บทท 1 บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญ

จากการ ศกษาง านวจย เ ร อง การศกษาเปรยบเทยบประสทธภ าพสารสก ดหยาบจากใ บ

ของผกช าเลอด ในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเ รย Staphylococcus aureus และ Escherichai coli

ของน ายณฐวตน ธน ช พง ศจระ พบวา สวนตาง ๆของผกช าเ ลอด อาท เช น ใบ ยอด และ ดอก

มความสามารถในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเรย Staphylococcus aureus และ Escherichia coli โดยสวน ใบของผกช าเ ลอดมความสามารถในการยบยง การเจรญของเชอแบคท เรยไดมากทสด

ซ ง ผก ช าเ ลอ ดใ น ภ าคอ สาน ห รอ ใ น ท อง ถน อ า เภ อ เ ลง น กท า มช อ เ ร ย กว า ผ กก าดย า

ซงผกกาดยามจ านวนมาก หาไดง ายและชาวบานนยมน ามารบประทานเปนเค รองเคยงกบลาบกอย

แ ก ง ห น อ ไ ม ซ ป ห น อ ไ ม ฯ ล ฯ

เปนการเพ มรสช าตอาห ารให กบการรบประทาน เปน ไดอยางดและยงมประโยช น ตอสขภ าพ

อกดวย

ดงน นคณะผจดท าจงสนใจทจะศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพสารสกดหยาบจากใบผกกาดยา

โ ด ย ใ ช ต ว ท า ล ะ ล า ย เ อ ท า น อ ล แ ล ะ เ ม ท า น อ ล

และไดเปรยบเทยบประสทธภาพสารสกดหยาบทมความเขมขนตางกน ไดแก 500mg/ml 300 mg/ml

และ 100 mg/ml ในการยบยงเชอแบคทเรย Escherichia coli

1.2 วตถประสงคของโครงงำน

1.2.1 เพอศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพสารสกดหยาบจากใบผกกาดยา

โดยใชตวท าละลายเอทานอลและเมทานอล

1.2.2 เพอศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพสารสกดหยาบทมความเขมขนตางกน ไดแก 500 mg/ml,

300 mg/ml และ 100 mg/ml ในการยบยงเชอแบคทเรย Escherichia coli

1.3 สมมตฐำนในกำรศกษำ

1.3.1 เมอใชตวท าละลายแตกตางกน กจะไดสารสกดหยาบจากใบผกกาดยามประสทธภาพการยบยง

เชอแบคทเรย Escherichia coli ตางกน

1.3.2 เมอสารสกดหยาบจากใบผกกาดยามความเขมขนตางกน กจะมผลตอประสทธภาพการยบยง

เชอแบคทเรย

1.4 ตวแปรทเกยวของ

ตวแปรตน ตวท าละลายทแตกตางกน ไดแกเอทานอลและเมทานอล ,

ความเขนขนของสารสกดหยาบ 500 mg/ml, 300 mg/ml และ 100 mg/ml

ตวแปรตาม ประสทธภาพในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเรย Escherichia coli ตวแปรควบคม สารสกดหยาบทไดจากใบของผกกาดยา ปรมาณเชอ ระยะเวลาในการบมเชอ

อณหภมในการบมเชอ และความเขมขนของสารสกดหยาบ

1.5 ขอบเขตในกำรศกษำ

ศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพสารสกดหยาบของใบผกกาดยา จากตวท าละลาย 2 ชนด ไดแก เอทานอล เมทานอล และศกษาเมอน าสารสกดหยาบในความเขมขน 500 mg/ml, 300 mg/ml และ 100 mg/ml จะสงผลตอประสทธภาพสารสกดหยาบในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเรย Escherichia coli

1.6 ประโยชนทไดรบ

1.6.1 สามารถน าผกพนบานมาใชใหเกดประโยชนสงสด

1.6.2 สามารถน าสารสกดจากใบผกกาดยามาใชในการผลตยารกษาโรคได

1.6.3 ท าใหทราบวาตวท าละลายชนดใดและความเขมขนเทาใด

ทท าใหสารสกดหยาบจากใบผกกาดยามประสทธภาพในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเรย Escherichia

