C hepatiti globaluri politika da gavrceleba saqarTveloSi

cifrebicifrebi

• 500 mln 500 mln adamiani aris inficirebuli adamiani aris inficirebuli CC da da BB hepatitiThepatitiT

• weliwadSi weliwadSi 1.5 mln 1.5 mln adamiani iRupeba am adamiani iRupeba am virusebiT gamowveuli garTulebebiT – virusebiT gamowveuli garTulebebiT – RviZlis kibo da ciroziRviZlis kibo da cirozi

• saqarTveloSi saqarTveloSi 200 000 200 000 adamiani aris adamiani aris inficirebuli inficirebuli CC hepatitiT hepatitiT

• WHOWHO mier mier 135135 qveyana iqna gamokiTxuli qveyana iqna gamokiTxuli da aqedan da aqedan 80%80%-ma aRiara, rom -ma aRiara, rom C C hepatitis aris saxelmwifo jandacvis politikis hepatitis aris saxelmwifo jandacvis politikis problemaproblema

•miuxedavad amisa qveynebis miuxedavad amisa qveynebis umravlesobaSi ar arsebobs umravlesobaSi ar arsebobs efeqturi politika, an saWiroebs efeqturi politika, an saWiroebs seriozul gadaxedvas;seriozul gadaxedvas;

•aucilebelia rogorc nacionalur, ise aucilebelia rogorc nacionalur, ise saerTaSoriso doneze saerTaSoriso doneze

moqmedebebis strategiuli moqmedebebis strategiuli dagegmareba da koordinaciadagegmareba da koordinacia

virusuli hepatitebisvirusuli hepatitebistipebitipebi

virusuli hepatitebisvirusuli hepatitebistipebitipebi

A A hepatitihepatiti

B B hepatitihepatiti

C C hepatitihepatiti

D D hepatitihepatiti

E E hepatitihepatiti

F F hepatitihepatiti

G G hepatitihepatiti

TTV TTV hepatitihepatiti

SEN SEN hepatitihepatiti

საქართველოსთვის პრობლემური ვირუსული ჰეპატიტები

•A ჰეპატიტი გადაცემის გზა ენტერული

•B ჰეპატიტი

•C ჰეპატიტი გადაცემის გზა პარენტერული

•D ჰეპატიტი

ვირუსული ჰეპატიტივირუსული ჰეპატიტი CC

• HCVHCV hepatotropuli virusia, Tumca hepatotropuli virusia, Tumca damtkicebulia misi replikacia damtkicebulia misi replikacia eqstrahepatur qsovilSic; eqstrahepatur qsovilSic;

• HCVHCV infeqciis inkubaciuri periodi grZeldeba infeqciis inkubaciuri periodi grZeldeba 20 dan 150 dRemde, saSualod 40-50 dRe.20 dan 150 dRemde, saSualod 40-50 dRe.

• HCVHCV hepatitis gamomwvevis mniSvnelovan hepatitis gamomwvevis mniSvnelovan Taviseburebas warmoadgens misi Taviseburebas warmoadgens misi genetikuri araerTgvarovneba. arsebobs genetikuri araerTgvarovneba. arsebobs HCV-HCV-s 6 genotipi da 50-ze meti subtipis 6 genotipi da 50-ze meti subtipi

HCV HCV genetikuri tipebi (saqarTvelo)genetikuri tipebi (saqarTvelo)(by Inno Lipa)(by Inno Lipa)

HCV HCV genetikuri tipebi (saqarTvelo)genetikuri tipebi (saqarTvelo)(by Inno Lipa)(by Inno Lipa)

gamokvleuli pirebis raodenobagamokvleuli pirebis raodenoba - - 411411

14

(3.4%)

243

(59.1%)

42

(10.2%)

112

(27.3%)

2a/2c

ss infeqciuri paTologiis, Sidsisa da klinikuri imunologiis samecniero-praqtikuli centris monacemebi

