1

สมดบนทกกจกรรมการเรยนร ประกอบชดวชา ประวตศาสตรชาตไทย

รหสรายวชา สค32034

รายวชาเลอกบงคบ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

กระทรวงศกษาธการ

2

คานา

สมดบนทกกจกรรมการเรยนร ชดวชาประวตศาสตรชาตไทย รหสรายวชา สค32034 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนสมดบนทกสาหรบทากจกรรมทกาหนดไวในชดวชา เพอใหผเรยนไดทดสอบความร ความเขาใจ และฝกทกษะประสบการณทจาเปนในวชาประวตศาสตรชาตไทย ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

กจกรรมทกาหนดจะชวยสงเสรมใหผเรยน มประสทธภาพในการเรยนรเพมขนในแตละเรอง ดงน

1. คาชแจงการใชสมดบนทกกจกรรมการเรยนร 2. แบบทดสอบกอนเรยน 3. กจกรรมทายเรองหนวยการเรยนรท 1 ความภมใจในความเปนไทย 4. กจกรรมทายเรองหนวยการเรยนรท 2 การประยกตใชวธการทางประวตศาสตร 5. กจกรรมทายเรองหนวยการเรยนรท 3 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทย สมยรตนโกสนทร 6. กจกรรมทายเรองหนวยการเรยนรท 4 การเปลยนแปลงของชาตไทย สมยรตนโกสนทร 7. กจกรรมทายเรองหนวยการเรยนรท 5 มรดกไทยสมยรตนโกสนทร 8. แบบทดสอบหลงเรยน

สานกงาน กศน. หวงวาเมอผเรยนไดศกษาจากชดวชาประวตศาสตรชาตไทย พรอมทาแบบทดสอบ ปฏบต และทากจกรรม ตามคาแนะนาอยางสมบรณครบถวนแลว ผเรยน จะประสบความสาเรจในการศกษาได

สานกงาน กศน. พฤษภาคม 2561

3

คาชแจงการใชสมดบนทกกจกรรมการเรยนร

สมดบนทกกจกรรมการเรยนรน ใชควบคกบชดวชา ประวตศาสตรชาตไทย รหสรายวชา สค32034 รายวชาเลอกบงคบ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ใหผเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยนของชดวชาตามทกาหนด เพอใหผเรยนทราบความรพนฐาน และตรวจคาตอบจากเฉลยแบบทดสอบกอนเรยนทายเลม หลงจากนนผเรยนศกษาเนอหาในชดวชาในแตละหนวยการเรยนร และใหทากจกรรมทายเรองของแตละหนวยการเรยนรในสมดบนทกกจกรรมการเรยนร ผเรยนสามารถตรวจคาตอบจากเฉลยทายเลม หากผเรยนทากจกรรมไมถกตองใหกลบไปทบทวนเนอหาสาระในเรองนนใหเขาใจ แลวทากจกรรมการเรยนรซาอกครงจนถกตอง และเมอทากจกรรมการเรยนรครบทกหนวยการเรยนรแลว ใหทาแบบทดสอบหลงเรยนและตรวจคาตอบจากเฉลยทายเลม ในการทากจกรรมการเรยนรน ผเรยนตองทากจกรรมดวยตนเองใหครบถวนทกกจกรรม เพอใหการเรยนรของผเรยนมประสทธภาพประสทธผล บรรลตวชวดของชดวชาน

4

สารบญ

หนา

คานา คาชแจงการใชสมดบนทกกจกรรมการเรยนร สารบญ แบบทดสอบกอนเรยน 1 หนวยการเรยนรท 1 ความภมใจในความเปนไทย 7 กจกรรมทายเรองท 1 สถาบนหลกของชาต 7 กจกรรมทายเรองท 2 บทสรปสถาบนพระมหากษตรยเปนศนยรวมใจของคนในชาต 11

หนวยการเรยนรท 2 การประยกตใชวธการทางประวตศาสตร 13 กจกรรมทายเรองท 1 ความหมาย ความสาคญ และประโยชนของวธการ ทางประวตศาสตร 13 กจกรรมทายเรองท 2 วธการทางประวตศาสตร 14

หนวยการเรยนรท 3 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทยสมยรตนโกสนทร 17 กจกรรมทายเรองท 1 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทยสมยรตนโกสนทร 17 กจกรรมทายเรองท 2 คณประโยชนของบคคลสาคญ 18

หนวยการเรยนรท 4 มรดกไทยสมยรตนโกสนทร 21 กจกรรมทายเรองท 1 ความหมายและความสาคญของมรดกไทย 21 กจกรรมทายเรองท 2 มรดกไทยสมยรตนโกสนทร หนวยการเรยนรท 5 การเปลยนแปลงของชาตไทยสมยรตนโกสนทร 25

กจกรรมทายเรองท 1 เหตการณสาคญทางประวตศาสตรทมผลตอการพฒนาชาตไทย 25 กจกรรมทายเรองท 2 ตวอยางการวเคราะหและอภปรายเหตการณสาคญ ทางประวตศาสตรทมผลตอการพฒนาชาตไทย 34

แบบทดสอบหลงเรยน 35 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 41 เฉลย/แนวคาตอบกจกรรมทายเรอง 42 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 60 คณะผจดทา 61

1

แบบทดสอบกอนเรยน ใหผเรยนทาเครองหมาย X หนาขอทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. พระพทธเจาทรงบรรลรปฌานไดตรสรเปนสมมาสมพทธเจาดวยพระองคเอง ในขณะทพระองค มพระชนมกพรรษา ก. 35 พรรษา ข. 36 พรรษา ค. 37 พรรษา ง. 38 พรรษา

2. ประเทศใดทไมไดอยในดนแดนทเรยกวา “สวรรณภม” ก. ศรลงกา ข. กมพชา ค. จน ง. มาเลเซย

3. พระเมสสยาห (Messiah) คาวา “เมสสยาห” เปนคาทมาจากภาษาอะไร ก. บาล ข. เขมร ค. กรก ง. ฮบร

4. พระเจาไดประทานบญญตใหแกโมเสส เพอใหชาวยวนาไปยดถอปฏบตจานวนกประการ ก. 6 ประการ ข. 8 ประการ ค. 10 ประการ ง. 12 ประการ

5. ขอใดคอหนงสอทสมเดจพระเจาตากสน ทรงพระราชนพนธหนงสอทางพทธศาสนาทวาดวย วธทากรรมฐาน

ก. ลกษณะบญ ข. ตะวนสองหลา ค. พทธธรรม ง. ศล 5

2

6. คาวา “พระครสต” เปนคาทมาจากภาษาใด ก. ศรลงกา ข. กรก ค. ฮบร ง. บาล

7. ขนตอนทางประวตศาสตรมกขนตอน อะไรบาง ก. 3 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การตความหลกฐาน ข. 4 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การประเมนคณคาของหลกฐาน

การเรยบเรยงหรอการนาเสนอ ค. 5 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การประเมนคณคาของหลกฐาน

การวเคราะหขอมล การเรยบเรยงหรอการนาเสนอ ง. 6 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การตความหลกฐาน การวเคราะหขอมล

การเรยบเรยงหรอการนาเสนอ การประเมนคณคาของหลกฐาน 8. ขนตอนสดทายของวธการทางประวตศาสตรคอขอใด

ก. การตความหลกฐาน ข. การวเคราะหขอมล ค. การประเมนคณคาของหลกฐาน ง. การเรยบเรยงหรอการนาเสนอขนตอน

9. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. หลกฐานทเปนวตถ คอ หลกฐานทมนษยแตละยคแตละสมยไดสรางขน ข. หลกฐานชนตน คอ หลกฐานทเกดขนในสมยนนจรง ๆ โดยบนทกเกยวกบเหตการณโดยตรง ค. หลกฐานทเปนลายลกษณอกษร คอ หลกฐานทเปนตวหนงสอโดยมนษยไดทงรองรอยขดเขยน

เปนตวหนงสอประเภทตาง ๆ ง. หลกฐานชนรอง คอ หลกฐานทมการบนทกของผทเกยวกบเหตการณโดยตรงเปนหลกฐาน

ทสาคญ และนาเชอถอมากทสด 10. ตานานไทยแบงไดกลกษณะ

ก. 3 ลกษณะ ข. 4 ลกษณะ ค. 5 ลกษณะ ง. 6 ลกษณะ

3

11. ปอมพระจลจอมเกลาสรางขนในปพทธศกราชใด ก. 2424 ข. 2442 ค. 2427 ง. 2472

12. หลกฐานทางประวตศาสตรทมลกษณะเปนบนทกเรองราวเกยวกบพระมหากษตรยและราชวงศเรยกวาอะไร ก. จารก ข. พงศาวดาร ค. เอกสารทางราชการ ง. บนทกของชาวตางชาต

13. พระมหากษตรยพระองคใดทรงเชยวชาญงานดานวรรณกรรม และบทละคร ททาใหยคสมยนนถอวาเปนยคทองของวรรณคด ก. พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ข. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ค. พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ง. พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว

14. พระมหากษตรยพระองคใดทไดรบการยกยองเปน “พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย” ก. พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ข. พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ค. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ง. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

15. โรงพยาบาลแหงแรก โปรดเกลาฯ ใหกอตงขนในรชสมยใด ก. รชกาลท 2 ข. รชกาลท 3 ค. รชกาลท 4 ง. รชกาลท 5

4

16. “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม” พระปฐมบรมราชโองการแกประชาชนชาวไทย เปนของพระมหากษตรยในขอใด ก. พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ข. พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล พระอฐมรามาธบดนทร ค. พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช (รชกาลท 9) ง. สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร

17. รชสมยใดทมการเปลยนธงชาตไทยซงมรปชางเดมใหเปน “ธงไตรรงค” ก. รชกาลท 4 ข. รชกาลท 5 ค. รชกาลท 6 ง. รชกาลท 7

18. บคคลในขอใดไดรบการยกยองเปน บดาทางโบราณคดและประวตศาสตรไทย ก. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ ข. ศาสตราจารยพระยาอนมานราชธน ราชบณฑต ค. สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชรญาณวโรรส ง. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ

19. รชกาลใดมไดจดเปนยคทองของการกวและวรรณคด ก. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ข. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ค. พระเจาอยหวบรมโกศ ง. พระนารายณมหาราช

20. วรรณกรรมสมยรตนโกสนทรทไดรบความนยมมากคอประเภทใด ก. บทละครรา ข. บทละครเตน ค. บทละครความเศราโศก ง. บทละครพดและบทละครรอง

21. สถาปตยกรรมในสมยรตนโกสนทรคอขอใด ก. เจดยทรงดอกบวตม ข. วดพทไธสวรรย ค. พระราชวงดสต ง. วดราชบรณะ