coli ไดดทสด

1.7 ระยะเวลำในกำรท ำโครงงำน

โครงงานนมระยะเวลา 3 เดอน เรมตงแต มถนายน - สงหาคม พ.ศ. 2555

1.8 สถำนทท ำโครงงำน

หองปฏบตการจลชววทยา และหองปฏบตการเคม โรงเรยนเลงนกทา

1.9 นยำมค ำศพทเฉพำะ

โซนใส (Clear Zone หรอ Inhibition Zone) คอ บรเวณทเกดการยบยงเชอ วธการวดโซนใส

จะวดจากเสนผานศนยกลางของการทสารสกดหรอยาปฏชวนะครอมแผนยา

บทท 2

เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

การศกษาและการเตรยมขอมลเกยวกบการทดลองครง นไดท าการศกษางานวจยทมสวนเกยวของก

บการท าโครงงาน โดยคณะผจดท าโครงงานไดศกษาคน ควาหลกการ แนวคด ทฤษฏทเกยวของ

และงานวจยทมการศกษามาแลว ดงทจะเสนอตอไปน

2.1 ผกกาดยา

2.2 เชอแบคทเรย Escherichia coli 2.3 งานวจยทเกยวของ

2.1 ผกชำเลอด “ผกชาเลอด” มชอเรยกแตกตางกนออกไปในแตละทองถน ไดแก ทางภาคเหนอเรยก ผกปยา หนามปยา ทะเนาซอง ภาคกลางเรยก ชาเลอด ปราจนบร และอดรธาน อสานเรยก ผกกาดยา ทนครพนมเรยกวา ผกขะยา ทเลยเรยก ผกคายา มชอวทยาศาสตรวา แคสซาลพเนย มโมซอยเดส (Caesalpinia mimosoides Lamk.) จดอยในวงศ เลคกมโนซ (LEGUMINOSAE)

ลกษณะทำงพฤษศำสตรของผกชำเลอด

“ ผกช าเ ลอด ” จดเปนไมเถา ล าตน ตงตรง หรอเ ลอยพ นตนไมอน มความสงตนมากกวา 1 เมตร ล าตนมหนามแหลมมากมายทงล าตน และกานใบ ใบ เปนใบประกอบแบบขนนก ออกเปนคตรงขามกน ก าน ใ บยาว 25-40 ซม. ยอดอ อน มสน าต าลแดง ใ บย อยม 10-30 ค และ แตกออก ไป อก 10-20 ค ใบมลกษณะกลมมน ขน าดกวา ง 4 มม. ใ บสามารถหบเขาห าก น ไดเมอถกสมผส กาน ใบสแดง มหนามแหลมตามกงกานทวไป ดอกเปนดอกชอยาว 20-40 ซม. ลกษณะเปนพม ดอกสเขยวอมชมพน าตาล แตถาดอกมสเหลองจะมรสเปรยว ใชท าย า ผกปยาจะบานดอกในชวงฤดหนาว ขนาดของดอกยาว 1.2-2 ซม. กวาง 1-1.8 ซม. ลกษณะเปนแผนแบนและปลายเรยวแหลม ผลเปนฝกขนาดเทาหวแมมอภายในมเมลด 2 เ ม ล ด ใ บ แ ล ะ ช อ ด อ ก ม ก ล น ฉ น ร น แ ร ง ค ล า ย ก ล น แ ม ง ก ะ แ ท ห ร อ แ ม ง ด า ชาวบานวาผกปยามกลนหอมนวลนากน ผกช าเลอด พบขนในแหลงธรรมชาตบรเวณ ปาละเมาะ ป า เ ต ง ร ง ป า ผ ส ม ผ ล ด ใ บ แ ล ะ บ ร เวณ ช า ย ป า ท ร ก ร า ง ช อ บ ข น ร ว มก บ ต น ไ ม อ น ๆ ขยายพน ธ ไดโดยการเพาะ เมลด ผล มลกษณะเปน ฝก บวมพอง มหน ามเลกๆ ขนาดเทาห วแมมอ ภายในฝกจะมเมลด 2 เมลด

คณประโยชนทำงดำนอำหำร

สวนทเปนผก ไดแก ยอดออน ใบออนและดอกของผกกาดยา ใชรบประทานเปนผกได เชน ยอดรบประทานสดกบซปหนอไม ยอดออนและใบออนผลออกในชวงฤดหนาว (เดอนตลาคม-เดอนกมภาพนธ) ชาวเหนอรบประทาน ยอดออน ใบออนของผกปยา สวนดอกและยอดออนน าไปปรงเปน "สาผก" ไดโดยปรงรวมกบมะเขอแจ ยอดมะมวงและเครองปรงรสหลายชนด