HHHCVHCV prevalentoba sxvadasxva prevalentoba sxvadasxva qveynebSiqveynebSi

1%2%

6.5%9%

0.5%

3.2%

1.4%2%

4%

5.1%6.7%

0

2

4

6

8

10

Cr di l oeTievr opa

i t al i a aSS af r i ka az i a i aponi a saqar Tvel o

HCV HCV პრევალენტობა და შემთხვევათა რაოდენობა პრევალენტობა და შემთხვევათა რაოდენობა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებიჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემები

• ამჟამად მსოფლიოში ამჟამად მსოფლიოში CC ჰეპატიტის ვირუსით ჰეპატიტის ვირუსით ინფიცირებულთა რიცხვი 1ინფიცირებულთა რიცხვი 1770 მილიონს აღემატება.0 მილიონს აღემატება.

• ეს პლანეტის მოსახლეობის დაახლოებით 3 %-ია.ეს პლანეტის მოსახლეობის დაახლოებით 3 %-ია.

• ყოველწლიურად ყოველწლიურად HCVHCV - თი ინფიცირდება - თი ინფიცირდება დაახლოებით 3 – 4 მილიონი ადამიანი.დაახლოებით 3 – 4 მილიონი ადამიანი.

• HCV – HCV – ს გავრცელება ხუთჯერ აღემატება ს გავრცელება ხუთჯერ აღემატება HIV -HIV -ს ს გავრცელებას.გავრცელებას.

CC hepatitihepatiti

warmoadgens sazogadoebrivi warmoadgens sazogadoebrivi jandacvis glubaluri problemas da jandacvis glubaluri problemas da

saWiroebs saWiroebs advokatirebas advokatirebas mTavrobebTanmTavrobebTan da da

mosaxleobisaTvis misi mosaxleobisaTvis misi aqtualurobis Cvenebas, aqtualurobis Cvenebas, raTa xeli raTa xeli Seewyos daavadebis profilaqtikas, Seewyos daavadebis profilaqtikas, diagnostirebas da mkurnalobasdiagnostirebas da mkurnalobas..

HCV-HCV-ს პრევალენტობა საქართველოს ზოგად ს პრევალენტობა საქართველოს ზოგად მოსახლეობაშიმოსახლეობაში

(2001 – 2004 წწ კვლევის მონაცემები)(2001 – 2004 წწ კვლევის მონაცემები)

zogadi mosaxleoba

Ddaavadebulebi 6,7%

HHHHHCVHCV prevalentoba risk jgufebSi prevalentoba risk jgufebSi

0

100

200

300

400

500

600

სუ ლ 509

მწვავე 225

ქრონიკუ ლი 284

ეპიდემიოლოგიაეპიდემიოლოგია

• ჰეპატიტის ჰეპატიტის C C გამომწვევი (გამომწვევი (HCV) HCV) ვირუსის გადაცემის ვირუსის გადაცემის ძირითადი გზა - ძირითადი გზა - პარენტერალურია.პარენტერალურია.

• პოსტტრანსფუზიული ჰეპატიტების 80% სწორედ პოსტტრანსფუზიული ჰეპატიტების 80% სწორედ C C ჰეპატიტთანაა ასოცირებული. ჰეპატიტთანაა ასოცირებული.

• საკმაოდ დიდია გავრცელება ნარკოტიკების საკმაოდ დიდია გავრცელება ნარკოტიკების ინექციური გზით მომხმარებლებში. ინექციური გზით მომხმარებლებში.

• სქესობრივი გზით (ისევე როგორც ვერტიკალური სქესობრივი გზით (ისევე როგორც ვერტიკალური გადაცემა) გავრცელება შესაძლებელია, თუმცა გადაცემა) გავრცელება შესაძლებელია, თუმცა B B ჰეპატიტთან შედარებით უფრო იშვიათიაჰეპატიტთან შედარებით უფრო იშვიათია..

