Geert Dewulf Secretaris ACV-Openbare

Diensten

1

PRIVACY OP DE WERKVLOER

Peter Tierens

“You have zero privacy anyway. Get over it.”

Scott McNealy

(ceo Sun Microsystems)1999

2

“Prominenten van onze tijd hebben niet eens zoveel privacy als goudvissen in

een aquarium.”Federico Fellini

Italiaans filmregisseur1920-1993

4

“De juridische wildgroei binnen onze samenleving is momenteel zo sterk dat het niet verwonderlijk zou

zijn dat tweelingen ooit hun moeders aanklagen voor het gemis aan privacy in de moederschoot.”

C. Timperman

6

OVERZICHT1. Privacy op de werkvloer?2. Privacywet3. Bevoegdheden ‘toezichthouders’4. Bijzondere regels in functie van wat

gecontroleerd wordt Communicatie Gezondheidstoestand Zakken en tassen Betrouwbaarheid (vanuit

veiligheidsoogpunt) Persoonlijk gedrag Fysieke omgeving Geolocalisatie 8

BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER

“Ieder heeft recht op de eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven”

Grondwet, art. 22

Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (privacywet)

9

BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER

“Ieder heeft het recht elk bestuursdocument te raadplegen en er een afschrift van te krijgen.”

Grondwet, art. 32

Wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur

(passieve openbaarheid)

10

BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER

Wet van 11 april 1994betreffende de openbaarheid van bestuur (passieve openbaarheid)

uitzonderingen : - bescherming van fundamentele belangen - persoonlijke levenssfeer- geheimhouding

11

BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER

“Iedere natuurlijke persoon heeft in verband met de verwerking van persoonsgegevens die op hem betrekking hebben, recht op bescherming van zijn fundamentele rechten en vrijheden, inzonderheid op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer.”

12

UITDAGING ? EVENWICHT VINDEN TUSSEN :

Bescherming persoonlijke levenssfeer

Bescherming algemeen/privaat belang

13

PRIVACY OP DE WERKVLOER?

• Recht op privacy (art. 8 EVRM & art. 22 GW) geldt ook binnen de onderneming

• E-mail- en internetgebruik van werknemers vallen ook onder art. 8 EVRM

• Uitzondering op privacy mogelijk mits: Voorzien in duidelijke, toegankelijke norm Legitiem doel Proportionaliteit van inbreuk

• Basisregels in privacywet van 8 december 1992

14

PRIVACYWET : ALGEMEENPrivacywet 8 december 1992 en KB 13 februari

2001 tot uitvoering van de wetToezicht = Privacycommissie :

http://www.privacy.fgov.beGeldt voor :

elke verwerking (= verzamelen, vastleggen, bewaren, verspreiden, …)

van persoonsgegevens ( = iedere info over identificeerbare persoon)

hetzij geautomatiseerd, hetzij in gewoon bestand (= gestructureerd geheel van gegevens)

15

Toepassingssfeer

- elke geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens

- elke niet-geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens die in een bestand zijn opgenomen of daarvoor zijn bestemd

16

Niet van toepassing-Staatsveiligheid-ADIV-Overheden met opdrachten van gerechtelijke of bestuurlijke politie-Politie-E.C. voor vermiste & seksueel uitgebuite kinderen- Journalistieke, artistieke & literaire doeleinden- In het kader v/d strijd tegen witwassen van geld

17

persoonsgegevens (natuurlijke persoon = betrokkene)verwerkingbestandverwerkerderdeontvanger verantwoordelijke voor de verwerking (VvV)

18

Verwerking persoonsgegevens

- geheel of gedeeltelijk geautomatiseerd- opname in een bestand

Materieel toepassingsgebied

19

Een bestand is een dossier dat volgens specifieke persoonscriteria is gestructureerd Hof van Cassatie, 16 mei 1997 :- logische structuur- systematische raadpleging mogelijkRechtbank 1ste Aanleg Brussel, 13 sept. 1995 :- dossier n.a.v. vacature is geen bestand

Bestand ?

20

Alle persoonsgegevens die betrekking hebben op geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen (= tekst, beeld, geluid of andere)

Voorbeeld : - contactgegevens (inclusief e-mail adres)- persoonlijke kenmerken

Persoonsgegevens ?

21

Niet : anonieme gegevens, d.w.z. gegevens die geen enkele identificatie mogelijk maken

Niet : gegevens van rechtspersonen (inclusief onpersoonlijk e-mail adres)

Persoonsgegevens ?

22

Iedere geautomatiseerde verwerking of opname van gegevens in een bestandVoorbeeld :-verzamelen, vastleggen, ordenen,…-bijwerken, wijzigen,…-opvragen, raadplegen, gebruiken,…M.a.w. ieder gebruik (vrees voor misbruik!)

Verwerking ?

23

Degene die het doel en de middelen van de verwerking bepaalt :-in principe de onderneming-omvat iedereen die in opdracht van de onderneming binnen de organisatie persoonsgegevens verwerkt-bij ondernemingsgroepen : de rechtspersoon of rechtspersonen onder wiens bevoegdheid de operationele verwerking plaatsvindt

Verantwoordelijke voor de verwerking ?

24

Iemand die in opdracht van de onderneming systematisch of eenmalg buiten de organisatie persoonsgegevens verwerktVoorbeelden : - externe loonadministratie- externe aanpassing adressenbestand- externe opmaak van website

Verwerker ?

25

• eerlijke en rechtmatige verwerking• welbepaalde, omschreven doeleinden• toereikend en terzake dienend• nauwkeurig (bijgewerkte)• bewaard (identificatie)

26

• ondubbelzinnige toestemming• betrokkene is partij in de overeenkomst• verplichting krachtens wet, decreet of

ordonnantie• vrijwaring van een vitaal belang• taak en openbaar belang• gerechtvaardigde belang

27

Toelaatbaarheid verwerkingen : enkel i.g.v. toestemming, noodzaak voor uitvoering overeenkomst, wettelijke verplichting, of gerechtvaardigd belang van verwerker

Voorwaarden : legaliteit (info over doel verwerking en identiteit verantwoordelijke), legitimiteit, en proportionaliteit (goede trouw en bewaring niet langer dan nodig)

28

Inhoudelijke voorschriften

Gevoelige gegevens: raciale en etnische afkomst, politieke opvattingen, godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, lidmaatschap van vakbond, of sexuele leven

Gegevens betreffende gezondheidGerechtelijke gegevens (bv. strafblad)

29

Verwerkingsverbod

Uitzonderingen : schriftelijke toestemmingarbeidsrechtvitale belangenopenbaar gemaaktwetenschappelijk onderzoeksociale zekerheidpreventieve geneeskunde medische diagnose, zorgen of behandeling