ประโยชนในกำรเปนพชสมนไพร

ยอดออนและดอก มรสเปรยว ฝาดเผดรวมกน จงมสรรพคณ บ ารงเลอด แกวงเวยน และจากรายงานผลการวจยทคนพบ พบวา ในผกพนบานประเภทน มสารตานอนมลอสระสง จงมสรรพคณในการลด หรอยบยงการสรางเซลลมะเรงไดด

2.2 เชอแบคทเรย Escherichia coli เปนแบคทเรยแกรมลบรปรางเปนทอน (Gram negative rod) อยในกลมเอนเทอโรแบคทเรยซ (Family Enterobacteriaceae) ปกตอาศยอยในล าไสของคนและสตวเลอดอน พบเปนจ านวนมากในอจจาระ แตไมพบในปสสาวะ

รปท 1 : เซลลอโคไลภายใตกลองจลทรรศน ในภาวะรางกายปกต เชออโคไลไมท าใหเกดโรค แตจะกอใหเกดโรคไดในกรณภมคมกน บกพรอง หรอในสภาวะทรางกายออนแอ เ รยกวา เชอฉวยโอกาส (Opportunistic pathogen) ซง เปนตวการส าคญ ทกอใหเกดปญหาการตดเชอในโรงพยาบาล (Secondary infection) นอกเหนอจากกลมทกลาวมา ขางตน กลมผ ทมความเ สยงตอการตดเชอทส าคญคอ ผ ทตองท างานเกยวของกบเชอโรค ท าใหเกดการตดเช อ จากการท างาน (Occupational infection) ไดแก บคลากรทางการแพทยทสมผสกบผปวยทตดเชอ และผท ท างานในหองปฏบตการทางการแพทย ซงตองสมผสกบสารคดหลงจากรางกายผทตดเชอ เปนตน เชออโคไลท าใหเกดการตดเชอโดยเกาะกบผนง เซลลของอวยวะสวนตางๆ เชน ไต กระเพาะ ปสสาวะ และจะสรางสารชวยในการยดเกาะใหเชออยในบรเวณน นได และจะสรางสารตางๆ ออกมา เพ อ ท า ลาย เซ ลล ก อใ ห เก ด โรค ตด เช อ ข น เช อ อโ คไ ลท า ใ ห เก ดก ล มอ าการ ท ส า คญ ค อ การตดเชอททางเดนปสสาวะ เยอหมสมองอกเสบในทารก และทองรวง

การตดเชอททางเดนปสสาวะ (Urinary Tract Infection: UTI) เกดจากเชออโคไลทอาศยอย ในล าไส และอจจาระ โดยเชอสามารถเคลอนทไปยงบรเวณทางเดนปสสาวะขนไปยงกระเพาะปสสาวะ หรอไตได

จากนนจะมการแบงตวของเชออยางรวดเ รวทอวยวะดงกลาว ท าใหเกดภาวะพบแบคทเรยใน ปสสาวะ (Bacteriuria) โดยสายพน ธ ของ เช อ อโคไล ทท าใ ห เกดการตด เช อ ทท าง เ ดน ปสส าวะ จะสรา ง สาร เ อกซ แอด อ ซน ส (X adhesins) ช วยใ น การ ยด เกาะ ใ ห เช อ อ ย บ ร เ วณ ทาง เ ดน ป สส าวะ ได และเชอจะสรางสารฮโมไลซน (hemolysin) เพอท าลายเซลล ท าให เซลลเมดเลอดและเซลลตางๆ แตก โดย ผ ท ตดเช อ ทท าง เ ดน ปสสาวะ จะมอาการปวดแสบบร เวณ ถ าย ปสสาวะ มอาการปวดทอง เ ส ย ด ท อ ง ข ณ ะ ป ส ส า ว ะ ป ส ส า ว ะ บ อ ย แ ล ะ ร ส ก เ ห ม อ น ป ส ส า ว ะ ไ ม ส ด การ รกษาการ ตด เช อ ททา ง เ ดน ปสส าวะ โดยการใ ห ยาปฏ ช วน ะ ท สามารถยบย ง เช อได เช น กลมฟ ลออโรควโนโลน (Fluoroquinolone) อยางนอย 7 วน รวมกบการพยายามปรบสภาพปสสาวะให เปนกรด โดยการดมน าผลไมทมกรดมากๆ หรอทานน าเปลามากๆ เพอชวยในการก าจดเชอ