C hepatitis bunebrivi mindinareoba

mwvave HCV infeqciis dros:

• gamojanmrTeleba aRiniSneba 15 – 30 %-Si

• procesis qronizacia 70 – 85 %-Si

• RviZlis cirozi viTardeba 10 – 20 %-Si

• RviZlis karcinoma 4 – 5 %Si

Q qronikuli HCV infeqciis dros

• 1/3 ar ganicdis progresirebas cirozisaken

• 1/3progresirebs cirozisaken daaxloebiT 30 weliwadSi

• 1/3 progresirebs cirozisaken oc welze nakleb periodSi

cirozis ganviTarebis sixSire inficirebidan 20 wlis Semdeg

• bavSvebsa da axalgazrda qalebSi 2 – 4 %

• Suaxnis asakis adamianebSi 20 – 30 %

virusuli hepatitebis sadiagnostiko virusuli hepatitebis sadiagnostiko laboratoriuli meTodebi, romlebic laboratoriuli meTodebi, romlebic danergilia saqarTveloSi. danergilia saqarTveloSi.

• 1984 – 1984 – ifa ifa

• 1985 – 1985 – vestern bloti (vestern bloti (RIBA)RIBA)

• 1995 – 1995 – Tvisobrivi Tvisobrivi PCR (Polimerase Chain PCR (Polimerase Chain Reaction)Reaction)

• 1996 –1996 –raodenobrivi raodenobrivi PCR (Polimerase Chain PCR (Polimerase Chain Reaction)Reaction)

• 1998 –1998 –genotipirebagenotipireba (RFLP)Restrected (RFLP)Restrected Fragment Length Polymorphism Fragment Length Polymorphism

• 2002- genotipireba ((LiPA-Line Probe Assay)

ლაბორატორიული დიაგნოსტიკალაბორატორიული დიაგნოსტიკა

1.1. Anti-HCV Anti-HCV ტესტიტესტი

2.2. HCV-RIBA HCV-RIBA ტესტიტესტი

3.3. HCV-RNA HCV-RNA ტესტიტესტი

4.4. ვირუსული დატვირთვის ანუ ხარისხობრივი ვირუსული დატვირთვის ანუ ხარისხობრივი HCVHCV ტესტი ტესტი

5.5. ვირუსის გენოტიპირება ვირუსის გენოტიპირება

როდის არის რეკომენდირებული როდის არის რეკომენდირებული ტესტირება ტესტირება C C ჰეპატიტზე?ჰეპატიტზე?

• თუ ინტრავენურად მოიხმართ ნარკოტიკს;თუ ინტრავენურად მოიხმართ ნარკოტიკს;• თუ ჩაგიტარდათ სისხლის ან სისხლისთუ ჩაგიტარდათ სისხლის ან სისხლის პროდუქტების გადასხმა;პროდუქტების გადასხმა;• ბავშვებს, რომელთა დედა ინფიცირებულიაბავშვებს, რომელთა დედა ინფიცირებულია C C ჰეპატიტის ვირუსით;ჰეპატიტის ვირუსით;• ექიმებსა და ექთნებს, ექიმებსა და ექთნებს, rrომელთაც შემთხვევით ომელთაც შემთხვევით ეჩხვლიტათ გამოყენებული ნემსი, ან ქონდათეჩხვლიტათ გამოყენებული ნემსი, ან ქონდათ ინფიცირებულ სისხლთან შეხება;ინფიცირებულ სისხლთან შეხება;• თუ ადამიანს აღენიშნება ღვიძლის ქრ. მიმდინარეთუ ადამიანს აღენიშნება ღვიძლის ქრ. მიმდინარე დაავადება.დაავადება.

RviZlis dazianebis simZimis RviZlis dazianebis simZimis Sefaseba Sefaseba

HCVHCV-T gamowveuli RviZlis daavadebis simZimis -T gamowveuli RviZlis daavadebis simZimis SesafasebladSesafaseblad ori ZiriTadi histologiuri ori ZiriTadi histologiuri maxasiaTebeli arsebobs: maxasiaTebeli arsebobs:

• anTebiTi aqtivobaanTebiTi aqtivoba da da

• fibrozifibrozi..

cnobilia, rom histologiurad cnobilia, rom histologiurad anTebis aqtivobaanTebis aqtivoba da da fibrozis xarisxifibrozis xarisxi zustad korelirebs cirozis zustad korelirebs cirozis ganviTarebis riskTan. ganviTarebis riskTan.