5

22. ขอใดคอการอนรกษมรดกไทยทดทสด ก. เรยนรภมปญญาจากคนรนเกา ข. สงเสรมการซอสนคาทเกดจากภมปญญาไทย ค. ยกยองผอนรกษวฒนธรรมไทยและภมปญญาไทย ง. ใชพชสมนไพรเปนสวนประกอบหลกในการประกอบอาหาร

23. การแผขยายอทธพลของชาวตางชาตในยครตนโกสนทร ประเพณ และความเชอใด มทมาจาก ประเทศอนเดย

ก. ประเพณปอยสางลอง ข. ประเพณสงกรานต ค. การนบถอเจา ง. ระบารองเงง

24. งานดานจตรกรรมทสรางภาพใหเหมอนจรงไดนาวทยากรมาจากชาตใด ก. โปรตเกส ข. ตะวนตก ค. สเปน ง. ยโรป

25. การกาหนดลกษณะสาคญในการสถาปนาอาณาจกรไทยมปจจยในขอใด ก. ความเขมแขงของพระมหากษตรยและประชาชน ข. ความเจรญกาวหนาทางประเพณและวฒนธรรม ค. สภาพทางภมศาสตร ง. ลกษณะทางเศรษฐกจ การเงน การคลง

26. ในชวงรชกาลท 4 - 5 มการปฏรปบานเมองของไทยใหเปนอารยแบบชาตตะวนตก เกดจากสาเหตใด ก. สาเหตจากลงนามในการทาสนธสญญาเบาวรง ข. สาเหตจากชาวตางชาตเขามาตดตอคาขายและตองการแผขยายอานาจ ค. สาเหตจากประเทศไทยดอยการพฒนา ดอยความเจรญ ไมทนสมย ง. สาเหตจากพระราชอานาจของพระมหากษตรยไมมนคง

6

27. ความแตกตางระหวางสมาชกสภาผแทนราษฎรในพระราชบญญตธรรมนญการปกครองแผนดนสยามชวคราว พ.ศ. 2475 กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พ.ศ. 2475 ขอใดทถกตองทสด ก. ทมาของสมาชกสภาผแทนราษฎร ข. จานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรในแตละประเภท ค. รปแบบของการเลอกตง ง. หวหนาฝายนตบญญต และฝายบรหาร

28. หลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ประเทศไทยจดการปกครองคลายกบ ประเทศองกฤษ คอสาเหตในขอใด ก. ระบบขนนางของประเทศองกฤษกบประเทศไทยมลกษณะใกลเคยงกน ข. รฐบาลประเทศองกฤษมเอกภาพและเสถยรภาพสง ค. มสถาบนพระมหากษตรยเชนเดยวกน ง. กลมผนาในการเปลยนแปลงการปกครองสาเรจการศกษามาจากประเทศองกฤษ

29. ในรชสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ทรงใชนโยบายขอใด ในการแกปญหาเศรษฐกจตกตา ก. การสงเสรมใหใชสนคาไทย ข. การปลดขาราชการออก ค. การขอกเงนตางประเทศ ง. การลดคาเงนของไทย

30. ประเทศไทยขอใหแกไขสนธสญญาเบาวรงหลงจากเกดสงครามโลกครงท 1 ในขอใด ก. เขตแดน ข. คนในบงคบตางชาต ค. สทธสภาพนอกอาณาเขต ง. สนคาตองหามบางชนด เชน เกลอ และขาว

7

หนวยการเรยนรท 1 ความภมใจในความเปนไทย

กจกรรมทายเรองท 1 สถาบนหลกของชาต

คาชแจง ใหผเรยนสรปความหมาย และความสาคญของชาต มาพอสงเขป เรองท 1.1 ชาต กจกรรมท 1) ชาตคออะไร

กจกรรมท 2) ชาตสาคญอยางไร

8

กจกรรมท 3) อธบายความเปนมาของชนชาตไทย

คาชแจง ใหผเรยนอธบายความเปนมาของชนชาตไทยอยางนอย 1 เรอง

กจกรรมท 4) อธบายพระปรชาสามารถของพระมหากษตรยไทยกบการรวมชาต คาชแจง ใหผเรยนยกตวอยางพระปรชาสามารถของพระมหากษตรยไทยกบการรวมชาตมา 2 ตวอยาง พรอมเขยนเหตผลวาเพราะเหตใดจงเลอกพระปรชาสามารถนน

9

เรองท 1.2 ศาสนา คาชแจง ใหผเรยนเขยนอธบายความสาคญของสถาบนศาสนา อยางนอย 2 ตวอยาง

เรองท 1.3 พระมหากษตรย

คาชแจง ใหผเรยนตอบคาถามในประเดนตอไปน 1. ผเรยนจะสอนลกหลาน ใหตระหนกถงความสาคญของ “พระมหากษตรย” ไดอยางไร จงอธบาย

10

2. พระมหากษตรยของไทยทกพระองคตงแตอดตจนถงปจจบนทรงเปนศนยรวมแหงจตใจของคนไทยทกคนอยางไร จงอธบาย

3. ใหผเรยนเขยนเรยงความ “พระมหากษตรยในดวงใจของขาพเจา” มาจานวน 20 บรรทด

11

กจกรรมทายเรองท 2 บทสรปสถาบนพระมหากษตรยเปนศนยรวมใจของคนในชาต คาชแจง ใหผเรยนอานเรองทกาหนดให และตอบคาถามในประเดนทกาหนดให 1. “เมออานเรองทกาหนดใหขางลางแลว ทานคดอยางไร”

“เราตองรกและภมใจในประเทศของเรา แผนดนเกดของเรา และความเปนคนไทยของเรา ถาเราไมรกประเทศของเรา คดอะไรกเปนลบไปหมด ตางชาตเขาจะคดอยางไร ไมมประเทศไหน ในโลก ทไปไหนแลว มความเออเฟอ เผอแผ ไปขอขาวใครเขากน ไปขอทพกเขาไดเหมอนเมองไทยอกแลว”

12

2. เมออานเนอเพลง “เพลงรกเมองไทย” ทกาหนดใหขางลางแลว ทานรสกอยางไร”

เพลงรกเมองไทย (เพลงปลกใจ) เราชาวไทยเกดเปนไทยตายเพอไทย เราชาวไทยเกดเปนไทยตายเพอไทย ไมเคยออนนอมเราไมยอมแพใคร ไมเคยออนนอมเราไมยอมแพใคร ศตรใจกลามาแตทศใด ถาขมเหงไทย คงจะไดเหนด เราชาวไทยเกดเปนไทยตายเพอไทย เราชาวไทยเกดเปนไทยตายเพอไทย เรารกเพอนบาน เราไมรานรกใคร เรารกเพอนบาน เราไมรานรกใคร แตรกษาสทธ อสระของไทย ใครทาซาใจ ไทยจะไมถอยเลย เราชาวไทยเกดเปนไทยตายเพอไทย เราชาวไทยเกดเปนไทยตายเพอไทย ถาถกขมเหงเราไมเกรงผใด ถาถกขมเหงเราไมเกรงผใด ดงงตวนดมพษเหลอใจ เรารกเมองไทย ยงชพเราเอย

13

หนวยการเรยนรท 2

การประยกตใชวธการทางประวตศาสตร

กจกรรมทายเรองท 1 ความหมาย ความสาคญ และประโยชนของวธการทางประวตศาสตร กจกรรมท 1.1 จงอธบายความหมายของวธการทางประวตศาสตร

กจกรรมท 1.2 จงอธบายความสาคญของวธการทางประวตศาสตร

14

กจกรรมท 1.3 จงอธบายประโยชนของวธการทางประวตศาสตร

กจกรรมทายเรองท 2 วธการทางประวตศาสตร กจกรรมท 2.1 จงสรปวธการทางประวตศาสตร ทง 5 ขนตอน มาพอสงเขป

15

กจกรรมท 2.2 ตวอยางการใชวธการทางประวตศาสตรมาใชในการศกษาประวตศาสตรไทย คาชแจง จากการศกษา กรณศกษาเรองราวเกยวกบปอมพระจลจอมเกลา จงหวดสมทรปราการ

ดวยวธการทางประวตศาสตรใหผเรยนสรปสาระสาคญการนาวธการทางประวตศาสตร มาใชในการศกษาประวตศาสตรไทยโดยสงเขป

16

กจกรรมท 2.3 การใชวธการทางประวตศาสตรในการศกษาเรองราวทางประวตศาสตรทสนใจ คาชแจง ใหศกษาประวตศาสตรของชมชนหรอพนบาน/ทองถน หรอสถานทสาคญ/บคคลสาคญ หรอเหตการณ/เรองราวทสาคญ ตามความสนใจ จานวน 1 เรอง โดยใชขนตอนและวธการ ทางประวตศาสตร แลวบนทกลงในแบบดานลาง

17

หนวยการเรยนรท 3 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทยสมยรตนโกสนทร

กจกรรมทายเรองท 1 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทยสมยรตนโกสนทร กจกรรมท 1.1 ใหผเรยนอธบายพระราชกรณยกจทสาคญ ๆ ของพระมหากษตรยไทย สมยรตนโกสนทรดงน 1. พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (รชกาลท 1)

2. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 5)

3. พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช (รชกาลท 9)

18

กจกรรมทายเรองท 2 คณประโยชนของบคคลสาคญ คาชแจง 1.1 ใหผเรยนอธบายความสมพนธของบคคลกบคณประโยชนทมตอประเทศชาต

บคคลสาคญ คณประโยชนทมตอประเทศชาต ทาวสรนาร

สมเดจเจาพระยา บรมมหาศรสรยวงศ (ชวง บนนาค)

สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ

19

คาชแจง 1.2 ใหผเรยนวเคราะหวรกรรม/คณประโยชนของบคคลสาคญทมประโยชนตอการ พฒนาชาตไทย

1. ทาวสรนาร

20

2. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ

21

หนวยการเรยนรท 4 มรดกไทยสมยรตนโกสนทร

กจกรรมทายเรองท 1 ความหมายและความสาคญของมรดกไทย กจกรรมท 1 ใหผเรยนอธบายความหมายและความสาคญของมรดกไทย

1.1 จงใหความหมายของคาวา “มรดกไทย”

1.2 มรดกไทยมความสาคญอยางไร

22

กจกรรมท 2 วเคราะหอทธพลของมรดกไทยตอการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ ดงน 2.1 ดานสถาปตยกรรม

2.2 ดานประตมากรรม

2.3 ดานจตรกรรม

23

2.4 ดานวรรณกรรม

2.5 ดานดนตรและนาฏศลป

2.6 ดานประเพณและความเชอ

24

กจกรรมท 3 ยกตวอยางมรดกไทยในสมยกรงรตนโกสนทร คาชแจง ใหผเรยนยกตวอยางมรดกไทยของกรงรตนโกสนทร