ทองรวง มกเกดก บทารก ผ ท เดนทางไปตาง ถน หรอผท รบประทานอาหารหรอน าทมการ ปน เ ป อน ข อง เ ช อ อ โคไ ล ห รอ ผ ท ม ภ มค มก น บ กพ ร อง โด ย เช อ จะ เ กาะ ตด ก บ ผ น ง ล า ไ ส จากนนจะสรางสารพษท ท าใหเกดอาการทองรวงได เชออโคไลบางสายพนธสามารถผลตสารพษ (Toxin) ท เ ปนสา เห ตของ การ เกดโรค ทมความรน แรงมาก ๒ ช น ด คอ ช ก าท อกซ น (Shiga toxin) และเอนเทอรโร ทอกซน (Enterotoxin) สารพษ ช กาทอกซน สามารถท าใ หเกดทอง รวงอยางรนแรง ในการเกดโรคเชอจะเขาส เซลลและท าลายเซลล ท าใหเกด โรคทองรวงทมเ ลอดออกและมไขรวมดวย สวนส ารพ ษ เ อน เท อรโร ท อกซน ท า ให เกดก ารทอ งรวง เ ป นน าซ าว ขา วคลายอห วา ห โดยการกระ ตน ใ ห เกดการห ลงน าเขาส ช อง ทอง ปกตแลวการรกษาอาการทอง รวง จาก เช อ อ โคไลมกไมนยมใช ยา แตจะใหผงน าตาลเกลอแรเพอทดแทนการสญเสยน าของรางกาย อยางไรกตาม ใ น ผ ป ว ย ท ม อ า ก า ร ท อ ง ร ว ง จ า ก เ ช อ อ โ ค ไ ล ส า ย พ น ธ ท ก อ ใ ห เ ก ด อ า ก า ร ท ร น แ ร ง ควรพจารณาให ยาปฏ ชวน ะทสามารถ ยบยง เชอได เชน กล มฟลออโรควโนโลน (Fluoroquinolone) อยางนอย 3 วน รวมกบการใหผงน าตาลเกลอ แรเพอทดแทนการสญเสยน าของรางกาย

การปองกน การตดเชออโคไลท าไดไมอยากโดยอาศยหลก “ถกสขลกษณะ” ไดแก ลางมอให สะอาดหลงเขาหองน า กอนและหลงรบประทานอาหารทกครง กนอาหารทท าใหสกแลว และควรกนอาหาร ทนท หากยงไมรบประทานทนท ควรเกบไวในตเยน ควรลางผกผลไมใหสะอาดกอนรบประทาน เปนตน

2.3 เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

งานวจย เรอง ศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพสารสกดหยาบจากใบของผกช าเลอดในการยบยง

การเจรญของเชอแบคทเ รย Escherichai coli ของนายณฐวตน ธนชพงศจระ และคณะ พบวา สวนตางๆ

ของผกช าเ ลอด อาท เชน ใบ ยอด และดอก มความสามารถในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเ รย

Escherichia coli สวนใบของผกชาเลอดมความสามารถในการยบยงการเจรญของเชอแบคทเรยมากทสด

ง า น ว จ ย เ ร อ ง การศกษาประสทธภาพของการยบยงการเจรญ เตบโตของเชอแบคทเ รยทก อใหเกดโรคในอาห าร Escherichia coli ดวยสวนต างๆของดอกแค ของน ายนรภ ทร บรรจงและคณะ โดยใช ตวท าละ ลาย 2 ชน ดช น ดมข ว ไดแก เอทาน อล และ เมทานอล ก บช น ดไมมข ว ไดแก แอซโตน , คลอโรฟอรม และเฮกเซน พบวา สารสกดจากสวนตางๆ ของดอกแคสามารถยบยงการเจรญเตบโตของเชอแบคทเ รย ท ก อ ใ ห เ ก ด โ ร ค ใ น อ า ห า ร ไ ด แ ต ก ม แ น ว โ น ม ท ไ ด จ า ก ก า ร ด า เ น น ง า น ว า สารสกดจากเกสรน าจะยบยงการเจรญเตบโตไดและยบยงไดดทสดเมอเปรยบเทยบกบสารสกดจากสวนอน

