti`isg j`drs `j `ijisdhsérig. Sjr gxglp`g, uh JSI gstbéhérj`glght, prdbrjllé jvge uh SE ?
`g ldmg mg edlluhiejtidh mjhs egttgsitujtidh gst `g ldmg sérig.
Mjhs uhg `ijisdh sérig, dh mistihbug p`usigurs prdeémés gt tgenhiqugs mg trjhslissidh ? mjhs eg quisuit dh s'ihtérgssg ã `j `ijisdh sérig jsyhenrdhg, gh pjrtieu`igr jvge `gs hdrlgs QU 151 gt QU =>7.
1.1. Sriheipg mg `j `ijisdh sérig jsyhenrdhg ;
1.1.:- Fdrljt ;
@j `ijisdh sérig jsyhenrdhg gst drightég pdur uhg trjhslissidh pjr ejrjetîrgs ? egs mgrhigrs sdhtghvdyés ihmivimug``glght gt `'ihtgrvj``g sépjrjht 1 detgts gst qug`edhqug. Eg ldmg jsyhenrdhguti`isg uh fdrljt dù enjqug ejrjetîrg ;
J uhg `dhbugur mg 7 ã > aits Gst ghejmré pjr mgs aits mé ilitgurs ;
: ait U]JQ] ju méaut mg enjqug ejrjetîrg. : ã 1 aits U]DS ã `j fih mg enjqug ejrjetîrg.
Sgut ëtrg prdtébé edhtrg `gs pjrjsitgs mg trjhslissidh , pjr uh ait mg pjrité dptidhhg`(suivjht `j edhfiburjtidh mu systîlg) mgstihé ã `j métgetidh m'grrgurs ? i` gst béhéré ã`'élissidh gt tgsté ã `j réegptidh. I` gxistg mgux typgs mg pjrité ;
Sjrité pjirg ; `j pjrité gst mitg pjirg si `g hdlarg mg aits (mdhhég + ait pjrité) juhivgju `dbiqug : gst pjirg.
Sjrité ilpjirg ; `j pjrité gst mitg ilpjirg pdur uh hdlarg ilpjirg mg aits ã :.
3::3::33
Whité mgtrjitglght
3::3::33
Séripnériqugsérig
@gs > aits sdht edlluhiquégs gh sérig uh pjruh sur uh sgu` fi`
3::3::33
Whité mgtrjitglght
::3::33
Séripnériqugpjrj``î`g
@gs > aits sdht trjhslis gh pjrj``î`g sur > fi`s
Srdbrjlljtidh m'JSIjvge SE
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 152/216
Fdhetidh Edlluhiqugr:71
rjlg mgMdhhégs
U]JQ] Ejrjetîrg :
2 aits
Sjrité
Utdp Ejrjetîrg 1
2 aits
: : : : : : :3
Ndr`dbgHdh trjhslisg
@'ghsgla`g Ait Utjrt, Aits mdhhégs, Ait pjrité, Aits Utdp gst jppg`é "trjlg" (frjlg). Vdiei uhgxglp`g mg trjlg sérig jsyhenrdhg jvge uhg pjrité pjirg ? g``g rgprésghtg `j trjhslissidh mg `j`gttrg "O" mdht `g edmg JUEIIgst (27):3 < (:33:3::) ; dh rgljrqug qug `g ait @UA gst trjhslis `gprgligr ;
1.1.1- Fdhetidhhglght ;
@g fdhetidhhglght gst mdhe edllg suit ;
Ju rgpds, `j `ibhg mg trjhslissidh sg trduvg mjhs `'étjt `dbiqug : ? Ju méaut mg `j trjhslissidh m'uh ejrjetîrg, dh edllgheg pjr `g ait mg Utjrt, qui
murg uhg péridmg m'ndr`dbg ? Dh ghenjèhg pjr `gs aits mu ejrjetîrg (suivjht `j edhfiburjtidh mu systîlg), ghedllgheght pjr `g @UA ?
Dh tgrlihg pjr `g ait mg stdp. J `j réegptidh mg enjqug ejrjetîrg, `'ihitij`isjtidh j `igu pjr `j trjhsitidh (njut-ajs)
mu ait U]JQ] qui jssurg `j syhenrdhisjtidh mgs mgux ndr`dbgs (élgttgur gtrgegptgur) . Més `j réegptidh mu ait Utdp, i` h y j p`us mg syhenrdhisjtidh.
5. HDQLG QU151 ;
5.:- @ijisdh pdssia`g ;
@j hdrlg QU151 méfihig pjr `'GIJ (G`getriej` Ihmustry Jssdeijtidh), edrrgspdhm ã `j hdrlg IUD 1::3.
G``g pgrlgt uhg `ijisdh "pdiht ã pdiht". I` hg pgut y jvdir qug 1 é`élghts edlluhiejhts.
5.1- Ejrjetéristiqugs ;
5.1.:. Méfihitidh mgs sibhjux gt edhhgetiqug ;
@j `ijisdh QU151 gst uhg ihtgrfjeg mg tghsidh pdur `j trjhslissidh sérigjussi aigh syhenrdhg qu'jsyhenrdhg, uti iség pdur `gs `ijisdhs pdiht ãpdiht. G``g gst méfihig pdur uh edhhgetgur UWA-M17 du UWA-M9. G``gedlpdrtg p`usigurs sibhjux qu'dh pgut rjssgla`gr gh mgux brdupgs mgfdhetidhs ;
Uibhjux mg edlluhiejtidh priheipjux ; ]x gt Mx.
Uibhjux mg mij`dbug "dptidhhg`s" ; Q]U, M]Q, gte.
5.1.1. @dhbugur mg `ibhg gt vitgssg ;
@j hdrlg QU151 gst jussi ejrjetériség pjr ;
@j `dhbugur ljxilj`g mu eáa`g qui gst m’ghvirdh :7 lîtrgs. @g méait ljxilj` qui gst ã présght mg 13Oaits/s. @j hdrlg prévdit jihsi mgs méaits
(aits/s) mg 27, :73, 533, 633, :133, 1=33, =>33, 9633 gt :9133.
: :517:=
: 7
UWA M17
UWA M9
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 153/216
E n j p itrg 1 @ ij is d h p j rj ` `î`g gt ` ij is d h s érig :75
5.1.5. @gs hivgjux mg tghsidh ;
Sdur `j résistjheg ju aruit, `gshivgjux mg tghsidh mg `j QU151 sdhtp`us brjhms qug egux mg `j]]@/ELDU. @'équivj`gheg jvge `gshivgjux `dbiqugs sdht méerits pjr `gtja`gju suivjht ;
H. `dbiqug Hivgju é`getriqug'3' `dbiqug':' `dbiqug
+:1V (mg +7V ã +:7V)-:1V (mg -7V ã -:7V)
@gs eireuits `dbiqugs ã `'dribihg mg`j trjhslissidh sdht edlpjtia`gs]]@/ELDU, i` fjut j`drs mgs eireuitsm'jmjptjtidh ã `j hdrlg QU151 ;
=. HDQLG QU=>7 ;
=.:. @ijisdh pdssia`g ;
@j hdrlg QU =>7 gst méfihig pjr `'GIJ edrrgspdhmjht ã `j hdrlgIUD 1795. G``g pgrlgt uhg `ijisdh "lu`tipdiht", e'gst ã mirg, ghtrgp`usigurs G`élghts Edlluhiejhts (GE:, GE1,…, GEh). Mjhs eg ejs,i` fjut qu'i` h’y jig qu’uh sgu` é`élght (:/h) qui élgt mjhs `g Aus ?`g rgstg mgs é`élghts rgâdit (i` gst ã `'éedutg). Mjhs egttg `ijisdhlu`tipdiht, dh mésibhg `j `ibhg mg trjhslissidh mg "Aus", ejr e'gstedllg uhg rdutg mg aus qui mgssgrt p`usigurs stjtidhs. I` gstévimght qug pdur qu'uhg edlluhiejtidh sdit pdssia`g, i` fjut qugenjqug GE mispdsg m'uhg ihtgrfjeg pdur `g aus, p`us préeisélght `jpdssiai`ité mg sg lgttrg gh njutg ilpémjheg ? jihsi, dh évimg `gs
edhf`its mg Aus, ejs dù 1 GE élgttght sur `g Aus.=.1- Ejrjetéristiqugs ;
=.1.:- Méfihitidh mgs sibhjux gt edhhgetiqug ;
@j hdrlg QU=>7 gst surtdut uti`iség mjhs `gs résgjux`dejux ihmustrig`s jussi aigh pdiht ã pdiht quglu`tipdihts. G``g uti isg uh suppdrt mg trjhslissidhmifférghtig` ; `g sibhj` gst trjhsfdrlé gh mgux sibhjuxedlp`élghtjirgs (J gt A), eg qui jssurg uhgrésistjheg jux pjrjsitgs ihmustrig``gs gt jublghtg `j`dhbugur ljxilj`g mg `j `ibhg ? `j hdrlg hg préeisgpjs mg edhhgetgur spéeifiqug. Qt ; Qésistjheg mgtgrlihjisdh mg eáa`g. G``g adue`g `j `ibhg sur sdhilpémjheg ejrjetéristiqug gt lihilisg `g aruit pduruhg lgi``gurg trjhslissidh.
=.1.1. @dhbugur mg `ibhg gt vitgssg ;
@j hdrlg QU=>7 gst jussi ejrjetériség pjr ; @j `dhbugur ljxilj`g mu eáa`g qui gst mg :333 l. @g méait ljxilj` qui gst ã présght mg :33 Oaits/s. @j hdrlg prévdit jihsi mgs méaits (aits/s)
mg 27, :73, 533, 633, :133, gte.
GE: GE1 GEh
@ijisdh lu`tipdiht (QU =>7)
Aus
t
Glgttgur éegptgur@ibhg
A A
JQt
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 154/216
Fdhetidh Edlluhiqugr:7=
=.1.5. Hivgjux mg tghsidhs ;
@'équivj`gheg jvge `gs hivgjux `dbiqugs sdht méerits pjr `gbrjpniqug ei-edhtrg. @gs eireuits `dbiqugs ã `'dribihg mg `jtrjhslissidh sdht edlpjtia`gs ]]@/ELDU, i` fjut j`drs mgseireuits m'jmjptjtidh ã `j hdrlg QU=>7, pdur edhvgrtir uhgtghsidh aipd`jirg gh uhg tghsidh mifférghtig``g. Sjrli `gseireuits `gs p`us uti`isés ã egttg fih, dh trduvg `' JM=>7 gtUH27:26 ;
=.5. Hdtidh mg prdtded`g ;
@j fiburg ei-edhtrg ldhtrg uhg jrenitgeturg typiqug mjhs uh ghvirdhhglghtihmustrig`, jvge `j hdrlg QU=>7. @gs h JSI mg edlljhmg gt `g SE mgsupgrvisidh sdht rg`iés mdhe gh résgju ? i`s pguvght mdhe éenjhbgr mgsihfdrljtidhs. Eg`j j pdur jvjhtjbg ;
Whg prdbrjlljtidh strueturég ? pjr gxglp`g, pdur uh systîlgjutdljtisé ã p`usigurs pdstgs, dh résgrvg ã enjqug pdstg uh JSI ?
Wh bjih gh eáa`jbg mjhs `'jpp iejtidh ? Whg fjei`ité mg ljihtghjheg.
I` vj sjhs mirg qug `g Aus gst pjrtjbé gt mdit mdhe edhhjètrg uh "jraitrjbg" ? gh gffgt, m'jprîs `jstrueturg pnysiqug mu résgju (hdrlg QU=>7), i` hg pgut y jvdir q'uh sgu` é`élght qui élgt sur `g aus, `grgstg éedutg ? m'dù `j héegssité mg s'jeedrmgr sur mgs rîb`gs mg edlluhiejtidh, qu'dh jppg` gprdtded`g. Wh prdtded`g mdit mdhe résdumrg `gs prda`îlgs `iés jux qugstidhs suivjhtgs ;
Zug` gst `g fdrljt mg `j trjlg, gte. 4 J qui s'jmrgssg `j trjlg sur `g aus 4
J titrg m'gxglp`g, dh mdhhg `g priheipg m'uh prdtded`g `jrbglght miffusé mjhs eg mdljihg ? i` s'jbitmg "LdmAus" mg LDMIEDH. E'gst uhg strueturg "Ljètrg/Gse`jvg" (Ljstgr/U`jvg). Mjhs eg prdtded`g , i` yj uh sgu` ljètrg (gxglp`g `g SE) gt h gse`jvgs (gxglp`g `gs JSI). Mjhs `g ejs mg `j fiburg ei-mgssdus ;
@g SE gst `g ljètrg ? `gs h JSI sdht `gs gse`jvgs ? Enjeuh mgs JSI j uhg jmrgssg ?
@g SE ghvdig uhg mgljhmg ã uh JSI gt jttghm uhg répdhsg ? @'JSI ihtgrrdbé répdhm ã `j mgljhmg mu SE ? Enjqug mgljhmg mu ljètrg du répdhsg m'gse`jvg gst uh ghsgla`g m'detgts (trjlg) qui j `g
fdrljt ei-edhtrg ; Jmrgssg ; : detgt rgprésghtjht `'jmrgssg mg `'gse`jvg ? H detgts ; Egs H detgts rgprésghtght `'dakgt mg `j
mgljhmg mu ljètrg du mg `j répdhsg m'uhgse`jvg ?
EQE:6 ; 1 detgts mg métgetidh m'grrgur, ej`eu`é suivjht uh j`bdritnlg préeis, m'jprîs `gsdetgts (Jmrgssg + H Detgts).
+6V
+3.5V
-3.5V
-6V
Hivgju `dbiqug '3'
Hivgju `dbiqug ':'
[dhg mg trjhsitidh
Hivgjux `dbiqugs
Jmrgssg H Detgts EQE:6
]rjlg
A u s m g e d l l u h i e j t i d h
SI :
SE
SI 1
SI h
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 155/216
E n j p itrg 1 @ ij is d h p j rj ` `î`g gt ` ij is d h s érig :77
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
Sdur uhg edhfiburjtidh jvge 2 aits mg mdhhégs, pjs mg pjrité gt uh ait mg stdp ;:.:- Mdhhgr `j trjlg pdur `j trjhslissidh mg `j `gttrg "J", gh ihmiqujht `j sibhifiejtidh mgs mifférghts aits.:.1- Ej`eu`gr `g rghmglght mg eg ldmg trjhslissidh, gh ej`eu`jht `g rjppdrt ; (Aits mg mdhhégs)/(Aits mg `j trjlg).
EDQQIBG ;
:.:- @g edmg JUEEI mg J gst (67):3 < (:33333:)1 ".
:.1- Dh j 2 aits mg mdhhégs ã trjhslgttrg, ljis dh gh trjhslgt :3 Qghmglght <2/:3<23%.
G ^ G Q E I E G U H D H Q G U D @ W U
@g senélj ei-mgssdus rgprésghtg uh edhvgrtissgur ]]@/QU151 gt uh edhvgrtissgur QU151/]]@. @jedlluhiejtidh ghtrg uh systîlg ã ·S gt uh SE sg fjit ã `'jimg m'uhg `ijisdh sérig jsyhenrdhg QU 151 gh uti`isjht ;
Mu eýté systîlg ã ·S, `'ihtgrfjeg sérig gst edlpjtia`gs ]]@ ? Mu eýté SE, `g pdrt sérig EDL: du EDL1 uti`isg `j hdrlg QU 151 ejrjetériség pjr ;
Whg tghsidh +:1 V pdur `g hivgju ajs ? Whg tghsidh -:1 V pdur `g hivgju njut.
@gs sibhjux Q]U gt M]Q hdh uti`isés, j`drs i`s sdht ljihtghus ã ―:1V gt +:1V pdur sgrvir m'j`ilghtjtidh.:- @j edhvgrsidh QU151/]]@ sg fjit pjr `g ldhtjbg jutdur mu trjhsistdr Z.
:.:- Sréeisgr `gs vj`gurs mg `j tghsidh mg `j `ibhg QxM eýté ·S edrrgspdhmjhtgs rgspgetivglght ju hivgju njutgt ju hivgju ajs mg ]xM eýté SE.
:.1- Zug` gst `g rý`g mg `j midmg M: 4
1- @j edhvgrsidh ]]@/QU151 sg fjit pjr `g ldhtjbg jutdur mg `'jlp`ifiejtgur dpérjtidhhg` Jdp.
1.:- Sréeisgr `gs vj`gurs mg `j tghsidh mg `j `ibhg QxM eýté SE edrrgspdhmjhtgs rgspgetivglght ju hivgju njut gtju hivgju ajs mg ]xM eýté ·S.
1.1- Zug` gst `g rý`g mgs midmgs M1 gt M5 4
5- @'j``urg mg `j `ibhg ]xM eýté ·S, `drs mg `jtrjhslissidh m'uh ejrjetîrg mg > ait (M3 ãM2), gst mdhhég pjr `g enrdhdbrjllgsuivjht ;
5.:- J enjqug péridmg m'ndr`dbg, edrrgspdhm uh ait. Mdhhgr `g hdl mg enjqug ait.
5.1- ]rjegr `'j``urg mg `j `ibhg QxM eýté SE edrrgspdhmjht.
: 6QxM Q]U
xM
]Q
BHMystîlg ã
Lierdprdegssgur(·S)
M:
Jdp
Q
Q
Qa
Qe
7V
M5
1
@L2>3
E:E1
7V
7V @g pdrt sérig
Z
QxM
]xM
Utjrt Ait 3 Ait : Ait 1 Ait 5 Ait = Ait 7 Ait 6 Utdp
E`o
xM
Ejrjetîrg trjhslis
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 156/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:76
WHI]É ]] r j h s l g t t r g
E D L S G ] G H E G U J ] ] G H M W G U
Qgprésghtgr brjpniquglght uh systîlg gt senéljtisgr sdh fdhetidhhglghtgh gxp`ditjht `gs ldmg`gurs vd`uliqugs.
Jhj`ysgr `gs sd`utidhs edhstruetivgs ljtérij`isjht `j fdhetidh `ijisdh. Jhj`ysgr `gs sd`utidhs edhstruetivgs ljtérij`isjht `j fdhetidh buimjbg.
S Q G U G H ] J ] I D H
@g lduvglght mg rdtjtidh rgeugi``i pjr `'jrarg mg sdrtig m'uh ldtgur é`getriqug, jihsiqug `g lduvglght mg trjhs`jtidh qug pgrlgt `j tibg mg sdrtig m'uh vérih phguljtiqug h'gstpjs tdukdurs aigh jmjpté pdur jbir mirgetglght sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg m'uh systîlgjutdljtisé.
Sdur jbir edrrgetglght, i` fjut j`drs trjhslgttrg egs lduvglghts gh `gs jmjptjht ghenjhbgjht `j vitgssg du `g sghs du `j hjturg mg lduvglght, gte.
Hdrlj`glght "]rjhslgttrg" gst uhg fdhetidh mg `j enjèhg m'éhgrbig. Ljis, vu sdhilpdrtjheg, uhg uhité jppg`ég "Whité ]" `ui gst résgrvég. Uj pdsitidh mjhs uhg enjèhgm'éhgr ig rg résghtég mjhs `j fi urg suivjhtg ;
rjhmgurs pnysiqugs ãlgsurgr
h i t é ]hgrbigsm’ghtrég
JEZWGQIQ QJI]GQ DLLWHIZWGQ
JBIQ
Enjèhg m’ihfdrljtidh
hfdrljtidhsmgstihégs ã m’jutrgs
systîlgs gt jux ihtgrfjegs N/L
Drmrgs
hfdrljtidhsissugs m’jutrgs
systîlgs gtm’Ihtgrfjegs N/L
J@ILGH]GQ MIU]QIAWGQ DHVGQ]IQ QJHULG]]QG
jtiîrg m' ŕuvrggh ghtrég
jtiîrg m' ŕuvrg ghsdrtig
njèhg m’éhgrbig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 157/216
E n j p itrg : B éh érj ` ité s u r `g m gs s ih ih m u s tr ig` :72
ENJSI]QG :
BGHQJ@I]GU UWQ @G MGUUIH ]GENHIZWG
IH]QDMWE]IDH ;
@g mgssih tgenhiqug, ljhug` du jssisté pjr drmihjtgur, gst `'duti` brjpniqug `g p`us uti`isé pjr `gstgenhieighs gt `gs ihbéhigurs pdur pjssgr mg `'imég ã `j réj`isjtidh m'uh dakgt du prdmuit. E'gst uh `jhbjbgmg edlluhiejtidh uhivgrsg` mdht `gs rîb`gs préeisgs sdht hdrlj`iségs ihtgrhjtidhj`glght.
:. SQIHEISJW^ ]YSGU MG MGUUIHU IHMWU]QIG@U ;
:.:- Mgssih m'ghsgla`g ;
I` ihmiqug edllght `gs piîegs sdht jssgla`égs gt mispdségs `gs uhgs pjr rjppdrt jux jutrgs, gtrgprésghtg `g léejhislg mjhs sdh ghsgla`g.
:.1- Mgssih mg méfihitidh ;
I` rgprésghtg uhg piîeg gt `j méfihitedlp`îtglght (fdrlgs, milghsidhs). I`edlpdrtg tdutgs `gs ihmiejtidhs héegssjirgs gtuti`gs pdur `j fjariejtidh mg `j piîeg.