25

หนวยการเรยนรท 5 การเปลยนแปลงของชาตไทยสมยรตนโกสนทร

กจกรรมทายเรองท 1 เหตการณสาคญทางประวตศาสตรทมผลตอการพฒนาชาตไทย

กจกรรมท 1 จงตอบคาถามตอไปน

1. จงอธบายถงปจจยทควรพจารณาเปนสงแรกในการสถาปนาแตละอาณาจกร

2. จงอธบายความหมายของแตละปจจยตอไปน ตามความเขาใจของทานทไดเรยนรมา

2.1 ปจจยทางดานภมศาสตร

2.2 ปจจยทางดานการเมอง

26

3. แมนาหลกทสาคญในสมยกรงศรอยธยาหมายถงแมนาสายใดบาง

4. จงบอกจดเดนของปจจยในการพจารณาสถาปนากรงรตนโกสนทร

27

กจกรรมท 2 สนธสญญาเบาวรง

คาชแจง จงทาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และทาเครองหมาย หนาขอความ

ทไมถกตอง

1. สนธสญญาเบาวรง เกดขนในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4

2. สนธสญญาเบาวรง เปนสนธสญญาระหวางประเทศสยามกบเซอรจอหนเบาวรง 3. เซอรจอหน เบาวรง เปนชาวองกฤษ 4. สนธสญญาเบาวรงอนญาตใหชาวตางประเทศสามารถถอครองทดนไดทกท

ภายในประเทศสยามหากมความตองการ

5. ฝนเปนสนคาทตองเสยภาษขาเขาและตองขายใหกบเจาภาษเทานน 6. กงสลทเกดตามสนธสญญาเบาวรง มหนาทในการพจารณาคดความชาวองกฤษ

และรวมพจารณาในคดความทชาวองกฤษมคดความกบชาวไทย

7. ขาว เกลอ และปลา เปนสนคาตองหาม หามสงออกนอกประเทศ 8. ผลของการทาสนธสญญาเบาวรงใหสทธเสรภาพในการถอครองทดนแกราษฎรไทย

และชาวตางประเทศ 9. การขายสนคาทมคา เชน ไมฝาง ไมกฤษณา งาชาง เปนตน รฐบาลใหสทธราษฎร

ซอขายไดอยางอสระ เปนผลมาจากการทาสนธสญญาเบาวรง

10. จงกอบ ภาษปา ภาษปากเรอ เปนภาษสงออก

28

กจกรรมท 3 การปฏรปการปกครองในสมยรชกาลท 5

คาชแจง ใหเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

1. ขอใดหมายถง การลาอาณานคม

ก. ความตองการแสดงอานาจและแสนยานภาพ

ข. ความตองการดนแดนเพอรองรบการขยายตวของประชากร

ค. ความตองการหาศนยกลางแลกเปลยนสนคาเพอทาการคาขาย

ง. ถกทกขอ

2. การปฏรปการปกครองเพอไมใหประเทศตะวนตกขยายอานาจเขามาในประเทศไทยตรงแนวคด

ในขอใด

ก. พฒนาบานเมองใหเทาเทยมกบอารยประเทศ

ข. ทรงปฏรปการปกครอง โดยการรวมอานาจเขาสสวนกลาง การพฒนากฎหมายให

เปนสากล และการรเรมสงใหมเขามา เชน การโทรเลข การไปรษณย เปนตน

ค. ทรงใหอานาจขนนางผใหญ และเจานายมบทบาทไดดแลผลประโยชนตาง ๆ

ของประเทศชาต

ง. แบงการปกครองเปนแบบจตสดมภ

3. รชกาลท 5 ทรงตราพระราชบญญตลกษณะการปกครองทองทขน ขอใดถกทสด

ก. ทรงจดสรรอานาจหนาทและความรบผดชอบเปนสดสวน

ข. ทรงแตงตงสภาทปรกษาราชการแผนดน และสภาทปรกษาในพระองค ชวยดแล

และทดทานอานาจของพระองค

ค. ทรงตงสมหเทศาภบาลคอยดแลตางพระเนตรพระกรรณ และปกครองแบบ

มณฑล เมอง อาเภอ ตาบล

ง. ทรงตงสขาภบาลเมองและสขาภบาลตาบลใน พ.ศ. 2451

4. ขอใดเปนเหตการณสาคญทเกดขนในสมยรชกาลท 5

ก. เลกทาส ยกเลกจตสดมภ สงคนไทยไปศกษาตางประเทศ

ข. เลกทาส ยกเลกมณฑลเทศาภบาล เกดกบฏคณะ ร.ศ. 130

ค. เลกทาส กาเนดไปรษณยโทรเลข กาเนดลกเสอ

ง. เลกทาส กาเนดไปรษณยโทรเลข ยกเลกระบอบสมบรณาญาสทธราชย

29

5. ขอใดเปนระบบทสะทอนใหเหนวากาลงคนเปนทรพยากรสาคญในดนแดนไทยสมยโบราณ

ก. ระบบอปถมภ

ข. ระบบไพร

ค. ระบบศกดนา

ง. ระบบขนนาง

6. เงอนไขในขอใดคอความสมพนธระหวางไพรกบมลนายในสงคมไทยสมยโบราณ

ก. ระบบกฎหมาย

ข. วฒนธรรมและกฎหมาย

ค. ความจงรกภกด

ง. คานยมและประเพณ

7. ขอใดไมไดเปนเหตการณทเกดขนในสมยรชกาลท 5

ก. การจดตงกระทรวง ทบวง กรม

ข. การปรบปรงกองทพใหมความทนสมย

ค. การปฏรปการศกษา

ง. มการประกาศใชประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

8. วธการในขอใดทรชกาลท 5 ทรงใชเพอใหประเทศชาตรอดพนจากลทธจกรวรรดนยม

ก. การปฏรปการปกครองสวนภมภาคโดยเนนการรวมศนยอานาจ

ข. การทานบารงกองทพและอาวธยทโธปกรณใหทนสมย

ค. การเจรญสมพนธไมตรระหวางประเทศ

ง. การทรงเปนจอมทพในการทาสงครามขบไลอรราชศตร

9. ชวงเวลาใดทประเทศไทยเผชญปญหาเศรษฐกจอยางรนแรงเปนครงแรก

ก. หลงสงครามโลกครงท 1

ข. หลงสงครามโลกครงท 2

ค. หลงวกฤตการณ ร.ศ.112

ง. หลงการลงนามในสนธสญญาเบาวรง

30

10. การจดตงมณฑลเทศาภบาลและสขาภบาลในสมยรชกาลท 5 สอดคลองกบหลกการบรหาร

ราชการแผนดนแบบใด

ก. การแบงอานาจ

ข. การคานอานาจ

ค. การกระจายอานาจ

ง. การรวมศนยอานาจ

กจกรรมท 4 การเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

จงตอบคาถามตอไปน

1. กอนการเปลยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. 2475 ประเทศไทยใชระบอบการปกครองแบบใด

2. หวหนาคณะราษฎรททาการเปลยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. 2475 คอใคร

3. นายกรฐมนตรคนแรกของประเทศไทยคอใคร

4. การเปลยนแปลงการปกครองใน พ.ศ.2475 ตรงกบรชกาลใด

31

5. คณะราษฎรมจานวนกคนประกอบดวยใครบาง

6. พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ทรงพระราชทานรฐธรรมนญฉบบแรกใหแก

ปวงชนชาวไทยเมอใด

7. แผนการศกษาแหงชาต เรมใชเมอใด และ แบงออกเปนกประเภทอะไรบาง

8. ประเทศใดทไทยใชเปนตนแบบในการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

32

9. หลก 6 ประการของคณะราษฎร มอะไรบาง

10. พระราชบญญตธรรมนญการปกครองแผนดนสยามชวคราวทเตรยมขนทลเกลาถวาย พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ทรงลงพระปรมาภไธย มกฉบบ อะไรบาง

33

กจกรรมท 5 ความเปนชาตไทยในสมย จอมพล ป. พบลสงคราม

คาชแจง จงทาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และทาเครองหมาย หนาขอความ

ทไมถกตอง

1. ชอ “แปลก” เนองจากเมอแรกเกดบดามารดาเหนวาหทงสองขางอยตากวานยนตา ผดไปจากบคคลอน

2. จอมพล ป. พบลสงครามเกดในสมยรชกาลท 4 3. คาขวญทวา “ไทยทา ไทยใช ไทยเจรญ” เกดขนในรฐบาลสมยจอมพล ป. พบลสงคราม 4. รฐนยม เปนการทาตามความเหนของคนสวนใหญ 5. นโยบายรฐนยม เกดขนในชวง พ.ศ. 2480 มทงหมด 12 ฉบบ 6. รฐนยม ฉบบท 5 วาดวยเรองใหชาวไทยใชเครองอปโภคบรโภคททาในประเทศไทย 7. รฐนยม ฉบบท 9 วาดวยเรองวฒนธรรมการแตงกาย 8. ชาวไทยผประกอบการพาณชย งานอาชพควรปรบปรงใหมมาตรฐานและคณภาพดยงขน

พรอมทงดาเนนกจการดวยความซอสตย เปนทปรากฏในรฐนยม ฉบบท 5 9. คนไทยมทานองและเนอรองเพลงชาตและเคารพธงชาต ปรากฏในรฐนยม ฉบบท 6 10. การกาหนดใหคนไทยรจกหนาทพลเมองทด และการเปนพลเมองทดของไทย

ปรากฏในรฐนยม ฉบบท 6

34

กจกรรมทายเรองท 2 ตวอยางการวเคราะหและอภปรายเหตการณสาคญทางประวตศาสตร ทมผลตอการพฒนาชาตไทย คาชแจง ใหวเคราะหพรอมอธบายเหตการณตอไปนวาสงผลตอการพฒนาชาตไทย

1. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงปฏรปการศกษา

35

แบบทดสอบหลงเรยน ใหผเรยนทาเครองหมาย X หนาขอทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. พระเจาไดประทานบญญตใหแกโมเสส เพอใหชาวยวนาไปยดถอปฏบตจานวนกประการ ก. 6 ประการ ข. 8 ประการ ค. 10 ประการ ง. 12 ประการ

2. ประเทศใดทไมไดอยในดนแดนทเรยกวา “สวรรณภม” ก. ศรลงกา ข. กมพชา ค. จน ง. มาเลเซย

3. พระเมสสยาห (Messiah) คาวา “เมสสยาห” เปนคาทมาจากภาษาอะไร ก. บาล ข. เขมร ค. กรก ง. ฮบร

4. พระพทธเจาทรงบรรลรปฌานไดตรสรเปนสมมาสมพทธเจาดวยพระองคเองในขณะทพระองค มพระชนมกพรรษา ก. 35 พรรษา ข. 36 พรรษา ค. 37 พรรษา ง. 38 พรรษา

5. ขอใดคอหนงสอทสมเดจพระเจาตากสน ทรงพระราชนพนธหนงสอทางพทธศาสนาทวาดวย วธทากรรมฐาน ก. ลกษณะบญ ข. ตะวนสองหลา ค. พทธธรรม ง. ศล 5