ๆ ข อ ง ด อ ก แ ค แ ล ะ เม อ พ จ า ร ณ า clear zone ท เ ก ด ข น พ บ ว า ก า ร ยบ ย ง ก า ร เ จ ร ญ เต บ โ ต ของ เช อแบคท เ ร ย ทก อให เกดโรคใ นอาหาร เกดจากสารท สก ดโดยใ ช ตวท าละ ลายช น ดมข ว ดงน นจงอาจสรปไดวาสารทอยในดอกแคซงสามารยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเ รยทกอใหเกดโรคในอาหารเปนสารทมขว และอยทเกสรดอกแคมากทสด

ผกกาดยา มชอทแตกตางกนไปตามทองถน เชน ผกปยา หนามปยา (เหนอ) ผกขะยา (นครพนม )

ผกคายา ( เลย) ช อวทยาศาสตร Caesalpinia mimosoides Lamk. วงศ LEGUMINOSAE ลกษณะใ บ เปน ใบประกอบแบบขนนก ออกเปนคตรงขามกน กาน ใบยาว 25 -30 เซนต เมตร ใบม 10-30 ค และ แ ต ก อ อ ก ไ ป อ ก 1 0 -2 0 เ ซ น ต เ ม ต ร ก า น ใ บ ส แ ด ง ม ห น า มแ ห ล มต าม ก ง ก าน ท ว ไ ป ใบลกษณะกลมมนขนาดกวางประมาณ 4 มม.ใบสามารถหบเขาหากนได เมอสมผส ประโยชนทางอาหาร ยอ ด ใ ช รบ ป ร ะ ท า น ส ด ก บ ซ ป ห น อ ไ มแ ล ะ ย ง ช ว ยบ า ร ง เ ล อ ด แ ก วง เ วย น ( ท ม า

www.ethnobotany.maelanoi.net) Escherichia coli เปน แบคท เร ยในกล มโคลฟอรม เ ปนตวช ก ารปนเ ปอนของอจจาระ ในน า

มอยตามธรรมชาตในล าไสใหญของสตวและมนษย แบคทเรยชนดนท าใหเกดอาการทองเสยบอยทสด

ทง ใน เ ดกและผใหญ ท าให ถ ายอจจาระเหลว หรอเ ปนน า แต อาการมกไมรน แรง เพ ราะท ง เ ดก

และ ผใหญ ม กม ภ มตานทานอย บาง แลว เ น องจาก ไดรบ เชอ น เขาไปทละน อยอ ยเ รอยๆ

เ ช อ น ม ก ป น เ ป อ น ม า ก บ อ า ห า ร น า ห ร อ ม อ ข อ ง ผ ป ร ะ ก อ บ อ า ห า ร

มถนก าเนดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เชน พมา ไทย ลาว กมพชา อนโดนเซย เปนตน

Staphylococcus aureus เปนสวนหนงของจลนทรยทเปนเชอประจ าถนในผวหนงและโพรงจมก

เปนแบคทเรยกอโรคชนดหนง เมอ S. aureus ปนเปอนลงไปในอาหาร จะสรางสารพษทเรยกวา

เอนเทอโรทอกซนขน ซงแบงออกเปน 8 ชนด ไดแก ชนด A, B, C1, C2, C3, D, E และ H

สารพษนทนตอความรอนไดดมาก ท าใหผบรโภคเกดอาหารเปนพษ

หลงจากรบประทานอาหารทมแบคทเรยปนเปอนเขาไปประมาณ 1-6 ช วโมง

อาการของโรคอาหารเปนพษทเกดจาก S. aureus คอ คลนไส อาเจยน ทองรวง ปวดทองจากสารพษ

อาการมกเกดขนอยางเฉยบพลน สวนมากไมมไข ในรายรนแรงอาจชอคได (

ทมา th.wikipedia.org )

บทท 3

วธด ำเนนกำรทดลอง 3.1 วสดอปกรณและสำรเคม 3.1.1 วสดอปกรณ 1. จานเพาะเชอ 2. ไมโครปเปต 3. Paper dish 4. กรวยกรอง 5. แทงแกวคนสาร 6. บกเกอร 7. กรรไกร 8. ตเยน 9. ตอบ (hot – air oven) 10. เครองปน 11. เครองช งสาร 12. ตบมเชอ (Inclubator) 13. ตดต