Verwerkingsverbod

30

NIET :inzake geschillen voorgelegd aan hoven, rechtbanken en administratieve rechtscolleges

Uitzondering : toezicht openbare overheidkrachtens wet, decreet of ordonnantieeigen geschillenbeheeradvocaten & juridische raadgeverswetenschappelijk onderzoek

Verwerkingsverbod

31

1. Recht op informatie : de verantwoordelijke voor de verwerking

moet aan de betrokkene ten minste de volgende informatie te verstrekken :

• naam & adres van de verantwoordelijke voor de verwerking

• doeleinden van de verwerking• verzetten (in geval van direct marketing)• (categorieën) ontvangen van de gegevens• antwoorden : verplicht ? + gevolgen• toegangsrecht op verbetering

Rechten van de betrokkene

32

vrijstelling :

• statististische doeleinden, historisch en of wetenschappelijk onderzoek, volksgezondheid, onmogelijkheid, onevenredigheid

• voorgeschreven door of krachtens wet, decreet of ordonnantie

Rechten van de betrokkene

33

De betrokkene die zijn identiteit bewijst, heeft het recht om vanwege de verantwoordelijke voor de verwerking te verkrijgen :- bevestiging bestaan, verwerkingsdoeleinden, categorieën gegevens, categorieën ontvangers- verstrekking verwerkte gegevens + oorsprongrecht op verbetering, verwijdering, aanwendingsverbodinzake openbaar register (commissie)

...BINNEN 45 DAGEN NA ONTVANGST VERZOEK

Rechten van de betrokkene

34

PROCEDURELE RECHTEN EN PLICHTEN

Recht op informatie Recht op inzage en verbetering Recht op verzet om gewettigde redenen

(enkel als verwerking niet noodzakelijk is voor de uitvoering contract of naleving wet)

Recht op veilige behandeling gegevens Aangifteplicht voor geautomatiseerde

verwerkingen

35

Ieder heeft het recht om HETZIJ op RECHTSTREEKSE wijze, HETZIJ met behulp van een BEROEPSBEOEFENAAR in de GEZONDHEIDSZORG kennis te krijgen van de persoonsgegevens die betreffende zijn gezondheid worden verwerkt.

Rechten van de betrokkene

36

betrokkene : verzoek (datum/ondertekend)

gebruikers

1 maand

1 maand

mededeling

2. Recht op verbetering, verwijdering en verbod op aanwending IDENTITEIT BEWIJZEN !recht op verbetering : kosteloosrecht op verwijdering : kosteloosrecht op verbod op aanwending (onvolledig, niet ter zake, verboden bewaring)

verantwoordelijkevoor de verwerking

Rechten van de betrokkene

37

3. Recht van verzet- bijzondere situatie : zwaarwegende en gerechtvaardigde redenen- directe marketing : kosteloos, zonder motivering

betrokkene :verzoek (datum/ondertekend)

verantwoordelijke voor de verwerking

1 maand

gevolg

Rechten van de betrokkene

38

Een besluit waaraan voor een persoon rechtsgevolgen verbonden zijn of dat hem in aanmerkelijke mate treft, mag niet louter worden genomen op grond van een geautomatiseerde gegevensverwerking die bestemd is om bepaalde aspecten van zijn persoonlijkheid te evalueren.

Rechten van de betrokkene

39

Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

“de nodige verificaties werden verricht” (onderzoek van de klacht)

- identiteit bewijzen !- kosteloos

Rechten van de betrokkene

40

Rechtbanken nemen kennis van de geschillen betreffende het recht tot :- toegang- verbetering- verwijdering- aanwendingsverbod- bekendmakingsverbod (onjuiste, onvolledige, niet ter zake dienend, verboden of overschrijding bewaringstermijn)Verantwoordelijke voor de verwerking :bij elke mededeling aangeven dat de gegevens betwist zijn !

Rechten van de betrokkene

41

1. Keuze van de verwerker :

- waarborgen (technische en organisatorische beveiliging)

- toezicht op naleving : contractuele bepalingen

- in opdracht van de verantwoordelijke van de verwerking

Vertrouwelijkheid en beveiliging van de verwerking

42

2. Verantwoordelijke voor de verwerking

- gegevens bijwerken, verbeteren of verwijderen

- toegang medewerkers beperken- medewerkers in kennis stellen van de wetgeving en uitvoeringsbesluiten + voorschriften i.v.m. persoonsgegevens

- geautomatiseerde verwerking : voorafgaande aangifte/ geen wederrechtelijk gebruik

Vertrouwelijkheid en beveiliging van de verwerking

43

3. Medewerker & verwerker : onder verantwoordelijkheid v/d verwerker

4. Technische en organisatorische maatregelen

Vertrouwelijkheid en beveiliging van de verwerking

44

Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeerAangifte : - datum

- naam, voornaam, adres en zetel van de VvV- benaming- doel- categorieën van verwerkte persoonsgegevens- categorieën van ontvangen van de gegevens- waarborgen inzake mededeling- in kennis stelling + toegangsrecht- termijn- veiligheid- buitenland

Voorafgaande aangifte en openbaarheid van de verwerkingen

45

2. Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

- register van de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens

- inzage- mededeling opleggen van niet-geautomatiseerde

verwerking van persoonsgegevens

Voorafgaande aangifte en openbaarheid van de verwerkingen

46

Passend beschermingsniveau Afwijking : - ondubbelzinnige toestemming van de

betrokkene- noodzakelijke doorgifte van uitvoering van overeenkomst (betrokkene, VvV, derde)- noodzakelijk of wettelijk verplicht vanwege zwaarwegend algemeen belang- noodzakelijk vitaal belang van de betrokkene- openbaar register om publiek voor te lichten

Doorgifte van persoonsgegevens naar landen buiten de Europese Unie

47

- Lid van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

- Deskundige - vertrouwelijkheid geschonden- VvV die één van zijn plichten niet nakomt- Elkeen die de wet of de uitvoeringsbesluiten overtreden

ten aanzien van :

Strafbepalingen

48

Voorziene straffen : geldboetes

Ook maatregelen zoals verbeurdverklaring, vernietiging, uitwissing van gegevens, gevangenisstraf

Strafbepalingen

49

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

Ingesteld bij het Ministerie van Justitie

- 8 vaste leden : magistraat (als voorzitter)

- 8 plaatsvervangende leden (waaronder een magistraat)

50

Leden :

aangewezen om beurten door Kamer & Senaatpariteit N/F gekozen : 6 jaar door de Ministerraad voorgedragen lijsten

ontheffing door de Kamer die ze heeft aangewezen

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

51

onafhankelijke uitoefening van hun opdracht

bevoegd zijn op het stuk van informatica-systemen

jurist informaticus beroepservaring beheer persoonsgegevens :

- private sector- openbare sector

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

52

De Voorzitter van de Commissie : voltijdse functie, geen cumul tijdens zijn mandaat

De Commissieleden : evenwicht tussen de verschillende sociaal-

economische groepen

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

53

Voorwaarden toetreding : Belg zijn de burgerlijke en politieke rechten genieten geen lid van Europees Parlement of van de

Wetgevende Kamers, noch van Gemeenschaps- of Gewestraad.