36

6. ขนตอนสดทายของวธการทางประวตศาสตรคอขอใด ก. การตความหลกฐาน ข. การวเคราะหขอมล ค. การประเมนคณคาของหลกฐาน ง. การเรยบเรยงหรอการนาเสนอขนตอน

7. ขนตอนทางประวตศาสตรมกขนตอน อะไรบาง ก. 3 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การตความหลกฐาน ข. 4 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การประเมนคณคาของหลกฐาน

การเรยบเรยงหรอการนาเสนอ ค. 5 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การประเมนคณคาของหลกฐาน

การวเคราะหขอมล การเรยบเรยงหรอการนาเสนอ ง. 6 ขนตอน การกาหนดหวเรอง การรวบรวมหลกฐาน การตความหลกฐาน การวเคราะหขอมล การเรยบเรยงหรอการนาเสนอ การประเมนคณคาของหลกฐาน

8. คาวา “พระครสต” เปนคาทมาจากภาษาใด ก. ศรลงกา ข. กรก ค. ฮบร ง. บาล

9. ปอมพระจลจอมเกลาสรางขนในปพทธศกราชใด ก. 2424 ข. 2442 ค. 2427 ง. 2472

10. หลกฐานทางประวตศาสตรทมลกษณะเปนบนทกเรองราวเกยวกบพระมหากษตรยและราชวงศเรยกวาอะไร ก. จารก ข. พงศาวดาร ค. เอกสารทางราชการ ง. บนทกของชาวตางชาต

37

11. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. หลกฐานทเปนวตถ คอ หลกฐานทมนษยแตละยคแตละสมยไดสรางขน ข. หลกฐานชนตน คอ หลกฐานทเกดขนในสมยนนจรง ๆ โดยบนทกเกยวกบเหตการณโดยตรง ค. หลกฐานทเปนลายลกษณอกษร คอ หลกฐานทเปนตวหนงสอโดยมนษยไดทงรองรอยขดเขยน

เปนตวหนงสอประเภทตาง ๆ ง. หลกฐานชนรอง คอ หลกฐานทมการบนทกของผทเกยวกบเหตการณโดยตรงเปนหลกฐานท

สาคญ และนาเชอถอมากทสด 12. ตานานไทยแบงไดกลกษณะ

ก. 3 ลกษณะ ข. 4 ลกษณะ ค. 5 ลกษณะ ง. 6 ลกษณะ

13. พระมหากษตรยพระองคใดทรงเชยวชาญงานดานวรรณกรรม และบทละคร ททาใหยคสมยนนถอวาเปนยคทองของวรรณคด ก. พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ข. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ค. พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ง. พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว

14. โรงพยาบาลแหงแรก โปรดเกลาฯ ใหกอตงขนในรชสมยใด ก. รชกาลท 2 ข. รชกาลท 3 ค. รชกาลท 4 ง. รชกาลท 5

15. พระมหากษตรยพระองคใดทไดรบการยกยองเปน “พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย” ก. พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ข. พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ค. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ง. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

38

16. “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม” พระปฐมบรมราชโองการแกประชาชนชาวไทย เปนของพระมหากษตรยในขอใด ก. พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ข. พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล พระอฐมรามาธบดนทร ค. พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช (รชกาลท 9) ง. สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณบดนทรเทพยวรางกร

17. สถาปตยกรรมในสมยรตนโกสนทร คอขอใด ก. เจดยทรงดอกบวตม ข. วดพทไธสวรรย ค. พระราชวงดสต ง. วดราชบรณะ

18. บคคลในขอใดไดรบการยกยองเปน บดาทางโบราณคดและประวตศาสตรไทย ก. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ ข. ศาสตราจารยพระยาอนมานราชธนราชบณฑต ค. สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชรญาณวโรรส ง. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ

19. รชกาลใดมไดจดเปนยคทองของการกวและวรรณคด ก. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ข. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ค. พระเจาอยหวบรมโกศ ง. พระนารายณมหาราช

20. วรรณกรรมสมยรตนโกสนทรทไดรบความนยมมากคอประเภทใด ก. บทละครรา ข. บทละครเตน ค. บทละครความเศราโศก ง. บทละครพดและบทละครรอง

21. รชสมยใดทมการเปลยนธงชาตไทยซงมรปชางเดมใหเปน “ธงไตรรงค” ก. รชกาลท 4 ข. รชกาลท 5 ค. รชกาลท 6 ง. รชกาลท 7

39

22. ขอใดคอการอนรกษมรดกไทยทดทสด ก. เรยนรภมปญญาจากคนรนเกา ข. สงเสรมการซอสนคาทเกดจากภมปญญาไทย ค. ยกยองผอนรกษวฒนธรรมไทยและภมปญญาไทย ง. ใชพชสมนไพรเปนสวนประกอบหลกในการประกอบอาหาร

23. การกาหนดลกษณะสาคญในการสถาปนาอาณาจกรไทยมปจจยในขอใด ก. ความเขมแขงของพระมหากษตรยและประชาชน ข. ความเจรญกาวหนาทางประเพณและวฒนธรรม ค. สภาพทางภมศาสตร ง. ลกษณะทางเศรษฐกจ การเงน การคลง

24. งานดานจตรกรรมทสรางภาพใหเหมอนจรงไดนาวทยากรมาจากชาตใด ก. โปรตเกส ข. ตะวนตก ค. สเปน ง. ยโรป

25. การแผขยายอทธพลของชาวตางชาตในยครตนโกสนทรประเพณ และความเชอใด มทมาจาก ประเทศอนเดย

ก. ประเพณปอยสางลอง ข. ประเพณสงกรานต ค. การนบถอเจา ง. ระบารองเงง

26. ในชวงรชกาลท 4 - 5 มการปฏรปบานเมองของไทยใหเปนอารยแบบชาตตะวนตก เกดจากสาเหตใด ก. สาเหตจากลงนามในการทาสนธสญญาเบาวรง ข. สาเหตจากชาวตางชาตเขามาตดตอคาขายและตองการแผขยายอานาจ ค. สาเหตจากประเทศไทยดอยการพฒนา ดอยความเจรญ ไมทนสมย ง. สาเหตจากพระราชอานาจของพระมหากษตรยไมมนคง

40

27. หลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ประเทศไทยจดการปกครองคลายกบ ประเทศองกฤษ คอสาเหตในขอใด

ก. ระบบขนนางของประเทศองกฤษกบประเทศไทยมลกษณะใกลเคยงกน ข. รฐบาลประเทศองกฤษมเอกภาพและเสถยรภาพสง ค. มสถาบนพระมหากษตรยเชนเดยวกน ง. กลมผนาในการเปลยนแปลงการปกครองสาเรจการศกษามาจากประเทศองกฤษ

28. ความแตกตางระหวางสมาชกสภาผแทนราษฎรในพระราชบญญตธรรมนญการปกครอง แผนดนสยามชวคราว พ.ศ. 2475 กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พ.ศ. 2475 ขอใดทถกตองทสด

ก. ทมาของสมาชกสภาผแทนราษฎร ข. จานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรในแตละประเภท ค. รปแบบของการเลอกตง ง. หวหนาฝายนตบญญต และฝายบรหาร

29. ประเทศไทยขอใหแกไขสนธสญญาเบาวรงหลงจากเกดสงครามโลกครงท 1 ในขอใด ก. เขตแดน ข. คนในบงคบตางชาต ค. สทธสภาพนอกอาณาเขต ง. สนคาตองหามบางชนด เชน เกลอ และขาว

30. ในรชสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ทรงใชนโยบายขอใด ในการแกปญหาเศรษฐกจตกตา

ก. การสงเสรมใหใชสนคาไทย ข. การปลดขาราชการออก ค. การขอกเงนตางประเทศ ง. การลดคาเงนของไทย

41

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

1. ก 16. ค 2. ค 17. ค 3. ง 18. ก 4. ค 19. ค 5. ก 20. ง 6. ข 21. ค 7. ค 22. ค 8. ง 23. ข 9. ง 24. ข 10. ก 25. ค 11. ค 26. ข 12. ข 27. ก 13. ข 28. ง 14. ข 29. ข 15. ง 30. ค

42

เฉลย/แนวคาตอบ กจกรรมทายเรอง หนวยการเรยนรท 1

ความภมใจในความเปนไทย

กจกรรมทายเรองท 1 สถาบนหลกของชาต

คาชแจง ใหผเรยนสรปความหมาย และความสาคญของชาต มาพอสงเขป เรองท 1.1 ชาต กจกรรมท 1) ชาตคออะไร แนวคาตอบ ชาต หมายถง แผนดนทมประชาชนยดครอง มอาณาเขต มการปกครองทเปนระบบเปนสดสวนชดเจน มผนาหรอรฐบาลทใชอานาจหรอมอานาจอธปไตยทนามาใชในการปกครองประชาชน กจกรรมท 2) ชาตสาคญอยางไร แนวคาตอบ ความสาคญของชาต คอ เปนสงทสรางแรงยดเหนยวทนาสมาชกในสงคมมารวมตวกนผานโครงสรางทางสงคม ซงทาใหผคนตระหนกถงความรสกรวม เชน ธงชาต ภาษาไทย หรอเพลงชาตไทย ลวนเปนสงทมผลจากการมสถาบนชาตทงสน กจกรรมท 3) อธบายความเปนมาของชนชาตไทย

คาชแจง ใหผเรยนอธบายความเปนมาของชนชาตไทยอยางนอย 1 เรอง แนวคาตอบ ขอมลของศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ ณ นคร ถนเดมของคนไทยนาจะอยบรเวณมณฑลกวางส ทางใตของจน เนองจากในเขตดงกลาวเปนพนทกลมชนทมความหลากหลายทงทางวฒนธรรมและประเพณ กจกรรมท 4) อธบายพระปรชาสามารถของพระมหากษตรยไทยกบการรวมชาต คาชแจง ใหผเรยนยกตวอยางพระปรชาสามารถของพระมหากษตรยไทยกบการรวมชาตมา 2 ตวอยาง พรอมเขยนเหตผลวาเพราะเหตใดจงเลอกพระปรชาสามารถนน แนวคาตอบ 1. การสถาปนาอาณาจกรรตนโกสนทรของรชกาลท 1 เพราะ เปนการสรางความมนคงใหบานเมอง และสรางความรสกรวมของผคนดวยการฟนฟวฒนธรรมและพระศาสนาในสมยอยธยา การตงราชธานคอกรงเทพมหานครทาใหผคนรสกปลอดภยและมทพง และคลายความหวาดกลวภยจากสงครามทเกดขนมาตงแตกอนกรงศรอยธยาแตก ใน ป พ.ศ. 2310