3.1.2 สำรเคม

1. เอทานอล

2. เมทานอล

3. สารสกดหยาบจากผกกาดยา

4. น ากลน

5. ยา Penicillin V Potassium

6. เชอแบคทเรย Escherichia coli

3.2 วธด ำเนนกำรทดลอง

ตอนท 1 กำรเตรยมสำรสกดจำกใบของผกกำดยำ

1. น าใบของผกกาดยามาลางท าความสะอาด แลวน ามาหนใหเปนชนเลกๆ

2. น าใบของผกกาดยามาอบแหง โดยตอบทอณหภม 80 ºC เปนเวลา 24 ช วโมง แลวน าใบ

ของผกกาดยาทอบแหงแลวไปปนใหละเอยด

3. น าผงแหงของผดกาดยาสวนทเปนใบ 25 กรม ไปสกดดวยตวท าละลาย คอ เอทานอล

และเมทานอล ปรมาณ 250 ml เปนเวลา 72 ช วโมง แลวน าสารทไดไปกรองเพอแยกสารออกจากสารละลาย

4. น าสารละลายมาระเหยตวท าละลายออกดวยการตม

5. น ามาคดหาเปอรเซนต Yield มสตร คอ

Y =ปรมาณสารตงตนทสกดได

ปรมาณสารตงตน × 100

ตอนท 2 กำรศกษำกำรยบยงกำรเจรญเตบโตของ E.coli ดวยสำรสกดจำกใบของผกกำดยำ

1. น าเชอ E.coli มาเลยงในอาหารเลยงเชอชนด

เพอเลยงเชอใหอยในสภาวะทพรอมส าหรบการทดลอง แลวน าไปบมในตบมเชอทอณหภม 37 ºC เปนเวลา

24 ช วโมง

2. น าเชอ E.coli ทอยในสภาวะทพรอมในการทดลองมาท าการเกลยลงบน จานเพาะเชอ

ใหทวทกจาน

3. น าสารสกดหยาบจากใบผกกาดยาจากตวท าละลายเอทานอล เมทานอล

และยา Penicillin V Potassium มาเตรยมความเขมขน ไดแก 500 mg/ml 300 mg/ml และ100 mg/ml

มสารควบคม คอ น ากลน เอทานอลและเมทานอล

4. น าแผน Paper dish ไปจมกบสารสกดหยาบ น ากลน เอทานอลหรอเมทานอล และยา

Penicillin V Potassium ใหน ามาวางลงบนจานเพาะเชอทเกลยเชอไวแลว โดยแบงจานเพาะเชอเปน 4 สวน

ดงน

โดย C1 = ยา Penicillin V Potassium มความเขมขน 500 mg/ml, 300 mg/ml และ 100 mg/ml

C2 = ตวท าละลายเมทานอลหรอเอทานอล ตามชดการทดลอง

T1 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยา มความเขมขน 500 mg/ml, 300 mg/ml และ 100 mg/ml

CN = น ากลน

ห ม ำย เห ต : ใ น ก ารท ด ลอ ง จ ะม ต วท า ล ะ ล ายอ ย 2 ช น ด ไ ดแ ก เอ ท าน อ ลแ ล ะ เ มท าน อ ล

แตละตวท าละลายแบงเ ปน 3 ช ดการทดลอง คอ ชดท 1 สารสกดหยาบจากใบผกกาดยา และยา Penicillin V

Potassium มความเขมขน 500 mg/ml ช ดท 2 ความเขมขน 300 mg/ml และช ดท3 ความเขมขน

100 mg/ml ตามล าดบ

5. น าจานเพาะเชอดงกลาวไปบมในตบมเชอทอณหภม 37 ºC เปนเวลา 24 ช วโมง

6. เมอครบ 24 ช วโมง

น าจานเพาะเชอแตละจานมาวดเสนผานศนยกลางของบรเวณยบยงของสารแตละชดการทดลองตอเชอ

E.coli แลวบนทกการทดลอง

7. ท าการทดลองเหมอนขอ 3, 4, 5 แตเปลยนจากสารสกดหยาบเมทานอลเปนเอทานอล

บทท 4 ผลกำรทดลอง

4.1 กำรศกษำสำรสกดหยำบจำกใบของผกกำดยำ

จากการสกดหยาบจากใบของผกกาดยาดวยเอทานอลและเมทานอล พบวาสารสกดหยาบทไดมา มลกษณะ เปนสารเห นยวสแดงปนน าตาล และมความห นด โดยสารสกดหยาบจากใบของผกกาดยา มเป อ ร เ ซ น ตการส ก ดโด ย เอท าน อ ลเท าก บ 2.89 % ด ง แส ดง ใ น ภ าพ ท 4.1 ( ทา ง ด าน ซ าย ) และส ารส ก ดห ยาบ จาก ใบ ของ ผก กาดย าม เปอ ร เ ซ น ตการส ก ดโดย เมทาน อลเท าก บ 2.99 % ดงแสดงในภาพท 4.1 (ทางดานขวา)