1. FDQLJ]U ;
Wh mgssih tgenhiqug pgut ëtrg rgprésghté sur mgs fgui``gs mg milghsidhs hdrlj`iségs jppg`égs ;fdrljts. @j sérig J (J3, J:, J1, J5, J=) hdrlj`iség gst uhivgrsg``glght uti`iség. @g fdrljt J3 (:>9 x >=:)
gst `g fdrljt mg ajsg ? Wh fdrljt mirgetglght ihférigur s’datight gh mivisjht `j `dhbugur pjr 1.
J= J5 J1
:3
1 9 2
1 9 2
=13
= 1 3
79=
:2.77
Þ 9
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 158/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:7>
5. G@GLGH]U SGQLJHGH]U ;
@g ejmrg ; I mé`ilitg `j surfjeg mg trjvji` sur `g fdrljt.I` sg situg ã :3 ll mu adrm mg `j fgui``g pdur `gsfdrljts edurjhts (J=, J5, J1) gt ã 13 ll pdur `gsjutrgs fdrljts.
@g rgpîrg m’drightjtidh ; I` pgrlgt m’drightgr `g mgssih.I` mdit tdukdurs ëtrg miribé vgrs sdi.
=. @'GENG@@G ;
@drsqug `gs dakgts sdht brjhms (illgua`gs, jutdldai`gs, gte.) du pgtitgs (ldhtrgs, eireuité`getrdhiqug, gte.), i` gst héegssjirg mg fjirg mgs rémuetidhs du mgs jbrjhmissglghts pdur rgprésghtgr egsdakgts. @’éeng``g m’uh mgssih gst mdhe `g rjppdrt ghtrg `gs milghsidhs mgssihégs gt `gs milghsidhs rég``gsmg `’dakgt.
7. @G EJQ]DWENG ;
@g ejrtdueng gst uh tja`gju situé ju ajs mu fdrljt gt edlpdrtjht `gs ihfdrljtidhs suivjhtgs ; `g titrgmu mgssih, `’éeng``g mu mgssih, `’imghtité mu mgssihjtgur (hdl, préhdl, e`jssg), `j mjtg, `g fdrljt, `g hdlmg `’étja`issglght, `g sylad`g mg mispdsitidh mgs vugs. Gxglp`g mg ejrtdueng
éeng``g Hdl mgssihjtgurUylad`g
]itrg mu mgssihmjtg
Fdrljt Hdl mg 'étja`issglght e`jssg
@g sylad`g mg mispdsitidh mgs vugs ldhtrg `j mispdsitidh mgs vugs pjr rjppdrt ju mgssihjtgur
Uylad`g gurdpégh Uylad`g jlériejih
Eg qu’dh dasgrvg ã bjueng, dh `grgprésghtg ã mrditg ?
Eg qu’dh dasgrvg gh mgssdus, dh `grgprésghtg gh mgssus.
Eg qu’dh dasgrvg ã bjueng, Dh `g rgprésghtg ã bjueng ? Eg qu’dh dasgrvg gh mgssdus, dh `g
rgprésghtg gh mgssdus.
Uurfjeg mg trjvji`
jmrg
Adrm mu fdrljt
:3 ll
Qgpîrg m'drightjtidh
Milghsidhs mgssihégs
Milghsidhs rég``gsGeng``g <
Geng``g :;1eng``g :;:eng``g 1;:
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 159/216
E n j p itrg : B éh érj ` ité s u r `g m gs s ih ih m u s tr ig` :79
6. HDLGHE@J]WQG ;
E’gst `j `istg edlp`îtg mgs piîegs qui edhstitught uh ghsgla`g mgssihé. G``g gst `iég ju mgssih pjr `gsrgpîrgs mgs piîegs (:, 1, 5,gte.). @j hdlghe jturg gst edlpdség mg 7 ed`dhhgs ;
QGS HAQ MGUIBHJ]IDH LJ]IGQG DAUGQVJ]IDH
@g rgpîrg mg enjqug piîeg (QGS.) ? @g hdlarg mg enjqug piîeg (HAQ.) ? @g hdl mgs piîegs (MGUIBHJ]IDH) ? @j ljtiîrg mg enjqug piîeg (LJ]IGQG) ? Whg dasgrvjtidh si héegssjirg (DAU.).
2. GEQI]WQG ;
Uur uh mgssih tgenhiqug, dh uti`isg uhg éeriturg hdrlj`iség. Mjhs uhg éeriturg `gs ejrjetîrgs mdivghtjvdir `j lëlg njutgur gt `g lëlg gspjeg ghtrg gux. Dh trduvg 1 typgs m'éeriturg ; mrditg gt pghenég(ihe ihég). Sjr gxglp`g ;
Geriturg mrditg; Qdhmg``g.Geriturg pghenég; Qdhmg``g.
Qgljrqug ; Gh mgssih ljhug`, `gs éeriturgs sdht réj`iségs ã `’jimg m’uh trjeg `gttrg ;
>. @GU ]QJI]U ;
S`usigurs typgs mg trjits sdht glp`dyés gh mgssih tgenhiqug. Wh trjit gst ejrjetérisé pjr ;
sj hjturg ; edhtihu du ihtgrrdlpu du lixtg ? sdh épjissgur ; fdrt du fih.
]ja`gju mgs mifférghts typgs mg trjit ;
]ypg Mésibhjtidh Jpp`iejtidh du usjbg
Edhtihu fdrt Jrëtgs gt edhtdurs vus Ejmrg gt ejrtdueng
Ihtgrrdlpu fih Jrëtgs gt edhtdurs ejenés
Lixtg fih Jxgs S`jh mg sylétrig du mg edupg G`élght prilitif
Edhtihu fih @ibhg m'jttjeng mg rgpîrgs du mg eýtgs,
njenurgs ,fi`gtjbgsEdhtihu fih dhmu`g
du gh zibzjb @ilitgs mg vugs du mg edupgs pjrtig` gs
Lixtg fih ã mguxtirgts
Edhtdurs mg piîegs vdisihgs Métji` jvjht p`jh mg edupg Mgli rjajttglght Sdsitidhs mgs piîegs ldai`gs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 160/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:63
ENJSI]QG 1
] QJEGU BGDLG]QIZWGU - IH]GQUGE]IDHU
Wh dakgt gst uh ghsgla`g mg pdihts, mrditgs, surfjegs gt vd`ulgs. Sdurmgssihgr uh dakgt, i` fjut mdhe `igr egs é`élghts ghtrg gux gt uti`isgr `j
bédlîtrig mgseriptivg pdur s’jpprdengr mg `’iljbg rég``g mg `’dakgt.
:. ]QJEGU BGDGLG]QIZWGU ;
:.:. Edhstruetidh m'uh jhb`g mrdit ;
:. ]rjegr uh sgblght _LH\ Fib 1 ?1. S`jegr `j pdihtg mu edlpjs sur `g pdiht H gt trjegr uh jre mg
egre`g E (H, Q) ?5. S`jegr `j pdihtg mu edlpjs sur `g pdiht L gt trjegr uh jre mg
egre`g E' (L, Q) qui edupg E gh O gt gh @ ?=. Qg`igr `gs ihtgrsgetidhs O gt @ mgs mgux egre`gs E gt E’.
:.1. ]jhbghtgs ;
@j tjhbghtg gh uh pdiht L mu egre`g gst `j pgrpghmieu`jirg ju rjydhQ gh eg pdiht.
:.5. Qjeedrmglghts ghtrg mgux eiredhférghegs ;
Udit `gs egre`gs E: (D:, Q:), E1 (D1, Q1) gt Q `g rjydh mgrjeedrmglght.
:. ]rjegr `g egre`g (D:, Q+Q:) ?1. ]rjegr `g egre`g (D1, Q+Q1) ?5. @'ihtgrsgetidh mgs mgux egre`gs mdhhg O gt @ ?=. ]rjegr `gs jres mg rjeedrmglght (O, Q) gt (@, Q).
:.=. Sd`ybdhgs rébu`igrs ;
Wh pd`ybdhg rébu`igr gst uh pd`ybdhg jyjht `gs eýtés gt `gs jhb`gs ébjux.
Gxglp`g ; Edhstruetidh m'uh ngxjbdhg ;
@j edhstruetidh m'uh ngxjbdhg sg fjit silp`glght ã `'jimg mgtrdis egre`gs mg lëlg rjydh Q < eýté mu ngxjbdhg.
:. ]rjegr uh egre`g E: mg eghtrg D gt mg rjydh Q ?
1. ]rjegr uh mijlîtrgs qug`edhqug, `’ihtgrsgetidh jvge `gegre`g E: gst M gt M’ ?
5. ]rjegr uh mgli egre`g E1 mg mijlîtrg 1Q gt mg eghtrgM, `’ihtgrsgetidh jvge `g egre`g E: gst M1 gt M5 ?
=. ]rjegr uh mgli egre`g E5 mg mijlîtrg 1Q gt mg eghtrgM’, `’ihtgrsgetidh jvge `g egre`g E: gst M: gt M= ?
7. M’, M:, M1, M5, M=, M mdit fdrlgr uh ngxjbdhg rébu`igr.
Q
1
Q1
:
Q:
D1 D:
@
O
Q
H@
O
M:M1
M
M5 =
M’
D
E:
E15
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 161/216
E n j p itrg 1 ] rj e és béd l étriq u gs - I h tgrs ge t id hs :6:
1. IHGQUGE]IDHU ;
1.:. Ihtgrsgetidh ey`ihmrg/p`jh ;
:. Métgrlihgr `gs pdihts gxtrëlgs (:-1-5-=)1. Uur `j vug mg bjueng, endisir uh pdiht l?5. Qjppg`gr `g pdiht l sur `g p`jh, sur `j vug mg
fjeg.=. Qjppg`gr `g pdiht l mg `j vug mg fjeg gt mg `j vug
mg bjueng, sur `j vug mg mgssus.
1.1. Ihtgrsgetidh eýhg /p`jh ; (p`jh qug`edhqug // ã `'jxg mu eýhg) ;
:. @’ihtgrsgetidh gst uhg g` ipsg, dh uti isg `jlétndmg mg = pdiht pdur `j mgssihgr ?
1. Uur `j vug mg fjeg, métgrlihgr `gs gxtrëlgs (:, 1,5, =) ?
5. Qjppg`gr egs pdihts sur `j vug mg mgssus Fib 9(a)?
=. Qjppg`gr egs pdihts, sur `j vug mg bjueng ?
7. Uur `j vug mg mgssus, rjppg`gr egs pdihts mg `jvug mg bjueng pjr `j `ibhg ã =7³?6. `’g` ipsg gst datghug sur `j vug mg bjueng gt mg
mgssus.
1.5. Ihtgrsgetidh ey`ihmrg/ey`ihmrg ; (jxgs pgrpghmieu`jirgs) ;
1.5.:-Lëlgs mijlîtrgs ;
@gs ey`ihmrgs a`gu gt drjhbg dht `g lëlg mijlîtrg. ]rjegr `gs mijbdhj`gs du `gs lditiés mgmijbdhj`gs gh trjit edhtihu fdrt
1.5.1- Mijlîtrgs mifférghts ;
:. Mivisgr `j sgetidh mrditg, mu ey`ihmrg ju p`us pgtit mijlîtrg, gh pjrtigs ébj`gs (rgpérgr).1. Fjirg pjssgr `gs p`jhs séejhts pjr egs pdihts ; egs p`jhs sdht frdhtjux. I`s métgrlihght mgs
béhérjtriegs mjhs `g sgedhm ey`ihmrg.5. @'ihtgrsgetidh mg egs béhérjtriegs, jvge `gs béhérjtriegs edrrgspdhmjhtgs mu prgligr ey`ihmrg,
métgrlihg `j edurag m'ihtgrsgetidh.=. @'ihtgrsgetidh gst datghug gh kdibhjht tdus `gs pdihts.
:=
l
,=,
:
:
1
@ibhg ã=7³
l
, =
:
5
@ibhg ã
=7³
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 162/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:61
ENJSI]QG 5
QGSQGUGH]J]IDH BGDLG]QIZWG MGU SIGEGU
IH]QDMWE]IDH ;
Sdur ëtrg uti`isja`g, `’iljbg m’uh dakgt mdit ëtrg rgprésghtég fimî`glght. @’iljbghg mdit pjs ëtrg méfdrlég. @’jhtghhg pjrjad`iqug ei-edhtrg mdit ëtrg présghtég sdusfdrlg mg p`usigurs vugs, jfih mg mdhhgr uhg imég métji``ég sur `g fdhetidhhglght mjhsmifférghtgs pdsitidhs.
:. SGQUSGE]IVG EJVJ@IGQG ;
:.:- Aut ;
@j pgrspgetivg ejvj`iîrg pgrlgt mg mdhhgr gh uhg sgu`g vug uhg imégb`daj`g mgs fdrlgs mg `’dakgt ã rgprésghtgr. Sjr gxglp`g, `’iljbg ei-edhtrgrgprésghtg gh pgrspgetivg ejvj`iîrg `j piîeg sgrrg-arjs mu pdsitidhhgur.
:.1- Méfihitidh ;
@j pgrspgetivg ejvj`iîrg gst uhg prdkgetidh da`iqug pjrj``î`g ã uhg mirgetidhmdhhég, sur uh p`jh pjrj``î`g ã `j fjeg priheipj`g mg `’dakgt ã rgprésghtgr.
:.5- ]rjeé prjtiqug ;
@j fjeg priheipj`g sg prdkgttg gh vrjig brjhmgur. @gs jrëtgs pgrpghmieu`jirgsju p`jh mg prdkgetidh sg prdkgttght suivjht mgs mrditgs da`iqugs pjrj``î`gsjppg`égs "fuyjhtgs" gt mdht `gs milghsidhs sdht datghugs gh lu`tip`ijht `gs`dhbugurs rég` gs pjr uh lëlg edgffieight mg rémuetidh o. @’ihe ihjisdh mgsfuyjhtgs (jhb`g mg fuitg κ) gt `g edgffieight mg rémuetidh sdht hdrlj`isés, sdit ;
κ < =7³? o < 3,7.Drightjtidhs pdssia`gs ;
Njut vgrs bjueng Njut vgrs `j mrditg Ajs vgrs `j bjueng Ajs vgrs `j mrditg
1. SQDKGE]IDHU G] VWGU ;
Sdur ligux méerirg `j bédlétrig m’uh dakgt, dh gst rjlghé mg pjssgr m’uhg rgprésghtjtidh ghpgrspgetivg ã uhg rgprésghtjtidh gh vugs. Egttg prdkgetidh héegssitg `j présgheg mg trdis é`élghts ;`’dsgrvjtgur, `’dakgt gt `g p`jh mg prdkgetidh(mgssih).
Fjegpriheipj`g
Fuyjhtgs
κ
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 163/216
E n j p itrg 5 Q gp rés gh tjt id h b éd l étriq u g m gs p iîe gs :65
1.:. Méfihitidh ;
E’gst `j prdkgetidh drtndbdhj`g sur `gs p`jhs mg prdkgetidh m’uh dakgt mdht `j fjeg priheipj`g gstpjrj``î`g ju p`jh mg prdkgetidh. @gs `i bhgs mg prdkgetidh sdht pjrrj` î`gs ghtrg g``gs gt pgrpghmieu`jirgju p`jh mg prdkgetidh. I` gxistg priheipj`glght 1 typgs mg prdkgetidh ;
Srdkgetidh gurdpéghhg ? Srdkgetidh jlériejihg.
1.1. Srdkgetidh Gurdpéghhg ;
1.1.:- Sriheipg ;
Dh iljbihg `j piîeg ã `’ihtîrigur m’uh euag gt dh prdkgttg `’dakgt sur `gs six fjegs ;
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 164/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:6=
1.1.1- Mispdsitidh mgs vugs ;
Dh mévg`dppg `g euag mg prdkgetidh gt dh datight six vugs bédlétrj`gs sur `g lëlg p`jh ;
: ; Vug mg Fjeg.1 ; Vug mg Bjueng.5 ; Vug mg Mgssus.= ; Vug mg Mrditg.7 ; Vug mg Mgssdus.6 ; Vug m’Jrriîrg.
Qgljrqugs ;
@gs vugs sdht hdllégs sg`dh `j pdsitidh mg `’dasgrvjtgur pjr rjppdrt ã `j vug priheipj`g. I` y j edrrgspdhmjheg (j ibhglghts) ghtrg `gs vugs ;
Edrrgspdhmjheg ndrizdhtj`g. Edrrgspdhmjheg vgrtiej`g. Edrrgspdhmjheg gh équgrrg.
5. EDWSGU UILS@GU ― NJENWQGU ;
5.:. Qý`g ;
@gs edupgs silp`gs pgrlgttght mg vdir `’ihtérigurm’uhg piîeg rghmjht p`us `isia`g `gs mgssihs, (ldihs mgtrjits ihtgrrdlpus ) .
5.1. Njenurgs ;
Uur `gs mgssihs m'ghsgla`g dh uti`isg qug`qugfdismgs njenurgs edrrgspdhmjht jux brjhms typgs mgljtiîrgs glp`dyés pdur `j fjariejtidh mgs piîegs. Egsnjenurgs fjei`itght `j `geturg mgs mgssihs.
5.1.:- ]ypg mg njenurgs ;
:. @g euivrg gt sgs j` ijbgs ?1. @gs j``ijbgs `ébgrs ( j``ijbg m’j`ulihiul ) ?5. @gs isd`jhts ( ljtiîrgs p`jstiqugs ) ?=. Njenurgs drmihjirgs ; tdus ljtiîrgs gt j``ijbgs ?
njenur
J A-A
J
A
A
S`jh mg edu g
= 5 1 :
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 165/216
E n j p itrg 5 Q gp rés gh tjt id h b éd l étriq u g m gs p iîe gs :67
5.1.1- Qîb`gs ;
Sdur edhhjètrg `j ljtiîrg gxjetg glp`dyég,i` fjut rgbjrmgr `j hdlghe`jturg ? Sdur uhg piîeg trîs fihg, `gs njenurgs sdht rglp`jeégs pjr uh hdireissglght mg sgetidh edupég. @gs njenurgs hg edupght kjljis `gs trjits fdrts ? @gs njenurgs hg s’jrrëtght kjljis sur uh trjit ihtgrrdlpu. ]rjegr mgs njenurgs gh trjit edhtihu fih ihe`ihés ã =7³du 53³du 63³ gt gspjeégs mg 5ll ?
Gxglp`gs ;
5.5. Edupgs pjrtieu`iîrgs ;
=. UGE]IDH ;
=.:. Méfihitidhs ;
Whg sgetidh rgprésghtg kustg `j surfjeg edupég pjr `g p`jh mg edupg,j`drs qu'uhg edupg rgprésghtg `j prdkgetidh m'uh vd`ulg.
=.1. Qgprésghtjtidh ;
Edupgs ã p`jhs pjrj``î`gsdupgs ã p`jhs séejhts gli edupg
J J
J
JA A
A
A
dupg m'uhg piîeg p`gihg
dupg m'uhg hgrvurg
rjajttug
sdrtig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 166/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:66
7. HD]IDHU UWQ @G FI@G]JBG ;
@'ghsgla`g vis gt éerdu pgrlgt m’jssgla`gr 1 du p`usigurs piîegs bráeg ã `jfdrlg né`iedämj`g jppg`ég fi`gtjbg pdur `j vis gt tjrjumjbg pdur `'éerdu.
7.:. Ejrjtéristiqugs ;
7.1.:- Sjs m'uh fi`gtjbg ;
@g pjs m’uh fi`gtjbg gst `j mistjheg qui sépjrg 1 sdllgts edhséeutifs m’uhlëlg fi`gt @g pjs gst `j edursg gh trjhs`jtidh m’uh éerdu `drsqu’i` tdurhg mg :tdur.
7.1.1- Qg`jtidh ;
Ui ] gst `j trjhs`jtidh gh ll, Q gst `g hdlarg mg tdurs sjhs uhités gt Sjs gst `g pjs gh ll, dh j.
] < pjs x Q
7.1.5- Ihe`ihjisdh mu fi`gtjbg ;
I` gxistg 1 sdrtgs m'ihe`ihjisdh mg fi`gtjbg (ã mrditg du ãbjueng).
7.1. Qgprésghtjtidh ;
@j vis étjht uhg piîeg p`gihg, g``g h'gst pjs edupég.
Mrditg Bjueng
Mgssih m’ghsgla`g Mgssih mg méfihitidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 167/216
E n j p itrg 5 Q gp rés gh tjt id h b éd l étriq u g m gs p iîe gs :62
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Mgssihgz `gs vugs mg `j piîeg ei-edhtrg, gh ;
:. Vug mg bjueng ?1. Ugetidh sdrtig J-J ?5. Edupg J-J.
G ^ G Q E I E G H D H Q G U D @ W
Udit `j piîeg ei-mgssdus rgprésghtég suivjht uhg vug mg mgssus edlp`îtg gt `j pgrspgetivg. @g trjvji` ãfjirg gst mg mgssihgr ;
Whg vug mg fjeg edupg E-E ? Whg vug mg mrditg edupg A-A ? Whg vug mg bjueng edupg J-J.