43

2. วกฤตการณ ร.ศ. 112 ในสมยรชกาลท 5 เพราะ เปนการทาใหสยามรอดพนจากการตกเปนเมองขนของชาตตะวนตกอยางแทจรง ตามแนวความคดเสยสวนนอย เพอรกษาสวนใหญ หรอ การเสยสวนทมความสาคญนอยกวาเพอเกบสวนทมความสาคญมากกวาไว แมวาดนแดนจะมนอยลง แตความรสกหวงแหนแผนดนและความรสกวาถกรงแกในฐานะประชาชนชาวสยามกไดเกดขนในชวงน เรองท 1.2 ศาสนา คาชแจง ใหผเรยนเขยนอธบายความสาคญของสถาบนศาสนาอยางนอย 2 ตวอยาง แนวคาตอบ 1. สถาบนศาสนา เปนเครองยดเหนยวจตใจทสามารถทาใหผนบถอศาสนานน ๆ ตระหนกถงคณงามความดละเวนการทาความชว 2. สถาบนศาสนา ทาใหประเทศชาตมความมนคง เพราะ ถารฐบาลคอสงททาใหประเทศมนคงทางวตถหรอทางโลก สถาบนศาสนากทาใหประเทศมความมนคงทางธรรม คอ การทาใหผคนหวงแหนความเปนชาต และการสรางจตสานกการมสวนรวม ตงมนในความด เรองท 1.3 พระมหากษตรย คาชแจง ใหผเรยนตอบคาถามในประเดนตอไปน 1. ผเรยนจะสอนลกหลาน ใหตระหนกถงความสาคญของ “พระมหากษตรย” ไดอยางไร จงอธบาย แนวคาตอบ พระมหากษตรย หมายถง พระเจาแผนดน ผเปนพระประมขของประเทศ มหนาทปกครองประชาชนพลเมองในประเทศนน ใหอยดมสขตามกฎหมาย ตามครรลองคลองธรรม จารตประเพณ วฒนธรรมของชาตนน ๆ เชน ประเทศไทยมพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงเปน พระประมข ทรงปกครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม ตามหลกทศพธราชธรรม ผทรกพระมหากษตรย จะเปนผมความภาคภมใจทไดเกดมาใตรมพระบรม โพธสมภาร มความเปนอยอยางรมเยนเปนสข มความรรกสามคคกลมเกลยว รวมนาใจไทยทงชาตใหเปนนาหนงใจเดยว ประพฤตตนเปนคนดถวายเปนพระราชกศล และถวายความจงรกภกดแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ

44

2. พระมหากษตรยของไทยทกพระองคตงแตอดตจนถงปจจบนทรงเปนศนยรวมแหงจตใจของคนไทยทกคนอยางไร จงอธบาย แนวคาตอบ การทพระมหากษตรยทรงเปนศนยรวมแหงจตใจของคนไทยทกคนนน ตามประวตศาสตรชาตไทยพระมหากษตรย ทาหนาทปกครองประเทศดวยความเปนธรรม ปกปองคมครองราชอาณาจกรจากการรกรานของอนารยชน ทาใหประชาชนดารงชวตอยอยางรมเยนเปนสข มเสรภาพในการทามาหากน ใชชวตตามวถเครอญาต ผกพนกบการทาเกษตร และมศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจ ประชาชนจงมความผกพนกบสถาบนพระมหากษตรยอยางลกซง มนคง มความสามคคกลมเกลยวกนเกดความเปนปกแผนและ เปนพลงสาคญยง

45

หนวยการเรยนรท 2

การประยกตใชวธการทางประวตศาสตร

กจกรรมทายเรองท 1 ความหมาย ความสาคญ และประโยชนของวธการทางประวตศาสตร กจกรรมท 1.1 จงอธบายความหมายของวธการทางประวตศาสตร แนวคาตอบ วธการทางประวตศาสตร หมายถง วธการ หรอ ขนตอนตาง ๆ ทใชในการศกษาคนควา วจยเกยวกบเรองราวทางประวตศาสตร โดยเฉพาะอาศยจากหลกฐานทเปนลายลกษณอกษรเปนสาคญ ประกอบกบหลกฐานอน ๆ เชน ภาพถาย แถบบนทกเสยง วดทศน หลกฐานทางโบราณคด เปนตน ทงนเพอใหสามารถฟนอดตหรอจาลองอดตขนมาใหม ไดอยางถกตอง ตรงประเดน และทราบเรองราวไดอยางใกลเคยงกบความจรงทสด กจกรรมท 1.2 จงอธบายความสาคญของวธการทางประวตศาสตร แนวคาตอบ วธการทางประวตศาสตรมความสาคญ คอ ทาใหเรองราว กจกรรม เหตการณ ทเกดขนในประวตศาสตรมความนาเชอถอ มความถกตองเปนจรง หรอใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด เพราะได มการศกษาอยางเปนระบบ มขนตอน มความระมดระวงรอบคอบ โดยผไดรบการฝกฝนในระเบยบวธการทางประวตศาสตรมาแลว สาหรบการศกษาประวตศาสตรนน มปญหาทสาคญประการหนง คอ อดตทมการฟนหรอ จาลองขนมาใหมนน มความถกตอง สมบรณ และเชอถอไดเพยงใด รวมทงหลกฐานทเปนลายลกษณอกษรและไมเปนลายลกษณอกษรทนามาใชเปนขอมลนน มความสมบรณมากนอยแคไหน เพราะเหตการณทางประวตศาสตรมอยมากมายเกนกวาทจะศกษาหรอจดจาไดหมด แตหลกฐานทใชเปนขอมล อาจมเพยงบางสวน ดงนน วธการทางประวตศาสตรจงมความสาคญเพอใชเปนแนวทางสาหรบผศกษาประวตศาสตรหรอผฝกฝนทางประวตศาสตรจะไดนาไปใชดวยความรอบคอบ ระมดระวง ไมลาเอยง และเพอใหเกดความนาเชอถอ

46

กจกรรมท 1.3 จงอธบายประโยชนของวธการทางประวตศาสตร แนวคาตอบ วธการทางประวตศาสตร มประโยชนทงตอการศกษาประวตศาสตร จะทาใหไดเรองราวทางประวตศาสตรทนาเชอถอ ประโยชนอกดานหนง คอ ผทไดรบการฝกฝน การใชวธการทางประวตศาสตรจะทาใหเปนคนละเอยด รอบคอบ มการตรวจสอบเรองราวตาง ๆ ทไดศกษา รวมทงนามาปรบใชในชวตประจาวนได โดยจะทาใหเปนผรจกประเมนเหตการณตาง ๆ วามความนาเชอถอมากนอยเพยงใด หรอกอนทจะเชอถอขอมลของใคร กนาวธทางประวตศาสตรไปตรวจสอบใหแนชดกอน กจกรรมทายเรองท 2 วธการทางประวตศาสตร กจกรรมท 2.1 จงสรปวธการทางประวตศาสตร ทง 5 ขนตอน มาพอสงเขป แนวคาตอบ วธการทางประวตศาสตรมอย 5 ขนตอน คอ

1. การกาหนดหวเรองทจะศกษา/การตงประเดนทจะศกษา การศกษาเรองราวในประวตศาสตรเรมจากความสงสย อยากร ในคาอธบาย

เรองราวทมมาแตเดม ดงนน ผศกษาจงเรมจากการกาหนดเรองหรอประเดนทตองการศกษาซงในตอนแรก อาจกาหนดประเดนทตองการศกษาไวกวาง ๆ กอน แลวจงคอยจากดประเดนลงใหแคบ เพอใหเกดความชดเจนในภายหลง เพราะบางเรองขอบเขตของการศกษาอาจกวางมากทงเหตการณ บคคล และเวลา

การกาหนดหวเรองอาจเกยวกบเหตการณ ความเจรญ ความเสอมของอาณาจกรและตวบคคลในชวงเวลาใดเวลาหนง มความยาวหรอสนตามความเหมาะสม ซงผศกษาเหนวาเปนชวงเวลาทสาคญ และยงมหลกฐานขอมลทผตองการศกษาหลงเหลออย หวขอของเรองอาจปรบใหมความเหมาะสมหรอเปลยนแปลงได ถาหากหลกฐานทใชในการศกษามนอยหรอไมนาเชอถอ

2. การรวบรวมหลกฐาน/สบคนและรวบรวมขอมล การรวบรวมหลกฐาน คอ การรวบรวมหลกฐานทเกยวของกบหวขอทจะศกษา

ซงมทงหลกฐานทเปนลายลกษณอกษร และหลกฐานทไมเปนลายลกษณอกษร 3. การประเมนคณคาของหลกฐาน/การวเคราะหและตความ ขอมลทางประวตศาสตร

หลกฐานทางประวตศาสตรทคนความาไดนน กอนทจะทาการศกษาจะตองมการประเมนคณคาวาเปนหลกฐานทแทจรงเพยงใด การประเมนคณคาของหลกฐานนเรยกวา “วพากษวธทางประวตศาสตร

47

4. การวเคราะห สงเคราะห และจดหมวดหมขอมล เมอทราบวาหลกฐานนนเปนของแท มขอมลทเปนขอเทจจรงหรอความจรงในประวตศาสตรผศกษาประวตศาสตรกจะตองศกษาขอมลหรอขอสนเทศในหลกฐานนนวาใหขอมลทางประวตศาสตรอะไรบาง ขอมลนนมความสมบรณเพยงใด หรอขอมลนนมจดมงหมายเบองตนอยางไร มจดมงหมายแอบแฝงหรอไม ขอมลมความยตธรรมหรอไม จากนนจงนาขอมลทงหลายมาจดหมวดหม เชน ความเปนมาของเหตการณ สาเหตททาใหเกดเหตการณความเปนไปของเหตการณ ผลของเหตการณ เปนตน เมอไดขอมลเปนเรอง เปนประเดนแลว ผศกษาประวตศาสตรเรองนนกจะตองหาความสมพนธของประเดนตางๆ และตความขอมลวามขอเทจจรงสวนใดทซอนเรน อาพราง ไมกลาวถงในทางตรงกนขามอาจมขอมลกลาวเกนความเปนจรง ในการวเคราะห สงเคราะหขอมล ผศกษาประวตศาสตรควรมความละเอยดรอบคอบ วางตวเปนกลาง มจนตนาการ มความรอบร โดยศกษาขอมลทงหลายอยางกวางขวาง และนาผลการศกษาเรองนนทมแตเดมมาวเคราะหเปรยบเทยบ รวมทงจดหมวดหมขอมลใหเปนระบบ

5. การเรยบเรยงและการนาเสนอขอมล/การเรยบเรยง รายงาน ขอเทจจรงทางประวตศาสตร

การเรยบเรยงหรอการนา เสนอจด เปนขนตอนสดทายของว ธการทางประวตศาสตร ซงมความสาคญมาก โดยผศกษาประวตศาสตรจะตองนาขอมลทงหมดมารวบรวมและเรยบเรยงหรอนาเสนอใหตรงกบประเดนหรอหวเรองทตนเองสงสย ตองการอยากรเพมเตม ทงจากความรเดมและความรใหม รวมไปถงความคดใหมทไดจากการศกษาครงน ซงเทากบเปนการ รอฟนหรอจาลองเหตการณทางประวตศาสตรขนมาใหม อยางถกตองและเปนกลาง

