Post on 26-Mar-2015
janmrTelobasTan dakavSirebuli informaciis gavrceleba ganviTarebad
qveynebSi
Richard Smithbritanuli samedicino Jurnalis redaqtori
www.bmj.com/talks
zogierTi mosazreba (varaudi)
• Tqven ufro meti iciT, vidre me am sakiTxze;
• yvela vinc aswavlis, TviTonac swavlobs;
• seminarebis dros yvelaze meti msmenelma unda ilaparakos;
• lao Zim Tqva: "saqmeSi Caxedulebi Cumad arian, uvicebi ki laparakoben."
• me Zalian bevrs vlaparakob.
gasuli kviris ori informacia
• nigeriaSi samedicino institutis bolo kursis studentebs araferi smeniaT faqtebze dafuZnebuli medicinis Sesaxeb.
• kalabarSi (nigeria) 2 wlis win ar iyo internet-kafeebi. amJamad maTi ricxvi 50-s aRwevs, samedicino institutsa da saavadmyofos ki internetze xeli ar miuwvdebaT. "internet kavSiris damyarebis Semdeg mTavari problema gaxdeba miRebuli informaciidan azris gamotana".
gansaxilveli sakiTxebis nusxa
• sxvaoba informaciasa da codnas Soris;• informaciis sargeblianoba;• informaciis gavrceleba ganviTarebuli
qveynebidan ganviTarebad qveynebSi, piruku da TviTon ganviTarebadi samyaros SigniT;
• ra problemebi arsebobs amJamad?• ra aris saerTaSoriso Jurnalebis roli
magaliTad, britanuli samedicino Jurnalis (BMJ) roli?
Sexeduleba informaciaze poetis Tvalsazrisi
sad aris sibrZne codnaSi gacvlili?
da TviT codna informaciaSi Cakarguli?
T S Eliot
gamokvlevebi
sistemebi
sinTezi
sinopsi
informaciuli paradoqsi
“informaciam eqimebi waleka, magram amasTanave isini ver pouloben sasurvel informacias saWiroebis SemTxvevaSi."
Muir Gray
informaciuli paradoqsi"wyali, yvelgan
wyali da erTi wveTic ara wyurvilis mosaklavad"
antikuri xanis mezRvauris leqsidan
informaciis sargeblianoba
Sesaferisoba x marTebuloba x urTierTmoqmedebasargeblianoba= _____________________________________________
informaciis posapoveblad gaweuli Sroma
informaciis sxvadasxva wyaros sargeblianoba
i nf or maci i s wyar o
Sesaf er i soba
mar Te bul oba
ur Tier T zegavl ena (ur Tier T moqmedeba)
inf or maci i s mosapovebl ad gaweul i Sr oma
sar gebliano ba
saJur nal o st at iebi
dabal i
maRal i ar avi Tar i maRal i dabal i
saxel mZRvane l oebi
saSual o saSual o ar avi Tar i saSual o saSual o
kol egebi maRal i saSual o maRal i dabal i maRal i
samedicino JurnalebTan dakavSirebuli problemebi• am JurnalebSi mocemuli informacia
ar akmayofilebs mkiTxvelTa moTxovnilebebs;
• Zalian bevria;• bevri sisulele iwereba;• maTi kiTxva Zalian mZime Sromaa;• araa Sesaferisi;• Zalian mosawyenia;• Zalian Zviria;
samedicino JurnalebTan dakavSirebuli problemebi
• arafer mniSvnelovans ar sZenen mkiTxvels;
• nebismieri saqme gadahyavT nel ritmSi;• adgili aqvs mikerZoebas;• mravali maTgani mtruladaa ganwyobili
axali azris mimarT;• Zalian cudi Sesaxedavia;• Zalian pompezuria;• orientirebulia istebliSmentze;
samedicino JurnalebTan dakavSirebuli problemebi
• ver swvdeba ganviTarebad samyaros;
• ver umklavdeba siyalbes;• uamravi ganmeorebaa;• ZiriTadad orientirebulia avtorze
da ara mkiTxvelze;• maT aravin ar kiTxulobs.
