àÍ¡ÊÒûÃСͺ¡ÒÃÊÑÁÁ¹Ò àÃ×èͧ

ÊÔ· ÔàÊÃÕÀÒ¾¤¹ä·Â...µÔ´¢Ñ´µÃ§ä˹

ยทธศาสตรชาต

การปฏรประเทศ

วนองคารท 21 มกราคม 2563 เวลา 13.00 – 16.30 น.ณ หองประชม หมายเลข 402 - 403 อาคารรฐสภา (เกยกกาย)

จดโดย

คณะกรรมาธการสทธมนษยชน สทธเสรภาพและการคมครองผบรโภค วฒสภา

ดาเนนการโดย

คณะอนกรรมาธการตดตาม เสนอแนะ และเรงรดการปฏรปประเทศ

และการจดทาและดาเนนการตามยทธศาสตรชาต

ดานสทธมนษยชน สทธเสรภาพและการคมครองผบรโภค

กาหนดการสมมนา

13.00 น. พธเปด กลาววตถประสงค โดย นายอนศกด คงมาลย ประธานคณะอนกรรมาธการ ตสร.

ดานสทธมนษยชน สทธเสรภาพและการคมครองผบรโภค

กลาวรายงาน โดย นายสมชาย แสวงการ ประธานคณะกรรมาธการสทธมนษยชน

สทธเสรภาพและการคมครองผบรโภค วฒสภา

กลาวเปด โดย ศาสตราจารยพเศษพรเพชร วชตชลชย ประธานวฒสภา

13.15 น. ปาฐกถาพเศษ หวขอ “ภาพรวมสทธและเสรภาพของคนไทยตามรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐”

โดย ศาสตราจารย ดร.อดม รฐอมฤต กรรมการรางรฐธรรมนญฯ

และอดตคณบดคณะนตศาสตร ม.ธรรมศาสตร

14.00 น. แบงกลมระดมความคดเหน

กลม 1 การคมครองสทธเสรภาพและเสรมสรางทกษะพลเมอง

กลม 2 ความเสมอภาคและความเทาเทยม

กลม 3 สทธของผบรโภค

กลม 4 สทธในการไดรบบรการจากรฐอยางมคณภาพ

12.30 – 13.00 น. ลงทะเบยน

14.40 น. ตวแทนกลมนาเสนอสรปผลการระดมความคดเหน

กลมละ 10 นาท

15.00 น. เปดรบฟงความคดเหนจากผเขารวมการสมมนา

16.00 น. สรปผลและปดการสมมนา

โดย นายอนศกด คงมาลย ประธานคณะอนกรรมาธการ ตสร.

ดานสทธมนษยชน สทธเสรภาพและการคมครองผบรโภค

วตถประสงคการสมมนา

ผลทคาดวาจะไดรบ

เพอสรางความตระหนกรแกประชาชนตอสทธ หนาท เสรภาพ

และความรบผดชอบ ตามท รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยได

บญญตรบรองไว

เพอเปดโอกาสใหทกภาคสวนในสงคมไดรวมกนแสดงความคดเหน

เกยวกบสถานการณภาพรวมสทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย

ตลอดจนสภาพปญหา อปสรรค ภยคกคามตอสทธและเสรภาพ

เพอใหทกภาคสวนในสงคมรวมกนแสวงหาแนวทางการขบเคลอน

การปฏรปประเทศดานการเมอง ประเดน “การคมครองสทธ เสรภาพ

และเสรมสรางสานก ทกษะ และหนาทพลเมอง”

๑

๒

๓

ผเขารวมสมมนามความรและความเขาใจดานสทธและเสรภาพ ตามท

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ ไดบญญต

รบรองไว

ผเขารวมสมมนาเกดความตระหนกสานกถงสทธ หนาท เสรภาพและ

ความรบผดชอบของประชาชนและมโอกาสแลกเปลยนความคดเหน

และประสบการณซงกนและกน

หนวยงานภาครฐทเขารวมสมมนา นาขอมลทไดรบไปเปนแนวทาง

การขบเคลอนการปฏรปประเทศดานการเมอง ประเดน “การคมครอง

สทธ เสรภาพ และเสรมสรางสานก ทกษะ และหนาทพลเมอง”

๑

๒

๓

คานา

“ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของ

บคคลยอมไดรบความค มครอง ปวงชนชาวไทยยอมไดรบความค มครองตาม

รฐธรรมนญเสมอกน”