Onafhankelijkheid van de CommissieBeraadslaging van de Commissie

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

54

• Opdrachten :

- advies + aanbevelingen (Wet 8 dec 1992 + andere)

- met redenen omkleed- afschrift Minister van Justitie- klachten onderzoek/bemiddeling- met redenen omklede beslissingen, klager, VvV, elke betrokken partij

- afschrift Minister van Justitie

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

55

Prerogatieven van de leden- deskundigen- onderzoeksbevoegdheden- misdrijven : Procureur des Konings- jaarlijks verslag bij de Wetgevende Kamers

- VZ : geschillen rechtbank van 1e A

verplicht : vertrouwelijk karakter bewaren

COMMISIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSFEER

56

VERSTUREN VAN PERSOONSGEGEVENS NAAR

BUITENLAND

a) Land van Europese Economische Ruimte (EER): toegelaten

b) Land van buiten EER enkel toegelaten als: Akkoord werknemer, of; Ontvanger = Amerikaans bedrijf dat ‘Safe

Harbor Scheme’ heeft ondertekend (voor lijst ondernemingen, zie: http://web.ita.doc.gov/safeharbor/shlist.nsf/webPages/safe+harbor+list!OpenDocument&Start=30

57

Ontvanger met verzendende onderneming overeenkomst sloot omtrent privacygaranties (EU-modelcontract op http://wwweuropa.eu.int/comm/justice_home/fsj/privacy/modelcontracts/index_en.htm )

Het een overdracht betreft binnen een economische groep waarbinnen een ethische code bestaat, goedgekeurd door de Privacycommissie.

Voor meer hierover, zie : http://www.privacycommission.be/nl/new/topic/gegevens_buitenland-donnees_vers_etranger.html

58

BEVOEGDHEDEN ‘TOEZICHTHOUDERS’

Toezichthoudend personeel rechten en plichten moet opgenomen worden in

arbeidsreglement (art. 6, 5° Wet 8/4/1965)

Optreden van privé-detectives (Wet 19/7/1991)Verbod op bespieden met toestel in niet voor het

publiek toegankelijke plaatsenVerbod info in te winnen over politieke, godsdienstige,

filosofische of vakbondsovertuiging, seksuele geaardheid, gezondheid, raciale of etnische afkomst

59

Verbod voor bewakingsagenten om bestanden aan te leggen inzake politieke, filosofische, godsdienstige, of syndicale overtuiging of uitingen hiervan (art. 11 Wet 10/4/1990)NB: verbod op privé-milities (Wet 29/7/1934)

Bij werving en selectie (CAO nr. 38): liegrecht inzake privé-vragen, tenzij relevant wegens aard en uitoefeningsvoorwaarden functie

60

BIJZONDERE REGELS IN FUNCTIE VAN WAT GECONTROLEERD WORDT

1. Communicatie2. Gezondheidstoestand3. Zakken en tassen4. Betrouwbaarheid (vanuit

veiligheidsoogpunt)5. Persoonlijk gedrag6. Fysieke omgeving7. Geolocalisatie

61

CONTROLE OP PRIVÉ-COMMUNICATIE Communicatiegeheim Onderscheppen privé-communicatie (Art. 314bis Sw) Registratie privé-communicatie (Art. 124 e.v. WEC

(Wet Elektronische Communicatie) van 13/6/2005) Spyware/kennis opgeslagen communicatiegegevens

(art. 129 WEC) Interne hacking (art. 550bis Sw) Onlinecommunicatie op de werkvloer (Cao nr. 81) Privacycommissie: aanbeveling

nr. 08/2012 van 2 mei 2012

62

ART. 314BIS STRAFWETBOEK

Zware straffen voor persoon die opzettelijk (= wetens en willens), met behulp van enig toestel privé-communicatie of –telecommunicatie (= communicatie die niet bestemd is om gehoord of gelezen te worden door andere personen dan correspondenten), waaraan hij niet deelneemt, tijdens de overbrenging ervan, afluistert of doet afluisteren, er kennis van neemt of doet van nemen, opneemt of doet opnemen, zonder de toestemming van alle deelnemers aan die communicatie of telecommunicatie

Ook gebruik van verkregen info is strafbaar (i.g.v. wettige verkrijging moet weliswaar bedrieglijk of schadeverwekkend oogmerk worden aangetoond)

      

63

DRAAGWIJDTE ART. 314BIS SW.

Betreft inhoud communicatie Verzet zich enkel tegen onderschepping tijdens

overbrenging; Art. 314bis Sw verbiedt noch controle mailbox, noch

logging internetgebruikcontrole mailbox valt om zelfde reden evenmin onder

bescherming grondwettelijk briefgeheim (art. 29 GW) strafrechtelijk gesanctioneerd briefgeheim (art. 460 Sw.)

geldt enkel voor via de post verstuurde brieven (niet voor gewone e-mails, interne post,…)

Art. 129 WEC wél van toepassing op controle mailbox

64

ART. 124 WET ELEKTRONISCHE COMMUNICATIE

WEC = wet van 13 juni 2005 Zware strafsancties voor diegene die zonder

toestemming van de betrokkenen met opzet kennis neemt van het bestaan van electronische (tele) communicatie.

Strafbepaling slaat niet enkel op het registreren van de communicatie, maar ook op het wijzigen of gebruiken van de bekomen info

Omvat ook verbod op kennisname van de inhoud communicatie (Cass. 1/10/2009) controle mailbox, internetloggings ,…in principe verboden

65

UITZONDERINGEN OP ART. 124 WEC Art. 125, 2° WEC

Goede werking netwerkgoede uitvoering elektronische communicatiedienst

Art. 128 WECTen bewijze van commerciële transactieControle kwaliteit dienstverlening in callcenters

Art. 125, 1° WEC Als de ‘wet’ de controle oplegt of toestaat (enkel formele wetten kunnen afwijking strafwet schragen)

66

ZIJN ER WETTEN DIE CONTROLE TOESTAAN OF OPLEGGEN?

‘Gezag’ werkgever (art. 2-5 aow)? Plicht tot eerbied en achting (art. 16 aow)? Bevelsrecht werkgever (art. 17 aow)? Aansprakelijkheidsregeling werkgever (art.

1384,3e lid BW)? Cao nr. 81? Combinatie?