รปท 4.1 แสดงลกษณะของสำรสกดหยำบ (ภาพทางซาย) สารสกดหยาบโดยเอทานอล (ภาพทางขวา) สารสกดหยาบโดยเมทานอล

4.2 กำรศกษำประสทธภำพในกำรยบยงเชอแบคทเรยEscherichia coli ของสำรสกดหยำบจำกใบ ของผกชำเลอด

ตำรำงท 4.1 ตำรำงแสดงประสทธภำพกำรยบยงกำรเจรญของเชอแบคทเรย E.coli ทเวลำ 24 ชวโมง

สำรทน ำมำยบยงเช

อแบคทเรย E.coli

ควำมเขมขน

(mg/ml)

เสนผำนศนยกลำงของบรเวณกำรยบยง (cm)

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 4 ครงท 5

C1

500 3.8 3.2 3.3 3.4 3.9

300 2.65 2.8 2.7 2.9 3.2

100 2.6 2.5 2.6 2.1 2.6

C2

500 0 0 0 0 0

300 0 0 0 0 0

100 0 0 0 0 0

C3 500 0 0 0 0 0

300 0 0 0 0 0

100 0 0 0 0 0

T1

500 2.6 2.6 2.8 2.7 2.6

300 2.5 2.4 2.3 2.4 2.5

100 2.3 2.3 2.2 2.1 2.2

T2

500 2 2.5 2.3 2.8 2.7

300 1.8 2.5 2 2.3 2.2

100 1.8 1.8 1.9 1.9 1.9

CN

500 0 0 0 0 0

300 0 0 0 0 0

100 0 0 0 0 0

หมำยเหต : C1 = ยา Penicillin V Potassium C2 = เอทานอล C3 = เมทานอล CN = น ากลน T1 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยาในตวท าละลายเอทานอล T2 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยาในตวท าละลายเมทานอล

ตำรำงท 4.2 แสดงคำสถตพนฐำนประสทธภำพกำรยบยงเชอแบคทเรย E.coli

สำรทน ำมำยบยง

เชอแบคทเรย E.coli N

ควำมเขมขน (mg/ml) Mean S.D

T1 5

500 2.66 0.08944

300 2.42 0.08306 100 2.22 0.08366

T2 5 500 2.46 0.32093 300 2.16 0.27018 100 1.86 0.05477

C1 5 500 3.52 0.31144 300 2.85 0.24191 100 2.48 0.21679

C2 5 - 0 0

C3 5 - 0 0

CN 5 - 0 0

(ก) 500mg/ml (ข ) 300mg/ml (ค) 100mg/ml

จำกรปท 4.2 บรเวณการยบยง(Clear Zone) การเจรญของเชอแบคทเรย E.coli

ของสารสกดหยาบจากใบของผกกาดยาโดยเอทานอล

(ก) 500mg/ml (ข) 300mg/ml (ค) 100mg/ml

(ก) 500mg/ml (ข ) 300mg/ml (ค) 100mg/ml

จำกรปท 4.2 บรเวณการยบยง(Clear Zone) การเจรญของเชอแบคทเรย E.coli

ของสารสกดหยาบจากใบของผกกาดยาโดยเมทานอล

(ก) 500mg/ml (ข) 300mg/ml (ค) 100mg/ml

รปท 4.2 แสดงประสทธภำพกำรยบยงกำรเจรญของเชอแบคทเรย E.coli ทเวลำ 24 ชวโมง

หมำยเหต : C1 = ยา Penicillin V Potassium C2 = เอทานอล C3 = เมทานอล T1 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยาในตวท าละลายเอทานอล T2 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยาในตวท าละลายเมทานอล CN = น ากลน

รปท 4.3 ประสทธในกำรยบยงเชอ E.coli ในยำ Penicillin V สำรสกดหยำบจำกตวท ำละลำย

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

C1 T1 T2 C2 C3 CN

ประส

ธภาพ

ในกา

รยบย

งเชอ

แบคท

เรย E.coli

สารยบยงเชอแบคทเรย

500mg/ml

300mg/ml

100mg/ml

เอทำนอล และเมทำนอล

หมำยเหต : C1 = ยา Penicillin V Potassium T1 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยาในตวท าละลายเอทานอล T2 = สารสกดหยาบจากใบผกกาดยาในตวท าละลายเมทานอล