“สทธ” หมายถง อานาจหรอผลประโยชนของบคคลทมกฎหมายใหความคมครอง

โดยบคคลอนจะตองใหความเคารพ จะละเมดลวงเกนหรอกระทาการใด ๆ อนกอใหเกด

การกระทบกระเทอนตอสทธของบคคลไมได

“เสรภาพ” หมายถง ความสามารถทจะกระทาการใด ๆ ไดตามทตนปรารถนา

โดยไมมอปสรรคขดขวาง เชน เสรภาพในการพด เสรภาพในการนบถอศาสนา ความม

สทธทจะกระทาการทไมละเมดสทธของผ อน เปนตน

คณะอนกรรมาธการ ตสร. ดานสทธมนษยชน สทธเสรภาพและ

การค มครองผ บรโภค ไดพจารณาศกษาเกยวกบสทธเสรภาพของประชาชนตาม

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พบวา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช

๒๕๖๐ ไดมการเปลยนแปลงเกยวกบการใหสทธและเสรภาพของประชาชนเขาสมตใหม

และไดเพมสทธใหแกประชาชนเปนจานวนมาก

นอกจากในหมวด ๓ สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย (มาตรา ๒๕ -

มาตรา ๔๙ จานวน ๒๕ มาตรา) ยงไดกาหนดไวในหมวด ๕ หนาทของรฐ (มาตรา ๕๑ -

มาตรา ๖๓ จานวน ๑๓ มาตรา) โดยทมาตรา ๕๑ ไดบญญตใหสทธประชาชนไวอยาง

ชดเจน คอ “กรณทการใดทรฐธรรมนญบญญตใหเปนหนาทของรฐตามหมวด ๕ หนาท

ของรฐ ถาการนนเปนการทาเพอใหเกดประโยชนแกประชาชนโดยตรง ยอมเปนสทธของ

ประชาชนและชมชนทจะตดตามและเรงรดใหรฐดาเนนการ รวมตลอดทงฟองรอง

หนวยงานของรฐทเกยวของ เพอจดใหประชาชนหรอชมชนไดรบประโยชนนนตาม

หลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต” ซงเมอพจารณาเนอหาในหมวด ๕ ทงหมวด

แลว พบวาเปนเนอหาสาระทเกยวของกบสทธทประชาชนจะตองไดรบจากการดาเนนการ

ของรฐทงสน

ประกอบกบกลไกการปฏรปประเทศทใหสทธแกประชาชนไดมสวนรวม

ในการปฏรปประเทศตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ (มาตรา ๒๕๗ - มาตรา ๒๖๑

จานวน ๕ มาตรา) ซงเปาหมายของการปฏรปประเทศ กคอ “ประชาชนมความสข ม

คณภาพชวตทด และมสวนรวมในการพฒนาประเทศ” อนหมายความวา คนไทยจะ

ไดรบความคมครองและรบรองการใชสทธเสรภาพไวอยางกวางขวาง

เอกสารประกอบการสมมนาฉบบน จงเปนการรวบรวมบทบญญตของ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ ในมาตราทเกยวของกบ

“สทธเสรภาพของคนไทย” เพอใหผ เขารวมการสมมนาใชเปน

ขอมลในการระดมความคดเหน คนหาขอขดของ ขอจากด ปญหา อปสรรค

และเชญชวนใหทกทานรวมกนแสวงหาแนวทางเพอขจดขอขดของทงหลาย เพอใหการ

ขบเคลอนการปฏรปประเทศในประเดน “การคมครองสทธ เสรภาพ และเสรมสราง

สานก ทกษะ และหนาทพลเมอง” เกดผลสมฤทธ คอ

“ประชาชนมความรความเขาใจเกยวกบสทธ เสรภาพ

หนาท ความรบผดชอบ และมสานกความเปนพลเมอง”

ห ร อ . . อ ย า ง น อ ย ใ น เ ว ท วน น “ เ ร า ” ท ก ค น ก ไ ด ใ ช

“สทธเสรภาพในการแสดงความคดเหน” ตามรฐธรรมนญ และไดเขา

มาเปนสวนหนงของการขบเคลอนในกระบวนการปฏรปประเทศ

ดวยกนแลว

คานา

คณะอนกรรมาธการ ตสร. ดานสทธมนษยชน สทธเสรภาพ

และการคมครองผบรโภค

บทบญญตตามรฐธรรมนญ : สทธเสรภาพคนไทย

มาตรา ๔ ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของ

บคคลยอมไดรบความคมครอง

ปวงชนชาวไทยยอมไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญเสมอกน

มาตรา ๒๕ สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย นอกจากทบญญต

คมครองไวเปนการเฉพาะในรฐธรรมนญแลว การใดทมไดหามหรอจากดไวในรฐธรรมนญ

หรอในกฎหมายอน บคคลยอมมสทธและเสรภาพทจะทาการนนไดและไดรบความคมครอง

ตามรฐธรรมนญ ตราบเทาทการใชสทธหรอเสรภาพเชนวานนไมกระทบกระเทอนหรอเปน

อนตรายตอความมนคงของรฐ ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

และไมละเมดสทธหรอเสรภาพของบคคลอนสทธหรอเสรภาพใดทรฐธรรมนญใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต หรอให

เปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต แมยงไมมการตรากฎหมายนนขน

ใชบงคบ บคคลหรอชมชนยอมสามารถใชสทธหรอเสรภาพนนไดตามเจตนารมณของ

รฐธรรมนญบคคลซงถกละเมดสทธหรอเสรภาพทไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญ

สามารถยกบทบญญตแหงรฐธรรมนญเพอใชสทธทางศาลหรอยกขนเปนขอตอสคดในศาลไดบคคลซงไดรบความเสยหายจากการถกละเมดสทธหรอเสรภาพหรอจากการ

กระทาความผดอาญาของบคคลอน ยอมมสทธทจะไดรบการเยยวยาหรอชวยเหลอจากรฐ

ตามทกฎหมายบญญต

สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย

หมวด

๑ บททวไป

หมวด

๓

๑

มาตรา ๒๖ การตรากฎหมายทมผลเปนการจากดสทธหรอเสรภาพของ

บคคลตองเปนไปตามเงอนไขทบญญตไวในรฐธรรมนญ ในกรณทรฐธรรมนญมไดบญญต

เงอนไขไว กฎหมายดงกลาวตองไมขดตอหลกนตธรรม ไมเพมภาระหรอจากดสทธหรอ

เสรภาพของบคคลเกนสมควรแกเหต และจะกระทบตอศกดศรความเปนมนษยของบคคล

มได รวมทงตองระบเหตผลความจาเปนในการจากดสทธและเสรภาพไวดวยกฎหมายตามวรรคหนง ตองมผลใชบงคบเปนการทวไป ไมมงหมายใหใช

บงคบแกกรณใดกรณหนงหรอแกบคคลใดบคคลหนงเปนการเจาะจง

มาตรา ๒๗ บคคลยอมเสมอกนในกฎหมาย มสทธและเสรภาพและไดรบ

ความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน

ชายและหญงมสทธเทาเทยมกนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล ไมวาดวยเหตความแตกตางในเรอง

ถนกาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของ

บคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความ

คดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ หรอเหตอนใด จะกระทามไดมาตรการทรฐกาหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใช

สทธหรอเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน หรอเพอคมครองหรออานวยความสะดวกใหแก

เดก สตร ผสงอาย คนพการ หรอผ ดอยโอกาส ยอมไมถอวาเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปน

ธรรมตามวรรคสามบคคลผ เปนทหาร ตารวจ ขาราชการ เจาหนาทอนของรฐ และพนกงานหรอ

ลกจางขององคกรของรฐยอมมสทธและเสรภาพเชนเดยวกบบคคลทวไป เวนแตทจากดไว

ในกฎหมายเฉพาะในสวนทเกยวกบการเมอง สมรรถภาพ วนย หรอจรยธรรม

มาตรา ๒๘ บคคลยอมมสทธและเสรภาพในชวตและรางกายการจบและการคมขงบคคลจะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาล

หรอมเหตอยางอนตามทกฎหมายบญญตการคนตวบคคลหรอการกระทาใดอนกระทบกระเทอนตอสทธหรอเสรภาพใน

ชวตหรอรางกายจะกระทามได เวนแตมเหตตามทกฎหมายบญญตการทรมาน ทารณกรรม หรอการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรม

จะกระทามได

๒

มาตรา ๒๙ บคคลไมตองรบโทษอาญา เวนแตไดกระทาการอนกฎหมายท

ใชอยในเวลาทกระทานนบญญตเปนความผดและกาหนดโทษไว และโทษทจะลงแกบคคล

นนจะหนกกวาโทษทบญญตไวในกฎหมายทใชอยในเวลาทกระทาความผดมไดในคดอาญา ใหสนนษฐานไวกอนวาผ ตองหาหรอจาเลยไมมความผด และ

กอนมคาพพากษาอนถงทสดแสดงวาบคคลใดไดกระทาความผด จะปฏบตตอบคคลนน

เสมอนเปนผกระทาความผดมไดการควบคมหรอคมขงผ ตองหาหรอจาเลยใหกระทาไดเพยงเทาทจาเปน เพอ

ปองกนมใหมการหลบหน

ในคดอาญา จะบงคบใหบคคลใหการเปนปฏปกษตอตนเองมไดคาขอประกนผ ตองหาหรอจาเลยในคดอาญาตองไดรบการพจารณาและจะ