komentari samedicino Jurnalebze. Drummond Rennie, redaqtoris moadgile, JAMA (amerikis samedicino asociaciis
Jurnali) bolomde dausrulebeli
gamokvlevebis, gacveTili hipoTezebis, citirebuli literaturis aSkara mikerZoebiT SerCevis, bundovani an Tundac urTierTgamomricxavi Sedegebis, uintereso da zogjer yovelgvar logikas moklebuli daskvnebisa da gramatikis wesebis Seuracxmyofeli darRvevebis miuxedavad
statiebi mainc ibeWdeba
gasul kviras ra dro dauTmeT literaturis kiTxvas Tqveni pacientebis
daavadebebTan dakavSirebiT?
bristolSi zogadi praqtikis eqimebis mier samedicino
literaturis kiTxvaze daxarjuli dro
moqmedeba wuTebi
bibl ioTekaSi kiTxva 35
bibl ioTekaSi misvl a da wamosvl a
70
rogoria CamorCena literaturis kiTxvaSi?
• Jurnalebis raodenoba 10 000• axali statiebis raodenoba
yovelkvireulad 40 000• erTi statiis wasakiTxad• saWiro dro 30 wuTi• Tu eqimi mTel dros
kiTxvaSi atarebs, maSin 6 kviris Semdeg ramdeniT CamorCeba igi?
mTeli erTi saukuniT
ekonomistebis siyvarulis mizezi
racionaluri
ucodinroba
informaciis gavrceleba ganviTarebulidan
ganviTarebad qveynebSi, piruku da TviTon
ganviTarebadi samyaros SigniT
informaciis gavrceleba ganviTarebulidan
ganviTarebad samyaroSi• Jurnalebisa da wignebis meSveobiT
informaciis gavrceleba imdenad nelia, rom bevrs es problema sasowarkveTilebaSi agdebs;
• es sakiTxi albaT verasodes ver gadawydeba beWdviTi sityvis meSveobiT;
• ganviTarebad qveynebSi myofT didi arCevani ara aqvT;
• maRali fasebi, neli gavrceleba.
informaciis gavrceleba ganviTarebulidan
ganviTarebad samyaroSi• mravalma wvrilma organizaciam scada
mdgomareobis gamosworeba, magram maT veraferi gaawyes;
• bolo dromde mas did mniSvnelobas ar aniWebdnen iseTi organizaciebi, rogoricaa janmo, msoflio banki da sxva;
• iTvleba, rom informacia naklebad mniSvnelovania vidre medikamentebi. magram aris es swori?
• informaciis gavrcelebis roli bolomde garkveuli ar aris.
informaciis gavrceleba ganviTarebulidan
ganviTarebad samyaroSi• eleqtruli samyaro gacilebiT met
SesaZleblobebs flobs;• proeqti HINARI (Health Internet Network for Access to
Research Information) moicavs daaxloebiT 30 sagamomcemlo kompanias, romlebic daTanxmdnen, rom usasyidlod miewodebinaT informacia msoflios 68 uRaribes qveyanaSi arsebuli dawesebulebebisaTvis;
• 2000-ze meti samedicino Jurnali, maT Soris yvela mniSvnelovani gamocema.
informaciis gavrceleba ganviTarebulidan
ganviTarebad samyaroSi•438 dawesebulebaa
registrirebuli 56 qveyanaSi; •100-ze meti regularulad
iyenebs am informacias;• faqtiurad am dawesebulebebs
xeli miuwvdebaT ufro met Jurnalze, vidre msoflios umdidres samedicino skolebs.
informaciis gavrceleba ganviTarebulidan
ganviTarebad samyaroSi• meore faza daiwyeba 2003 wlis 31 ianvars;• is moicavs 42 axal qveyanas; • isini ixdian daax. 1000 aSS dolars. am fuls
iyenebs janmo Treiningebis Casatareblad, internet kavSirebis dasamyareblad da sxva;
• BMJ–is gamomcemelTa jgufis nebarTviT msoflios 100 uRaribes qveyanaSi usasyidlod yvelas miuwvdeba xeli am jgufis mier gamocemul yvela Jurnalze.
ganviTarebulidan ganviTarebad samyaroSi informaciis
gavrcelebasTan dakavSirebuli problemebi
• cudi internet kavSiri: neli, zogjer kavSiris ar arseboba, Zviri;
• Treiningis ar arseboba; • xelmisawvdomia mxolod
dawesebulebebisaTvis; ZiriTadad orientirebulia mkvlevarebze da jandacvis organizatorebze;
• rogorc wesi, inglisur enazea.