RviZlis dazianebis simZimis RviZlis dazianebis simZimis SefasebaSefaseba

• invaziuri meTodiinvaziuri meTodi: RviZlis biofsia (RviZlis : RviZlis biofsia (RviZlis daavadebis simZimis Sefasebis e.w. “oqros daavadebis simZimis Sefasebis e.w. “oqros standartia”standartia” ))

• arainvaziuri meTodebi: arainvaziuri meTodebi:

fibrotestifibrotesti

fibromaqsifibromaqsi

RviZlis elastografiaRviZlis elastografia FibroScan FibroScan

მკურნალობამკურნალობა

მკურნალობის სქემაში ძირითადია ალფა-ინტერფერონი.

მისი ეფექტურობის გაძლიერებისათვის უკანასკნელ წლებში გამოიყენება ე.წ. პეგილირების პროცესი.

ორგანიზმში საკმარისი სამკურნალო კონცენტრაციის შესანარჩუნებლად პეგილირებული ინტერფერონი შეიყვანება ორგანიზმში ინექციის გზით კვირაში ერთხელ.

• ინტერფერონთან ერთდროულად გამოიყენება ინტერფერონთან ერთდროულად გამოიყენება აგრეთვე აგრეთვე რიბავირინი.რიბავირინი.

• მკურნალობის კურსის ხანგრძლივობა და გამოსავალი მკურნალობის კურსის ხანგრძლივობა და გამოსავალი

დამოკიდებულია ვირუსის გენოტიპზე (I ან II/III), დამოკიდებულია ვირუსის გენოტიპზე (I ან II/III), რომელზედაც კეთდება გამოკვლევა მკურნალობის რომელზედაც კეთდება გამოკვლევა მკურნალობის დაწყების გადაწყვეტილების მიღებისას, ასევე 3 და 6 დაწყების გადაწყვეტილების მიღებისას, ასევე 3 და 6 თვიანი მკურნალობის ბოლოს განმეორებითი PCR თვიანი მკურნალობის ბოლოს განმეორებითი PCR რეაქციის ჩატარების შედეგებზე.რეაქციის ჩატარების შედეგებზე.

• ნამკურნალევი პაციენტების ნახევარზე მეტს ნამკურნალევი პაციენტების ნახევარზე მეტს მკურნალობის შედეგად აღენიშნება დადებითი ეფექტი. მკურნალობის შედეგად აღენიშნება დადებითი ეფექტი. ეფექტურად მკურნალობის დროს ხანგრძლივი ეფექტურად მკურნალობის დროს ხანგრძლივი პროგრესი კეთილსაიმედოა.პროგრესი კეთილსაიმედოა.

მკურნალობა

გართულებები და გამოსავალიგართულებები და გამოსავალი

• სანაღვლე გზების ფუნქციური და ანთებითი სანაღვლე გზების ფუნქციური და ანთებითი

დაავადებები (ექვემდებარება თერაპიას) დაავადებები (ექვემდებარება თერაპიას)

• პროცესის ქრონიზაცია პროცესის ქრონიზაცია

• ღვიძლის კომაღვიძლის კომა..

• ვირუსული ჰეპატიტის გადატანის ვირუსული ჰეპატიტის გადატანის შემდეგ გამოჯანმრთელების პროცესი შემდეგ გამოჯანმრთელების პროცესი დიდხანს მიმდინარეობს. დიდხანს მიმდინარეობს.

• არცთუ იშვიათად, დაავადება არცთუ იშვიათად, დაავადება გახანგრძლივებულ ფორმებს იღებს. გახანგრძლივებულ ფორმებს იღებს.

• C ვირუსული ჰეპატიტით C ვირუსული ჰეპატიტით ინფიცირებული ზოგიერთი პაციენტი ინფიცირებული ზოგიერთი პაციენტი თვითონ არ ავადმყოფობს, თვითონ არ ავადმყოფობს, მაგრამმაგრამ საშიშროებას წარმოადგენს გარშემოსაშიშროებას წარმოადგენს გარშემო მყოფთათვისმყოფთათვის. .