(aow = arbeidsovereenkomstenwet)

67

KENNISNAME OPGESLAGEN COMMUNICATIE

Art. 129 Wet 13 juni 2005 Opslag van informatie of het verkrijgen van toegang tot informatie die reeds is opgeslagen in de eindapparatuur van een abonnee of een gebruiker is slechts toegestaan mits een geïnformeerd akkoord van de eindgebruiker  Kan algemeen akkoord zijn Toestemming ten allen tijde terug intrekbaar

68

CAO NR. 81

CAO nr. 81 van 26/4/2002 Elektronische onlinecommunicatie

= communicatie via telefoon, internet, e-mail (ook mailbox), webcams, intranet,…

Regelt niet :Regels inzake toegang en gebruik van

communicatiemiddelen (blijft privilege werkgever)Controles die geen betrekking hebben op

identificeerbare personenUitoefening vakbondsactiviteit via

onlinecommunicatiemiddelenControles waarmee betrokkenen hebben ingestemd

(specifieke, geïnformeerde toestemming)

69

ALGEMENE VOORSCHRIFTEN

Informatieplicht bij installatie controlesysteem

Collectief (OR, CPBW, Soc A of Wns) : wie controleert wat, waarom en hoe?

Individueel : wie heeft wanneer waartoe toegang?

Controle beoogt legitiem doel en is proportioneel

70

LEGITIEME CONTROLEDOELEN

1. Voorkomen van ongeoorloofde of lasterlijke feiten, feiten strijdig met de goede zeden of die de waardigheid van andere personen kunnen schaden

2. Bescherming van bedrijfsbelangen ‘die vertrouwelijk zijn’

3. Netwerkbeheer4. Te goeder trouw naleven van interne regels inzake

gebruik onlinecommunicatiemiddelen: alomvattend criterium???

71

CONTROLEMODALITEITEN Beroepsmatige communicatie : onbeperkte controle

mogelijk (onwettig volgens Arbitragehof Antwerpen!) Andere communicatie

Geanonimiseerde verwerking communicatiegegevens (zowel inhoud als andere gegevens): door netwerkbeheerder (art. 458 Sw)

Onmiddellijke individualisering mogelijk na vaststelling misbruikUitzondering: vastgestelde schending interne

communicatieregels eerst collectieve waarschuwing alvorens individualisering

72

GEZONDHEIDSBEOORDELING WERKNEMERS

Wet 25/2/2003: geen discriminatie wegens gezondsheidstoestand

Wet 22/8/2002 inzake patiëntenrechten: vrije keuze beroepsbeoefenaar en recht op info

Beroepsgeheim (art. 458 Sw)KB nr. 78 inzake reglementering

medische beroepen

73

BIJZONDERE REGELS VOOR DE ARBEIDSVERHOUDINGEN

Bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst sexueel gedrag op het werk (Wet 11/6/2002)

Controlegeneeskunde (Wet 13/6/1999) : doelgebonden bevoegdheden (enkel controle bij afwezigheid wegens ziekte); toezicht door opvolgingscommissie

74

Preventieadviseur-arbeidsgeneeskunde: doelgebonden bevoegdheden (medisch toezicht arbeidsverhoudingen), verplichte onafhankelijkheid, toezicht door CPBW

Medische onderzoeken (Wet 28/1/2003): biologische tests, medische onderzoeken en

verzamelen van medische info enkel met oog op huidige geschiktheid Wn voor functie

Voorspellend genetisch onderzoek en aidstesten zijn verboden

InfoplichtEnkel door arbeidsgeneesheer

75

ZAKKEN EN TASSENCao nr. 89 van 30 januari 2007 en Private

Veiligheidswet van 10 april 1990Toegangscontrole :

Enkel door bewakingsagentenEnkel met oog op veiligheid onderneming

Uitgangscontrole :Enkel indien gericht op diefstalpreventieSystematische controle enkel via apparatenAndere controles steeds door bewakingsagenten :

Steeksproefgewijze controle: vermoed akkoord WnGerichte controle: individueel akkoord WnVerbod op fouillering

76

VEILIGHEIDSONDERZOEKEN

Classificatie en veiligheidsmachtigingen (Wet 11/12/1998 & KB 24/3/2000) Vereist voor tewerkstelling op plaatsen met groot risico

voor openbare veiligheid (bv. kerncentrales, militaire bases, wapenfabrieken,…)

Onderzoek door inlichtingendienst naar o.a. verslaving, abnormaal seksueel gedrag, crimineel verleden, gebrek aan discretie,…

Verregaande inmenging privéleven mogelijkBeroepsmogelijkheden (Wet 11/12/1998 & KB

24/3/2000)Bijzondere regeling voor luchthavens (Wet 27/6/1937

& KB 3/5/1991)77

TOEZICHT OP UITERLIJK VOORKOMEN EN GEDRAG

Enkele illustraties: Alcohol & drugs op het werk : cao nr. 100 van 1 april 2009

(enkel preventieve controles mét akkoord Wn) Transseksualiteit Haartooi en kledij Overtuiging en godsdienst (hoofddoekenkwestie) Roken op het werk (Wet 19/1/2005): rookverbod sinds

1/1/2006 Gebeurtenissen en activiteiten tijdens privétijd …

Recht op zelfbepaling kan beperkt worden indien legitiem doel en duidelijke, proportionele regels

78

MONITORING VAN DE FYSIEKE WERKOMGEVING: CAMERABEWAKING

Camerawet

Cao nr. 68 inzake camerabewaking op de werkplaats

79

elk (vast of mobiel) observatiesysteem dat tot doel heeft: misdrijven tegen personen of eigendommen te voorkomen, vast te stellen of op te sporen; overlast in de zin van artikel 135 van de nieuwe Gemeentewet te voorkomen, vast te stellen of op te sporen; de openbare orde te handhaven

OP WELK SOORT CAMERA’S?

80

elk (vast of mobiel) observatiesysteem dat als doeleinde heeft : het verzekeren van "de bewaking en het toezicht” op bepaalde plaatsen

OP WELK SOORT CAMERA’S?

81

al dan niet opnemen van beelden is geen beslissend criterium

real-time camera : wel onderworpen aan deze wet nepcamera (“dummy” camera) : niet onderworpen

is aan deze wet niet van toepassing wanneer het beoogde

doeleinde v/d verwerking van beelden geen bewaking of controle is (=Privacywet)

TOEPASSING CAMERAWET

82

Wet 4 augustus 1996 betreffende de erkenning en het gebruik van bemande en onbemande automatisch werkende toestellen in het wegverkeer

Wet 19 juli 1991 tot regeling van het beroep van privédetective

Wet 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden

Koninklijk Besluit van 12 september 1999 betreffende de installatie en de werking van bewakingscamera's in de voetbalstadions

Wet van 6 januari 2003 betreffende de bijzondere opsporingsmethoden en enige andere onderzoeksmethoden

NIET VAN TOEPASSING INDIEN ANDERE

83

plaatsing en gebruik van bewakingscamera’s bedoeld om :

op de werkplaats veiligheid en gezondheid te garanderen;

bescherming v/d goederen v/d onderneming; controle van het productieproces, zowel met

betrekking tot de werknemers als de machines controle v/d arbeid (v/h werk) v/d werknemer.