ganviTarebulidan ganviTarebad samyaroSi informaciis
gavrcelebasTan dakavSirebuli problemebi
• masalis umetesoba ar aris Sesaferisi da sasargeblo;
• saWiroa jandacvis profesionalebs mivawodoT maTTvis aucilebeli informacia;
• kiTxvis, kamaTis, gamokvlevaTa Catarebisa da codnis Seqmnis kulturis Casaxvis saWiroeba;
• rogor gadavaqcioT informacia codnad?
iniciativebi• mravali iniciativaa• londonis sazogadoebrivi jandacvisa da
tropikuli medicinis skolam da britanuli samedicino Jurnalis gamomcemelTa jgufma TxovniT mimarTes geitsis fonds, raTa am ukanasknelma daafinansos mesame samyarosadmi informaciis miwodebis proeqti, romelic aseve gaiTvaliswinebs adgilebze Sesaferisi masalis momzadebas da gavrcelebas.
• janmrTelobis resursebis centris Camoyalibeba kalabarSi (nigeria) – internet kavSiri da Treiningi.
informaciis gavrceleba ganviTarebad qveynebs Soris da
ganviTarebadi samyarodan mdidar qveynebSi
• informaciis gavrceleba zogadad cudia;• gamokvlevebisaTvis saWiro resursebis
simcire ganviTarebad qveynebSi;• gamocdilebis mqone adamianebis
nakleboba;• mravali Jurnalia, magram mwiri resursebiT,
indeqsaciis gareSe, gamoucdeli redaqtorebi, eleqtruli versiebis ar arseboba;
• avtorebi saukeTeso statiebs agzavnian saerTaSoriso JurnalebSi.
informaciis gasaumjobeseblad mimarTuli iniciativebi ganviTarebad qveynebs Soris
da ganviTarebadi samyarodan mdidar qveynebSi
• adgilobrivi da regionaluri qselebi laTinur amerikaSi;
• WAME (World Association of Medical Editors, samedicino redaqtorebis msoflio asociacia) sTavazobs resursebs, Treinings, mxardaWeras da kontaqtebs;
• redaqtorTa regionaluri organizaciebi;• mdidari qveynebis JurnalebTan partnioroba;• HINARI-is Semdgomi faza iTvaliswinebs
mxardaWeras adgilobrivi gamocemebisadmi.
iseTi saerTaSoriso Jurnalebis roli, rogoricaa BMJ
• usasyidlo eleqtruli versiebis arseboba;• ganviTarebadi qveynebisaTvis
Sesaferisi informaciis wilis gazrda (kvlav dabalia, magram bolo dros SeiniSneba gaumjobeseba);
• ganviTarebadi qveynebidan avtorebisa da recenzentebis proporciis gazrda
• saqme mniSvnelovnad daaCqara statiebisa da recenziebis eleqtruli fostiT gagzavnam.
iseTi saerTaSoriso Jurnalebis roli, rogoricaa BMJ
• saWiroa Tu ara gvqondes specialuri ganyofileba “gamokvlevebi ganviTarebuli qveynebidan”?
• saWiroa Tu ara gvqondes garkveuli kvota avtorebisaTvis ganviTarebuli qveynebidan?
• ra SeiZleba iTqvas BMJ–is adgilobriv gamocemebze, magaliTad, CineTSi, samxreT aziaSi, dasavleT afrikaSi? es Zalian kolonialurad xom ar JRers?
oTxi mTavari kiTxva• SeZlebs Tu ara ganviTarebadi samyaro
ganviTarebuli samyarosaTvis damaxasiaTebeli informaciuli paradoqsis Tavidan acilebas?
• rogor SevuwyoT xeli kiTxvis, kamaTis, gamokvlevaTa Catarebisa da codnis Seqmnis kulturis ganviTarebas?
• rogor gavaumjobesoT informaciis gaziarebis procesi ganviTarebad da ganviTarebul qveynebs Soris da TviTon ganviTarebadi samyaros SigniT?
• ra aris iseTi Jurnalebis roli, rogoricaa BMJ?
leqciis Sefaseba Tqveni Sefasebebi Zalian
mniSvnelovania superkursis Semdgomi ganviTarebisaTvis. gTxovT SeavsoT leqciis bolo gverdze (Review) moyvanili forma da daaWiroT submit button-s. Tu inglisuri ena giqmniT problemas, gamoagzavneT Tqveni komentarebi Semdeg misamarTze: malkhaz_j@hotmail.com.