ყველაზე მძიმედ მიმდინარეობს ყველაზე მძიმედ მიმდინარეობს ჰეპატიტი და გამოსავალი ჰეპატიტი და გამოსავალი

განსაკუთრებით არაკეთილსაიმედოაგანსაკუთრებით არაკეთილსაიმედოა - - ორი და მეტი ვირუსის (მაგ. B+C, ორი და მეტი ვირუსის (მაგ. B+C, იშვიათად, B+C+D) ერთდროული იშვიათად, B+C+D) ერთდროული

ზემოქმედების შემთხვევაში.ზემოქმედების შემთხვევაში.

პროფილაკტიკაპროფილაკტიკა

• ნარკოტიკის მოხმარებისა და გავრცელების ნარკოტიკის მოხმარებისა და გავრცელების შეზღუდვაშეზღუდვა

• ნარკოტიკის მომხმარებელთა ერთჯერადი ნარკოტიკის მომხმარებელთა ერთჯერადი ინსტრუმენტებით უზრუნველყოფა ინსტრუმენტებით უზრუნველყოფა

• სისხლისა და სისხლის პროდუქტების სამედიცინო სისხლისა და სისხლის პროდუქტების სამედიცინო მიზნით გამოყენებისას მიზნით გამოყენებისას აუცილებელიააუცილებელია დონორის დონორის კვალიფიციური შემოწმება ვირუსულ ჰეპატიტებზეკვალიფიციური შემოწმება ვირუსულ ჰეპატიტებზე..

  

regionSi arsebuli regionSi arsebuli ZiriTadi problemebiZiriTadi problemebi

::

• ar arsebobs srulyofili epidemiologiuri da ar arsebobs srulyofili epidemiologiuri da statistikuri monacemebi;statistikuri monacemebi;

• ar arsebobs ar arsebobs CC hepatitis profilaqtikisa da hepatitis profilaqtikisa da monitoringis nacionaluri programa;monitoringis nacionaluri programa;

• fasebi testirebaze – Zalian maRalia;fasebi testirebaze – Zalian maRalia;

• fasebi mkurnalobaze (peligirebuli interferoni) – fasebi mkurnalobaze (peligirebuli interferoni) – Zalian maRalia, rogorc pacientebisaTvis, ise Zalian maRalia, rogorc pacientebisaTvis, ise saxlmwifo biujetisTvisac;saxlmwifo biujetisTvisac;

• ar arsebobs ar arsebobs CC hepatitis diagnostirebisa da hepatitis diagnostirebisa da mkurnalobis nacionaluri programa.mkurnalobis nacionaluri programa.

testi antisxeulebzetesti antisxeulebze

qveyana ufaso - saxelmwifo jandacvis programebis farglebSi

ufaso - pacientebis garkveuli kategoriisaTvis

ukraina ara ki

saqarTvelo ara ara

latvia ki ki

yirgizeTi ara ara

yazaxeTi ara ki

ruseTi ara ki

diagnostikuri testirebadiagnostikuri testirebaukraina

saqarTvelo

latvia ruseTi yazaxeTi yirgizeTi

PCR Tvisobrivi

18 $ 141,25 $ 21,37 $ 14 $ 20,6 $ 100 $

PCR raodenobrivi

76 $ 211,25 $ 45,8 $ 106 $ 54,9 $ 100 $

genotipireba 44 $ 337 $ 64,3 $ 23 $ 27,5 $ araa registrirebuli

ufaso mkurnalobis damwyebTaTvis

ara ki ki ki ara ara

mkurnalobamkurnalobafasi aSS dolarSi

ukraina

saqarTvelo

latvia

ruseTi

yazaxeTi

yirgizeTi

Pegasys+Copegus (Roche) – 24 kvira

6000-8400

9750 7912 12000 9041 6720

Schering Plough/Merck) – 24 kvira

6000-8400

8295 13950 12000 8712 6720

Pegasys+Copegus (Roche) – 48 kvira

12000-16800*

19500 15820 24000 18082 13440

Schering Plough/Merck) – 48 kvira

12000- 16800

16590 27900 24000 17424 13440

zianis Semcirebis siswore zianis Semcirebis siswore CC hepatitTan mimarTebaSihepatitTan mimarTebaSi