ในขนตอนการนาเสนอ ผศกษาควรอธบายเหตการณอยางมระบบและมความสอดคลองตอเนอง เปนเหตเปนผล มการโตแยงหรอสนบสนนผลการศกษาวเคราะหแตเดม โดยมขอมลสนบสนนอยางมนาหนก เปนกลาง และสรปการศกษาวาสามารถใหคาตอบทผศกษามความสงสย อยากรไดเพยงใด หรอมขอเสนอแนะใหสาหรบผทตองการศกษาตอไปอยางไรบาง

จะเหนไดวาวธการทางประวตศาสตรเปนวธการศกษาประวตศาสตรอยางมระบบ มความระมดระวง รอบคอบ มเหตผลและเปนกลาง ซอสตยตอขอมลตามหลกฐานทคนความา อาจกลาวไดวา วธการทางประวตศาสตรเหมอนกบวธการทางวทยาศาสตร จะแตกตางกนกเพยงวธการทางวทยาศาสตรสามารถทดลองไดหลายครง จนเกดความแนใจในผลการทดลอง แตเหตการณทางประวตศาสตรไมสามารถทาใหเกดขนใหมไดอก ผศกษาประวตศาสตรทดจงเปน ผฟนอดตหรอจาลองอดตใหมความถกตองและสมบรณทสด โดยใชวธการทางประวตศาสตรเพอทจะไดเกดความเขาใจอดต อนจะนามาสความเขาใจในปจจบน

48

กจกรรมท 2.2 ตวอยางการใชวธการทางประวตศาสตรมาใชในการศกษาประวตศาสตรไทย คาชแจง จากการศกษา กรณศกษาเรองราวเกยวกบปอมพระจลจอมเกลา จงหวดสมทรปราการ

ดวยวธการทางประวตศาสตรใหผเรยนสรปสาระสาคญการนาวธการทางประวตศาสตร มาใชในการศกษาประวตศาสตรไทยโดยสงเขป

แนวคาตอบ การศกษาเรองราวเกยวกบปอมพระจล โดยใชวธการทางประวตศาสตร มดงน ปอมพระจลจอมเกลา เรมสรางเมอ พ.ศ. 2427 ในสมยพระจลจอมเกลาเจาอยหว สรางขนไวบรเวณปากแมนาเจาพระยาฝงขวาตาบลแหลมฟาผา อาเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปราการมวตถประสงคเพอสกดกนการรกรานของกองเรอตางชาตทจะรกลาเขามาบรเวณปากแมนาเจาพระยา

ปอมพระจลจอมเกลามลกษณะการสรางเปนปอมปนใหญแบบตะวนตก ประกอบดวย หลมปนใหญจานวน 7 หลม ตดตงปนอารมสตรองขนาด 155 มลลเมตร เรยกวา “ปนเสอหมอบ” ซงสงมาจากประเทศองกฤษ ภายในประกอบดวยคหาและหองสาหรบเกบกระสนปนใหญ มการ ออกแบบปอมเพอลดการสญเสย เมอถกโจมตดวยการยงจากปนใหญจากฝายตรงขาม

ครนเมอเกดเหตการณวกฤตการณ ร.ศ. 112 เมอ พ.ศ. 2436 ในชวงทมหาอานาจตะวนตกพยายามคกคามประเทศไทย ปอมพระจลจอมเกลามบทบาทสาคญในการสกดกนการรกรานของกองเรอฝรงเศส จานวน 3 ลา ทเขามาบรเวณปากแมนาเจาพระยา เกดการตอสกนและทหารทปอมพระจลจอมเกลาสามารถยงเรอรบฝรงเศสจนเกยตนได 1 ลา เรอรบทเหลอของฝรงเศสไดรบความเสยหายแตสามารถฝาเขาไปจนถงกรงเทพมหานครได ปจจบนปอมพระจลจอมเกลาอยในความดแลของกองทพเรอ โดยฐานทพเรอกรงเทพ ซงไดเปดใหประชาชนทวไปเขาไปเทยวชมและศกษาเรองราวทสาคญทางประวตศาสตรของชาต ตลอดจนชมทศนยภาพของระบบนเวศทอยโดยรอบปอมพระจลจอมเกลา

กจกรรมท 2.3 การใชวธการทางประวตศาสตรในการศกษาเรองราวทางประวตศาสตรทสนใจ คาชแจง ใหศกษาประวตศาสตรของชมชนหรอพนบาน/ทองถน หรอสถานทสาคญ/บคคลสาคญ หรอเหตการณ/เรองราวทสาคญ ตามความสนใจ จานวน 1 เรอง โดยใชขนตอนและ วธการทางประวตศาสตร แลวบนทกลงในแบบดานลาง แนวคาตอบ การกาหนดหวเรองทจะศกษา สามารถกาหนดไดตามความสนใจของแตละบคคล

อยางอสระ โดยอาจเปนเรองเกยวกบประวตหรอตานานของในชมชน/พนบาน ของแตละทองถน

หรอเปนสถานทสาคญ บคคลสาคญ เหตการณหรอเรองราวสาคญทเกดขน ฉะนน จงมความ

แตกตางกนไป แตขอใหยดวธการทางประวตศาสตร ทง 5 ขนตอน ในการดาเนนกจกรรม ทง

ผลสรปสดทาย ทจะไดเปนคาตอบของประเดนหรอการกาหนดปญหาในขนตอนท

49

หนวยการเรยนรท 3 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทยสมยรตนโกสนทร

กจกรรมทายเรองท 1 พระราชกรณยกจของพระมหากษตรยไทยสมยรตนโกสนทร กจกรรมท 1.1 ใหผเรยนอธบายพระราชกรณยกจทสาคญ ๆ ของพระมหากษตรยไทย

สมยรตนโกสนทรดงน

1. พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (รชกาลท 1) แนวคาตอบ พระองคทรงบาเพญพระราชกรณยกจเพอทานบารงบานเมองใหเจรญรงเรองนานปการ โดยเฉพาะในดานราชการสงคราม ซงไดรบชยชนะจากสงครามเกาทพ ทมยทธวธการรบของกองทพไทยทมกาลงพลนอยกวาขาศกทยกมา นอกจากนพระองคโปรดใหชาระพระราชกาหนดกฎหมายทเรยกวา กฎหมายตราสามดวง นอกจากนพระองคโปรดเกลาฯ ใหมการสงคยานาพระไตรปฎก 2. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 5) แนวคาตอบ พระราชกรณยกจของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทสาคญ ๆ คอทรงเลกทาส ทรงพระราชดารเรมจดการศกษาในทกระดบ ทรงตงโรงเรยนของหลวงขน เพอใหการศกษาแกทกชน พระราชกรณยกจทสาคญอกประการหนงคอการปฏรประบบการเงนการคลงของประเทศและการปฏรประบบบรหารราชการแผนดน โดยทรงตงหอรษฎากรพพฒน ทรงยกเลกระบบเสนาบดแบบเดม แลวแบงราชการเปนกระทรวงจานวน 12 กระทรวง นอกจากนยงม พระราชกรณยกจดานการสาธารณปโภคและสาธารณสข โปรดเกลาฯ ใหทดลองจดการสขาภบาลหวเมองขนเปนแหงแรกทตาบลทาฉลอม เมองสมทรสาคร โปรดเกลาฯ ใหสรางทางรถไฟหลวง สายแรกระหวางกรงเทพฯ - นครราชสมา และเรมกจการดานไฟฟา ประปา และโทรเลข สวนดาน การสาธารณสข โปรดเกลาฯ ใหกอตงโรงพยาบาลขนเปนแหงแรก พระราชทานนามวา “โรงศรราชพยาบาล” ปจจบนคอ “โรงพยาบาลศรราช”

50

3. พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช (รชกาลท 9) พระราชกรณยกจทสาคญ ๆ ดานการพฒนาทสาคญ คอ การบรหารจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม นอกจากนยงมแนวพระราชดารดานการเกษตรทสาคญ คอ “ทฤษฎใหม” เปนการใชประโยชนจากพนททมอยจากดใหเกดประโยชนสงสด

และในป พ.ศ. 2540 ประเทศไทยประสบปญหาภาวะเศรษฐกจตกตา พระองคได พระราชทานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอชแนะแนวทางการดาเนนชวตใหแกราษฎร เปนผลใหเกดการพฒนาสงคมและทรพยากรบคคลอยางมนคง ยงยน และสงบสข นอกจากนพระองคยงทรงมพระปรชาสามารถในศาสตรสาขาตาง ๆ ซงสงผลตอการพฒนาทงสน ทงในดานการประดษฐ ไดแก การประดษฐ “กงหนชยพฒนา” ซงเปนเครองกลเตมอากาศแบบทนลอย

นอกจากนพระองคทรงเชยวชาญในภาษาหลายภาษา ทรงพระราชนพนธบทความ แปลหนงสอ เชน นายอนทรผปดทองหลงพระ ตโต พระมหาชนก และพระมหาชนก ฉบบการตน เปนตน งานทางดานดนตร พระองคทรงพระปรชาสามารถเปนอยางมาก และรอบรในเรองการดนตรเปนอยางด พระองคทรงดนตรไดหลายชนด เชน แซกโซโฟน คลารเนต ทรมเปต กตาร และเปยโน และพระองคยงไดประพนธเพลงทมความหมายและไพเราะหลายเพลงดวยกน เชน เพลงพระราชนพนธแสงเทยน เปนเพลงแรก นอกจากนยงมเพลง สายฝน ยามเยน ใกลรง ลมหนาว ยมส สายลม คาแลว ไกลกงวล ความฝนอนสงสด เราส และเพลงพรปใหม เปนตน

กจกรรมทายเรองท 2 คณประโยชนของบคคลสาคญ คาชแจง 1. 1 ใหผเรยนอธบายความสมพนธของบคคลกบคณประโยชนทมตอประเทศชาต

แนวคาตอบ

บคคลสาคญ คณประโยชนทมตอประเทศชาต ทาวสรนาร ทานไดรวบรวมครอบครวชายหญงชาวเมองนครราชสมาเพอ

ตอสกบขาศกในคราวทเจาอนวงศ แหงนครเวยงจนทนจะยกทพ เขามาตกรงเทพฯ โดยผานเมองนครราชสมา

สมเดจเจาพระยาบรม มหาศรสรยวงศ (ชวง บนนาค)

พระองคไดนาความเจรญของตะวนตกทงทางดานศลปะวทยาการ และเทคโนโลยสมยใหมมาใช ทงนพระองคยงไดสงเสรมใหมการ

แปลพงศาวดารจนเปนภาษาไทย การสรางถนน ขดคคลอง

การสรางปอมปราการ

51

บคคลสาคญ คณประโยชนทมตอประเทศชาต สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ

ทรงตงหนวยงานใหมขนในกระทรวงมหาดไทย เชน กรมตารวจ

กรมปาไม กรมพยาบาล ทรงนพนธงานดานประวตศาสตร

โบราณคด และศลปวฒนธรรมจานวนมาก โดยทรงใชวธสมยใหม ในการศกษาคนควาประวตศาสตรและโบราณคด จนไดรบการ ยกยองวาเปน บดาทางโบราณคดและประวตศาสตรไทย

คาชแจง 1.2 ใหผเรยนวเคราะหวรกรรม/คณประโยชนของบคคลสาคญทมประโยชนตอการพฒนา

ชาตไทย

1. ทาวสรนาร แนวคาตอบ ทานคณหญงโม (ทาวสรนาร) เปนภรรยาพระยาปลดเมองนครราชสมา ซงรบราชการอยทนครราชสมา รวบรวมกาลงคนตอสกบเจาอนวงศ ผครองนครเวยงจนทน ทคดกบฏตอไทย โดยจะยกทพไปตกรงเทพฯ ทานคณหญงโม คดวางแผนกบผนาฝายชายและกรมการเมอง ออกอบายขออาวธ เชน มด ขวาน ปน เพอจะไดเอาไปลาเนอ หาอาหาร แตกลบเอาอาวธทไดเตรยมมาไปตอสกบกองทพลาว และสามารถฆาฟนศตรตายเปนจานวนมาก จากชยชนะครงนทาใหเจาอนวงศเกดความกลว ไมกลายกทพลงมากรงเทพฯ ไดถอยทพและถกจบตวมาลงโทษ ณ กรงเทพฯ

จากวรกรรมของคณหญงโมทไดรวบรวมชายหญงชาวเมองนครราชสมาตอสขาศกศตรจนไดชยชนะ จงเปนเหตใหเจาอนวงศไมสามารถยกทพไปถงกรงเทพฯ ได พระบาทสมเดจ พระนงเกลาเจาอยหว ทรงพระกรณาพระราชทานบาเหนจความดความชอบแตงตงเปน “ทาวสรนาร”2. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ แนวคาตอบ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ

จากผลงานทสาคญของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดารงราชานภาพ มดงน ดานการศกษา ทรงปรบปรงงานดานการศกษาใหทนสมย เชน กาหนดจดมงหมาย

ทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการของประเทศ ไดแก ฝกคนเพอเขารบราชการ กาหนดหลกสตร เวลาเรยนใหเปนแบบสากล มการตรวจคดเลอกหนงสอเรยน กาหนดแนวปฏบตราชการในกรมธรรมการ และรเรมขยายการศกษาออกไปสราษฎรสามญชน เปนตน

52

ดานการปกครอง ทรงมบทบาทสาคญในการวางรากฐานระบบการบรหารราชการแผนดนสวนภมภาคแนวใหม โดยยกเลกการปกครองทเรยกวา “ระบบกนเมอง” แลวเปลยนเปนการรวมเมองใกลเคยงกนตงเปน “มณฑล” นอกจากนยงตงหนวยงานใหมขนในกระทรวงมหาดไทย เพอทาหนาทดแลทกขสขราษฎร เชน กรมตารวจ กรมปาไม กรมพยาบาล เปนตน ซงทรงใหความสาคญแกการตรวจราชการเปนอยางมาก เพราะตองการเหนสภาพความเปนอยทแทจรงของราษฎร ดการทางานของขาราชการ และเปนขวญกาลงใจแกขาราชการหวเมองดวย

ดานงานนพนธ ทรงนพนธงานดานประวตศาสตร โบราณคด และศลปวฒนธรรมไวเปนจานวนมาก โดยทรงใชวธสมยใหมในการศกษาคนควาประวตศาสตรและโบราณคด จนไดรบการยกยองวาเปน บดาทางโบราณคดและประวตศาสตรไทย

53

หนวยการเรยนรท 4

มรดกไทยสมยรตนโกสนทร กจกรรมทายเรองท 1 ความหมายและความสาคญของมรดกไทย กจกรรมท 1 ใหผเรยนอธบายความหมายและความสาคญของมรดกไทย 1.1 จงใหความหมายของคาวา “มรดกไทย”

แนวคาตอบ มรดกไทย หมายถง 1. เอกลกษณทบงบอกความเปนชาตไทยหรอ 2. มรดกทางวฒนธรรมทแสดงออกถงสญลกษณของความเปนชาต 1.2 มรดกไทยมความสาคญอยางไร

แนวคาตอบ เปนสงทบงบอกความเปนเอกลกษณของชนชาตไทย เปนสงทแสดงใหเหนถงความเจรญรงเรองของประเทศไทย ตงแตอดตจนถงปจจบน มรดกไทยเปนสงทบงบอกใหรประวตศาสตรความเปนมาของชนชาต ของเผาพนธทองถน รถงเกยรตความภาคภมใจของคนในชาตและเปนสงทกอใหเกดความสามคค เปนอนหนงอนเดยวกนของคนในชาต

กจกรรมท 2 วเคราะหอทธพลของมรดกไทยตอการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ ดงน

2.1 ดานสถาปตยกรรม แนวคาตอบ เปนสถาปตยกรรมแบบตะวนตก บานเรอนเปลยนรปตกกออฐปนชนเดยว

หลงคาหนาจว มการวางผงแบบสากล มการกนหองขางหนา หองรบแขก หองนงเลน หองรบประทานอาหาร การปรบเปลยนอาคารไทยตองปรบเปลยนสถาปตยกรรมใหกบตะวนตก เพอความเปนเอกราชของไทย

2.2 ดานประตมากรรม แนวคาตอบ ความเจรญดานเทคโนโลย อารยธรรมของชาตตะวนตกทหลงไหลเขามา

ในประเทศไทยทาใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมไทย และการสรางงานประตมากรรม การสรางงานศลปกรรมทอยในความดแลของราชสานกเปลยนมาอยในความดแลของคณะรฐบาล มการกอตงโรงเรยนประณตศลปกรรม (มหาวทยาลยศลปากร) มการเรยนการสอนทางดานจตรกรรม และประตมากรรม ทาใหผลงานดานประตมากรรมพฒนาเขาสรปแบบของศลปะรวมสมย เปนการแสดงออกทางดานการสรางสรรคงานศลปะทแสดงออกจงเปนสญลกษณทสะทอนถงเอกลกษณใหมของวฒนธรรมไทย

54

2.3 ดานจตรกรรม แนวคาตอบ ภาพจตรกรรมฝาผนงทเลาเรองราวทางศาสนา ความเชอตาง ๆ ไมได

จากดอยในวดกบวงเหมอนในอดต แตไดมการนาไปประดบตกแตงอาคารสถานทเพอใชในการสอสาร โฆษณาประชาสมพนธอยางแพรหลายผานสอตาง ๆ ภาพจตรกรรม เปนภาพเกยวกบศาสนาและเอกลกษณของไทย เปนภาพทมแนวคดสะทอนสงคม ตลอดจนเทคนคในการสรางสรรคงานจตรกรรม มความหลากหลายและมการนาเอาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการนาเสนอ

2.4 ดานวรรณกรรม แนวคาตอบ วรรณกรรมทาใหรเรองราวของประเทศทใกลเคยงกบไทย ทาให

ประชาชนมความกลาหาญ เชนเรองรามเกยรต สามกก เปนตน วรรณกรรมจะเปนบทเรยนกระตนความรสกชาตนยม และใชเปนเครองมอ สรางจตสานกความเปนชาต และความเปนเอกภาพของคนไทย

2.5 ดานดนตรและนาฏศลป แนวคาตอบ สะทอนภาพชวตและสงคมไทยในอดต มองเหนภาพสงคมและคานยม

ของผคนสมยตาง ๆ พฒนาทางดานศลปะการใชภาษา 2.6 ดานประเพณและความเชอ

แนวคาตอบ เปนสงแสดงใหเหนวฒนธรรมความเจรญรงเรองของประเทศชาตในแตละยคสมย กจกรรมท 3 ยกตวอยางมรดกไทยในสมยกรงรตนโกสนทร คาชแจง ใหผเรยนยกตวอยางมรดกไทยของกรงรตนโกสนทร แนวคาตอบ 1. พระทนงในพระบรมมหาราชวง เชน พระทนงไพศาลทกษณ พระทนงอมรนทรวนจฉย พระวหารทวดพระศรรตนศาสดาราม วดพระเชตพนวมลมงคลาราม พระทนงดสตมหาปราสาท เปนตน 2. โลหะปราสาทวดราชนดดา พระปรางควดอรณราชวรารามราชวรมหาวหาร ภเขาทองทวดสระเกศ 3. ลลตตะเลงพาย ไตรภมโลกวนจฉย สภาษตสอนหญง โคลงสยามานสสต ฯลฯ

55

หนวยการเรยนรท 5 การเปลยนแปลงของชาตไทยสมยรตนโกสนทร

กจกรรมทายเรองท 1 เหตการณสาคญทางประวตศาสตรทมผลตอการพฒนาชาตไทย

กจกรรมท 1 จงตอบคาถามตอไปน

1. จงอธบายถงปจจยทควรพจารณาเปนสงแรกในการสถาปนาแตละอาณาจกร แนวคาตอบ ปจจยในการพจารณาเปนสงแรกในการสถาปนาอาณาจกร ไดแก ปจจยทางดานภมศาสตร

ปจจยทางดานการเมอง

2. จงอธบายความหมายของแตละปจจยตอไปน ตามความเขาใจของทานมาพอสงเขป แนวคาตอบ 2.1 ปจจยทางดานภมศาสตรในการจะสถาปนาอาณาจกรเราควรพจารณาจากพนทและบรเวณโดยรอบวาเหมาะสมตอการดารงชวตของประชาชนหรอไมเชน ภมอากาศ การทามาหากน ฯลฯ 2.2 ปจจยทางดานการเมองในการจะสถาปนาอาณาจกรเราควรพจารณาจากความไดเปรยบ

เสยเปรยบของทตงทสงผลตอการถกรกรานของขาศก/ศตร หรอเปนสมรภมการรบ

3. แมนาหลกทสาคญในสมยกรงศรอยธยาหมายถงแมนาสายใดบาง

แนวคาตอบ แมนาเจาพระยา แมนาลพบร และแมนาปาสก

4. จงบอกจดเดนของปจจยในการพจารณาสถาปนากรงรตนโกสนทร

แนวคาตอบ 1. ตงบนรมฝงแมนาเจาพระยา เหมาะแกการใชเปนเสนทางคมนาคม

2. มพนทราบลมกวางใหญ เหมาะแกการเพาะปลก

3. ใกลปากอาวไทย เหมาะสมในการตดตอการคากบชาวตางประเทศ

56

กจกรรมท 2 สนธสญญาเบาวรง

คาชแจง จงทาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และทาเครองหมาย หนาขอความ