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

500mg/ml 300mg/ml 100mg/ml

ควำมเขมขนของสำรทน ำมำยบยง

ประสทธในกำรยบยงเชอ E.coli ในยำ Penicillin V เอทำนอล และเมทำนอล

C1

T1

T2

บทท 5 สรปและอภปรำยผล

สรปผลกำรทดลอง

จากการทดลองพบวา สารสกดหยาบจากตวท าละลายเอทานอล เมอความเขมขน 500 mg/ml มคาเฉลยเสนผานศนยกลางบรเวณยบยง เทากบ 2.66 cm ความเขมขน 300 mg/ml เทากบ 2.42 cm ความเขมขน 100 mg/ml เทากบ 2.22 cm ตามล าดบ สวนสารสกดหยาบจากตวท าละลายเมทานอล เมอความเขมขน 500 mg/ml มคาเฉลยเสนผานศนยกลางบรเวณยบยง เทากบ 2.46 cm ความเขมขน 300 mg/ml เทากบ 2.16 cm ความเขมขน 100 mg/ml เทากบ 1.86 ตามล าดบ สวนยา Penicillin V Potassiumเมอความเขมขน 500 mg/ml มคาเฉลยเสนผานศนยกลางบรเวณยบยง เทากบ 3.52 cm ความเขมขน 300 mg/ml เทากบ 2.85 cm และความเขมขน 100 mg/ml เทากบ 2.48 cm สวนเอทานอล เมทานอล และน ากลนไมมการยบยงเชอแบคทเรย Escherichia coli มคาเฉลยเสนผานศนยกลางบรเวณยบยงเปน 0 cm

จากผลการทดลองสามารถสรปไดวา

ตวท าละลายเอทานอลท าใหสารสกดหยาบยบยงการเจรญของเชอแบคทเรย Escherichia coli

ไดดกวาตวท าละลายเมทานอลและเมอความเขมขนสารสกดหยาบลดลงประสทธภาพในการยบยงเชอแบค

ทเรยกลดลงตามล าดบ

บรรณำนกรม

Ajima Karphrom, and etc. 2009. Anti-microbial activities of betel nut (Areaca catechu Linn.) seed

Extracts. Lnternational Conference on the Role of Universities in Hands-On Education:

Rajamangala University of Technology Lanna

Anchana Chanwitheesuk, Aphiwat Teerawutgulrag. 2005.Antimicrobial gallic acid from

Caesalpinia mimosoides Lamk.changmai: Department of Chemistry, Faculty of Science,

Chiang Mai University,Chiang Mai

ณฐวตน ธนชพงศจระ และคณะ. 2554.กำรศกษำเปรยบเทยบประสทธภำพสำรสกดหยำบจำกใบของ

ผกชำเลอดในกำรยบยงกำรเจรญของเชอแบคทเรย Staphylococcus aureus และ Escherichai

Coli เลย : โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย

นรภทร บรรจง.ม.ป.ป. กำรศกษำประสทธภำพของกำรยบยงกำรเจรญเตบโตของเชอแบคทเรยท

กอใหเกดโรคในอำหำรดวยสวนตำงๆของดอกแค เสาวนย คณลกษณ. ม.ป.ป. กำรสกดและกำรแยกกรดแอลฟำไฮดรอกซจำกผกป ยำ มะขำมปอม

และสมปอย. เชยงใหม : คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

อมรรตน สสกองและกลยาภรณ จนตร.ม.ป.ป. กำรสกดสำรออกฤทธทำงชวภำพจำกวชพชทองถนใน

จงหวดนนทบร. กรงเทพฯ : ภาควชาชวะวทยาประยกต คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต

ภำคผนวก

รปกำรทดลอง

รปท 1 แสดงวสดอปกรณทใชในการศกษาการยบยงการเจรญเตบโตของ E.coli ดวยสารสกดจากใบของผกกาดยา

รปท 2 แสดงการเพาะเชอแบคทเรย E.coli ในจานเพาะเชอ

รปท 3 แสดงการศกษาการยบยงการเจรญเตบโตของ E.coli ดวยสารสกดจากใบของผกกาดยา

รปท 4 แสดงการวาง paper disc บนจานเพาะเชอ

รปท 5 แสดงการวดโซนใส (Clear Zone)

รปท 5 แสดงการน าจานเพาะเชอไปบมในตอบ