NIET VAN TOEPASSING

84

verantwoordelijke voor de verwerking, wanneer hij een bewakingscamera wenst te installeren op een plaats die behoudens voor de werknemers eveneens toegankelijk is voor andere personen (magazijnen, kassa’s in grootwarenhuizen, lokettenzaal van een bank, tankstation met bediening of een centraal loket,….) beide wetten moeten naleven

SOMS BEIDE WETTEN

85

niet-besloten plaatsen

voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen

niet voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen

DRIE SOORTEN PLAATSEN

86

"elke plaats die niet door een omsluiting is afgebakend en vrij toegankelijk is voor het publiek“

open ruimten, meestal publieke ruimte beheerd door een overheid

ook in concessie gegeven plaatsen (bv. parking) ook plaatsen die toebehoren aan private personen

maar die bijvoorbeeld opengesteld zijn voor het publiek (bv. een privépark)

NIET-BESLOTEN PLAATSEN

87

"omsluiting" : minstens een visuele afbakening “niet-besloten” : op geen enkele wijze te onderscheiden

van de rest van de open ruimte “afbakening” : niet noodzakelijk op materiële of fysieke

wijze : visuele afbakening of aanduiding waardoor de plaatsen van elkaar kunnen worden onderscheiden (bv. boordstenen, een lijn-markering, een andere plaatsing of kleur van klinkers, een bordje "privaat domein", "private weg", "voorbehouden voor klanten", enz.)

OMSLUITING, AFBAKENING EN VRIJE TOEGANG

88

een niet-besloten plaats kan tijdelijk wordt afgebakend, waardoor ze een besloten ruimte wordt

wanneer voor deze afgebakende ruimte camerabewaking wordt aangebracht, zal de regeling van de besloten plaats van toepassing zijn (bv. een festivalweide, een circuit voor een sportevenement)

OMSLUITING, AFBAKENING EN VRIJE TOEGANG

89

openbare weg;marktplein;grote parkeerplaats;straten;winkelstraten;pleinen;plantsoenen;parken, …

VOOR PUBLIEK TOEGANKELIJKE NIET-BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN

90

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=cameratoezicht%20op%20straat&source=images&cd=&cad=rja&docid=dEC4WMSk4NvpZM&tbnid=PJgeOfdoC07fhM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.kennislink.nl/publicaties/publiek-niet-op-de-hoogte-van-aanwezigheid-cameras&ei=e7AUUpjYGo2V0QX8poDACA&bvm=bv.50952593,d.d2k&psig=AFQjCNG1ab1S6S3saQROtd5-x6iXjs6_ng&ust=1377173954601701

plaats, ruimte of gebouw waar diensten worden aangeboden, die wel door een omsluiting is afgebakend en bestemd is voor gebruik door het publiek

deze plaatsen kunnen zowel door de overheid als door een private persoon worden beheerd

TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN

92

de omsluiting moet kunnen worden vastgesteld door een afbakening die minstens visueel en rechtmatig aangebracht is

de afbakening kan wel tijdelijk zijn aangebracht (bv. voor een evenement)

OMSLUITING/AFBAKENING

93

het vereist dat de plaats, ruimte of het gebouw toegankelijk zijn voor het publiek, waarbij er bepaalde diensten kunnen worden aangeboden

belangrijk hierbij is de bestemming die de verantwoordelijke aan de plaats, ruimte of het gebouw gegeven heeft

TOEGANKELIJK EN DIENSTVERLENING

94

handelszaken, overdekte winkelruimten, shoppingscentra, winkelgalerijen, grootwarenhuizen,

loketzalen van banken, van verzekeringskantoren, van gemeentelijke dienstencentra, ruimtes van bankkantoren waar betaalterminals zijn opgesteld,

bioscopen, theaters, musea, kerkgebouwen, …

VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN

95

publieke ruimtes in hotels, cafés, restaurant, stations, de voornaamste toegangsruimtes (hall) tot kantoorgebouwen of eigendommen waar diensten worden aangeboden, een kabinet van een dokter of tandarts, kantoor van notaris of advocaat, wachtruimtes van plaatsen waar diensten worden aangeboden,

feest-, sport- en spelzalen, sportterreinen, fitnesscentra, recreatiedomeinen, bungalowparken, campings,

een tijdelijk afgebakend plein, plaats voor een evenement (Rock Werchter, Francorchamps)

VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN

96

als regel geldt dat bij combinatie van plaatsen van een verschillend type, waarin camerabewaking plaatsvindt via eenzelfde systeem met dezelfde verantwoordelijke voor de verwerking, het meest beschermende regime van toepassing is

COMBINATIE VAN PLAATSEN

97

woning van een notaris, advocaat, dokter, tandarts, verzekeringsmakelaar, enz. die hieraan verbonden een praktijk of kantoorruimte hebben, en waar de bewaking via eenzelfde systeem de twee plaatsen en/of gemeenschappelijke toegangsruimten bestrijkt

GEMENGDE CATEGORIE : VOORBEELDEN

98

plaats, ruimte of gebouw die wel door een omsluiting is afgebakend en uitsluitend bestemd is voor gebruik door de gewoonlijke gebruikers

geen aanbod van diensten voor het (grote) publiek

NIET VOOR PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN

99

omsluiting kunnen worden vastgesteld door een afbakening die minstens visueel is en op rechtmatige wijze is aangebracht

OMSLUITING/AFBAKENING

100

private woningen, appartementsgebouwen, fabrieken, boerderijen,

kantoorgebouwen (waar geen diensten worden aangeboden),

aanhorigheden van en toegangsruimten tot al deze plaatsen, zoals een oprit, voortuin, erf, parking voor een gebouw, inkomhal van een appartementsgebouw

NIET VOOR PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN - VOORBEELDEN

101

de persoon die de doeleinden en de middelen voor de verwerking bepaalt

een natuurlijke persoon een rechtspersoon een feitelijke vereniging een openbaar bestuur

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE VERWERKING

102

is niet op een plaats vastgemaakt tijdens de bewakingstijd, maar die men tijdens de observatie verplaatst, terwijl de beelden worden verzameld”

MOBIELE CAMERA

103

bewakingscamera’s die voorlopig geplaatst worden om een plaats te filmen tijdens enkele dagen (bv. tijdens een jaarlijks festival), één of meerdere weken of zelfs voor meerdere maanden, zijn vaste camera’s

zelfs indien geschikt om te verplaatsen gebeurt dit niet tijdens de observatie

de verplaatsing gebeurt pas eens de beslissing genomen is om er geen beroep meer op te doen op deze plaats