qveyana programebi swori mkurnalobis kuTxiT

programebi C hepatitebis konsultirebisa da zianis Semcirebis kuTxiT

ukraina ki ara

saqarTvelo ara ara

latvia ki ara

yirgizeTi ki ara

yazaxeTi ki ara

ruseTi ara ara

sxva qveynebis sxva qveynebis gamocdilebagamocdilebabraziliabrazilia 2006-2010 wlebSi hyavda 10 507 inficirebuli pacienti2006-2010 wlebSi hyavda 10 507 inficirebuli pacienti pegilirebuli interferoniT mkurnalobis kursi - 10 302 aSS dolaripegilirebuli interferoniT mkurnalobis kursi - 10 302 aSS dolari 2010 wels inicireba gaukeTa hepatitebis rezoluciis miRebas jandacvis 2010 wels inicireba gaukeTa hepatitebis rezoluciis miRebas jandacvis

msoflio asambleazemsoflio asambleaze 424 mln. aSS dolari ukve daxarja mkurnalobaze;424 mln. aSS dolari ukve daxarja mkurnalobaze; muSaobs generikuli preparatebis – peg-interferonis miRebis kuTxiT.muSaobs generikuli preparatebis – peg-interferonis miRebis kuTxiT.

marokomaroko 2010 wlidan aRniSnaven 2010 wlidan aRniSnaven CC hepatiTan brZolis msoflio dRes; hepatiTan brZolis msoflio dRes; jandacvis saministro – ganixilavs jandacvis saministro – ganixilavs CC hepatitis mkurnalobis CarTvas im 41 hepatitis mkurnalobis CarTvas im 41

daavadebis siaSi, romelTac afinansebs saxelmwifo dazRveva.daavadebis siaSi, romelTac afinansebs saxelmwifo dazRveva.

mezobeli qveynebis mezobeli qveynebis gamocdilebagamocdilebayirgizeTi:yirgizeTi: muSaobas awarmoebs 3 arasamTavrobo organizacia;muSaobas awarmoebs 3 arasamTavrobo organizacia; tardeba kvlevebi mdgomareobis Sesaswavlad;tardeba kvlevebi mdgomareobis Sesaswavlad; miiRes nacionaluri programa 2011;miiRes nacionaluri programa 2011; SeimuSaves protokolebi da moizides investiciebi donorebis SeimuSaves protokolebi da moizides investiciebi donorebis

mxridan;mxridan; antisxeulebze testireba 2012 wlidan iqneba ufaso;antisxeulebze testireba 2012 wlidan iqneba ufaso; aqtiuradaa CarTuli mediaaqtiuradaa CarTuli media

ukrainaukraina WHO, WHO, infeqcionistebisa da samoqalaqo sazogadoebis mobilizacia;infeqcionistebisa da samoqalaqo sazogadoebis mobilizacia; warmatebulia mcire proeqtebi: informirebulobis donis gazrda risk warmatebulia mcire proeqtebi: informirebulobis donis gazrda risk

jgufebsa da axalgazrdebSi;jgufebsa da axalgazrdebSi; Seiqmna samuSao jgufi adgilobriv doneze (samTavrobo da samoqalaqo Seiqmna samuSao jgufi adgilobriv doneze (samTavrobo da samoqalaqo

seqtorebis CarTviT);seqtorebis CarTviT); muSavdeba nacionaluri programa (monawileobs 2 arasamTavrobo muSavdeba nacionaluri programa (monawileobs 2 arasamTavrobo

organizaciaorganizacia

sami komponenti, romelic aucilebelia sami komponenti, romelic aucilebelia mkurnalobis xelmisawvdomobis mkurnalobis xelmisawvdomobis gazrdisaTvisgazrdisaTvis

gmadlobT yuradRebisaTvisgmadlobT yuradRebisaTvis