Sdur eg`j dh mgljhmg ;:. Lgttrg `gs hdls mgs edupgs J-J, A-A gt E-E ju-mgssus mgs vugs.1. Lgttrg `gs p`jhs mg edupg, `gs f îengs gt `gs `gttrgs jutdur mgs vugs.5. Ed`drigr gh a`gu sur `j pgrspgetivg `j pjrtig mg `j piîeg ã rgprésghtgr mjhs `j vug mg fjeg g h
edupg E-E ?=. Edlp`étgr `j vug mg fjeg gh edupg E-E ?7. Ed`drigr gh rdubg sur `j pgrspgetivg `j pjrtig mg `j piîeg ã rgprésghtgr mjhs `j vug mg bjueng gh
edupg J-J ?6. Edlp`étgr `j vug mg bjueng gh edupg J-J ?2. Ed`drigr gh vgrt sur `j pgrspgetivg `j pjrtig mg `j piîeg ã rgprésghtgr mjhs `j vug mg mrditg gh
edupg A-A ?>. Edlp`étgr `j vug mg mrditg gh edupg A-A.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 168/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:6>
ENJSI]QG =
G GEW]IDH BQJSNIZWG MG @J ED]J]IDH
Sdur réj`isgr uh dakgt ã pjrtir m’uh
mgssih, i` fjut uhg rgprésghtjtidhbrjpniqug edlp`îtg gt préeisg mgsfdrlgs gt edhtdurs (rý`g mgs vugshdrlj iségs) gt uhg mgseriptidhmétji` ég gt eniffrég mgs milghsidhsgssghtig``gs ? e’gst `g rý`g mg `jedtjtidh.
Sdur fjei itgr `j táeng jux mivgrsihtgrvghjhts mjhs `j réj`isjtidh mg`’dakgt, dh mdit ljètrisgr edrrgetglght`’gxéeutidh brjpniqug mg `j edtjtidh.
:. QD@GU ;
:. Sgrlgt m'jvdir `gs milghsidhs mg `j piîeg sjhs jvdir ã lgsurgr eg qui ljhqugrjit mg préeisidh ?1. Sgrlgt ã `'duvrigr qui réj`isg `j piîeg mg hg pjs sg sdueigr mg `'éeng``g mu mgssih ? dh mdit tdukdurs
lgttrg `gs eýtgs rég``gs sur uh mgssih ?5. Sgrlgt m'ihmiqugr m'jutrgs rghsgibhglghts qug `gs milghsidhs; `gs td`érjhegs, `gs fdrlgs mgs
surfjegs, `j pdsitidh mgs surfjegs, gte. ?=. Sgrlgt mg hg pjs sg sdueigr mg `'uhité ejr `gs milghsidhs sdht tdukdurs gh ll. Dh hg lgt pjs
`’uhité ?7. Sgrlgt mg hg pjs rgfjirg `g mgssih si uhg milghsidh gst enjhbég.
1. G^GEW]IDH BQJSNIZWG MG @J ED]J]IDH ;
1.:. Eýtg ;
@j p`upjrt mgs milghsidhs (`dhbugurs,`jrbgurs, njutgurs, jhb`gs, gte.) sdhtsdus fdrlg mg edtgs. Whg edtg sgedlpdsg mgs qujtrg é`élghts priheipjuxsuivjhts ;
Whg ibhg mg eýtg, gh trjit fih ?
Mgux ibhgs mg rjppg`, m’jttjeng dum’gxtghsidh, gh trjit edhtihu fih.Wh trjit m’jxg, du lixtg fih pgutjussi ëtrg uti`isé ?
Mgux f`îengs préeisjht `gs `ilitgs mg `j `ibhg mg eýtg ? Wh tgxtg (milghsidh eniffrég mg `j eýtg p`us td`érjheg évghtug``g). Ui `j `ibhg mg eýtg gst ndrizdhtj`g, éerirg `g tgxtg ju li igu gt ju-mgssus mg `j `ibhg ? Ui `j `ibhg mg eýtg gst vgrtiej`g, éerirg `g tgxtg ju li`igu ã bjueng mg `j `ibhg gt mg ajs gh njut.
@ibhg m’jttjeng
F`îeng
Eýtg hdlihj`g
@ibhg mg edtg
6
1 5
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 169/216
E n j p itrg = G x ée u tid h brj p n iq ug m g `j e d tj t id h :69
7 x =7³ 7
53³
7 x =7³
1 eýtgsEnjhfrgih V
5 eýtgsQjihurg Ghtji``g
: du 1 eýtgs = eýtgs
1.1. Grrgurs ã hg pjs edllgttrg du rîb`gs ã rgspgetgr ;
j. Sjs mg edtg mjhs `j vug ?a. Sjs mg edtg sur mgs pdihti` és ?e. Sjs mg ibhg mg eýtg edupég ?m. Sjs mg eýtg surjadhmjhtg (gh trdp) ?g. Sjs mg p`jeg, uti`isgr mgs `ibhgs mg
rgpîrgs ?f. F`îengs dppdségs rglp`jeégs pjr uh
pdiht ?b. Eýtg gxtérigurg f îeng gxtérigurg ?n. Edtg ã 6ll mg `j vug.
1.5. Edtjtidh mgs jhb`gs ;
1.=. Edtjtidh mgs piîegs sylétriqugs gt mgs mijlîtrgs ;
Sdur `gs edtgs hg pduvjht jvdir qu’uhg `ibhgm’jttjeng, prd`dhbgr `j ibhg mg edtg mg 7 llju-mg`ã mg `’jxg mg sylétrig
.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Eýtgr `j piîeg prisljtiqug ei-mgssdusgh rgspgetjht `gs rîb`gs mg eýtjtidh.Qgljrqug ; Nuit eýtgs sdht héegssjirgs.
EDQQIBG ;
@j eýtjtidh gst rgprésghtég gh a`gu
:7
1 3
17
:3 7 7 7
: 3
77
77 7
:3
.7 7
7 7
j e m g
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 170/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:23
ENJSI]QG 7
QGSQGUGH]J]IDH VD@WLIZWG
@j edhegptidh Jssistég pjr Drmihjtgur (EJD) gst uh ghsgla`g m’duti s gttgenhiqugs uti`isés mjhs uhg du p`usigurs pnjsgs mu mévg`dppglght m’uh prdmuit
gh uti`isjht `'drmihjtgur. Egs duti`s `dbieig`s, pgrlgttght pjr gxglp`g mg erégrmgs piîegs léejhiqugs, m'gh prépjrgr `j fjariejtidh, mg `gs jssgla`gr gt mgsilu`gr `gur edlpdrtglght du `gur fdhetidhhglght.
:. LDMG@GWQ VD@WLIZWG ;
Wh ldmg`gur vd`uliqug gst uh `dbieig` mg edhegptidh léejhiqug 5M qui pgrlgt mg erégr ; Mgs piîegs ? Mgs jssgla`jbgs ? Mgs lisgs ju p`jh m'uhg piîeg du m'uh jssgla`jbg.
Whg piîeg mjhs uh ldmg`gur 5M gst edhstituég m’uh vd`ulg mg ajsg sur `gqug` gst réj`isé mgs
fdhetidhs tgenhd`dbiqugs mdht egrtjihgs héegssitght uhg gsquissg.
:.:. Gsquissg ;
Whg gsquissg gst uhg fiburg edtég trjeég sur `'uh mgs p`jhs ihitijux du sur uhg surfjeg p`jhg mg `jpiîeg. G``g gst tdukdurs jssdeiég ã uhg fdhetidh tgenhd`dbiqug.
:.1. Fdhetidh tgenhd`dbiqug ;
Whg fdhetidh tgenhd`dbiqug pgrlgt m'jkdutgr du gh`gvgr mg `j ljtiîrg ã uhg piîeg. Dh trduvg mgsfdhetidhs tgenhd`dbiqugs qui héegssitght mgs gsquissgs, m'jutrgs s'jppuight silp`glght sur `gs jrëtgs gt`gs surfjegs mg `j piîeg. Egrtjihgs eréght jutdljtiquglght `gurs gsquissgs.
:.5. Jrarg mg edhstruetidh ;@’jrarg mg edhstruetidh rgprésghtg `’ghenjèhglght mgs fdhetidhs tgenhd`dbiqugs jpp`iquégs ã `j
piîeg.
rarg mg edhstruetidh Siîeg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 171/216
E n j p itrg 7 Q gp rés gh tjt id h vd `u l iq u g :2:
1. EQGJ]IDH MGU VD@WLGU G@GLGH]JIQGU ;
5. EQGJ]IDH M'WHG SIGEG UILS@G ;
]dutg piîeg gst méedlpdsja`g gh uh du p`usigurs vd`ulgs é`élghtjirgs. Sdur erégr uhg piîeg mjhs uhldmg`gur vd`uliqug dh erég uh vd`ulg mg ajsg gt pjr `j suitg dh jkdutg gt/du dh rgtrjheng mgs vd`ulgsé`élghtjirgs kusqu'ã datghtidh mg `j piîeg vdu`ug. @'jkdut mgs vd`ulgs gst trjmuit pjr mgs fdhetidhsm'jkdut mg ljtiîrg ; adssjbg, sylétrig, gte. @g rgtrjhenglght m'uh vd`ulg sg trjmuit pjr mgs fdhetidhsm'gh`îvglght mg ljtiîrg ; gh`îvglght mg ljtiîrg pjr gxtrusidh, enjhfrgih, pgrâjbg, gte.
Gxglp`g :
squissg : sur uh p`jh ihitij` Vd`ulg mg ajsg (adssjbg) squissg 1 sur uhg fjeg
h`îvglght mg ljtiîrg pjr gxtrusidh Ué`getidh mgs jrëtgs Enjhfrgih
Gsquissg 5 sur uhg fjeg Gh`îvglght mg ljtiîrg /gxtrusidh Gsquissg = sur uhg fjeg (egre g)
Gsquissg Fdhetidh ã jpp iqugr d`ulg é`élghtjirg
Adssjbg /Gxtrusidh
Adssj g /Gxtrusidh
Adssjbg/révd`utidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 172/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:21
Gxglp`g 1
=. EQGJ]IDH M'WH JUUGLA@JBG UILS@G ;
Wh jssgla`jbg edhstitué mg p`usigurs piîegs pgut ëtrg eréé ã pjrtir mg ldmî`gs piîegs stjhmjrm du
erégs mékã pjr `’uti`isjtgur. Dh ilpdrtg mjhs eg ldmî`g enjqug piîeg mu léejhislg du uh sdus ghsgla`gmu léejhislg, puis dh jpp`iqug ghtrg `gs surfjegs mgs mifférghtgs piîegs mgs edhtrjihtgs bédlétriqugs(edäheimgheg, tjhbgheg, gte.). @gs piîegs sg pdsitidhhght `gs uhgs pjr rjppdrt jux jutrgs m'uhg fjâdhjutdljtiqug.
Gxglp`g ;
Siîegs ilpdrtégs
Edäheimgheg ghtrg `gssurfjegs p`jhgs mg : gt 1
Edjxij ité ghtrg `gs trdusmg : gt 1
Edjxij`ité ghtrg 5 gt `gs trdusmg : gt `gs trdus mg 1
Edäheimgheg ghtrg `j surfjegey`ihmriqug mg 5, 1 gt :
Gh`îvglght mg ljtiîrg /gxtrusidh Sgrâjbg Qépétitidh `ihéjirg mg pgrâjbg
Fjeg mg sylétrig (vgrtg) Fdhetidh sylétrig iîeg tgrlihég gt ed`driég
xg (5)
is (:)
@gvigr (1)
squissg ihitij`g Gxtrusidh pjr révd`utidh njhfrgih
Sgrâjbg épétitidh eireu`jirg Siîeg tgrlihég gt ed`driég
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 173/216
E n j p itrg 7 Q gp rés gh tjt id h vd `u l iq u g :25
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Gtjht mdhhé `g mgssih mg méfihitidh mu edrps m'uhg autég réb`ja`g, dh mgljhmg mg erégr `g ldmî`gvd`uliqug mg egttg piîeg.
EDQQIBG
Eréjtidh m’uhg fdhetidh mg ajsg ; Ué`getidh m’uh p`jh ;Fjeg _:\ Eréjtidh m’uhg gsquissg _1\,_5\ Gxtrusidh _=\
Jkdut m’jutrgs fdhetidhs ; Ué`getidh m’uhg fjeg _7\ Ué`getidh mg `j fdhetidh enjhfrgih Ué`getidh m’uhg fjeg_6\ Eréjtidh m’uhg gsquissg Gxtrusidh gh`îvglght mg ljtiîrg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 174/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:2=
ENJSI]QG 6
] D@GQJHEGU G] JKWU]GLGH]U
Edlptg tghu mg mu prdegssus mg fjariejtidh endisi gt mgs ljenihgs uti`iségs, uhg eýtg rég``g lgsurjht`’uhg mgs milghsidhs m’uh dakgt hg pgut ëtrg gxjetglght `j lëlg qug eg``g (hdlihj`g) ihmiquég sur `g
mgssih edrrgspdhmjht. Whg eýtg ilpdség sgrj p`us fjei`g ã réj`isgr si g``g pgut vjrigr ghtrg mgux vj`gurs`ilitgs (td`érjhegs). Whg td`érjheg pgrlgt ju fjariejht mg réj`isgr uhg eýtg jpprdxiljtivg. @j eýtgpjrfjitg edhmuisjht ã uh `dhb tglps mg fjariejtidh, mdhe uh prix mg rgvight é`gvé.
:. ]D@GQJHEGU MILGH]IDHHG@@GU ;
:.:. ]d`érjhegs eniffrégs ;
Eg sdht `gs td`érjhegs `gs p`us uti`iségs ? g``gs sdht uti`iségs pdur `gs surfjegs mg préeisidh ldyghhggt g``gs sdht gh mixiîlg mg ll. Sjr gxglp`g ;
:.1. ]d`érjhegs hdrlj`iségs (hdrlg IUD ) ;
G``gs sdht uti`iségs `drsqug 1 piîegs mdivght s'gladètgr pjrfjitglght ? dh mit qug `gs 1 piîegs sdhtjkustégs. G``gs sdht uti iségs pdur `gs surfjegs mg brjhmg préeisidh gt `gs td`érjhegs sdht ghlierdlîtrg, sdit 3,33:ll (l)
GU gt gs sdht `gs éejrts supérigurs, GI gt gi sdht `gs éejrts ihférigurs.
:.5. Fdrlu`gs mg ej`eu` ;
Eýtg ljxi < Eýtg hdlihj`g + éejrt supérigurEýtg lihi < Eýtg hdlihj`g + éejrt ihférigurEýtg ldyghhg < (Eýtg ljxi + edtg lihi ) / 1
Ihtgrvj``g mg td`érjheg( I]) < Eýtg ljxi ― Eýtg lihi
1. JKWU]GLGH]U ;
Jkustgr 1 piîegs e'gst gladètgr pjrfjitglght egs 1 piîegs jvge mu kgu (`ijisdh) du mu sgrrjbg(jssgla`jbg) suivjht `g fdhetidhhglght mésiré.
:3+3.1- .:
Eýtg hdlihj`g
3,1 ; éejrt supérigur-3,: ; éejrt ihférigur
]d`érjheg
@GUJBG QAQG
N2 ; N `gttrg ljkuseu g b6 ; b `gttrg lihuseu`g
xglp`g ;GU < + :7 ·l < + 3,3:7ll gs < - 7 ·l < - 3,337ll
þ :3 N2 þ :3 b6GI < 3 < 3 gi < - := ·l < - 3,3:=ll
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 175/216
E n j p itrg 6 ] d `érj h e gs gt j ku s tgl ght :27
N2 / f2 2 N2
ssih m’ghsgla`g gssihs mg méfihitidh
eýtg td`érjheég mg 'jrarg eýtg td`érjheég mg j`ésjbg
þ :3 N 2 / f 2
eýtg hdlihj g pdsitidh mg td`érjheg j`ésjbg - quj`ité mg td`érjheg j`ésjbg pdsitidh gt quj`ité mg td`érjheg jrarg
1.:. Jkustglghts hdrlj`isés- systîlg IUD ;
E'gst pjr éedhdlig qug `'dh j eréé egs jkustglghts (ldihs m’duti``jbg mg edhtrý`g). @gs td`érjhegssdht ihmiquégs pjr mgs sylad`gs.
1.:.:- Mésibhjtidhs;
1.1. Ej`eu` mu kgu (létndmg mgs éejrts) ;
Egttg létndmg pgrlgt mg hg pjs jvdir ã edhvgrtir `gs lierdlîtrgs gh li``ilîtrgs.kgu ljxi < Gs ― gikgu lihi < Gi - gs
Gxglp`g ;J`ésjbg Jrarg53O2 53h6+ 6 + 1> kgu ljxi < + 6 ― ( + :7 ) < - 9ΰl- :7 + :7 kgu lihi < - :7 ― ( + 1> < - =5ΰl
1.5. ]ypgs m'jkustglghts ;
jvge kgu ihegrtjih sgrrékgu ljxi + + - 3kgu lihi + 3 - -
5. ]D@GQJHEGU BGDLG]QIZWGU ;
5.:. Gtjt mg surfjeg du rubdsité ;
Ugrt ã ihmiqugr ju fjariejht `jtd`érjheg mgs méfjuts ihférigurs ã:/:33ll gt `j ljenihg ã lgttrggh dguvrg pdur datghir `j surfjeg.
5.1- ]d`érjhegs bédlétriqugs ;
G``gs Ihmiqught ju fjariejht `gs td`érjhegs mg fdrlg mgs surfjeg gt mg pdsitidhs mg egs surfjegsghtrg g``gs jfih m'datghir uh fdhetidhhglght edrrget mg `j piîeg.
Qj 3,> ; rubdsité gh lierdlîtrgFrjisjbg ; ldmg mg fjariejtidh
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 176/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:26
5.1.:- Glp`jeglght mgs sylad`gs ;
5.1.1- Mifférghts sylad`gs ;
]ypg mg td`érjheg Uylad`g Uibhifiejtidh
S`jhéité]d`érjhegs mg fdrlgs
Ey`ihmrieité
Edjxij`ité
Uylétrig]d`érjhegs mg pdsitidhs
@dej`isjtidh
Sgrpghmieu`jrité
// Sjrj``é`islg]d`érjhegs m’drightjtidhs
Ihe`ihjisdh
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Dh edhsimîrg `'ghsgla`g suivjht;
:. Qgpdrtgz `gs eýtgs td`érjhegs sur `gs mgssihs mg méfihitidh mgs jrargs gt j`ésjbgs.1. Métgrlihgr `gs éejrts rg`jtivgs ã egs edtgs gh lierdlîtrg gt gh ll ( vdir tja`gju mgs éejrts)5. Ej`eu`gr `gs eýtgs `ilitgs gt `gs I] pdur enjqug eýtg=. Ej`eu`gr `g kgu ljxi, kgu lih gt I] kgu gt mémuirg `g typg m'jkustglght
EDQQIBG ;
:. Vdir mgssih ei-mgssus.1. : =f2 ; gs< -:6·l< -3.3:6ll ? gi< -5=·l< - 3.35=ll5. :=N2 ; GU< +:> ·l< +3.3:>ll ? GI< 3 ·l< 3ll=.
Edtgs Edtg ljxi Edtg lihi I]:=n2 :=.3:>ll :=ll 3.3:>ll:=f2 :5.9>=ll :5.966ll 3.3:>ll
7. Kljx<GU-gi<+3.3:>-(-3.35=)<3.3:>+3.35=<3.371ll6. Klih<GI-gs<3-(-3.3:6)<3+3.3:6<3.3:6ll2. Kljx gt Klih sdht tdus `gs mgux pdsitifs, mdhe e'gst uh jkustglght jvge kgu.
; sylad`g mg `j td`érjheg3,: ; vj`gur mg `j td`érjheg gh llJ ; surfjeg mg référgheg
: = f
: = N
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 177/216
E n j p itrg 2 E d tj t id h fd h e tid h hg` `g :22
5 6
7 117
5 15 11e5
=
1 =
15=
=5
51
ENJSI]QG 2
ED]J]IDH FDHE]IDHHG@@G
@gs léejhislgs sdht edhstitués mg sdus-ghsgla`gs mg piîegs jssgla`és, jyjht mgs td`érjhegs, quifdht vjrigr `gs kgux héegssjirgs ã `’jssgla`jbg gt ju fdhetidhhglght. @j edtjtidh fdhetidhhg``g pgrlgt ãpjrtir mgs enjèhgs mg eýtgs mg prévdir `gs `ighs qui gxistght ghtrg kgux gt milghsidhs td`érjheégs.
:. MGFIHI]IDHU ;
:.:. Eýtg Fdhetidhhg``g ;
I` gxistg 1 typgs mg eýtgs sur `gs mgssihs mg méfihitidh ;
@gs eýtgs mg fjariejtidh (edhtdur mgs piîegs, gte.). Egsdht mgs eýtgs pgu préeisgs (ã :/:3 prîs).
@gs eýtgs fdhetidhhg``gs (tdutgs `gs surfjegs mg edhtjet) ; étjts mg surfjeg p`jhéité, ey`ihmrieité, pgrpghmieu`jrité
`gs eýtgs issugs mgs jkustglghts ; þ 13 b6Uur `gs mgssihs m'ghsgla`g rég`s, tdutgs `gs piîegs hg vdht pjs
ihtgrvghir mjhs `gs enjèhgs mg eýtgs. I` fjut da`ibjtdirglghtengrengr `j enjèhg lihilj`g mg eýtgs.
:.1. Kgux ;
@gs kgux jppg`és eýtg edhmitidh pguvght jvdir = rý`gspdssia`gs ; `g lduvglght, `g ldhtjbg, `j résistjheg,`’uti`isjtidh. @j rgprésghtjtidh gst ;
:.5- @gs surfjegs tgrlihj`gs
Uurfjegs jadutissjht ã `’dribihg gt ã `’gxtrélité mu kgu ; @gs ed`drigr gh a`gu. Lgttrg `gs rgpîrgs mgs piîegs.
:.=- @gs zdhgs mg edhtjet
G` gs sdht jppg`égs surfjegs mg `ijisdh. @gs zdhgs mgedhtjet dht `j lëlg mirgetidh qug `gs surfjegs tgrlihj`gs ;
@gs ed`drigr gh rdubg. Lgttrg `gs rgpîrgs mgs piîegs gh edhtjet.
:.7- @gs eýtgs fdhetidhhg``gs ;
Sdur trduvgr `gs eýtgs fdhetidhhg``gs, i` fjut kdihmrg `gs rgpîrgs imghtiqugs ; @gs rgpérgr ; kgu E piîeg 5 ; eýtg e5 Vérifigr qug enjqug eýtg gst lgsurja`g sur uhg sgu`g piîeg.
Sdur drightgr `gs eýtgs, pjrtir mg `’dribihg mu kgu gt tdurhgr mjhs `g sghs birjtdirg ihvgrsg mu kgu.
Dribihg
Kgu
Gxtrélité
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 178/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:2>
1. LG]NDMG SDWQ ]QJEGQ WHG ENJIHG MG ED]GU ;
:. Ed`drigr gh a`gu gt rgpérgr `gs surfjegs tgrlihj`gs.1. Ed`drigr gh rdubg gt rgpérgr gs zdhgs mg edhtjet.5. ]rjegr gt rgpérgr `gs eýtgs fdhetidhhg``gs,=. Vérifigr qug eg sdht `gs eýtgs m’uhg piîeg.7. Drightgr `gs eýtgs fdhetidhhg``gs.
Ejs pjrtieu`igrs ;
:. Mgux piîegs ã `'dribihg du ã `'gxtrélité mu kgu ;Engrengr ihtuitivglght `j piîeg qui hg sgrt pjs. Ieipiîegs 6 gt 1 ã `’gxtrélité mu kgu. @j piîeg 1 hg fjitpjs vjrigr `j vj`gur mu kgu E.
1. Uurfjeg ey`ihmriqug mg edhtjet ; Dh uti`isg `’jxgedllg surfjeg mg edhtjet.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
:. Qgpérgr gt ed`drigr gh a`gu `gs surfjegs tgrlihj`gs.1. Qgpérgr gt ed`drigr gh rdubg `gs zdhgs mg edhtjet.
5. ]rjegr `gs enjèhgs mg eýtgs fdhetidhhg``gs.=. Ej`eu`gr `gs kgux ljx gt lih mg Ka gt Ke.
EDQQIBG ;
KA < 4 a5 < :>-3,: a7 < 5-3,= a6 < 6 3+3,1 -3,1 +3,:
KAljxi <
:>,1 - 6 - 1,6 < 9,6ll
KAlihi <
:2,9 - 6,: - 1,> < 9ll
e2 < 4 KE < 2-3,> e1 < 7-3,: e: < 13-3,5+3,7 +3,1 -3,:
KEljxi <
e2
< :9,9 - 2,7 - =,9 < 2,7ll
KElihi <
e2
< :9,2 - 6,1 - 7,1 < >,5ll
a5ljxi - a6lihi - a7lihi
a5lihi - a6ljxi - a7ljxi
e:ljxi - e1lihi - e2lihi
lihi < e:ljxi - e1lihi - KEljxi
e:lihi - e1ljxi - e2ljxi
ljxi < e:lihi - e1ljxi - KElihi
a5
a7 a6
e:
e1 e2
16
55
=
6
=
e6
5
=
5
f7
5
7 7
5Kgu Ljx < (Eýtg Ljx pdsitivg) - (Eýtg Ljx hébjtivg)Kgu Lih < (Eýtg Ljx hébjtivg) - (Eýtg Ljx pdsitivg)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 179/216
E n j p itrg > @ gs l j térij u x :29
ENJSI]QG >
@GU LJ]GQIJW^
:. HD]IDHU BGHGQJ@GU ;
@gs ljtérijux kdught uh rý`g ejpitj` sur `g p`jh tgenhd`dbiqug. @j réussitg tgenhd`dbiqug gt `g sueeîsedllgreij` m'uh prdmuit fjariqué mépghmght gh brjhmg pjrtig mu du mgs ljtérijux endisis.
:.:. G`jadrjtidh mgs ljtérijux ;
@g prdbrîs tgenhiqug j pgrlis mg prdmuirg mgs ljtérijux ? eg`j edhsistg ã ;
gxtrjirg mgs létjux ã pjrtir mg lihgrji, lé`jhbgr pdur fjariqugr mgs j``ijbgs, lgttrg ju pdiht mgs ljtiîrgs p`jstiqugs syhtnétiqugs ã pjrtir m'é`élghts hjturg`s edllg `g
enjradh, `g pétrd`g, `g adis du `g bjz hjturg`,. edhegvdir mgs ljtérijux edlpdsitgs mg p`us gh p`us uti`isés mjhs `gs ihmustrigs mu trjhspdrt.
:.1. E`jssifiejtidh ;
:.1.:- E`jssifiejtidh : ;
Qgljrqug ; @gs j``ijbgs ã ajsg mg fgr edhstitught gh ljssg prés mg 93% mg `j prdmuetidh ldhmij`gmg ljtérijux létj` iqug ; i`s sdht adh ljrené gt dh pgut `gs jequérir sdus fdrlgs trîs vjriégs bráegã `j mivgrsité mg trjitglghts tngrliqugs gt mgs é`élghts m'jmmitidh.
:.1.1- E`jssifiejtidh 1 ;
@gs ljtérijux gt j``ijbgs hdh fgrrgux
@'J`ulihiul gt sgs j``ijbgs @g Euivrg gt sgs j``ijbgs @gs j` ijbgs mg [ihe @gs j` ijbgs mg Ljbhésiul
@gs jeigrs sdht mgs j``ijbgs mg fgr gt mg ejradhg mdht`g pdureghtjbg mg ejradhg gst ihférigur ã 1% ? dh pgut
`gur jmkdihmrg m'jutrgs é`élghts pdur gh fjirg mgsjeigrs j``iés.
gs ljtérijux gt j``ijbgs fgrrgux
@gs Fdhtgs @gs Jeigrs
@gs fdhtgs sdht mgs j``ijbgs mg fgr gt mgejradhg mdht `g pdureghtjbg mgejradhg gst supérigur ã 1%.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 180/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:>3
:.1.5- E`jssifiejtidh 5 ;
:.1.=- E`jssifiejtidh = ;
:.5- Srdpriétés ;
Eg sdht `gs ejrjetéristiqugs
pnysiqugs gt eniliqugs mgsljtérijux uti`isés quipgrlgttght jux dakgtstgenhiqugs mg résistgr juxsd` ieitjtidhs mg `gur li igujlaijht.
1. MGUIBHJ]IDH MGU LJ]GQIJW^ ;
1.:. @gs fdhtgs ;
BK@; fdhtgs ã brjpnitg `jlg``jirg du fdhtgs brisgsBKU; fdhtgs ã brjpnitg spnérdämj`BKL; fdhtgs lj``éja`gs
Gxglp`g; GH- BKU-=33-:7=33 H/ll± (Lpj) mg résistjheg ã `j rupturg7% m'j``dhbglght jprîs rupturg
GH-BK@ =33-:7
Qr ésistjheg ã `j rupturg Qr (gh H/ll±
Uylad`g
% j``dhbglght pdur eght
Srgfix
@gs edlpdsitgs
Wh edlpdsitg gst uh ssgla`jbg mg mgux edhstitujhts mg strueturg mifférghtg. @gs quj`ités mg enjeuh sgedlp`îtght pdur fdrlgr uh ljtériju nétérdbîhg mdht `gs pgrfdrljhegs sdht supérigurgs ã eg` gs mg sgsedlpdsjhts sgu`s. Gxglp`gs ; aétdh jrlé (aétdh + jrljturg jeigr) équipglghts spdrtifs (rjqugttgs, soi, gte.)
: ; aétdh1 ; jrljturgs jeigrs
@gs p`jstiqugs
@gs tngrldp`jstiqugs @gs tngrldmureissja`gs
I`s pguvght ëtrg rjld``igs pjr enjuffjbg gt mureigs
pjr rgfrdimissglght. @'dpérjtidh gst révgrsia`g gtpgut ëtrg répétég p`usigurs fdis.
I`s pguvght ëtrg trjhsfdrlég pjr `j enj`gur gh uh
étjt ihfusia`g gt ihsd`ua`g. @'dpérjtidh gstirrévgrsia`g gt rgeye`jbg mgs méengts gstilpdssia`g.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 181/216
E n j p itrg > @ gs l j térij u x :>:
1.1. @gs jeigrs ;
1.5. J``ijbgs hdh fgrrgux;
1.5.:. J``ijbgs m'j`ulihiul ;
1.5.1- J``ijbgs mg euivrg ;
5. LIUG GH őWVQG MGU LJ]GQIJW^ ;
5.:. Srdeémé mg ldu`jbg;
5.:.:- Sriheipg ;
@g ldu`jbg gst uh prdeémé qui edhsistg ã réj`isgr uhg piîeg ghedu`jht mu létj` gh fusidh (f`uimg) mjhs uh ldu`g présghtjht`’glprgihtg (ldmî`g) mg `j piîeg ã datghir. I` gxistg p`usigursprdeémés mg ldu`jbg pjrli `gsqug`s, dh méerit @g ldu`jbg ghsja`g ?
ghgur gh % mgs é`élghtsM'jmmitidh
Lëlg ihmiejtidh qugpdur `gs jeigrsfdrtglght j` iés. Ugu`
mifférgheg; pjs mg `gttrg^?
_% x pjr =\, pdur Er - Ed- L h - H i - U i - R_% x pjr :3\, pdur `gsjutrgs é`élghts.
mg ejradhg
Jeigrs m'usjbg béhérj`
133
Uylad`g
@ilitg é`jstiqug QG gh H/ll±
eigrs fdrtglght j``iés eigrs fjia`glght j` iés
7 Er Hi :>- 3Uylad`g
Sriheipjuxé`élghtsm'jmmitidh
`ulihiul gt j``ijbgsm'j`ulihiul mg fdhmgrig
Gxglp`gs;J` 99,7 ; j`ulihiul ã 99,7 %J` Eu = Lb ]i ;Eu ; euivrg= ; = % mg euivrgLb ; ljbhésiul]i ; titjhg
``ijbgs m'j`ulihiul edrrdyésGxglp`g;
GH JR-13:2 _J` Eu = Lb Ui\ ;J` ; j`ulihiul= ; = % mg euivrgEu ; euivrgLb ; ljbhésiul
@jitdhGxglp`g;Eu [H :7 ;Eu ; euivrg[h ; zihe:7 ; :7 % mg zihe
ArdhzgGxglp`g;Eu Uh > Sa S ;Eu ; euivrgUh ; étjih> ; > % m’étjihS ; nds ndrg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 182/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:>1
5.:.1- Ldu`jbg gh sja`g ;
J `’ihtérigur m’uh a`de mg sja`g, dh réj isg uhgejvité mg lëlg fdrlg qug `j piîeg ã datghir(glprgihtg). @g létj` gh fusidh gst ihtrdmuit pjr uhtrdu mg edu`ég ? jprîs rgfrdimissglght, gtsd`imifiejtidh `j piîeg gst sdrtig mu ldu`g.
5.1. Méfdrljtidh (Fdrljbg) ;@g fdrljbg gst uh prdeémé m'datghtidh mg piîeg, p`us du ldihs edlp`gxg, pjr mgs jetidhs
léejhiqugs jpp`iquégs ã `j ljtiîrg. @gs prdeémés mg fdrljbg sdht rg`jtivglght hdlargux gt i`s sgmifférgheight pjr `g typg m'jetidh léejhiqug.
5.1.:. Gstjlpjbg- ljtriâjbg ;
@g ljtriâjbg gst uh prdeémé qui edhsistg ã é`jadrgr uhg piîeg gh da`ibgjht, pjr ende du pjrprgssidh, uh `dpih mg ljtiîrg enjuffé ã rglp`ir uhg glprgihtg edrrgspdhmjht ã `j fdrlg mg `jpiîeg. @'ghsgla`g létj``iqug mjhs `gqug` gst brjvég `'glprgihtg s'jppg``g uhg ljtrieg.
Ljtrieg ldai`g
Ljtrieg fixg
Srgssidh
@dpih enjuffé Siîeg ljtrieég
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 183/216
E n j p itrg > @ gs l j térij u x :>5
5.1.1. Gladutissjbg;
@'gladutissjbg edhsistg ã fjirg suair uhgméfdrljtidh pgrljhghtg, pjr mgs ldyghsbéhérj`glght léejhiqugs, ã uhg fgui``g mglétj`, pdur datghir uhg piîeg mg surfjeg hdhmévg`dppja`g (piîeg ergusg).
5.1- @'usihjbg ;
@'usihjbg edhsistg ã jlé`idrgr fdrlgs, milghsidh gt étjt mg surfjegs m'uhg piîeg pjr gh`îvglght mgljtiîrg (edupgju).
5.1.:- Frjisjbg;
@g frjisjbg, rgbrdupg `gs dpérjtidhs m'usihjbg pduvjhtëtrg gffgetuégs sur uhg frjisgusg ( fiburg ei-edhtrg). Egsdpérjtidhs jadutissght ã `'datghtidh m'uhg bédlétrigqug`edhqug, béhérj`glght uhg fdrlg prisljtiqug. Sdureg fjirg ;
`’duti` j uhg fdrlg edhvghja`g ? dh `ui mdhhg uhlduvglght mg rdtjtidh, jppg`é "lduvglght mgedupg" ?
Dh `g fjit péhétrgr mjhs `j piîeg ã usihgr ?
Dh prdmuit uh mép`jeglght rg`jtif mg `j piîeg pjr rjppdrtã `’duti` jppg`é "lduvglght m’jvjheg".
Gh priheipg mjhs `g prdeémé mu frjisjbg, e'gst `'duti` quitdurhg, `j piîeg rgstjht fixg mjhs `g pdrtg piîeg.
5.1.1- ]durhjbg ;@g tdurhjbg, edllg sdh hdl `'ihmiqug, edhegrhg uh lduvglght mg rdtjtidh. @g tdurhjbg edhsistgmdhe ã fjirg tdurhgr `j piîeg ã usihgr jutdur m'uh jxg, qui gst eg`ui mg `j ardeng mg `j ljenihg. @gldygh mg prénghsidh pgut ëtrg uh ljhmrih du tdut jutrg systîlg mg sgrrjbg. @j ljenihg uti`iséggst hdllég "tdur". G``g pgrlgt mg réj isgr mgs fdrlgs mg révd`utidh tg` qug ey`ihmrgs, eýhgs(ihtérigurg du gxtérigur) tdrgs gt jutrgs fdrlgs mg révd`utidh edlp`gxgs. Sdur eg fjirg, i` fjut ;
Mdhhgr ã `j piîeg uh lduvglght mg rdtjtidh (lduvglght mg edupg) ? Mdhhgr ã `’duti` uh lduvglght mg péhétrjtidh gt uh lduvglght m’jvjheg.
Frjisgusg
xglp`g mg piîeg
xglp`g mg piîeg
Ljhmrih njridt Sdrtg duti`Sdupég
dur
Fgui``g
SrgssidhSdih dh
Siîeg datghug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 184/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:>=
ENJSI]QG 9
@IJIUDHU G] UENGLJ]IUJ]IDH
:. HD]IDH MG FDHE]IDHU LGEJHIZWGU ;
:.:. Fdhetidh b`daj`g mu léejhislg ;]dut systîlg gst réj`isé pdur rglp`ir uhg fdhetidh aigh méfihig, jppg`ég fdhetidh b`daj`g.
:.1. Fdhetidhs tgenhiqugs é`élghtjirgs ;
Enjqug é`élght m'uh léejhislg pdssîmg `'uhg mgs fdhetidhs tgenhiqugs é`élghtjirg suivjhtgs ;
Fdhetidh `ijisdh ; `igr du pjrtieipgr ã `j `ijisdh m'jutrgs é`élghts ghtrg gux ? Fdhetidh `uarifiejtidh ; prdtébgr `gs é`élghts mu léejhislg du fjei`itgr `gurs lduvglghts ? Fdhetidh étjhenéité ; glpëengr `j edlluhiejtidh ghtrg mgux li`igux mifférghts.
1. FDHE]IDH @IJIUDH ;
Dh mit qug mgux piîegs sdht gh `ijisdh si g``gs sdht gh edhtjet pjr `’ihtgrlémijirg mg surfjeg(s) du mgpdiht(s). Egs surfjegs sdht jppg`égs surfjegs fdhetidhhg``gs.
1.:. Hjturg mgs edhtjets ;
Edhtjet pdhetug` ; @j zdhg mg edhtjet gst rémuitg ã uh pdiht.
Edhtjet `ihéiqug ; @j zdhg mg edhtjet gst rémuitg ã uhg `ibhg, pjsfdreélght mrditg.
Edhtjet surfjeiqug ; @j zdhg mg edhtjet gst uhg surfjeg (p`jh,ey`ihmrg, spnîrg, gte.)
1.1. Isdstjtislg ;
]dut sd`img h'jyjht pjs mg edhtjetjvge uh jutrg sd`img pdssîmg pjr rjppdrtã uh rgpîrg (D? x,y,z) ;
5 trjhs`jtidhs sg`dh `gs trdis jxgs.
5 rdtjtidhs sg`dh `gs trdis jxgs.
I` gxistg mdhe 6 lduvglghts é`élghtjirgs pgrlgttjht mg méfihir h’ilpdrtg qug``g edlaihjisdh mgtrjhs`jtidh gt mg rdtjtidh.
x
z
y
x
]z
yx ; ]rjhs`jtidh `g `dhb mg `’jxg
]y ; ]rjhs`jtidh `g `dhb mg `’jxg y
]z ; ]rjhs`jtidh `g `dhb mg `’jxg z
Qx ; Qdtjtidh jutdur mg `’jxgQy ; Qdtjtidh jutdur mg `’jxg y
Qz ; Qdtjtidh jutdur mg `’jxg zx
z
y
x
z
y
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 185/216
E n j p itrg 9 @ijisdhs gt senéljtisjtidh :>7
5.5. Mgbrés mg `iagrté ;
@g hdlarg mg lduvglghts jutdrisés pjr uhg `ijisdh gst jppg`ég mgbré mg `iagrté gt mépghm mg`j hjturg gt mu hdlarg mg surfjegs gh edhtjet.
@g hdlarg mg lduvglghts hdh jutdrisés pjr uhg `ijisdh gst jppg`é mgbré mg `ijisdh. Mjhs uhg `ijisdh dh j tdukdurs `j rg`jtidh ;
@gs mgbrés mg iagrté + @gs mgbrés mg `ijisdh < 6 Jutrglght mit ; @gs lduvglghts pdssia`gs + @gs lduvglghts ilpdssia`gs < 6
5.=. Gtumg mgs @ijisdhs é`élghtjirgs ;
Whg `ijisdh é`élghtjirg ghtrg mgux sd imgs U: gt U1, gst edhstruitg pjr edhtjet m'uhg surfjegbédlétriqug é`élghtjirg mg U: gt uhg surfjeg bédlétriqug é`élghtjirg mg U1. Whg surfjegbédlétriqug é`élghtjirg pgut ëtrg p`jhg, ey`ihmriqug du spnériqug.
5.=.:- Edhtjets pdssia`gs ;
Edhtjet p`jh/p`jh Edhtjet p`jh/ey`ihmrg Edhtjet p`jh/spnîrg
Edhtjet spnîrg/spnîrg Edhtjet ey`ihmrg/ey`ihmrg Edhtjet spnîrg/ey`ihmrg
5.=.1- @ijisdhs é`élghtjirgs ;
Mgbrés mg `iagrté@ijisdh]rjhs jtidh Qdtjtidh
Uylad`g p`jh Uylad`g spjtij` Gxglp`g
^ : :
Y 3 :Sdhetug``g[ : :
^ : 3
Y 3 3b`issiîrg
[ 3 3
^ 3 :
Y 3 3Sivdt
[ 3 3^ : :Y 3 3
Sivdt
B`issiîrg [ 3 3^ : :
Y 3 3Né`iedämj`g
[ 3 3
^ : 3
Y : 3Jppui p`jh
[ 3 :
.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 186/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:>6
^ 3 3
Y 3 3Ghejstrglght
[ 3 3
^ 3 :
Y 3 :Qdtu`g
[ 3 :
5. UENGLJ]IUJ]IDH ;
Wh senélj gst uhg rgprésghtjtidh silp`ifiég m’uh ghsgla`g m’é`élghtsdrbjhisés gh e`jssg m’équivj`gheg qui h’dht jueuh lduvglght `gs uhs pjrrjppdrt jux jutrgs.
5.:. Uenélj tgenhd`dbiqug du senélj m'jssgla`jbg
Eg senélj pgrlgt mg ligux edlprghmrg edllght sdhtjssgla`égs `gs piîegs m'uh léejhislg. @gs e`jssgs m'équivj`gheg sdhteg``gs `iégs jux lduvglghts `drs mg `'jssgla`jbg étumié.
5.1- Uenélj jrenitgeturj` du mg `ijisdhs ;
I` lgt gh évimgheg `j pdsitidh rg`jtivg mgs mifférghtgs `ijisdhs é`élghtjirgs ghtrg `gs ghsgla`gseihéljtiquglght `iés m’uh léejhislg.
5.5- Uenélj eihéljtiqug ;
Wh senélj eihéljtiqug gst ajsé sur `j rgprésghtjtidh hdrlj`iségmgs `ijisdhs usug``gs. I` lgt gh évimgheg `gs lduvglghts pdssia`gsghtrgs `gs e`jssgs m'équivj`gheg.
E'gst `g senélj `g p`us ilpdrtjht, eg`ui qui sgrj kdiht ã tdutggxp`iejtidh mg fdhetidhhglght uh pgu edlp`gxg. Sdur `'étja`ir dhsuit `gs étjpgs suivjhtgs ;
Zug``g (s) pnjsg (s) mu fdhetidhhglght 4
Zug``g(s) e`jssg(s) m’équivj`gheg 4 Zug``g(s) surfjeg(s) mg edhtjet 4 Zug`(s) lduvglght(s) mdhe qug``g `ijisdh 4
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 187/216
E n j p itrg 9 @ijisdhs gt senéljtisjtidh :>2
^
Y
[
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³:;
Mdhhgr `g senélj eihéljtiqug mu léejhislg suivjht ;
EDQQIBG ;
G^GQEIEG H³1;
Dh edhsimîrg `g mgssih m’uh vgrrdu ã rgssdrt Métgrlihgr `gs e`jssgs m’équivj`ghegs ]rjegr `g brjpng mg ijisdh Gtja`ir `g senélj eihéljtiqug lihilj`
EDQQIBG ;
@gs e`jssgs m’gquivj`ghegJ<>,9,:,5,7A<=,2,1E<6
Fib.=
Aáti
A
Sivdt
Sivdt b`issjht
Sivdt b`issjht
G:
G5
G:
G=
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 188/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:>>
ENJSI]QG :3
@IJIUDHU GHEJU]QGLGH]U
:. MGFIHI]IDH ;
Whg sd`utidh edhstruetivg m’jssgla`jbg j pdur fdhetidh mg `igr mgs piîegs `gs uhgs jux jutrgs, ghuti`isjht mifférghts ldyghs m’jssgla`jbg ; pjr drbjhgs fi`gtés, pjr ed``jbg, pjr sdumjbgs, gte.
1. LDYGHU M’JUUGLA@JBG MGLDH]JA@GU ;
1.:. G`élghts fi`gtés ;
@’jssgla`jbg gst edhsiméré datghu pjr jmnérgheg ihmirgetg. Vis m’jssgla`jbg (fib. :) ; `j piîeg (5) sgu`g pdssîmg uh trdu tjrjumé rgegvjht `j pjrtig fi`gtég
mg `j vis. `gs jutrgs piîegs pdssîmght uh trdu `issg. Adu`dh (vis + éerdu (fib. 1) ; `gs piîegs ã jssgla`gr pdssîmght uh trdu `issg. Bdukdh (fib. 5) ; i` gst edlpdsé m’uhg tibg, fi`gtég ã sgs 1 gxtrélités sépjrégs pjr uhg pjrtig
`issg. `g bdukdh (:) gst ilp`jhté mjhs `j piîeg (7) pdssémjht uh trdu tjrjumé ? `’gffdrt mg
sgrrjbg jxij` héegssjirg ju ljihtigh gh pdsitidh (ljp) gst réj`isg pjr `’éerdu (1). Vis mg prgssidh (fib. =) ; `’gffdrt mg sgrrjbg héegssjirg ju ljihtigh gh pdsitidh gst gxgreé pjr`’gxtrélité mg `j vis.
1.1. Frgihjbg mgs vis gt gerdu ;
@g frgihjbg mgs vis gt éerdu edhsistg ã s'dppdsgr ju méssgrrjbg mgs vis gt mgs éerdus sdulis juxendes, viarjtidhs, mifférghegs mg tglpérjturgs.
1.1.:- Frgihjbg pjr jmnérgheg (séeurité rg`jtivg) ;
Fib. : ib. 5 Fib. =ib. 1
;Métji` ;
Qdhmg``g ã mghts Qdhmg``g é`jstiqug (Brdwgr) Qdhmg``g edhiqug `issg (ag``gvi``g)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 189/216
E n j p itrg :3 @ijisdhs ghejstrglght :>9
1.1.1- Frgihjbg pjr dastje`g(sgeuritg jasd`ug) ;
1.5- @ijisdh pjr dastje`g ;
@gs piîegs qui dht uhg fdhetidh m’dastje`g sdht sduvght mgs piîegs stjhmjrms.
1.5.:- `gs bdupi``gs ;
Bdupi` g ey`ihmriqug ; `j bdupi``g mdit ëtrg ldhtég sgrrég (sjhs kgu ghtrg `j bdupi``g gt `gpgrâjbg). Egttg bdupi``g mg préeisidh gst uti`iség `drsqug `’dh vgut uh pdsitidhhglght préeismgs 1 piîegs `’uhg pjr rjppdrt j `’jutrg.
Bdupi` g é`jstiqug ; g``g gst ljihtghug mjhs sdh `dbglght pjr gxpjhsidh é`jstiqug. g``g sg`dbg mjhs uh trdu arut mg pgrâjbg agjuedup ldihs dhérgux.
Bdupi``g fghmug (sylad`g « v ¿) gt bdupi``g ejvj`igr ; g``gs sgrvght j frgihgr du ã jrrëtgr mgsjxgs, tibgs, éerdus …
Bdupi``g ejhhg`ég ; `j réj`isjtidh mg trdis fghtgs j :13³ prdvdqught uh `ébgr bdhf`glght mg `jljtiîrg gh péripnérig qui jssurght `g ljihtigh gh pdsitidh pjr ediheglght mjhs `g `dbglghtey`ihmriqug.
Gerdu jutd frgihg (hy`stdp)dhtrg-éerdu
Bdupi `g « ¿
S`jqugttgs, jrrëtdir ã ji`grdhs
Gerdu ã ghedengs
`é
Qdhmg``g frgih
hmg``g frgih jvge éerdu ã ghedengs
Bdupi``g «
Bdupi``gejvj`igr
Bdupi``gé`jstiqug
Bdupi``gey`ihmriqug
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 190/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:93
1.5.1- Jhhgjux é`jstiqugs ;
`gs jhhgjux é`jstiqugs (eire`ips) sdht mgstihés ã jrrëtgr gh trjhs`jtidh uhg piîeg ey`ihmriqug pjrrjppdrt j uhg jutrg ;
1.=. @ijisdh pjr jmngrgheg ;
Sjr méfdrljtidh du piheglght (fib. :) ; `j `ijisdh gst jssurég pjr méfdrljtidh m’uhg mgs mguxpiîegs ã `igr. Sjr tjlpdhs tjhbghts (fib. 1) ; `g rjpprdenglght mgs mgux tjlpdhs jssurg `g ljihtigh gh
pdsitidh (ljp) mgs piîegs j `igr. Sjr ediheglght (fib. 5) ; `j edhieité mgs piîegs ã `igr gst tg``g qug `’jmnérgheg ghtrg `gs
ljtérijux ljihtight `gs piîegs `iégs.
5. LDYGHU M’JUUGLA@JBG HDH MGLDH]JA@GU (SGQLJHGH]U) ;
5.:- @ijisdh pjr rivgtjbg ;
`j `ijisdh ghtrg mgux piîegs lihegs (tý`gs) gst réj`isé pjr méfdrljtidh mg `’gxtrélité m’uh rivgt.Egttg méfdrljtidh gst jppg`ég « rivurg ¿.
Fib. : Fib. 1 Fib. 5
]jlpdh
dur jrargs Sdur j`ésjbgs
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 191/216
E n j p itrg :3 @ijisdhs ghejstrglght :9:
5.1. @ijisdh pjr ed``jbg ;
`j edhstruetidh ed` ég gst uh ldmg m’jssgla`jbg qui uti isg `gsquj`ités m’jmnérgheg mg egrtjihgs ljtiîrgs syhtnétiqugs. priheipjuxjmnésifs ; pd`yen`drdprghg « hédprîhg ¿, pd`yjlimg, épdxymg« jrj`mitg ¿, si`iedhg.
5.5- @ijisdh pjr sdumjbg ;
@g sdumjbg edhsistg ã jssgla`gr mgux du p`usigurs piîegs m'uhg fjâdh pgrljhghtg, tdut gh jssurjhtghtrg g``gs `j edhtihuité mg ljtiîrg sdit pjr fusidh `dej`g mgs piîegs sdit pjr fusidh m'uh jutrgé`élght ;
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Udit `j pgrspgetivg ée`jtég mg `'étju suivjht ;
Edlp`étgr `g tja`gju suivjht ;
@ijisdh Edlpdsjht gt/du prdeémé mg `ijisdh Méldhtja`g Ihméldhtja`g31 ― 37 1 vis m’jssgla`jbg (3=) ; ^3: ― :1 : vis mg prgssidh (:5) ^ 3> ― 36 Udumjbg . ^ 32 ― 36 Bdupi` g é`jstiqug (Frgihjbg pjr dastje`g mg `’éerdu 32) ^
drmdh mgsdumurg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 192/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:91
Aurgttg
ENJSI]QG ::
@WAQIFIEJ]IDH - G]JHENGI]G
:. @WAQIFIEJ]IDH ;
G``g j pdur fdhetidh b`daj`g mg ;
Qémuirg `gs frdttglghts gt pjr suitg `’usurg mgs piîegs. Gvjeugr `j enj`gur prdmuitg pjr `g frdttglght. Srdtébgr `gs piîegs edhtrg `’dxymjtidh.
Sjr gxglp`g ; Mjhs uh ldtgur mg vditurg, uhg adhhg `uarifiejtidhjublghtg `g rghmglght gh rémuisjht `gs pgrtgs léejhiqugs mugs juxfrdttglghts.
:.:- ]ypgs mg `uarifijhts ;
:.:.:. Nui`gs ;
Dh mistihbug ;
Nui`gs vébétj`gs ? Nui`gs jhilj`gs ? Nui`gs lihérj`gs ? Nui`gs edlpdségs ? Nui`gs syhtnétiqugs.
:.:.1. @uarifijhts sd`imgs ;
Brjpnitg, sdufrg, tj`e,liej, p`dla fihglghtardyé. I`s sdht surtdututi`isés edllg jmmitifs juxbrjissgs.
:.:.5. Brjissgs ;@gs brjissgs sdht datghugs gh gffgetujht uh lé`jhbg m’nui`g gt mg sjvdh. Sdur jlé`idrgr `gursejrjetéristiqugs, dh `gur jkdutg `gs `uarifijhts sd`imgs.
:.1. Ldmgs mg `uarifiejtidh ;
:.1.:. @uarifiejtidh pdhetug``g ;
@j prgliîrg létndmg edhsistg ã lgttrg `g `uarifijht jvjht `g lduvglghtdu murjht `g lduvglght. Eg`j pgut sg fjirg mg ljhiîrg ljhug``g, pjrgxglp`g gh mépdsjht mgs bduttgs m'nui`g jvge uhg aurgttg, gh p`jâjht mg`j brjissg jvge `gs mdibts (si eg``g-ei h'gst pjs tdxiqug), gte.
:.1.1- J`ilghtjtidh edhtihug;
I` gst pdssia`g m'jvdir uh résgrvdir mg `uarifijht (`iquimg). Whg pdlpg jssurg`j eireu`jtidh mu `uarifijht vgrs `gs pjrtigs gh lduvglght gt `g `uarifijhtrgtdurhg vgrs `g résgrvdir `drsqug `g mispdsitif gst ã `'jrrët. E'gst `g ejshdtjllght mg `'nui`g pdur ldtgurs. Dh pgut ébj`glght fjirg trglpgr `gmispdsitif mjhs uh `uarifijht `iquimg, dh pjr`g j`drs mg « ajih m'nui`g ¿. Sjrgxglp`g uhg rdug mghtég trglpég mjhs uh ajih glpdrtg pjr jmnérgheg mg`'nui`g vgrs `gs pdihts ã `uarifigr.
Jvjhtjbgs Ihedhvéhight
Adhhg péhétrjtidh ghtrg `gsé`élghts gh lduvglght.
Adh rgfrdimissglght. Edhtrý`g fjei`g mg hivgju mg `’nui`g. Gvjeujtidh mgs edrps étrjhbgrs.
Gtjhenéitéhéegssjirg.
Jvjhtjbgs Ihedhvéhight
Gtjhenéité fjei`g ãréj`isgr.
Ljhipu`jtidhFjei`ité
Edgffieight mg frdttglghtp`us é`gvé qug eg`ui mg`’nui`g.Gvjeujtidh tngrliqug fjia`g. Ilpdssiai`ité mg vérifiejtidh
mg hivgju mg `j brjissg.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 193/216
E n j p itrg :: @ u a rif ie j t idh étj h e n éité :95
1. G]JHENGI]G ;
G``g j pdur fdhetidh b`daj`g m'glpëengr ;
`gs ilpurgtés mu li`igu gxtérigur m’jeeémgr jux surfjegs ã prdtébgr. Wh f`uimg mg s’éenjppgr vgrs `g li`igu gxtérigur
Gxglp`g ; Sdur uh vérih phguljtiqug, i` fjut glpëengr `’jir mg s'éenjppgr gt `g bjrmgr prdprg.
1.:. ]ypgs m'étjhenéité ;
1.:.:- Gtjhenéité stjtiqug
I` h'y j pjs mg lduvglght rg`jtif ghtrg `gs piîegs.
j. Gtjhenéité sjhs kdiht du mirgetg ;
Wti`isés pdur mgs prdmuits edrrdsifs, mgs prdmuits enjums du mgfdrtgs prgssidhs.
a. Gtjhenéité jvge kdiht ;
Sjr kdiht p`jt du eireu`jirg qui pgut ëtrg gh ejdutendue, ejrtdh, p`jstiqug du létj``d-p`jstiqug.
Sjr kdiht tdriqug
Sjr sduff`gt qui ljihtight `j brjissg mjhs `g léejhislg gt glpëeng `gs ilpurgtés mg rghtrgr.Gxglp`g; kdiht mg Ejrmjh uti`isé mjhs uhg vditurg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 194/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:9=
1.1. Gtjhenéité myhjliqug ;
I` y j 1 lduvglghts pdssia`gs rdtjtidh gt trjhs`jtidh.
Gtjhenéité jvge kdiht ã : du 1 `îvrgs pdur rdtjtidh
Jutrgs mispdsitifs
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
Edlp`étgz `g tja`gju ei-mgssdus. Lgttrg uhg erdix mjhs `gs ed`dhhgs (Gt. myhjliqug gt Gt. stjtiqug).
EDQQIBG ;Qgpîrg ]ypg mg kdih Gt. stjtiqug Gt. myhjliqug Ghtrg qug``gs piîegs
7 ã 1 `îvrgs ^ : gt =
6 tdriqug ^ : gt 1
2 p`jt ^ 1 gt 5
> eniejhg ^ 5 gt =
diht ã 1 `îvrgs kdiht ã : `îvrg
Edupg``g pdur trjhs`jtidh Eniejhgs pdur rdtjtidh Qdhmg``gs [
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 195/216
E n j p itrg :1 F d h e tid h bu im j bg :97
ENJSI]QG :1
F DHE]IDH BWIMJBG
@j fdhetidh buimjbg gh trjhs`jtidh gt gh rdtjtidh rgprésghtg `j réj isjtidh tgenhd`dbiqugrgspgetivglght mg `j `ijisdh b`issiîrg gt mg `j `ijisdh pivdt.
:. BWIMJBG GH QD]J]IDH ;
Ui `’drbjhg mg buimjbg pgrlgt sgu`glght `j rdtjtidh (pjrtig``g du edlp`îtg)mg `j piîeg ldai`g, dh pjr`g mg buimjbg gh rdtjtidh. Mg hdlargusgs sd`utidhsedhstruetivgs pgrlgttght mg réj`isgr uh lëlg jssgla`jbg. G``gs s’jppuight surmifférghts priheipgs gt lgttght gh ŕuvrg mgs tgenhd`dbigs vjriégs.
:.:. Buimjbg pjr edhtjet mirget (`ijisdh mirgetg) ;
@g buimjbg gh rdtjtidh gst datghu ã pjrtir mu edhtjet ghtrg mguxsurfjegs ey`ihmriqugs edlp`élghtjirgs gt mg mgux jrrëts qui supprilght`g mgbré mg `iagrté gh trjhs`jtidh suivjht `’jxg mgs ey`ihmrgs.
:.1. Buimjbg pjr mgs edussihgts ;
Wh edussihgt gst uhg ajbug mg fdrlg ey`ihmriqug, jvge du sjhsed``grgttg. I` sg ldhtg jvge sgrrjbg mjhs `’j`ésjbg gt b issjht mjhs`’jrarg. @gs edussihgts pgrlgttght m’jttgihmrg mgs pgrfdrljhegs aighsupérigurgs ã eg``gs datghugs jvge uh edhtjet mirget ghtrg surfjegs ;
Qémuetidh mu edgffieight mg frdttglght ? Jublghtjtidh mg j murég mg vig, fdhetidhhglght si`gheigux.
@gs edussihgts sdht réj`isés ã pjrtir mg mifférghts ljtérijux ; ardhzg, ljtiîrgsp`jstiqugs (hy`dh, téf`dh). I`s pguvght ëtrg uti isés ã sge du `uarifiés. I` gxistgm’ji``gurs mgs edussihgts jutd`uarifijhts ilprébhés m’nui`g mjhs `gur strueturg,jyjht `gs ejrjetéristiqugs suivjhtgs;
Whg vitgssg tjhbghtig``g mg >l/s, jueuh ghtrgtigh ? ]glpérjturg mg fdhetidhhglght ljxilj`g jmlisg mg 133³E.
:.5. Buimjbg pjr rdu`glght ;
Sdur jlé`idrgr `g rghmglght, dh rglp`jeg `gfrdttglght mg b issglght pjr `g frdttglght mgrdu`glght ? `’imég gst m’ihtgrpdsgr ghtrg `gssurfjegs ey`ihmriqugs mgs mgux piîegs ã buimgr mgsé`élghts rdu`jhts (ai `gs, rdu`gjux, jibui` gs) quivdht jublghtgr jussi `j quj ité mu buimjbg. @g
rdu`glght vj pgrlgttrg `g lduvglght mg rdtjtidhtdut gh suppdrtjht `gs gffdrts jxijux du rjmijuxsuivjht `g typg mg rdu`glght. Dh vj étumigruhiquglght `gs rdu`glghts ã ai``gs ã edhtjet rjmij`.
:.5.:- Edhstitujhts m’uh rdu`glght ;
(vdir fiburg ei-mgssus)
Ajbug gxtérigurg
`élght rdu`jht (ai``g)
Ajbug ihtérigurg
Ejbg
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 196/216
WHI]G ]QJHULG]]QG:96
]DWQHJH]
FI^G
: 5
o 6
= 3
N 2
FI^G
DWQHJH]
: 5
b 6
= 3
L 2
:.5.1. Qgprésghtjtidhs rég``gs gt senéljtiqugs ;
:.5.5- Ldhtjbg mgs rdu`glghts ã ai``gs ã edhtjet rjmij` ;
j. Qîb`gs mg ldhtjbg ;
@gs ajbugs tdurhjhtgs pjr rjppdrt ã `j mirgetidh mg `j enjrbg mdivght ëtrg ldhtégs sgrrégs. Dh j = dastje`gs gh trjhs`jtidh. @gs ajbugs fixgs pjr rjppdrt ã `j mirgetidh mg `j enjrbg mdivght ëtrg ldhtégs `iargs (jvge mu
kgu). Dh j 1 dastje`gs gh trjhs`jtidh sur `j lëlg ajbug.
a. Jrarg tdurhjht ;
Jkustglghts ; @gs ajbugs ihtérigurgs tdurhjhtgs sdht
ldhtégs sgrrégs ;]d`érjheg mg `’jrarg ; o6 @gs ajbugs gxtérigurgs fixgs sdht ldhtégsb`issjhtgs ;]d`érjheg mg `’j`ésjbg ; N2
Jrrëts jxijux mgs ajbugs ; @gs ajbugs ihtérigurgs ldhtégs sérrégs
sdht jrrëtégs gh trjhs`jtidh pjr qujtrgdastje`gs ; J, A, E, M
@gs ajbugs gxtérigurgs ldhtégs b`issjhtgssdht jrrëtégs gh trjhs`jtidh pjr mguxdastje`gs ; G gt F.
e. J`ésjbg tdurhjht ;
Jkustglghts ; @gs ajbugs ihtérigurgs fixgs sdht ldhtégs
b`issjhtgs ;]d`érjheg mg `’jrarg ; b6 @gs ajbugs gxtérigurgs tdurhjhtgs sdht
ldhtégs sgrrégs ;]d`érjheg mg `’j`ésjbg ;L2.
Jrrëts jxijux mgs ajbugs ; @gs ajbugs ihtérigurgs ldhtégs b`issjhtgs
sdht jrrëtégs gh trjhs`jtidh pjr mguxdastje`gs ; G gt F
@gs ajbugs gxtérigurgs ldhtégs sérrégssdht jrrëtégs gh trjhs`jtidh pjr qujtrg
dastje`gs ; J, A, E, M.
1. BWIMJBG GH ]QJHU@J]IDH ;
Ui `’drbjhg mg buimjbg pgrlgt sgu`glght uh mép`jeglght rgeti`ibhg mg`j piîeg ldai`g, dh pjr`g mg buimjbg gh trjhs`jtidh.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 197/216
E n j p itrg :1 F d h e tid h bu im j bg :92
1.:. Buimjbg pjr edhtjet mirget ;
1.:.:. Buimjbg prisljtiqug ;
@j bédlétrig mgs surfjegs mg edhtjet h’gstpjs fdreélght rgetjhbu`jirg. G``g pgut prghmrgp`usigurs fdrlgs. @gs frdttglghts pguvght ëtrgmilihués pjr `’ihtgrpdsitidh m’é`élghts jhti-frietidh (ardhzg, pd`yjlimg du Hy`dh) qui
pguvght ëtrg ed``és sur `’uhg mgs surfjegs ghfrdttglght.
1.:.1- Buimjbg mg typg ey`ihmriqug ;
@j `ijisdh b`issiîrg gst réj`iség pjrjssdeijtidh m’uh edhtjet ey`ihmriqug(suppriljht qujtrg mgbrés mg `iagrté) gt m’uhjrrët gh rdtjtidh. @’jrrët gh rdtjtidh pgut ëtrgréj`isé ã `’jimg m’uhg e`jvgttg du mgejhhg`urgs.
1.1. buimjbg pjr é`élght rdu`jht ;
I` gxistg uhg brjhmg vjriété m’é`élghtsrdu`jhts stjhmjrms pgrlgttjht mg réj isgr uhg`ijisdh b`issiîrg. @g edÿt mg egs é`élghts `ilitg`gur uti`isjtidh jux ejs pdur `gsqug`s `g frdttglghtmdit ëtrg rémuit gt `gs gffdrts sdht ilpdrtjhts.
G ^ G Q E I E G Q G U D @ W
]DWQG] J LGW@GQ
@’jrarg pdrtg-lgu`g (1) gst buimé ghrdtjtidh pjr mgux rdu`glghts (5) gt(=). Qépdhmrg jux qugstidhs suivjhtgs ;
j) Ed`drigr `’ghsgla`g mgs piîegs ghrdtjtidh
a) Mg qug` typg mg rdu`glght s’jbit-i` 4 Qdu`glght ã ai``gs ã edhtjetrjmij`
e) Gst-eg uh ldhtjbg ã jrarg du ãj`ésjbg tdurhjht 4 Jrarg tdurhjht
m) Zug``gs sdht `gs ajbugs ldhtégssgrrégs (gxtérigurgs du
ihtérigurgs) 4 Ajbugs ihtérigurgsg) Imghtifigr `gs dastje`gs jrrëtjht egs ajbugs jxij`glght (J, A, E, M, G, F, B, N) ; G, F, B, Nf) @gs ajbugs gxtérigurgs sdht-g``gs ldhtégs jvge kgu du jvge sgrrjbg 4 Jvge sgrrjbg (b`issjhtgs)b) Imghtifigr `gs dastje`gs jrrëtjht egs ajbugs jxij`glght (J, A, E, M, G, F, B, N) ; E, Mn) @j ajbug gxtérigurg mu rdu`glght (5) gst-g``g `iég gh trjhs`jtidh jvge `g aáti (:) (DWI du HDH) 4 HDHi) Mdhhgr `j td`érjheg mgs pdrtégs mgs ajbugs ihtérigurgs situégs sur `’jrarg ; o6k) Mdhhgr `j td`érjheg mgs pdrtégs mgs ajbugs gxtérigurgs situégs sur `’j`ésjbg ; N2o) Eýtgr `gs pdrtégs mg rdu`glght sur `’jrarg (1) gt sur `gs j`ésjbgs (:) gt (>)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 198/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G:9>
W HI ] É S r dk gt g h ej mr é
E D L S G ] G H E G U J ] ] G H M W G U
Mévg`dppgr `’gsprit mg rgengreng, m’ihitijtivg, m’jutdhdlig pjr `j edhstruetidhréf`éenig m’uh prdkgt ?
Sjrtieipgr jetivglght jux jpprghtissjbgs ? Ihtébrgr gt réuti`isgr mgs edhhjissjhegs jequisgs gh edurs gh jssdeijht sjvdirs
gt sjvdir-fjirg mjhs uh gsprit eréjtif du gxpérilghtj` ? Mévg`dppgr `gs quj`ités m’jhj`ysg gt mg syhtnîsg héegssjirgs ã `j présghtjtidh
edhstruitg gt jrbulghtég mu prdkgt ã `’drj` ? Mévg`dppgr `g trjvji` ju sgih m’uh brdupg.
S Q G U G H ] J ] I D H
@g prdkgt ghejmré (SG) s'ihserit mjhs `g ejmrg mg `j "pémjbdbig mg prdkgt", qui gstrgedhhug edllg fjei`itjtrieg mgs prdegssus m'jpprghtissjbg, tjht sur `g p`jh ihmivimug` quged``getif. @g prdkgt lgt `gs é`îvgs mjhs mgs situjtidhs-prda`îlg `gs pdussjht ã engrengr `gsihfdrljtidhs edhstitujht `gs é`élghts mg répdhsg. Jihsi ;
@g SG gst é`jadré pjr `gs é`îvgs qui sdht lis gh situjtidh mgrgspdhsjai`ité mjhs `j edhmuitg m’uhg réj`isjtidh.
J pjrtir m’uh tnîlg qui prdpdsg uhg prda`éljtiqug jherég sur `gedhtghu mu prdbrjllg, `gs é`îvgs jvge `’jimg mgs ghsgibhjhts,métgrlihght mgs sukgts préeis qui s’jrtieu`ght sur `gs priheipjux jxgsmu prdbrjllg ?
Eg trjvji`, lghé gh pgtits brdupgs, jadutit ã uhg réj`isjtidh edherîtgqui pgut prghmrg mgs fdrlgs mivgrsgs, gt fjit `’dakgt, ju ldlght mg`’évj`ujtidh m’uhg edlluhiejtidh drj`g.
Egttg uhité trjitg mg ;
@'jhj`ysg fdhetidhhg `g qui dffrg jux é`îvgs uh duti préeigux pdurméedrtiqugr `gur prdkgt ; rgeghsgr, ejrjetérisgr, gt niérjrenisgr `gsfdhetidhs mu systîlg dakgt mu SG ?
@dbieig` mg edhegptidh jssistég pjr drmihjtgur (EJD) prdlduvjht`'uti`isjtidh mgs hduvg``gs tgenhd`dbigs ihfdrljtiqugs ?
@j présghtjtidh mg qug`qugs mirgetivgs priheipj`gs pdur `j bgstidh m'uhSG, jihsi qug `j présghtjtidh mg qug`qugs systîlgs pduvjht fjirg`'dakgt mg réj`isjtidh pjr `gs é`îvgs gt/du `gs prdfgssgurs.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 199/216
E n j p itrg : Jhj`ysg fdhetidhhg``g :99
ENJSI]QG :
JHJ@YUG FDHE]IDHHG@@G
IH]QDMWE]IDH ;
Mjhs `j vig qudtimighhg, dh uti isg mgs prdmuits qui répdhmght ã hds
agsdihs. Sjr gxglp`g, dh uti isg @g stdrg pdur sjtisfjirg `g agsdih mg sgprdtébgr, mgs rjydhs sd`jirgs ihtghsgs mu sd`gi . `'jhj`ysg fdhetidhhg` g gst uhgjpprdeng seightifiqug qui rjisdhhg gh tgrlgs mg fdhetidhs mgvjht ëtrgjssurégs pjr uh prdmuit ; g``g edhsistg ã rgeghsgr, ejrjetérisgr, gt niérjrenisgr`gs fdhetidhs m'uh systîlg. Ug`dh qu'dh s'ihtérgssg jux fdhetidhs mg sgrvieg duqu'dh s'ihtérgssg jux fdhetidhs tgenhiqugs, dh pjr`g m'jhj`ysg fdhetidhhg` ggxtgrhg du ihtgrhg.
:. JHJ@YUG FDHE]IDHHG@@G G^]GQHG ;
@'jhj`ysg fdhetidhhg``g gxtgrhg, méerit `g pdiht mg vug mg `'uti`isjtgur gt hg s'ihtérgssg ju prdmuit qu'gh
tjht qug "aditg hdirg" ejpja`g mg sjtisfjirg sdh agsdih gh fdurhissjht mgs sgrviegs mjhs sdh ghvirdhhglght.
:.:. AGUDIH G] SQDMWI] ;
:.:.:. Méfihitidhs ;
@g agsdih gst uhg héegssité du uh mésir éprduvé pjr uhuti isjtgur. I` pgrlgt mg kustifigr `’gxistgheg m’uhprdmuit.
Wh prdmuit gst eg qui gst fdurhi ã uh uti`isjtgur pdursjtisfjirg ã uh agsdih.
Wh agsdih pgut ëtrg gxp`ieitg du ilp`ieitg ? Wh prdmuit pgut ëtrg uh ljtérig`, uh sgrvieg du uh prdegssus edlp`gxg.
:.:.1. Hdtidh mg systîlg ;
@g tgrlg "systîlg" gst sduvght uti`isé ã `j p`jeg mg eg`ui mg "prdmuit". Gh gffgt, @g edhegpt mgsystîlg j uhg sibhifiejtidh du edhhdtjtidh p`us rieng ; i` rgbrdupg tdus `gs typgs mg prdmuits(ljtérig`, sgrvieg gt prdegssus). E'gst `g tgrlg qui sgrj mdhe uti`isé, gh béhérj`, mjhs `j suitg mg`'duvrjbg. I` gst méfihi, gh béhérj`, edllg suit ;
Wh systîlg gst uh ghsgla`g m'é`élghts drbjhisé ghfdhetidh m'uh aut ã jttgihmrg du pdur sjtisfjirg uh
agsdih.
Gxglp`g ; Lierd-drmihjtgur
@g Lierd-drmihjtgur gst uh systîlg ;
E'gst uh ghsgla`g m'é`élghts `iés ; uhité eghtrj`g, éerjh, sduris, e`jvigr, gte. ? I` sjtisfjit ju agsdih du aut mg trjitgr `gs mdhhés.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 200/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G133
:.1. QGSDHUG JW AGUDIH
:.1.:- Fihj`ité m’uh prdmuit ;
Sdur répdhmrg ju agsdih, dh méfihit `’jetidh m’uh systîlg gh tgrlgs mg sj fihj`ité, e'gst ã mirg ghtgrlgs mg sgs fdhetidhs qui rghmght sgrvieg ã `'uti`isjtgur. Dh ghtjlg j`drs `j rgengreng mgsfdhetidhs mgvjht ëtrg jssurégs pjr eg prdmuit. Sdur eg fjirg, dh uti`isg mgs duti`s brjpniqugs quirghmght uh systîlg p`us fjei`g ã jssili`gr.
:.1.1- Qgengreng gt fdrlu`jtidh mu agsdih ; Mijbrjllg mg "Aëtg ã edrhgs" ;
:.1.5- Qgengreng mgs fdhetidhs mg sgrvieg ;
j. Méfihitidhs ;
Fdhetidhs mg sgrvieg ;
@gs fdhetidhs mg sgrvieg sdht `gs jetidhs jttghmugs m'uh prdmuit pdur répdhmrg ã uh agsdih. Whgfdhetidh mg sgrvieg gst ejrjetériség pjr eg qui suit ;
G``g gst méeritg pjr uh vgrag ã `'ihfihitif suivi m'uh edlp`élght ? G``g pgut ëtrg uhg fdhetidh ;
m'usjbg, ejr g``g kustifig `g pdurqudi mg `'uti`isjtidh mu systîlg ? m'gstilg, ejr g``g edhegrhg `'jspget m'gstnétislg, mg quj`ité, mg edÿt, gte.
G``g mdit fjirg jastrjetidh mg `j sd`utidh tgenhiqug qui pdurrjit `j ljtérij`isgr.
Gxglp`g ; Fdrlu`jtidh mg qug`qugs fdhetidhs mg sgrvieg m'uh stdrg jutdljtisé.
Enjhbgr jutdljtiquglght `j pdsitidh m'uhg tdi`g mg stdrg (fdhetidh m'usjbg) ? U'jmjptgr ã `'jrenitgeturg mg `j fjâjmg sur `jqug``g i` sgrj ldhté (fdhetidh m'gstilg).
Fdhetidhs tgenhiqugs ;
Whg fdhetidh tgenhiqug rgprésghtg uhg jetidh ihtgrhg ju systîlg, pdur jssurgr uhg du mgs fdhetidhsmg sgrvieg ? g``g gst méfihig pjr `g edhegptgur. Dh `j quj`ifig jussi mg fdhetidh edhstruetivg, pjregqu’g``g pjrtieipg ã edhstruirg tgenhiquglght `g systîlg.
Gxglp`g ; Utdrg jutdljtisé
@j tdi`g
Njaitjhtm'uh `dej`
Whg zdhggx dség
tdrgjutdljtisé
Sdsitidhhgr `j tdi`gjutdljtiquglght
qui rghm-i`sgrvieg 4
Uystîlg
Mjhs qug` aut `gsystîlg gxistg-t-i` 4
Sdur éhdhegr `g agsdih fdhmjlghtj` m’uhprdmuit, dh uti`isg `’duti` du mijbrjllgmg "aëtg ã edrhgs", qui pdsg 5 qugstidhsfdhmjlghtj`gs edllg `'ihmiqug `j fiburgei-edhtrg ;
Uur qudij it-i` 4
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 201/216
E n j p itrg : Jhj`ysg fdhetidhhg``g 13:
a. Mijbrjllg Siguvrg ;
Méfihitidh ;
Eg mijbrjllg rgeghsg tdus `gs é`élghts mg `'ghvirdhhglght mu systîlg (nuljih, pnysiqug, gte.),qui sdht gh ihtgrjetidh jvge `ui. Eg mijbrjllg gst méfihi gt ejrjetérisé pjr eg qui suit. I` pgrlgt mgvisuj isgr tdutgs `gs rg`jtidhs pdssia`gs mu systîlg jvge `gs é`élghts mg sdh li igu dughvirdhhglght gxtérigur (nuljih pnysiqug, éedhdliqug gt tgenhiqug) ? egs rg`jtidhs sdht gh fjit `gsfdhetidhs mg sgrvieg ? uh tja`gju jeedlpjbhjht `g mijbrjllg méerit egs fdhetidhs. Dh mistihbug ;
@gs fdhetidhs priheipj`gs (FS) ; G``gs eréghtmgs rg`jtidhs ghtrg p`usigurs é`élghts mg`’ghvirdhhglght qui gxprilght `gs sgrviegsdffgrts pjr `g systîlg pdur sjtisfjirg `gagsdih ? mjhs `g senélj béhérj`, dh trduvgFS: gt FS1 ?
@gs fdhetidhs edhtrjihtgs (FE) ; G``gsjmjptght `g systîlg ã uh du p`usigursé`élghts mg sdh ghvirdhhglght. Mjhs `gsenélj béhérj`, dh trduvg FE: gt FE1. G``gsedhtrjibhght `g edhegptgur ã rgspgetgr
egrtjihgs gxibghegs mg `'uti isjtgur, hdrlgsmg séeurité, gte.
Ejrjetérisjtidh mgs fdhetidhs mg sgrvieg ;
@j ejrjetérisjtidh edhsistg ã éhdhegr pdur enjqug fdhetidh mg sgrvieg (priheipj`g du mg edhtrjihtg)`gs eritîrgs m'jppréeijtidh jvge mgs hivgjux gt uhg egrtjihg f`gxiai`ité. Egttg dpérjtidh sg fjit ghbéhérj` sdus fdrlg m'uh tja`gju, qu'dh jppg``g "tja`gju fdhetidhhg`" gt qui j `g fdrljt suivjht ;
Fdhetidh Eritîrg m'jppréeijtidh Hivgju m'uh eritîrg m'jppréeijtidh F`gxiai`ité m'uh hivgju
FS du FE
Eritîrg m'jppréeijtidh m'uhg fdhetidh ; Ejrjetîrg rgtghu pdur jppréeigr `j ljhiîrgmdht uhg fdhetidh gst rglp`ig du uhg edhtrjihtg gst rgspgetég. Whg éeng``g mdit ëtrguti`iség pdur jppréeigr `g hivgju.
Hivgju m'uh eritîrg m'jppréeijtidh ; Brjhmgur rgpérég mjhs `'éeng``g jmdptég pdur uheritîrg m'jppréeijtidh m'uhg fdhetidh. Egttg brjhmgur pgut ëtrg eg``g rgengrenég ghtjht qu'dakgetif. G` g jurj mgs vj`gurs eniffrégs jvge td`érjheg (milghsidhs,pjrjlîtrgs mg fdhetidhhglght, edÿt, hivgju sdhdrg, gte.).
F`gxiai`ité m'uh hivgju ; E'gst `'ghsgla`g mgs ihmiejtidhs gxprilégs pjr `g mgljhmgurjvge mgs `ilitgs m'jeegptjtidh. Egs `ilitgs sdht préeiségs sdus fdrlg mg e`jssg mgf`gxiai`ité;
E`jssg F3 ; f`gxiai`ité hu``g, hivgju ilpérjtif ? E`jssg F: ; f`gxiai`ité fjia`g, hivgju pgu hébdeija`g ? E`jssg F1 ; f`gxiai`ité ldyghhg, hivgju hébdeija`g ? E`jssg F5 ; f`gxiai`ité fdrtg, hivgju trîs hébdeija`g.
Gxglp`g ; Mijbrjllg Siguvrg gt tja`gju fdhetidhhg` mu Utdrg jutdljtisé
Egt gxglp`g pgrlgt m'i``ustrgr `j edhstruetidh mu mijbrjllg Siguvrg, jihsi qug `j fdrlu`jtidh mgsfdhetidhs mg sgrvieg mjhs `g tja`gju fdhetidhhg` jeedlpjbhjht `g mijbrjllg. @j ejrjetérisjtidh mgsfdhetidhs mg sgrvieg h'gst pjs étumiég mjhs egt gxglp`g pdur mgs rjisdhs mg silp`ieité. Dh edhsimîrgqug `j ljtiîrg m'ŕuvrg mu stdrg gst `j tdi`g, mdhe e'gst uh é`élght gxtérigur.
Uystîlg
FS:
FS1E:
FE1
G`élght :
`élght 1
`élght 7
`élght =G`élght 5
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 202/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G131
]ja`gju fdhetidhhg`
1- JHJ@YUG FDHE]IDHHG@@G IH]GQHG ;
@'jhj`ysg fdhetidhhg``g ihtgrhg, méerit `g pdiht mg vug mu edhegptgur gh enjrbg mg fdurhir `g prdmuitmgvjht répdhmrg ju agsdih mg `'uti`isjtgur. @drs mg egttg pnjsg mg edhegptidh, `gs fdhetidhs mg sgrvieg dum'usjbg vdht ëtrg datghugs ã `'jimg mg fdhetidhs tgenhiqugs. Sdur eg fjirg, dh uti isg uhg jhj`ysgmgseghmjhtg ? I` s'jbit m'uhg méljreng qui uti`isg mgs duti`s brjpniqugs. G``g pjrt mg `j fdhetidh b`daj`g gtméedrtiqug uh systîlg pdur gh sdrtir `gs mifférghtgs fdhetidhs é`élghtjirgs. G``g pjrt mdhe mu béhérj`pdur jadutir ju pjrtieu`igr.
1.:- @G MIJBQJLLG FJU] ;
@g mijbrjllg FJU] (Fuhetidh Jhj`ysis Uystgl ]genhiqug) gst uh mijbrjllg m'jhj`ysg fdhetidhhg` gmgs systîlgs tgenhiqugs. I` j pdur létndmg m'drmdhhgr `gs fdhetidhs mg sgrvieg gt `gs edlpdsgr`dbiquglght pdur jadutir jux sd`utidhs tgenhiqugs mg réj`isjtidh, jppg`égs jussi sd`utidhsedhstruetivgs pjreg qu'g``gs jadutissght ã `j edhstruetidh mu systîlg. Gh pjrtjht m'uhg fdhetidhpriheipj`g du mg edhtrjihtg, `g mijbrjllg FJU] présghtg `gs fdhetidhs tgenhiqugs jssdeiégs mjhs uhgdrbjhisjtidh `dbiqug répdhmjht jux 5 qugstidhs suivjhtgs ;
Sdurqudi egttg fdhetidh mdit-g``g ëtrg jssurég 4
Edllght egttg fdhetidh mdit-g``g ëtrg jssurég 4
Zujhm egttg fdhetidh mdit-g``g ëtrg jssurég 4
FDHE]IDH MGUEQIS]IDH
FS: Srdtébgr edhtrg `gs rjydhs ihtghsgs mu sd`gi
FS1 Glpëengr `j météridrjtidh mu stdrg pjr `g vght
FS5 Srghmrg gh edlptg `gs edhsibhgs mg `’uti isjtgur
FE: U'jmjptgr jux suppdrts
FE1 Wti isgr `'éhgrbig é`getriqug mu sgetgur
FE5 Qésistgr ã `'ghvirdhhglght
FE= Gtrg m'uh usjbg jisé gt gstnétiqug
Sdurqudi 4 Edllght 4Fdhetidh
Zujhm 4
Fdhetidh tgenhiqug :
Fdhetidh tgenhiqug 1
dhetidh mg sgrvieg
Fdhetidh tgenhiqug h
G]
Fdhetidhs réj`iségsgh lëlg tglps
Fdhetidh tgenhiqug :
Fdhetidh tgenhiqug 1
Fdhetidh tgenhiqug h
Fdhetidh mg sgrvieg
DWFdhetidhs j`tgrhjtivgs
pdssia`gs
FS:
FS1FE:
FE=
FE5
@'éhgrbig
@'uti`isjtgur
@g li`igujlaijht
@g lur
@g sd`gi`
@j tdi`g
tdrgjutdljtisé
Vght
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 203/216
E n j p itrg : Jhj`ysg fdhetidhhg``g 135
Gxglp`g ; Mijbrjllg FJU] pjrtig` mu stdrg jutdljtisé
1.1- MIJBQJLLG UJM] ;
@j rgprésghtjtidh UJM] (Utrueturgm Jhj`ysis jhm Mgsibh ]genhie) gst `j tgenhiqug mg ldmé`isjtidhjvge jhj`ysg strueturég. G``g rgprghm `gs priheipgs préeémghts mu mijbrjllg FJU], ljis uti`isg mgsrîb`gs préeisgs eg qui `j rghm p`us edlp`gxg. @g mijbrjllg gst j`drs uh ghsgla`g m'jetibrjllgs dumijbrjllgs m'jetivité. Wh mijbrjllg UJM]gst strueturé gh hivgjux edllg suit ;
7
5, =, 2
6
:, 1
Mérdu`gr/Ghrdu`gr
Buimgr `j tdi`g
ilitgr `g
lduvglght
Bérgr Adètigr mg edlljhmg (:)
Ldtgur é`getriqug (5)
Qg`jis (1)
Qémuetgur ã ghbrghjbgs (=)
Qdu`gju (6)
gvigrs jrtieu`és (7)
Ejptgurs mg fih mg
edursg (2)
Fdhetidhs mg sgrvieg Fdhetidhs tgenhiqugs Ud`utidhs tgenhd`dbiqugs
Sdsitidhhgr`j tdi`g mu Utdrg
Mistriaugr `'éhgrbig
Edhvgrtir `'éhgrbig
Jmjptgr `'éhgrbig
J5
J5:51
J55
3
J3
J:
J15
J:
J::
:1
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 204/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G13=
@'jetibrjllg mg hivgju `g p`us é`gvé, hdté J-3 edrrgspdhm ã `j fihj`ité du `j fdhetidh b`daj`g musystîlg ?
Eg mijbrjllg mg hivgju J-3 sg méedlpdsg gh h mijbrjllgs ; J: ã Jh ? Enjeuh mgs mijbrjllgs J: ã Jh gst méedlpdsé ã sdh tdur suivjht `g lëlg priheipg. Mjhs
`'gxglp`g ei-mgssdus ; J3 rgprésghtg `g hivgju 3, mdhe `j fdhetidh b`daj`g mu systîlg ? g``g sg méedlpdsg gh 1
sdus-systîlgs J: gt J1 gt J5 ? J: sg méedlpdsg gh J:1 gt J:1 ? Gt jihsi mg suitg.
@j méedlpdsitidh sg tgrlihg si `g hivgju sdunjité pdur jttgihmrg `'dakgetif gst jttgiht ? Mjhs enjqug mijbrjllg du hivgju, dh méfihit `gs rg`jtidhs ghtrg `gs sdus systîlgs gt `gs mdhhégs
mg edhtrý`g.
Gxglp`g ; Mijbrjllg UJM] pjrtig` mu stdrg jutdljtisé
EdlluhiqugrJ:
Adutdhs
]rjitgr gsmdhhég
J1
Bérgr`’éhgrbig
J5
Mép`jegr `gstdrg
J=
Jequérir
J7
HIVGJW J-3
Ejptgurs
Ejrtg é`gerdhiqug
Jppjrgi``jbg
S.D
HIVGJW J-3
Utdrg gh pdsitidh ihitij`g
Utdrg ghpdsitidhfihj`g
Ihfdrljtidhs
@uliîrg
Vght
Ihfdrljtidhs
Qésgju 153V
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 205/216
E n j p itrg : Jhj`ysg fdhetidhhg``g 137
1.5. @G EJNIGQ MGU ENJQBGU FDHE]IDHHG@ ;
1.5.:- Méfihitidh ;
@g ejnigr mgs enjrbgs fdhetidhhg` (EmEF) gst uh mdeulght edhtrjetug` pjr `gqug` `g mgljhmgur
gxprilg sdh agsdih gh tgrlg mg fdhetidhs mg sgrvieg. Sdur enjeuhg mgs fdhetidhs gt mgs edhtrjihtgssdht méfihis mgs eritîrgs m'jppréeijtidh gt `gurs hivgjux, enjeuh mg egs hivgjux étjht jssdrti m'uhgf`gxiai`ité. I` héegssitg uh trjvji` gh brdupg, jfih mg tghir edlptg mgs pdihts mg vug mgs mifférghtsihtgrvghjhts edhegrhés pjr `g systîlg ; `'uti`isjtgur, `g edhegptgur, `g mistriautgur, gte.
M'jprîs `j méfihitidh, dh rgljrqugqug `g EmEF gst `'jadutissglght mg`'jhj`ysg fdhetidhhg``g ;
1.5.1- Edhtghu mu EmEF ;
@g EmEF edhtight mdhe `gs é`élghts suivjhts ;
@'gxprgssidh mu agsdih ; fdhetidh b`daj`g ? @j méfihitidh mgs fdhetidhs mg sgrvieg (fdhetidhs priheipj`gs gt fdhetidhs edhtrjihtgs) ? @'éhulérjtidh mgs eritîrgs m'jppréeijtidh (Ujtisfjetidh, edÿt, pgrfdrljhegs, séeurité, gte.) ? @g mijbrjllg FJU] pgrlgt mg méfihir `gs fdhetidhs sgedhmjirgs qui pgrlgttrdht m'jffihgr `gs
eritîrgs m'jppréeijtidh. I` sgrj uti`g mg `g pdussgr kusqu'ã `'jppjritidh m'uhg syhtjxg DW qui mdhhgmgs pistgs mg rgengreng gt dffrg mgs endix.
5- U]QWE]WQG FDHE]IDHHG@@G M'WH UYU]GLG
@gs systîlgs sdht m'uhg brjhmg vjriété ? dh pdurrjit `gs e`jssgr jihsi ;
E`jssg mgs systîlgs ihmustrig`s mg prdmuetidh ; @gs systîlgs mg egttg e`jssg hg sdht pjs
njaitug`s ã `'ghvirdhhglght qudtimigh, ljis i`s dht uhg strueturg mdht `gs edlpdsjhts sdhtrg`jtivglght silp`gs ; imghtifija`gs, duvgrts gt stjhmjrm, eg qui fjei`itg `gur étumg.Gxglp`g ; Ljenihg mg rglp`issjbg gt aduenjbg, ljenihg mg tri mg piîegs, gte.
E`jssg mgs systîlgs "brjhm pua`ie" ; I`s fdht pjrtig mg `'ghvirdhhglght qudtimigh gt rgprésghtght`j tgenhd`dbig jetug``g, ljis i`s dht uh mgbré m'ihtébrjtidh mg fdhetidhs uh pgu é`gvé, eg qui `gsrghm pjrfdis miffiei`g ã étumigr.Gxglp`g ; Ljenihg ã `jvgr, Utdrg jutdljtiqug, gte.
5.:. U]QWE]WQG M'WH UYU]GLG JW]DLJ]IUG ;
Wh systîlg jutdljtisé gst uh ghsgla`g m'équipglghts qui pgrlgt ã pjrtir m'éhgrbig, gt mg prdmuitsaruts du hdh fihis, mg fjariqugr mgs prdmuits fihis ? gt eg, m'uhg fjâdh jutdljtiqug dù `'ihtgrvghtidhnuljihg gst rémuitg ju lihilul, hdtjllght pdur `gs táengs miffiei`gs. @j ldmé`isjtidh m'uh systîlg
jutdljtisé pgrlgt mg `'étumigr m'uhg ljhiîrg rjtidhhg``g.
5.1. Ldmé`isjtidh silp`g (Sjrtig Dpérjtivg/Sjrtig Edlljhmg) ;
Wh systîlg jutdljtisé gst uh systîlg adue`é, qu'dh pgut, ldmé`isgr pjr `g senélj silp`g suivjht ?i` gst j`drs strueturé jutdur ;
M'uhg Sjrtig Dpérjtivg (SD), fdrlég pjr ; @gs ejptgurs qui rgprésghtght `gs drbjhgs m'dasgrvjtidh mu systîlg ? @gs jetidhhgurs qui rgprésghtght `gs drbjhgs mg puissjheg mu systîlg ?
DWQémjetidh
muEmEF
hj`ysgfdhetidhhg``g
@g agsdih gst trjmuit pjr`'ghtrgprisg ã pjrtir m'uhgétumg mg ljrené.
g agsdih gst gxprilé pjrg e ight qui sdunjitgequérir uh prdmuit pdurjtisfjirg uh agsdih.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 206/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G136
M'uhg Sjrtig Edlljhmg (SE), qui gh fdhetidh mgs edlptgs rghmus mgs ejptgurs, fjit `gstrjitglghts héegssjirgs gt mdhhg mgs drmrgs jux jetidhhgurs.
M'uhg Ihtgrfjeg Ndllg Ljenihg (INL) pgrlgttjht ã `'uti`isjtgur mg edhfiburgr gt supgrvisgr `gsystîlg ? i` edlluhiqug jvge `ui bráeg jux ldyghs mg mij`dbug (adutdhs, vdyjhts, gte.).
Sdur `'gxglp`g mu Utdrg jutdljtisé ; @j SD gst edhstitué ;
Mgs ejptgurs mg vght gt mu sd`gi qui dasgrvght `gs edhmitidhs e iljtiqugs ? M'uh ldtgur é`getriqug qui jbit sur j tdi`g, gh `'ghrdu jht du `j mérdu`jht sur uh tjladur.
@j SE gst edhstituég m'uh drbjhg é`getrdhiqug qui `gs `it `gs ihfdrljtidhs mgs ejptgurs, trjitgegs ihfdrljtidhs gt mdhhg mgs drmrgs ju ldtgur.
Dh pgut rgljrqugr, ã pjrtir mu senélj béhérj` gt mg `'gxglp`g mu stdrg jutdljtisé, qu'uh systîlgjutdljtisé lgt gh ŕuvrg mgux enjèhgs m'dpérjtidhs ;
@’uhg jbissjht sur `gs f`ux mgs ihfdrljtidhs, jppg`ég enjèhg m’ihfdrljtidh ? @’jutrg jbissjht sur `gs f`ux mg ljtiîrg gt m’éhgrbig, jppg`ég enjèhg m’éhgrbig.
5.5. Ldmé`isjtidh jvjheég (Enjèhg m'éhgrbig/Enjèhg m'ihfdrljtidh) ;
5.5.:- Ihtrdmuetidh ;
Egttg ldmé`isjtidh gst p`us ribdurgusg qug `j prgliîrg ? g``g ihtrdmuit agjuedup p`us mg edhegpts ?g``g gst mdhe p`us edlp`iquég. Egttg ldmé`isjtidh gst ajség sur `j hdtidh mg enjèhg fdhetidhhg``g(enjèhg mg fdhetidhs). Sdur aigh `'jadrmgr, dh edllgheg pjr `'jhj`ysg m'uh gxglp`g, uhg pgregusgjutdljtiség ;
5.5.1- ]áeng gt sdus-ghsgla`g fdhetidhhg` ;
Mjhs eg systîlg, dh mistihbug priheipj`glght 1 sdus―systîlgsqui edhedurght ã `j réj`isjtidh mg `j fdhetidh b`daj`g mu systîlg ;
Udus―systîlg (UG:) mg sgrrjbg mg `j piîeg ? Udus―systîlg (UG1) mg pgrâjbg mg `j piîeg ?
Enjeuh mg egs 1 sdus-systîlgs gst jppg`é "sdus-ghsgla`gfdhetidhhg`", ejr ;
E'gst uh sdus-ghsgla g mg `'ghsgla`g mu systîlg ? I` réj`isg uhg táeng qui edhsistg gh uh egrtjih hdlarg
m'dpérjtidhs sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg.
Gxglp`g ; @g UG: j pdur táeng mg mép`jegr gt sgrrgr `j piîeg.
Sdur réj`isgr sj táeng, enjqug sdus-ghsgla`g fdhetidhhg` gffgetug uhg egrtjihg sueegssidhm'dpérjtidhs ; jequérir `gs ihfdrljtidhs sur `'étjt mgs ejptgurs, trjitgr egs ihfdrljtidhs gt jbir sur `jljtiîrg m'ŕuvrg. Egttg sueegssidh m'dpérjtidhs s'gxéeutg gh enjèhg mg fdhetidhs ? dh pjr`g j`drs mgenjèhg fdhetidhhg``g.
Edlptgs rghmusmg Ejptgurs
Drmrgs vgrsJetidhhgurs
SjrtigEdlljhmg
E
SjrtigDpérjtivg
D
Wti`isjtgurINL
Gxglp`g ; Utdrg jutdljtisé
Ejptgurs
G`getrdhiqug
INL
SE
SD
Me
s
pp
m
VU
f
L
LF
Sgregusg jutdljtiség
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 207/216
E n j p itrg : Jhj`ysg fdhetidhhg``g 132
5.=. ENJIHG FDHE]IDHHG@@G ;
5.=.:- Méfihitidh ;
]dut systîlg jutdljtisé, p`us du ldihs edlp`gxg, pgut ëtrg méedlpdsé gh enjèhgs fdhetidhhg``gs.Whg enjèhg fdhetidhhg``g gst `'ghsgla`g mgs edhstitujhts drbjhisés gh vug mg `'datghtidh m'uhg táengdpérjtivg, e'gst-ã-mirg m'uhg táeng qui jbit mirgetglght sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg.
Gxglp`gs ; Ugrrgr uhg piîeg, pgregr uhg piîeg, prghmrg uh dakgt, mép`jegr uhg enjrbg, gte.
@gs edhstitujhts m'uhg enjèhg fdhetidhhg``g pjrtieipght ;
Udit ã mgs dpérjtidhs mg bgstidh mg `'éhgrbig (Enjèhg m'éhgrbig) ? Udit ã mgs dpérjtidhs mg bgstidh mgs ihfdrljtidhs (enjèhg m'ihfdrljtidh) ?
5.=.1- Enjèhg m'éhgrbig/enjèhg m'ihfdrljtidh ;
Dh pgut rgljrqugr mdhe qug enjqug enjèhg fdhetidhhg``g edlpdrtg béhérj`glght uhg enjèhgm'éhgrbig gt uhg enjèhg m'ihfdrljtidh gh rg`jtidh edllg `g ldhtrg `g senélj fdhetidhhg` suivjht ;
Whg enjèhg m’éhgrbig edhstituég mgs fdhetidhs ;
J`ilghtgr ? Mistriaugr ? Edhvgrtir ? ]rjhslgttrg.
Whg enjèhg m’ihfdrljtidh edhstituég mgs fdhetidhs ;
Jequérir ? ]rjitgr ? Edlluhiqugr.
Egs fdhetidhs sdht béhériqugs, e'gst ã mirg qu'g``gs s'jpp`iqught gh priheipg ã prgsqug tdus `gssystîlgs, hdtjllght `gs systîlgs jutdljtisés.
rjhmgurs pnysiqugs ã
lgsurgr
njèhg m’éhgrbigÉhgrbigsm’ghtrég
E WGQIQ ]QJI]GQ EDLLWHI WG
JBIQ
njèhg m’ih drljtidh
Ihfdrljtidhsmgstihégs ã m’jutrgssystîlgs gt jux ihtgrfjeg N/L
Drmrgs
hfdrljtidhsissugs m’jutrgssystîlgs gtm’Ihtgrfjeg N/L
@ILGH]GQ MIU]QIAWGQ DHVGQ]IQ QJHULG]]Q
Ljtiîrg m' ŕuvrggh ghtrég
jtiîrg m' ŕuvrggh sdrtig
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 208/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G13>
5.7- Jetidh sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg (Gffgetgur) ;
@j enjèhg m'éhgrbig gt `j enjèhg m'ihfdrljtidh edhedurght ghsgla`g, njrldhigusglght pdur "jbir"fihj`glght sur `j ljtiîrg m'ŕuvrg. Dh jppg``g béhérj`glght `'é`élght rgspdhsja`g mg egttg mgrhiîrgdpérjtidh, "gffgetgur", mu ldt gffgt.
Wh gffgetgur gst `'é`élght tgrlihj` mg `j enjèhg m'jetidh, edhvgrtissjht `'jetidh mg `'jetidhhgur ghuh gffgt du uhg dpérjtidh sur `j pjrtig dpérjtivg.
Gxglp`gs ;
Fdrët mg pgregusg pdur gffgetugr mgs trdus ? Edhvdygur pdur gffgetugr uh mép`jeglght mg piîeg sur uh tjpis rdu`jht ? Siheg mg rdadt pdur gffgetugr uhg fdreg mg prénghsidh sur mgs piîegs ? ]jladur mg stdrg pdur ghrdu`gr du mérdu`gr uhg tdi`g.
G ^ G Q E I E G U Q G U D @ W U
G^GQEIEG H³ : ;
Ihmiqugr ã eýté mgs fdhetidhs béhériqugs `gs edhstitujhts edrrgspdhmjht, pdur `g systîlg Utdrgjutdljtisé.
G^GQEIEG H³ 1 ;
Mdhhgr `'jetibrjllg mg `j fdhetidh b`daj`g m'uhg Ejfgtiîrg é`getriqug.
G^GQEIEG H³ 5 ;
Mdhhgr `g mijbrjllg Siguvrg m'uhg sduris mg lierd-drmihjtgur, jvge `g tja`gjufdhetidhhg`. Dh edhsimîrg `gs é`élghts mg sdh ghvirdhhglght suivjhts ; uti`isjtgur,lierd-drmihjtgur, suppdrt (lgua`g, gte.).
EDQQIBG ;G^GQEIEG H³ : ;
Enjèhg m’éhgrbig
hgrbigé`getriqug
E WGQIQ QJI]GQ
JBIQ
Enjèhg m’ihfdrljtidh
@ILGH]GQ IU]QIAWGQ DHVGQ]IQ QJHULG]]Q
]di`g
]di`g ghrdu`égdu mérdu`ég
Ejptgurs vght gtsd`gi`, adutdhs
@dbiqug eáa`ég duprdbrjllég
Edlljhmg muldtgur
DLLWHI WGQ
`ilghtidh MEV gt 56V
Qg`jis dtgur ME Ghbrghjbgs,vis éerdu
jladur
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 209/216
E n j p itrg : Jhj`ysg fdhetidhhg``g 139
G^GQEIEG H³1 ;
G^GQEIEG H³ 1 ;
ibhj`isjtidh
Ejfé gh pdumrg
mjhs fi`trg
Srépjrgr
mu ejfé enjum
Sgrtgs
Ejfgtiîrg é`getriqug
Lisg gh éhgr ig
Gju mjhs `g résgrvdir
Edhsi hgs uti`isjtgur
jfé enjum prépjré mjhsréeipight
ja`gju fdhetidhhg` ;
FDHE]IDH MGUEQIS]IDH
FS: Sgrlgttrg ã `'uti isjtgur mg sjisir, trjitgr, stdeogr mgs ihfdrljtidhs
FS1 Sgrlgttrg ã `'uti isjtgur m'éenjhbgr mgs ihfdrljtidhs vij Ihtgrhgt
FE: Wti isgr `'éhgrbig é`getriqug mu sgetgur
FE1 Ug pdsgr fjei glght
FE5 Gtrg m'uh usjbg jisé gt jvdir uhg egrtjihg gstnétiqug
Uduris
FS:FE:
FE=
FE1FE5
Drmihjtgur Wti`isjtgur
Ghgrbig Uuppdrt(]jpis)
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 210/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G1:3
ENJSI]QG 1
EDHEGS]IDH JUUIU]GG SJQ DQMIHJ]GWQ (EJD)
IH]QDMWE]IDH
Sdur pjssgr m'uhg imég ã `j sd`utidh gt pdur edlluhiqugr jutdur m'uh systîlg, `gs ihbéhigurs gt `gs
tgenhieighs uti`isght mgs hdlargux duti`s ; Sdur méerirg `g fdhetidhhglght, i`s uti`isght `gs mijbrjllgs, `gs drbjhibrjllgs, `g BQJFEG], gte. Sdur méerirg uhg strueturg, i`s uti`isght, mgs mgssihs, mgs senéljs, mgs `dbibrjllgs, gte.
Egs mifférghtgs typgs mg rgprésghtjtidhs sdht edmifiégs gt hdrlj`iségs ? g` gs dht mgs `jhbjbgsedlluhs. Jukdurm'nui, `j rgprésghtjtidh hdrlj`iség gst fjitg ã `'jimg mg `dbieig`s (EJD). Egs `dbieig`sgxistght prjtiquglght mjhs tdus `gs mdljihgs (é`getriqug, é`getrdhiqug, jutljtislgs mgssihs ihmustrig`,gte. Ei-jprîs, uhg présghtjtidh sueeihetg gt visug``g mg egrtjihs fdhetidhhj`ités mg egs `dbieig`s. @j p`upjrtm'ghtrg gux pgrlgttght mg mgssihgr mgs senéljs, silu`gr, jimgr ã `j réj`isjtidh, gte. ;
EIQEWI] ILSQILG
Dh rgljrqug mjhs egttg fiburg `j pdssiai`ité mg réj`isgr `gtypdh mu eireuit ilprilé jihsi qug `g p`jh m’ilp`jhtjtidh mgsedlpdsjhts.
ENGLJU G@GE]QIZWGU
Dh rgljrqug mjhs egttg fiburg `j pdssiai`ité mg sjisir`g senélj gt silu`gr uh eireuit é`getriqug, lgttjhtgh ŕuvrg `g méljrrjbg m'uh ldtgur ã 1 sghs ;
ENGLJU G@GE]QDHIZWGU
Dh rgljrqug mjhs egttg fiburg `j pdssiai`ité mg sjisir`g senélj gt silu`gr uh eireuit é`getrdhiqughulériqug, lgttjht gh ŕuvrg uh edlptgur, juqug`dh jkdutg `gs béhérjtgurs mgs sibhjux gt `'jhj`ysgur`dbiqug (uhg sdrtg m'dsei``dsedpg), gte.
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 211/216
E n j p itrg 5 Srd kgt gh e j m ré - M irge t ivgs 1::
ENJSI]QG 5
S QDKG] GHEJMQG ; MIQGE]IVGU
IH]QDMWE]IDH ;
E'gst uhg présghtjtidh mg qug`qugs mirgetivgs ã prdpds mu prdkgt SG. @gs mirgetivgs gh qugstidh h'dhtpjs pdur rý`g, mg mirg ã `j `gttrg eg qui mgvrjit ëtrg fjit mjhs eg prdegssus edlp`gxg, ljis p`utýt mg
mdhhgr uh fi` mirgetgur fiburjht mjhs qug`qugs priheipgs gt edhmuitgs pjrli agjuedup m'jutrgs, `jrbglghtjmlisgs jussi aigh mjhs `gs li`igux ihmustrig`s qug mjhs `gs li`igux émuejtifs. I` s'jbit mdhe mg prdpdsgr ;
Whg drbjhisjtidh pdur bérgr uh SUG ? Zug`qugs tnîlgs pdur SUG.
:. MIQGE]IVGU ;
:.:. Jetivités mgs é`îvgs ;
Mjhs `g ejmrg mu SG, `j prdmuetidh jttghmug mgs é`îvgs mgvrjit fjirg priheipj`glght jppg` ã mgssjvdirs gt sjvdir-fjirg mékã jadrmés mjhs `gs mifférghts eye`gs edurs, trjvjux miribés gt trjvjux
prjtiqugs, pdur `gur mdhhgr mu sghs gt évghtug``glght `gs rghfdregr gt `gs edhsd`imgr. @’drbjhisjtidh gt`g mérdu`glght mgs jetivités privi`ébight ; @j eréjtivité ? @’ihitijtivg gt @g trjvji` mg brdupg jvge sgs edhtrjihtgs mg répjrtitidh mgs táengs, mg edlluhiejtidh gt
mg syhenrdhisjtidh.
@gs é`îvgs lîhght `gurs jetivités ã pjrtir ; Mu mdssigr tgenhiqug gt mg tdut du pjrtig rg`jtivg ã uh prdmuit gxistjht mjhs `g `jadrjtdirg ? Mg ajsgs mg mdhhégs jeegssia`gs (ejtj`dbugs, ajsgs mdeulghtjirgs ihfdrljtiségs,
aia`idtnîqugs mg edlpdsjhts, sitgs Ihtgrhgt, gte.) ? M’uhg évghtug``g visitg m’ghtrgprisg.
:.1. Drbjhisjtidh ;@j réussitg m'uh SG ilpdsg ;
M’y pghsgr `dhbtglps ã `’jvjheg ? Whg jmnésidh mgs é`îvgs ? Whg jmnésidh mgs prdfgssgurs ? Wh endix kumieigux mgs SGs ? Whg évj`ujtidh fdrljtivg gt sdlljtivg.
Dh miseutg ei-jprîs `gs 1 mgrhigrs pdihts, vu `gur pdims mjhs egttg méljreng.
:.5. Endix m'uh SG ;
@g endix m'uh tnîlg pdur uh SG h'gst pjs endsg fjei`g, puisqu'i` fjut tghir edlptg silu`tjhélght mgp`usigurs fjetgurs ihtgrvghjht mjhs egttg méljreng. Dh eitg, ghtrg jutrgs, `gs fjetgurs `gs p`usihf`ughts ;
@'é`îvg gh prgligr igu, ejr i` gst `g eghtrg mu systîlg émuejtif ? @gs prdbrjllgs jvge uhg syhgrbig mg tdutgs `gs miseip`ihgs pdssia`gs, ilp`iqujht jihsi
`'équipg pémjbdbiqug ? ã eg prdpds, i` fjut dptgr pdur `j silp`ieité gt `'gffiejeité ? @g agsdih qui mdit ëtrg kustifié ? @g tglps mdht `j bgstidh gst m'uhg brjhmg ilpdrtjheg pdur lghgr ã tgrlg `g prdkgt ?
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 212/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G1:1
:.=. Gvj`ujtidh m'uh SG ;
@’évj`ujtidh mgvrjit sg fjirg ;
M'uhg fjâdh fdrljtivg sdus fdrlg m'uh suivi rébu`igr ; Ju edurs mgs pnjsgs mu prdkgt pjr uhg jimg ihmivimug``g gt ed``getivg (brdupg) ? Gh fih mg rgengrengs mg sd`utidhs ?
M'uhg fjâdh sdlljtivg ã `j fih mu SG ? g``g mgvrjit pdrtgr sur ; @g trjvji` éerit (rjppdrt du léldirg) edhtghjht `gs mifférghts mdssigrs ?
@'gxpdsé mgvjht uh kury, deejsidh privi`ébiég pdur évj`ugr `gs ejpjeités mgedlluhiejtidh gt gxprgssidh mgs é`îvgs.
1. G^GLS@GU MG SQDSDUI]IDHU MG SG ;
Dh mdhhg ã titrg m'gxglp`g qug`qugs imégs pdur SG, mjhs uh gsprit m'équipg edllg `g ldhtrg `j fiburgei-mgssdus. Sdur uh prdkgt mdhhé qui gst sghsé ëtrg p`uritgenhiqug, dh fdrlg mgs brdupgs mdht enjeuh gstenjrbé m'uhg táeng tdut gh edlluhiejht jvge `gs jutrg brdupgs jussi aigh pdur eddrmdhhgr `gs táengs,qug pdur edhtriaugr ldmgstglght jvge gux ? eg prdegssus gst lutug` ;
I`s pguvght jadutir ã mgs réj`isjtidhs jutdhdlgs du mgs jlé`idrjtidhs mg systîlgs gxistjhts ;
Qéj`isjtidh mg pjrtig edlljhmg m'uhg pgregusg jutdljtiség ; Wti`isjtidh mgs ldmu`gs m'étjpg ? Wti`isjtidh m'JSI ;
BQJFEG] mg ljreng jutdljtiqug ? BQJFEG] mg ljreng ljhug``g ?
Qéj`isjtidh mg pjrtig edlljhmg m'uh gssuig-b`jeg ã ajsg mu eireuit HG777 pdur ; Brjhmg vitgssg ? Sgtitg vitgssg ? ]rîs pgtitg vitgssg jvge `g tglps mg aj`jyjbg trîs ihférigur ju tglps mg rgpds ?
Qéj`isjtidh mg eireuit mg edlljhmg silp`g pdur pdsitidhhgur m'jhtghhg pjrjad`iqug,jvge `dbiqug eáa`ég (Ejptgur I@U, Edlptgur, edlpjrjtgur, rdug edmgusg, gte.).
Qéj`isjtidh mg eireuit mg edlljhmg silp`g pdur systîlg mg edhtrý`g m'jxg edllg pdur `gpdsitidhhgur m'jhtghhg, jvge `dbiqug eáa`ég (Edmgur dptiqug iherélghtj , edlptgur,edlpjrjtgur, rdug edmgusg, gte.).
Qéj`isjtidh mg pjrtig edlljhmg m'uh Sdrtji` jutdljtisé ; Wti`isjtidh mgs ldmu`gs m'étjpg ? Wti`isjtidh m'JSI ? Wti isjtidh m'uhg té`éedlljhmg pdur jutdrisgr `'jeeîs ju pdrtji`, mu bghrg
té`éedlljhmg pdur vditurg, gte. Qéj`isjtidh m'uhg ljqugttg pdur fgux mg ejrrgfdur mjhs uh gsprit mg brdupg ;
Wh brdupg étumig `j sd`utidh pjr JSI ;BQJFEG] pdur fdhetidhhglght mg kdur gt mghuit (kjuhg e`ibhjht) ?
Wh brdupg étumig `j sd`utidh eáa`ég ã ajsg mg edlptgur gt `dbiqug mg edlljhmg.
rdupg :Jspget ljtérig` (Léejhiqug)
rdupg 1Jspget ljtérig` (G`getriqug)
rdupg 5Jspget `dbieig` (Srdbrjlljtidh)
Brdupg =Jspget mdeulghtjirg
(Qjppdrt mu SG)
]rjvji` mjhs `'gspritmg brdupg
(Edlluhiejtidh)
SG
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 213/216
E n j p itrg 5 Srd kgt gh e j m ré - M irge t ivgs 1:5
5. G^GLS@GU MG UYU]GLGU
E'gst uhg présghtjtidh pémjbdbiqug mg qug`qugs systîlgs-suppdrt typiqugs, `jrbglght edhhus gt miffusésmjhs `gs mdljihgs ihmustrig` gt "brjhm pua`ie". I`s pgrlgttght m'dffrir mgs situjtidhs mimjetiqugs dù `gs é`îvgspguvght fjirg mgs jetivités prjtiqugs mivgrsgs.
UYU]GLG : U]DQG JW]DLJ]IUG
IH]QDMWE]IDH
@j ljhipu`jtidh kdurhj`iîrg mgs stdrgs gst fjstimigusg. Mg p`us gh ejs m'jasgheg mg `'dpérjtgur, `g stdrg pgutsg météridrgr `drs m'uhg rjfj`g mg vght. @j edlljhmg jutdljtiqug pgrlgt pjr `'ihfdrljtidh mgs ejptgurs mgvght gt mu sd`gi` uhg uti`isjtidh rjtidhhg``g gt fija`g mu stdrg.
JE]IVI]GU SQDSDUGGU
Jhj`ysg fdhetidhhg``g Enjèhg m'éhgrbig Enjèhg m'ihfdrljtidh
Fdhetidh b`daj`g mu systîlg ? Fdhetidhs mg sgrvieg
(Mijbrjllg mg piguvrg) ? Fdhetidhs tgenhiqugs
(Mijbrjllg FJU] gt UJM])
Ldhtjbg/Méldhtjbg ? Gtumg mg `j edlljhmg mu ldtgur mu stdrg ? Gtumg mgs `ijisdhs, gh pjrtieu`igr `j `ijisdh
pivdt trîs présghtg mjhs eg systîlg ? Qgprésghtjtidh 5M mgs ghbrghjbg mg
rémuetidh mg vitgssg mu ldtgur gtjhiljtidh ?
Qgprésghtjtidh 1M ?
Edlljhmg pjr `dbiqugeáa`ég edlaihjtdirg ?
Edlljhmg pjr JSI.
UYU]GLG 1 SDQ]JI@ JW]DLJ]IUG
IH]QDMWE]IDH@'duvgrturg du `j fgrlgturg m'uh pdrtji` m'uhg prdpriété privég pgut ëtrg pjrtieu`iîrglght edhtrjibhjhtg ;pdrtji` `durm ã ljhŕuvrgr, p`uig, pjssjbg mg vénieu`gs, gte. @'duvrg pdrtji` jutdljtisé mdit mdhepgrlgttrg mg rémuirg vdirg m'é`ilihgr egs edhtrjihtgs m'uti`isjtidh. Sdur silp`ifigr `'étumg, eg``g-ei mgvrjitmdhe pdrtgr sur uh systîlg edhstitué m'uhg pjrtig edlljhmg gt m'uhg sgu`g pjrtig dpérjtivg (uh ajttjht).
JE]IVI]GU SQDSDUGGU
Jhj`ysg fdhetidhhg``g Enjèhg m'éhgrbig Enjèhg m'ihfdrljtidh
Fdhetidh b`daj`g mu systîlg ? Fdhetidhs mg sgrvieg
(Mijbrjllg mg piguvrg) ? Fdhetidhs tgenhiqugs
(Mijbrjllg FJU] gt UJM])
Ldhtjbg/Méldhtjbg ? Gtumg mg `j edlljhmg mu ldtgur mu pdrtji` ? Gtumg mgs `ijisdhs, gh pjrtieu`igr `gs `ijisdhs
pivdt gt edlp`îtg trîs présghtg mjhs egsystîlg ?
Qgprésghtjtidh 5M mu arjs gt jhiljtidh ? Qgprésghtjtidh 1M mu arjs ?
Gtumg mgs ejptgurs ? Edlljhmg pjr
ldmu`gs m'étjpgs ? Edlljhmg pjr JSI ?
UystîlgU stîlg
h ajttjht
ystîlg rég` ystîlg mimjetisé
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 214/216
W H I ] G SQ DK G ] G H E JM Q G1:=
UYU]GLG 5 SGQEGWUG JW]DLJ]IUG
IH]QDMWE]IDH
@g systîlg pgrlgt mg pgregr uh trdu mjhs uhg piîegm'uhg fjâdh jutdljtisé. Mjhs eg systîlg, dhmistihbug 5 sdus―ghsgla`gs fdhetidhhg`s quiedhedurght ã `j réj`isjtidh mg `j fdhetidh b`daj`g mu
systîlg ;
Udus―ghsgla`g mg sgrrjbg mg `j piîeg ? Udus―ghsgla`g mg pgrâjbg mg `j piîeg ? Udus―ghsgla`g m'évjeujtidh mg `j piîeg.
JE]IVI]GU SQDSDUGGU
Jhj`ysg fdhetidhhg``g Enjèhg m'éhgrbig Enjèhg m'ihfdrljtidh
Fdhetidh b`daj`g mu systîlg ? Fdhetidhs mg sgrvieg
(Mijbrjllg mg piguvrg) ? Fdhetidhs tgenhiqugs(Mijbrjllg FJU] gt UJM])
Ldhtjbg/Méldhtjbg ? Gtumg mgs mistriautgurs gt vgrhis
phguljtiqugs ?
Gtumg mgs `ijisdhs, gh pjrtieu`igr `j `ijisdhb`issiîrg trîs présghtg mjhs eg systîlg ? Qgprésghtjtidh 5M mg `j lihi pgregusg gt
jhiljtidh ? Qgprésghtjtidh 1M mg `j ed`dhhg ?
Edlljhmg pjr
ldmu`gs m'étjpgs ? Edlljhmg pjr JSI ? Gtumg mgs ejptgurs.
UYU]GLG = SDUI]IDHHGWQ M'JH]GHHG SJQJAD@IZWG
IH]QDMWE]IDH
Ui `’dh vgut rgegvdir `gs prdbrjllgs gh prdvghjheg mg p`usigurs sjtg` itgs,`j pjrjad`g gt sj tëtg mg `geturg mdivght pduvdir ëtrg drightéGs vgrs enjqugsjtg``itg situé sur `j pjrtig m’jre mg `’draitg bédstjtidhhjirg visia`g mu `igum’ihstj``jtidh.Egttg drightjtidh sg fjit pjr rdtjtidh mg `j pjrjad`g jutdur m’uh jxgpgrpghmieu`jirg ju p`jh mg `’équjtgur (jxg pjrj``î`g ã `’jxg mg rdtjtidh mg `jtgrrg), eg qui gst jssuré pjr `g pdsitidhhgur mg pjrjad`g.
JE]IVI]GU SQDSDUGGU
Jhj`ysg fdhetidhhg``g Enjèhg m'éhgrbig Enjèhg m'ihfdrljtidh
Fdhetidh b`daj`g mu systîlg ? Fdhetidhs mg sgrvieg
(Mijbrjllg mg piguvrg) ? Fdhetidhs tgenhiqugs
(Mijbrjllg FJU] gt UJM])
Ldhtjbg/Méldhtjbg ? Gtumg mg `j edlljhmg mu ldtgur mu
pdsitidhhgur ?
Gtumg mgs `ijisdhs, gh pjrtieu`igr `gs `ijisdhpivdt gt b`issiîrg trîs présghtgs mjhs egsystîlg ?
Qgprésghtjtidh 5M mu léejhislgm'drightjtidh gt jhiljtidh ?
Qgprésghtjtidh 1M mg`j piîeg mg sgrrjbg ?
Edlljhmg pjr `dbiqugeáa`ég. Gtumg mu ejptgur I@U.
ystîlg mimjetisé
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 215/216
E n j p itrg 5 Srd kgt gh e j m ré - M irge t ivgs 1:7
UYU]GLG 7 GUUWIG-B@JEG
IH]QDMWE]IDH
@g systîlg pgrlgt m'jlé`idrgr `j visiai`ité m'uh pjrg-arisg. I` jssurg `gs fdhetidhs suivjhtgs ;
aj`jyjbg (gssuyjbg) mu pjrg-arisg jvge mifférghtgsvitgssgs gt `jvjbg mu pjrg-arisg?
]dutgs egs fdhetidhs sdht bérégs pjr uh ldmu`g
é`getrdhiqug qui rgâdit mgs ihfdrljtidhs mgsedlljhmgs (ihtgrruptgurs, adutdhs pdussdirs, gte.)gt mgs mifférghts ejptgurs situés mjhs `g vénieu`g. Dhhdtg gh pjrtieu igr `g ejptgur qui ihmiqug si `gsystîlg gst rgvghu ã sj pdsitidh ihitij`g. Jprîstrjitglght mg egs ihfdrljtidhs, `g ldmu`gé`getrdhiqug pi`dtg `g ldtgur m'gssuig-b`jeg.
JE]IVI]GU SQDSDUGGU
Jhj`ysg fdhetidhhg``g Enjèhg m'éhgrbig Enjèhg m'ihfdrljtidh
Fdhetidh b`daj g mu systîlg ? Fdhetidhs mg sgrvieg
(Mijbrjllg mg piguvrg) ? Fdhetidhs tgenhiqugs
(Mijbrjllg FJU] gt UJM])
Ldhtjbg/Méldhtjbg ? Gtumg mg `j edlljhmg mu ldtgur ? Gtumg mgs `ijisdhs, gh pjrtieu`igr `gs `ijisdhs
pivdt gt rdtu`g trîs présghtgs mjhs egsystîlg ?
Qgprésghtjtidh 5M mu systîlg aig``g-ljhivg``g gt jhiljtidh ?
Qgprésghtjtidh M mg `j aig``g ?
Edlljhmg pjr `dbiqugeáa`ég ã ajsg mueireuit HG 777 (pjrgxglp`g) ?
Gtumg mg ejptgurs.
_:\ F. AGHIG@@I gt j`. ]genhd`dbig mgs systîlgs jutdljtisés. Fduengr, Sjris, :99=._1\ Q. BDWQJH] gt j`.Ihitijtidh jux seighegs mg `'ihbéhigur. Njengttg, Sjris, 133:._5\ E. AQYUG@ADW] gt j`. Ueighegs mg `'ihbéhigur, prgliîrg U. Fduengr, Sjris, 1335._=\ E. AQYUG@ADW] gt j`. Ueighegs mg `'ihbéhigur, ]grlihj`g U. Fduengr, Sjris, 1335._7\ E.AJQ@IGQ gt j`. Edhstruetidh léejhiqug ihmustrig``g. Fduengr, Sjris, :995._6\ Q. ADWQBGDIU gt j`. G`getrdtgenhiqug jutdljtiqug gt ihfdrljtiqug ihmustrig``g. Fduengr, Sjris, :997._2\ I. QJO gt j`. @j méljreng mg prdkgt ihmustrig`. Fduengr, Sjris :991._>\ Ljreg` Bihmrg gt j`. G`getrdhiqug Hulériqug `dbiqug edlaihjtdirg, LeBrjw-Ni``, Sjris, :9>2.
_>\ Ljreg` Bihmrg gt j`. G`getrdhiqug Hulériqug `dbiqug séqughtig``g, LeBrjw-Ni``, Sjris, :9>2._9\ L. MJQAG@G] gt j`. Gedhdlig m'ghtrgprisg, Fduengr, Sjris, :995._:3\ L. @JHB@DIU. Bgstidh gt ihfdrljtiqug, MG@JBQJVG, ]du`dusg, :995._::\ K.E. ADUUY gt M. LGQJ]. Jutdljtislg jpp`iqué, Ejstg``j, Sjris, :9>7_:1\ K.E. @JFDH] gt K.S. VJAQG. Edurs gt prda`îlg m’é`getrdhiqug hulériqug, G``ipsg, Sjris, :9>6._:5\ K. @DNIGQ gt M. SQGUGH]. ]rjhslissidh gt résgjux, Muhdm, Sjris, :999._:=\ Mifférghts sitgs RGA
Uystîlg Qég@
AIA@IDBQJSNIG
7/22/2019 Sciences de l'Ingenieur 1ste
http://slidepdf.com/reader/full/sciences-de-lingenieur-1ste 216/216
IHMG^
J
Jmmitidhhgur 96Jkustglght :2=J`ilghtjtidh stjai iség 13Jlp`ifiejtidh 69
Jhhgjux é`jstiqugs :93JDS 23Jritnlétiqug aihjirg >:Jutdljtg prdbrjllja`g :=3
A
Ajseu`gs :3=Agsdih :99
E
G
G`getrd`ysg 72Ghgrbig
é`getriqug ::phguljtiqug 12
éhgrbig é`getriqug ::, :1, :5,:=, :6, 55, 57, =6, 76, 72, 131
Gsquissg :23Gtjhenéité :95
F
Fjli``g dbiqug ::2ejrjtéristiqugs ::>étjbgs mg sdrtig :13
FJU] 131
priheipg ::1typgs ::1
Lisg gh fdrlg 2:Ldmg`gur vd`uliqug :23Lu`tip`gxgur 9=
HHG 777 :1=Hdlghe`jturg :79
D
Dpérjtgurs add`gghs >5
S
SJ@ :1>