VASTE BEWAKINGSCAMERA

104

bewakingscamera’s in bv. tram of bus kunnen aanzien worden als vast, net omdat ze tijdens de observatie maar één plaats filmen, met name het interieur van tram of bus

VASTE BEWAKINGSCAMERA

105

doeleinde proportionaliteit

REGELS VASTE BEWAKINGSCAMERA

106

voor welbepaalde en rechtmatige doeleinden de verwerkte beelden mogen niet gebruikt worden

op een wijze die onverenigbaar is met het duidelijk bepaalde doeleinde

de gegevens mogen slechts gebruikt worden in het raam van de aangegeven verwerking en mogen niet leiden tot andere aanwendingen

rechtmatig doeleinde : bewaking van de openbare weg op pleinen en andere niet-besloten plaatsen is voorbehouden aan de overheid

DOELEINDE

107

proportionaliteitsbeginsel : het algemeen belang of de rechtmatige belangen van de verantwoordelijke voor de verwerking moeten afgewogen worden ten opzichte van het recht op privacy van de gefilmde persoon

verwerking van beelden moet een noodzakelijk en gepast middel zijn voor het bereiken van het beoogde doeleinde

PROPORTIONALITEIT

108

verwerkte beelden moeten toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn

overbodige beelden worden niet opgenomen

de verantwoordelijke voor de verwerking moet er zich van vergewissen dat vaste camera('s) niet specifiek gericht worden op een plaats waarvoor hij niet bevoegd is om zelf beelden te verwerken, tenzij het niet anders kan (bv. een klein deel van het voetpad filmen wanneer men een gebouw of de ingang ervan filmt)

PROPORTIONALITEIT

109

camera's die de openbare weg filmen moeten vermijden dat ingangen of ramen van privégebouwen gefilmd worden

indien het onmogelijk is om die niet te filmen, zal de verantwoordelijke voor de verwerking toestemming moeten verkrijgen van de verantwoordelijke voor de verwerking van de betrokken plaats

NIET-BESLOTEN PLAATSEN

110

vaste bewakingscamera’s mogen in geen enkel geval beelden opleveren die een schending betekenen van de intimiteit van een persoon

(bv. vaste bewakingscamera op een toilet)

PRIVACY

111

vaste bewakingscamera’s mogen in geen enkel geval beelden opleveren die ertoe strekken informatie te krijgen over filosofische, godsdienstige, politieke of syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, het seksuele leven of de gezondheidstoestand

(bv. toegestaan om aan een kerkportaal een

vaste bewakingscamera te plaatsen ter preventie

van diefstal, maar het mag evenwel niet de

bedoeling zijn om aan de hand van de beelden

ervan personen te identificeren als gelovigen)

PRIVACY

112

beelden in realtime bekijken is slechts toegestaan onder het toezicht van de politiediensten, opdat de bevoegde diensten onmiddellijk kunnen ingrijpen bij misdrijf, schade, overlast of verstoring van de openbare orde en deze diensten in hun optreden optimaal kunnen worden gestuurd

NIET-BESLOTEN PLAATSEN

113

opnemen van beelden is uitsluitend toegestaan om bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en daders, verstoorders van de openbare orde, getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren

NIET-BESLOTEN PLAATSEN

114

beelden in realtime bekijken is uitsluitend toegestaan om onmiddellijk te kunnen ingrijpen bij misdrijf, schade, overlast of verstoring van de openbare orde

PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN

115

opnemen van beelden daarentegen is uitsluitend toegestaan om bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en daders, verstoorders van de openbare orde, getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren

PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN

116

de verantwoordelijke voor de verwerking van een al dan niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, of de persoon die optreedt onder zijn gezag :

mag de gefilmde beelden meedelen aan de politiediensten of de gerechtelijke overheden indien hij feiten vaststelt die een mogelijke inbreuk betekenen en waarbij de beelden kunnen bijdragen om deze feiten te bewijzen of de daders te identificeren;

BESTEMMING VAN DE GEGEVENS

117

de verantwoordelijke voor de verwerking van een al dan niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, of de persoon die optreedt onder zijn gezag :

moet de gefilmde beelden meedelen aan de politiediensten wanneer zij erom vragen in het raam van hun administratieve of gerechtelijke politieopdrachten en indien de beelden de vastgestelde inbreuk betreffen (de politie is niet onderworpen aan enige specifieke formaliteit)

BESTEMMING VAN DE GEGEVENS

118

de verantwoordelijke voor de verwerking van een al dan niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, of de persoon die optreedt onder zijn gezag moet de beelden meedelen aan de politiediensten, maar :

indien het evenwel gaat om een niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats, kan hij de gerechtelijke politie vragen een gerechtelijk mandaat voor te leggen in het raam van een opsporingsonderzoek of gerechtelijk onderzoek

BESTEMMING VAN DE GEGEVENS

119

slechts toegestaan om : bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten

die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken; daders, verstoorders van de openbare orde,

getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren

de gegevens mogen niet langer dan een maand bewaard worden als zij niet kunnen dienen als bewijs van een misdrijf, van schade of van overlast, of voor identificatie van een dader, een verstoorder van de openbare orde, een getuige of een slachtoffer

OPSLAAN VAN GEGEVENS

120

aantal geplaatste toestellen en hun doelmatigheid, alsook eventuele aanwezigheid van automatische opvolging, mag niet overmatig zijn ten opzichte van het beoogde doeleinde

AANTAL TOESTELLEN

121

de verantwoordelijke voor de verwerking moet aan de ingang van de plaats een pictogram aanbrengen dat wijst op de aanwezigheid van (vaste) camerabewaking

de camerabewaking moet aangekondigd worden in de onmiddellijke omgeving van de bewaakte plaats

de burger moet geïnformeerd worden alvorens een dergelijke plaats te betreden

INFORMATIE

122

elk gebruik van vaste bewakingscamera's zonder voorafgaande toestemming van de gefilmde persoon

een plaats betreden waar een pictogram aangeeft dat er vaste camerabewaking plaatsvindt, geldt als voorafgaande toestemming

GEEN HEIMELIJK GEBRUIK

123

iedere gefilmde persoon heeft recht op toegang tot de beelden (slechts mogelijk indien de beelden werden opgeslagen en bewaard)

door gemotiveerd verzoek aan de verantwoordelijke voor de verwerking

(verplichting om het verzoek te motiveren zodat de verantwoordelijke voor de verwerking de belangen van de aanvrager afwegen tegenover de belangen van de veiligheid)

RECHT OP TOEGANG

124

aanvraag moet vergezeld zijn van voldoende gedetailleerde vermeldingen om de juiste plaats van de gegevens in de opname te kunnen lokaliseren (datum, uur en juiste plaats)

ongeacht of de betrokkene al dan niet aanwezig wenst te zijn bij de opzoeking en de voorstelling van de hem betreffende gegevens, moet de opzoeking bovendien uitgevoerd te worden door de verantwoordelijke voor de verwerking of door een van de personen die onder zijn gezag vallen

(deze verschillende garanties zijn onontbeerlijk om de privacy te beschermen van derden die zichtbaar zouden zijn op de film)

GEMOTIVEERDE AANVRAAG

125

ongeacht de plaats waar de verantwoordelijke voor de verwerking een vaste bewakingscamera wenst te plaatsen, moet hij zijn beslissing aan de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer meedelen aan de hand van een standaardformulier

de beslissing moet eveneens meegedeeld worden aan de korpschef van de politiezone waar de plaats zich bevindt

MELDINGSPLICHT

126

wanneer de vaste bewakingscamera’s worden geplaatst in een niet voor het publiek toegankelijke besloten plaats en indien zij worden aangewend voor persoonlijk of huiselijk gebruik

MELDINGSPLICHT : UITZONDERING

127

de verantwoordelijke voor de verwerking die een vaste bewakingscamera in een niet-besloten plaats wenst te plaatsen moet vooraf een positief en gemotiveerd advies krijgen van de gemeenteraad van de betrokken gemeente waar de plaats zich bevindt

deze gemeenteraad moet hiervoor eerst haar korpschef te raadplegen (die zal voornamelijk de draagwijdte en het type van criminaliteit en delinquentie op de betrokken niet-besloten plaats bekijken)

PROCEDURE PLAATSEN VASTE BEWAKINGSCAMERA

128

PROCEDURE BIJ INVOERING CAMERABEWAKING

Voor invoering info geven aan OR, CPBW, Vakbondsafgevaardigde of Wns

Wanneer de camerabewaking de controle van de arbeidsprestaties tot doel heeft informatie in het kader van de procedure wijziging arbeidsreglement

Info moet slaan op :a) het nagestreefde doeleinde;b) het feit of de beeldgegevens al dan niet bewaard

worden;c) het aantal en de plaatsing van de camera('s);d) de betrokken periode of perioden gedurende

dewelke de camera('s) functioneert (functioneren).129

Je werkgever kan enkel een camerabewakingssysteem installeren als hij een van de volgende vier finaliteiten of doelen nastreeft:

De gezondheid en veiligheid van de werknemers en derden

De bescherming van de goederen van het bedrijf. De controle op het productieproces De controle op het werk van de werknemers

MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?

130

De gezondheid en veiligheid van de werknemers en derden :

In dit geval mag de camera gericht zijn op de mechanismen voor de bescherming van de gezondheid of de veiligheid, maar niet op de werknemers zelf.

Momenten van zwakheid van de werknemers mogen onder geen beding worden bespied of bijgehouden.

MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?

131

De bescherming van de goederen van het bedrijf :

En dus énkel de goederen van het bedrijf. Dus niet de goederen die niet tot het bedrijf behoren : daarbij horen goederen van derden of van werknemers.

MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?

132

De controle op het productieproces (dit kan zowel op de machines als op de werknemers slaan) :

Indien de controle betrekking heeft op de machines, is het de bedoeling om de goede werking ervan te controleren.Indien de controle betrekking heeft op de werknemers, is het de bedoeling om de arbeidsorganisatie te evalueren en te verbeteren. Het mag niet de bedoeling zijn om de werknemer te bewaken (om ze te bestraffen) of om de individuele productiviteit van elke werknemer te evalueren.

MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?

133

De controle op het werk van de werknemer :

In dit geval mogen de beslissingen of evaluaties van de werkgever niet uitsluitend gebaseerd zijn op de gegevens die via camerabewaking zijn verzameld.

MAG JE WERKGEVER CAMERA’S INSTALLEREN OP JE WERKPLAATS?

134

Veiligheid en gezondheid diegenen die toegang verschaft hebben Overval van een winkel of magazijn Niet respecteren van veiligheidsregels (bv. nooddeur) Overtreding van het rookverbod Controle dragen veiligheidskleding zoals helm, handschoenen,

enz... Bescherming van goederen : vandalisme, onvoorzichtig gebruik,

enz… Controle productieproces: werking van machines en het naleven

van procedures Controle arbeidsprestaties : tijdig toekomen op het werk, uitvoeren

van de juiste handelingen

WAT MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?

135

Privé domein : mag men altijd camera's plaatsen op voorwaarde dat iedereen die geobserveerd wordt het ook weet

Publiek domein : enkel toegelaten door een overheidsinstantie of bij een uitzonderlijke toestemming door de lokale besturen

WIE MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?

136

Derden = bezoeker, klant, leverancier,… : op basis van de beelden heeft de onderneming de bevoegdheid om iemand de toegang te verbieden en eventuele sancties te nemen

Controle eigen werknemers : enkel in overleg met personeel en vakbonden : voorafgaand vastgelegde afspraken zijn belangrijk voor beide partijen

WIE MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?

137

Controle eigen werknemers op de werkvloer : voorwaarden zijn vastgesteld in CAO nr. 68 van 16 juni 1998

Daarin is vastgelegd dat voortdurende

camerabewaking niet toegelaten is, met uitzondering van een aantal zeer precieze gevallen en op voorwaarde dat de werknemers voorafgaandelijk zijn geïnformeerd en geconsulteerd

WIE MAG MEN FILMEN OF OBSERVEREN?

138

De werkgever moet eveneens een proportionaliteitsprincipe naleven

Dit betekent dat de camerabewaking afgestemd moet zijn op

de aangegeven finaliteit (uit de vier bovenstaande), dat ze ter zake dienend en niet overmatig of overdreven mag zijn

Met andere woorden, de werkgever moet de middelen gebruiken die het minst binnendringen in de privacy van de werknemers

PLICHTEN WERKGEVER

139

Deze punten moeten duidelijk en uitdrukkelijk door de werkgever worden omschreven

Op te merken valt ook dat de camerabewaking ‘op afstand’ moet gebeuren

De plaats waar bewaking kan plaatsvinden is de werkplaats De werkgever mag bijvoorbeeld niet beslissen om camera’s

te installeren bij de werknemer thuis, ook al doet die aan telewerk

Evenmin mogen er camera’s worden geïnstalleerd op plaatsen binnen het bedrijf waar de werknemer geen arbeidsprestaties verricht: het sanitair, de refter, de kleedruimtes, enz…

PLICHTEN WERKGEVER

140

De werkgever die camerabewaking wenst in te voeren dient de ondernemingsraad of het CPBW hierover in te lichten, niet enkel alvorens de camera’s worden geïnstalleerd maar ook op het ogenblik waarop het systeem opstart

PLICHTEN WERKGEVER

141

« in het geval de werkgever niet kan aantonen dat hij de bepalingen van de CAO nr. 68, welke in de NAR op 16 juni 1998 werd afgesloten heeft geëerbiedigd en dit door het neerleggen van een proces-verbaal van de vergadering van de ondernemingsraad in verband met het instellen van een camerabewaking in de onderneming is er grond om aan te nemen dat de door de werkgever gefilmde zaken niet op wettige wijze werden verkregen. Zij kunnen niet aanvaard worden als bewijsmateriaal voor een ernstige fout en moeten uit de debatten worden geweerd »

(Arbeidsrechtbank Charleroi 4 nov. 2002)

INFORMATIE GEVEN HEEFT BELANG!

142

Hij is verplicht informatie te verschaffen over alle aspecten van de bewaking (redenen, tijdelijk of permanent karakter, tijdstip van de controle, plaats waar de camera’s geïnstalleerd zullen worden, bewaring van de beelden, …).

Als er geen OR is, moet deze informatie worden verschaft aan het CPBW, zo niet aan de syndicale afvaardiging, zo niet aan de werknemers. Ook voor kleine bedrijven dus!

PLICHTEN WERKGEVER

143

Bovendien moet de werkgever die de arbeid van zijn werknemers via camerabewaking wenst te controleren (vierde finaliteit) de precieze manier en afspraken over die bewaking in het arbeidsreglement opnemen

Het gaat in dat geval dus over een wijziging van het arbeidsreglement: de procedure daartoe moet gevolgd worden

De werkgever moet regelmatig de gebruikte bewakingsmethodes evalueren en herzien in functie van de technologische evoluties, dit om de weerslag op het privéleven zo veel mogelijk te beperken

PLICHTEN WERKGEVER

144

De verzamelde gegevens moeten te goeder trouw behandeld worden, moeten wettelijk verkregen zijn en mogen geen illegale discriminatie tot gevolg hebben

De beelden mogen niet worden gebruikt voor andere finaliteiten of redenen dan die waarvoor de camerabewaking werd geïnstalleerd

GEBRUIK VAN OPGENOMEN BEELDEN

145

Als je als werknemer die beelden wenst te raadplegen, heb je het recht om je te laten bijstaan door je vakbondsafgevaardigde

De wet laat de werknemer immers toe om kennis te

nemen van de persoonsgegevens die hem betreffen

Je kan dus de rechtzetting, de schrapping of het niet-gebruik van deze gegevens te eisen (als deze gegevens opgeslagen of bewaard werden)

GEBRUIK VAN OPGENOMEN BEELDEN

146

Geheime camerabewaking is slechts toegestaan als er ernstige aanwijzingen bestaan dat er strafbare feiten zijn gepleegd.

In dat geval moet de werkgever de principes van het strafrecht en van de strafrechtelijke procedure naleven, wat inhoudt dat zo’n geheime bewaking slechts kan worden georganiseerd mits toestemming en onder het toezicht van het Openbaar Ministerie!

 

STIEKEM FILMEN?

147

GEOLOCALISATIE

Begrip Impact op de arbeidsverhoudingen Benadering door de rechter Toepasselijke rechtsregels

148

BEGRIP Geolocalisatiesystemen bieden mogelijkheid

personen of goederen exact te localiseren door gebruik te maken van GPS- en GSM/GPRS-technologie.

Onbeperkte controlemogelijkheden in combinatie met black boxes en minicamera’s (“Desgewenst kan ook worden gekoppeld met het motor- en voertuig management systeem via CANbus, waardoor ook real-time gegevens over voertuig, bestuurder, lading en/of passagiers beschikbaar worden”)

149

IMPACT OP DE ARBEIDSVERHOUDINGEN

“Geen manuele administratie voor werkuren en verplaatsingen”

“Optimalisatie van de productiviteit van uw personeel, wagenpark en machines”

“Verlaag uw autokosten door efficiëntere planning, beter rijgedrag en minder privé gebruik”

“Sluitende rapportering voor facturatie, loonadministratie, management,…”

150

BENADERING DOOR DE ARBEIDSRECHTER

Arbitragehof Brussel 20/12/2001 en 18/11/2004:Systematisch overdreven snelheid

taxichauffeurs = dringende redenGebruik GPS-gegevens is geen inbreuk

privacy aangezien volgsysteem normaal aangewend wordt voor beheer wagenpark

151

TOEPASSELIJKE RECHTSREGELSGeen specifiek wettelijk kader voor geolocalisatieWél :

algemene privacybescherming (Privacywet 8/12/1992)Advies Privacycommissie nr. 12/2005 van 7/9/2005Arbeidsreglementenwet: rechten en plichten

toezichthoudend personeelCao nr. 39 (invoering nieuwe technologieën) (vervallen) Wetsvoorstel Mahoux, Senaat, 2004-2005, 3-

1044/1Acv-voorstel tot bespreking problematiek in de NAR

(dood en begraven)…

152

VOORWAARDEN PRIVACYCOMMISSIE

Toestemming Wn (art. 5 WVP (Wet Verwerking Persoonsgegevens) en art. 123 Wet 13/6/2005)

Transparantie en kennisgeving: aard en modaliteiten van controle en eraan verbonden gevolgen

Finaliteit: veiligheid Wn, bescherming dienstwagen, wagenparkbeheer, controle arbeid,…

153

Proportionaliteit :Permanente controle enkel voor beheer verplaatsingen

Controle Wns enkel indien aanwijzingen van misbruik of als in belang Wn

Noodzaak van mogelijkheid desactivering systeem bij afloop werktijd

Andere : aangifteplicht, recht op toegang (arbeidstijdregistratie!!!),…

154

ONRECHTMATIG VERKREGEN BEWIJS

ALGEMEEN Vroeger : via misdrijf bekomen bewijs kon niet voor

rechtbank worden gebruikt Antigoonrechtspraak cassatie (27/2/2001, 14/10/2003,

9/6/2004 en 2/3/2005) onrechtmatig bekomen bewijs is bruikbaar, tenzij :Wet nietigheid voorschrijftSchending rechten van verdedigingAantasting betrouwbaarheid bewijs

155

ANTIGOON OOK IN SOCIALE DOSSIERS?

Hof van Cassatie 10 maart 2008 Zelden nog wering uit de debatten (enkel als

schending privacy kennelijk disproportioneel) In praktijk geen echte sancties op miskenning

privacyvoorschriften op werkvloerStrafsancties: in de regel seponering Schadevergoeding: 1 tot 1.000 €Stakingsvordering: niet evident voor WnDringende reden: uitzonderlijk

156