ทไมถกตอง

แนวคาตอบ

1. สนธสญญาเบาวรง เกดขนในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 2. สนธสญญาเบาวรง เปนสนธสญญาระหวางประเทศสยามกบเซอรจอหนเบาวรง 3. เซอรจอหน เบาวรง เปนชาวองกฤษ 4. สนธสญญาเบาวรงอนญาตใหชาวตางประเทศสามารถถอครองทดนไดทกท

ภายในประเทศสยามหากมความตองการ

5. ฝนเปนสนคาทตองเสยภาษขาเขาและตองขายใหกบเจาภาษเทานน 6. กงสลทเกดตามสนธสญญาเบาวรง มหนาทในการพจารณาคดความชาวองกฤษ และรวมพจารณาในคดความทชาวองกฤษมคดความกบชาวไทย 7. ขาว เกลอ และปลา เปนสนคาตองหาม หามสงออกนอกประเทศ 8. ผลของการทาสนธสญญาเบาวรงใหสทธเสรภาพในการถอครองทดนแกราษฎรไทย

และชาวตางประเทศ

9. การขายสนคาทมคา เชน ไมฝาง ไมกฤษณา งาชาง เปนตน รฐบาลใหสทธราษฎร

ซอขายไดอยางอสระ เปนผลมาจากการทาสนธสญญาเบาวรง

10. จงกอบ ภาษปา ภาษปากเรอ เปนภาษสงออก

กจกรรมท 3 การปฏรปการปกครองในสมยรชกาลท 5

คาชแจง ใหเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

แนวคาตอบ

1. ง 2. ข 3. ค 4. ก 5. ข 6. ก 7. ง 8. ค 9. ข 10. ง

57

กจกรรมท 4 การเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

จงตอบคาถามตอไปน

1. กอนการเปลยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. 2475 ประเทศไทยใชระบอบการปกครองแบบใด

แนวคาตอบ ระบอบสมบรณาญาสทธราชย

2. หวหนาคณะราษฎรททาการเปลยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. 2475 คอใคร

แนวคาตอบ พนเอกพหลพลพยหเสนา

3. นายกรฐมนตรคนแรกของประเทศไทยคอใคร

แนวคาตอบ นายมโนปกรณนตธาดา

4. การเปลยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. 2475 ตรงกบรชกาลใด

แนวคาตอบ รชกาลท 7

5. คณะราษฎรมจานวนกคนประกอบดวยใครบาง

แนวคาตอบ จานวน 7 คน ประกอบดวย

1. หลวงสรราชไมตร (จรญ สงหเสน) ผชวยราชการสถานทตสยามในประเทศฝรงเศส

2. รอยโทประยร ภมรมนตร นกเรยนวชารฐศาสตร ประเทศฝรงเศส

3. รอยโทแปลก ขตตะสงคะ นกเรยนวชาทหารปนใหญ ประเทศฝรงเศส

4. รอยตรทศนย มตรภกด นกเรยนวชาทหารมา ประเทศฝรงเศส

5. นายปรด พนมยงค นกเรยนวชากฎหมาย ประเทศฝรงเศส

6. นายแนบ พหลโยธน นกเรยนวชากฎหมาย ประเทศองกฤษ

7. นายตว ลพานกรม นกเรยนวชาวทยาศาสตร ประเทศสวตเซอรแลนด

6. พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ทรงพระราชทานรฐธรรมนญฉบบแรกใหแก

ปวงชนชาวไทยเมอใด

แนวคาตอบ วนท 10 ธนวาคม พ.ศ. 2475

58

7. แผนการศกษาแหงชาต เรมใชเมอใด และแบงออกเปนกประเภทอะไรบาง

แนวคาตอบ เรมใชเมอ พ.ศ. 2479 โดยแบงออกเปน 2 ประเภท

ไดแก สายสามญศกษา และสายอาชวศกษา

8. ประเทศใดทไทยใชเปนตนแบบในการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

แนวคาตอบ ประเทศองกฤษ

9. หลก 6 ประการของคณะราษฎร มอะไรบาง

แนวคาตอบ 1. จะตองรกษาความเปนเอกราชทงหลาย 2. จะตองรกษาความปลอดภยในประเทศ 3. จะตองบารงความสมบรณของราษฎรในทางเศรษฐกจไทย 4. จะตองใหราษฎรไดมสทธเสมอภาคกน 5. จะตองใหราษฎรไดมเสรภาพ มความเปนอสระ 6. จะตองใหมการศกษาอยางเตมทแกราษฎร

10. พระราชบญญตธรรมนญการปกครองแผนดนสยามชวคราวทเตรยมขนทลเกลาถวาย พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ทรงลงพระปรมาภไธย ม กฉบบ อะไรบาง

แนวคาตอบ ม 2 ฉบบ

ไดแก 1. พระราชบญญตธรรมนญการปกครองแผนดนสยามชวคราว พ.ศ. 2475 2. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พ.ศ. 2475

59

กจกรรมท 5 ความเปนชาตไทยในสมย จอมพล ป. พบลสงคราม

คาชแจง จงทาเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และทาเครองหมาย หนาขอความ

ทไมถกตอง

แนวคาตอบ

1. ชอ “แปลก” เนองจากเมอแรกเกด บดา มารดา เหนวาหทงสองขางอยตากวานยนตา

ผดไปจากบคคลอน 2. จอมพล ป. พบลสงครามเกดในสมยรชกาลท 4 3. คาขวญทวา “ไทยทา ไทยใช ไทยเจรญ” เกดขนในรฐบาลสมยจอมพล ป. พบลสงคราม 4. รฐนยม เปนการทาตามความเหนของคนสวนใหญ 5. นโยบายรฐนยม เกดขนในชวง พ.ศ. 2480 มทงหมด 12 ฉบบ 6. รฐนยม ฉบบท 5 วาดวยเรองใหชาวไทยใชเครองอปโภคบรโภคททาในประเทศไทย 7. รฐนยม ฉบบท 9 วาดวยเรองวฒนธรรมการแตงกาย 8. ชาวไทยผประกอบการพาณชย งานอาชพ ควรปรบปรงใหมมาตรฐานและคณภาพดยงขน

พรอมทงดาเนนกจการดวยความซอสตย เปนทปรากฏในรฐนยม ฉบบท 5 9 คนไทยมทานองและเนอรองเพลงชาตและเคารพธงชาต ปรากฏในรฐนยม ฉบบท 6 10. การกาหนดใหคนไทยรจกหนาทพลเมองทด และการเปนพลเมองทดของไทย

ปรากฏในรฐนยม ฉบบท 6

กจกรรมทายเรองท 2 ตวอยางการวเคราะหและอภปรายเหตการณสาคญทางประวตศาสตร ทมผลตอการพฒนาชาตไทย คาชแจง ใหวเคราะหพรอมอธบายเหตการณตอไปนวาสงผลตอการพฒนาชาตไทย

1. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงปฏรปการศกษา

แนวคาตอบ ผลการปฏรปการศกษา ทาใหคนไทยบางกลมทไดรบการศกษาตามแบบชาตตะวนตก เรมมกระแสความคดเกยวกบการเมองสมยใหม ทยดถอรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศ และมความปรารถนาทจะเหนการเปลยนแปลงการปกครองเกดขนในประเทศไทย

60

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

1. ค 16. ค 2. ค 17. ค 3. ง 18. ก 4. ก 19. ค 5. ก 20. ง 6. ง 21. ค 7. ค 22. ค 8. ข 23. ค 9. ค 24. ข 10. ข 25. ข 11. ง 26. ข 12. ก 27. ง 13. ข 28. ก 14. ง 29. ค 15. ข 30. ข

61

คณะผจดทา คณะทปรกษา นายกฤตชย อรณรตน เลขาธการ กศน. นางสาววเลขา ลสวรรณ รองเลขาธการ กศน. นางรงอรณ ไสยโสภณ ผอานวยการกลมพฒนาการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศย

คณะทางาน นางกมลวรรณ มโนวงศ ขาราชการบานาญ นายปวตร พทธรานนท โรงเรยนฤทธณรงครอน กทม. นายจรพงศ ผลนาค ผอานวยการ กศน.อาเภอสวรรคโลก จงหวดสโขทย นางสารอรพร อนทรนฎ ผอานวยการ กศน.อาเภอบานผอ จงหวดอดรธาน นางมณฑนา กาศสนก ผอานวยการ กศน.อาเภอเมองแมฮองสอน

จงหวดแมฮองสอน นางสาวอนงค ชชยมงคล ศนยวงเดอนอาคมสรทณฑ จงหวดอทยธาน นางสาวพจนย สวสดรตน กศน.อาเภอเมองกาแพงเพชร จงหวดกาแพงเพชร นายโยฑน สมโณนนท กศน.อาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม นางมยร ชอนทอง กศน.อาเภอเมองอานาจเจรญ จงหวดอานาจเจรญ นางสาวหทยรตน ศรแกว กศน.อาเภอเมองอานาจเจรญ จงหวดอานาจเจรญ นางสาววรรณพร ปทมานนท กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นายศภโชค ศรรตนศลป กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางเยาวรตน ปนมณวงศ กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางกมลทพย ชวยแกว กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางสกญญา กลเลศพทยา กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางสาวทพวรรณ วงคเรอน กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางสาววยะดา ทองด กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒน กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นางสาวชมพนท สงขพชย กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

62

คณะบรรณาธการ

นางสาวพมพาพร อนทจกร ขาราชการบานาญ นางสาวชนตา จตตธรรม ขาราชการบานาญ นางนพรตน เวโรจนเสรวงศ ขาราชการบานาญ นางสาวประภารสม พจนพมล ขาราชการบานาญ นางสาวสภรณ ปรชาอนนต ขาราชการบานาญ นางพรทพย เขมทอง ขาราชการบานาญ นางดษฎ ศรวฒนาโรทย ขาราชการบานาญ นายววฒนไชย จนทนสคนธ ขาราชการบานาญ นางสาวชนดา ดยง ขาราชการบานาญ นายสมชาย เดอนเพญ ผทรงคณวฒกลมจงหวดมรดกโลกทางวฒนธรรม

รางวลวฒนคณาธร กระทรวงวฒนธรรม 2557

นางสาวจราภรณ ตนตถาวร ผอานวยการ กศน.เขตบางกอกใหญ นายจรพงศ ผลนาค ผอานวยการ กศน.อาเภอสวรรคโลก จงหวดสโขทย นางสาวอนงค ชชยมงคล ศนยวงเดอนอาคมสรทณฑ จงหวดอทยธาน นางสาวพจนย สวสดรตน กศน.อาเภอเมองกาแพงเพชร จงหวดกาแพงเพชร นายโยฑน สมโณนนท กศน.อาเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม นางพรทพย เออประเสรฐ กศน.อาเภอบางแพ จงหวดราชบร นางสาวอนงค เชอนนท กศน.เขตบางเขน กรงเทพมหานคร

ผออกแบบปก

นายศภโชค ศรรตนศลป กลมพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย