pantocraatriantfurieusarchetypebestialiteitaltruïsme (vs. egoïsme)gems

Taal in Context 2011

week 7

http://ahm.adlibsoft.com/ahmonline/dispatcher.aspx?action=search&database=ChoiceCollect&search=priref=46933 |Author =Philip Mechanicus (1936-2005)

Benno Premsela

agenda vandaag

• stijlkwesties• nog wat tips• aanpassing criteria• eindversie hoe en wat• participatie!

Tot nu toe en verder …

Week 1: kick offWeek 2: spelling en luisterenWeek 3: ‘brillen’ en lezenWeek 4: onderzoek en woordenschatWeek 5: feedback & citeren, parafraseren en samenvattenWeek 6: stijl en eindredactieWeek 7: stijl, eindredactie en uitloop

welk schrijverstype (en dus ontwerper?) ben je:

de ‘omgevallen boekenkast’komt niet los van zijn bronnen en gaat niet schrijven

de perfectionistkomt niet los van de perfecte beginzin

de ‘rebel zonder plan’ begint zonder plan op zijn toetsenbord te rammen

Waarom ook alweer?(relevantie)

1. doordringen in een onderwerp en zelf een invalshoek bedenken2. observerend schrijven is een belangrijke ontwerperstool (net als fotograferen, schetsen overigens)3. creatieve barrières overwinnen: ‘niemand wil met me praten’4. leren kennen van de maatschappij

bron: http://www.muzieklijstjes.nl/Tips/WhitestripesDeStijl.htm

woordovertolligheid

• pleonasme• tautologie• dubbele ontkenning• te veel voorzetsels

(1) pleonasme

‘een verbetering ten goede’‘iets opnieuw herhalen’‘witte sneeuw’

‘de mannen van Barentz raakten verblind door de heldere witte sneeuw.’

‘ik heb hier een brief aan mijn moeder die hoog in de hemel is.’

(2) tautologie

‘pais en vree’‘enkel en alleen’

foutief: ‘ik ben in staat de fiets te kunnen

betalen’ of ‘ik vond dat nogal vrij moeilijk’

(3) te veel ontkenningen

liever positief dan negatief: ‘We kunnen niet ontkennen dat het onwaarschijnlijk is dat hij zijn leven nog gaat beteren.’

foutief:

‘Niettemin kon de hoofdpersoon van de sci-fi roman niet verhinderen dat Theo van Gogh werd vermoord (hij werd ook in de roman wél vermoord).’

(4) te veel voorzetsels

‘ondanks dat’ = hoewel ‘in verband met’ = door, wegens, over, dat‘naar aanleiding van’ = omdat, over

‘Met betrekking tot het verzenden van de loonstrook naar aanleiding van de komst van de ambtenaar kan ik u zeggen dat hij met behoud van uitkering gaat werken bij de gemeentelijke reinigingsdienst.’

passieve constructies

‘Door het management is bedacht dat de milieuonvriendelijke kantine gesloten moet worden.’

Maar:

‘Er werd gisteren hard geschreeuwd in de Baetostraat.’ Of: ‘Er is weer eens ingebroken bij de Bagels en Beans aan de Bos en Lommerweg.’

contaminaties(van: to contaminate = besmetten)

ze sprong uit haar slof= ze schoot uit haar slof= ze sprong uit haar vel

nooit een aap in de mouw kijken= een gegeven paard in de bek kijken= de aap komt uit de mouw

http://www.youtube.com/watch?v=6z3TQRpf2Ck&feature=related

foutieve samentrekkingen

‘De schrijver bedacht een plot en de schrijver schreef daarna het boek.’

beter: ‘De schrijver bedacht een plot en

…. schreef daarna een boek.’

let op (!)

1. Vormveranderingen: ‘De schrijver heeft

een roman …….. en daarna schreef hij een boek.’

2. Grammaticale veranderingen: ‘Ik heb

hem bij zijn uitgever gezien en heb ……… daarna gevraagd zijn boek van een handtekening te voorzien.’

let op (!)

3. Letterlijk en figuurlijk: ‘Ik droeg de roman in mijn tas en daarna in mijn hart.’

4. Verkeerd veronderstelde inversie (omkering pv en onderwerp): ‘Na het uitlezen van de roman was ik lang niet in

staat te lachen maar ….. hoopte tevergeefs op meer vrolijkheid.’

congruentie

onderwerp en persoonsvorm zijn niet op

elkaar afgestemd ..

Let op:- lange zinnen- zinnen met een meewerkend

voorwerp- onderwerpen met een verzamelnaam

congruentie

‘een verzameling chocolade-armbandjes lag te smelten in de zon.’

‘(aan) de klanten (of: aan hen) werd (het)gevraagd of zij de zaak wilden verlaten.’

‘het gewraakte scenario waarin de hoofdpersoon en zijn geliefde de dood vonden bij het verijdelen van de moord op J.F. Kennedy, speelde zich af in mijn hoofd.’

tangconstructies

grote afstand tussen:

• twee delen van een scheidbaar samengesteld werkwoord

• hoofd- en hulpwerkwoord• tussen lidwoord en zelfstandig

naamwoord

tangconstructies

‘Hij werkt aan het verijdelen van de moord op de Amerikaanse president in het jaar 1963 mee.’

‘Hij heeft Lee Oswald doordat hij een geweer bij zich droeg herkend.’

‘De als gevolg van het slechte weer verongelukte automobilist.’

nominalisering

naamwoordstijl: het werkwoord wordt tot zelfstandig naamwoord gemaakt:

• ’het’ wordt ervoor geplaatst: het verzetten van de afspraak• afleiding: de verplaatsing van de afspraak

‘Het verzettten van de afspraak maakt dat ons time-management beter is.’ Cf. ‘We verzetten de afspraak. Ons time-management is daardoor beter.’

beknopte bijzin

onderwerp ontbreekt, pv is vervangen door:

• om + infinitief: ‘Ik vind het fijn u te kunnen helpen.’

• een tegenwoordig deelwoord: ‘Hun afkomst vergetend, betraden ze het nieuwe land.’

• een voltooid deelwoord: ‘Uitgeput kwamen we thuis.’

let op (!)

onderwerp hoofdzin en bijzin moet hetzelfde zijn!

‘Verwijten makend, gaf de coach de interviewer een uitbrander.’

‘Verstopt achter de schutting zagen we de moordenaar het huis betreden.’

vragen/opmerkingen tot dusver?

eindopdracht

deze week: werk lezen en feedback

eindopdracht inleveren: maandag 16 januari 12.00u 05A21

toets: woensdag 18 januari 14.20u (vergeet de woordenlijst niet!)

einddocument:

1. perfecte, definitieve en autonome eindversies2. procesdocument (week 4), verbeteringen en beoordelingsformulier

eindopdracht

Procesbeoordeling:  

‘toelichting: dit wordt steeksproefgewijs gecontroleerd. Behalve de deliverable in week 4: deze wordt ingenomen. Het niet inleveren van deze deliverable of het inleveren van een zeer zwakke versie betekent automatisch een ‘nee’. Voor een ‘goed’ is er sprake van eenbijzonder doortimmerd en origineel proces. ‘

Als je te laat was of niets hebt ingeleverd, betekent dat niet automatisch een ‘nee’, wel dat het moeilijker is om een ‘goed’ te halen. Je moet in alle gevallen alle stappen doorlopen. Feedbackformulieren strekken tot aanbeveling.

eindopdracht

een bijzondere opmaak of uitvoering wordt gewaardeerd als een extra bonuspunt (staat op dit moment nog niet zo in het beoordelingsformulier.)

Voorbeeld: De Baetostraat, een dood(on)gewone straat in Amsterdam

http://www.flickr.com/photos/minkewagenaar/3652946931/sizes/z/in/photostream/

eindopdracht (voorbeeld)

‘Aan het eind van het veld een roze huisje met een hoge en donkere cypres die zich aftekent tegen de paarsachtige en blauwachtige heuvels in de verte, en tegen een hemel van vergeet-mij-nietjesblauw met roze strepen, waarvan de zuivere tinten een tegenstelling vormen tot de reeds zware door de zon verbrande aren met hun tinten zo warm als een broodkorst.’

In: Vincent van Gogh. Een leven in brieven. Amsterdam: Rainbow Pocketboeken. 1998.

Flamingo's

Flamingo's op poten zo dun als de ff'svan mejuffer, of als twee sigarette-pijpjes waaraan ze zuinig de rookvan zichzelf opzuigen: met dit soortraffinementjes zetten ze zichzelf voortdurendvoorzichtig op stelten.

En hoe ze op één been staan, het anderein hun veren opgeplooid als een handtasonder de arm, deftige dames, wachtend op de tramnaar Rilke (psst, Germaine, laat niks merken,daar zijn weer toeristen naar ons aan 't kijken!).

Herman de Coninck, ‘Flamingo’s’. Bron: http://www.hermandeconinck.com/gedicht17.html

schrijf een observatie over de winter, maar gebruik geen woorden als:

• sjaal, muts,• winter• bevriezen• sneeuw• kerstmis• kale bomen• kou(de)

….

wat is ‘tekst op detailniveau’? (een oefening)

DOE DAT NU!

tot slo

t …