เรยกหลกประกนจนเกนควรแกกรณมได การไมใหประกนตองเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๐ การเกณฑแรงงานจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอปองกนภยพบตสาธารณะ หรอในขณะทมการ

ประกาศสถานการณฉกเฉนหรอประกาศใชกฎอยการศก หรอในระหวางเวลาทประเทศอย

ในภาวะสงครามหรอการรบ

มาตรา ๓๑ บคคลยอมมเสรภาพบรบรณในการถอศาสนาและยอมม

เสรภาพในการปฏบตหรอประกอบพธกรรมตามหลกศาสนาของตน แตตองไมเปนปฏปกษ

ตอหนาทของปวงชนชาวไทยไมเปนอนตรายตอความปลอดภยของรฐ และไมขดตอความ

สงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

มาตรา ๓๒ บคคลยอมมสทธในความเปนอยสวนตว เกยรตยศ ชอเสยง และ

ครอบครวการกระทาอนเปนการละเมดหรอกระทบตอสทธของบคคลตามวรรคหนง

หรอการนาขอมลสวนบคคลไปใชประโยชนไมวาในทางใด ๆ จะกระทามได เวนแตโดย

อาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพยงเทาทจาเปนเพอประโยชน

สาธารณะ

๓

มาตรา ๓๓ บคคลยอมมเสรภาพในเคหสถานการเขาไปในเคหสถานโดยปราศจากความยนยอมของผครอบครอง หรอการ

คนเคหสถานหรอทรโหฐานจะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาลหรอมเหตอยาง

อนตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๔ บคคลยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน

การพมพ การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน การจากดเสรภาพดงกลาวจะ

กระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเฉพาะเพอรกษา

ความมนคงของรฐ เพอคมครองสทธหรอเสรภาพของบคคลอน เพอรกษาความสงบ

เรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนสขภาพของประชาชนเสรภาพทางวชาการยอมไดรบความคมครอง แตการใชเสรภาพนนตองไมขด

ตอหนาทของปวงชนชาวไทยหรอศลธรรมอนดของประชาชน และตองเคารพและไมปดกน

ความเหนตางของบคคลอน

มาตรา ๓๕ บคคลซงประกอบวชาชพสอมวลชนยอมมเสรภาพในการเสนอ

ขาวสารหรอการแสดงความคดเหนตามจรยธรรมแหงวชาชพการสงปดกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนเพอลดรอนเสรภาพตามวรรค

หนง จะกระทามไดการใหนาขาวสารหรอขอความใด ๆ ทผประกอบวชาชพสอมวลชนจดทาขน

ไปใหเจาหนาทตรวจกอนนาไปโฆษณาในหนงสอพมพหรอสอใด ๆ จะกระทามได เวนแต

จะกระทาในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงคราม

เจาของกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนตองเปนบคคลสญชาตไทยการใหเงนหรอทรพยสนอนเพออดหนนกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอน

ของเอกชนรฐจะกระทามได หนวยงานของรฐทใชจายเงนหรอทรพยสนใหสอมวลชนไมวา

เพอประโยชนในการโฆษณาหรอประชาสมพนธ หรอเพอการอนใดในทานองเดยวกนตอง

เปดเผยรายละเอยดใหคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนทราบตามระยะเวลาทกาหนดและ

ประกาศใหประชาชนทราบดวยเจาหนาทของรฐซงปฏบตหนาทสอมวลชนยอมมเสรภาพตามวรรคหนง แตให

คานงถงวตถประสงคและภารกจของหนวยงานทตนสงกดอยดวย

๔

มาตรา ๓๖ บคคลยอมมเสรภาพในการตดตอสอสารถงกนไมวาในทางใด ๆการตรวจ การกก หรอการเปดเผยขอมลทบคคลสอสารถงกน รวมทงการ

กระทาดวยประการใด ๆ เพอใหลวงรหรอไดมาซงขอมลทบคคลสอสารถงกนจะกระทามได

เวนแตมคาสงหรอหมายของศาลหรอมเหตอยางอนตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๗ บคคลยอมมสทธในทรพยสนและการสบมรดก

ขอบเขตแหงสทธและการจากดสทธเชนวาน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญตการเวนคนอสงหารมทรพยจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอการอนเปนสาธารณปโภค การปองกนประเทศ หรอ

การไดมาซงทรพยากรธรรมชาต หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน และตองชดใชคา

ทดแทนทเปนธรรม ภายในเวลาอนควรแกเจาของตลอดจนผทรงสทธบรรดาทไดรบความ

เสยหายจากการเวนคน โดยคานงถงประโยชนสาธารณะผลกระทบตอผถกเวนคน รวมทง

ประโยชนทผถกเวนคนอาจไดรบจากการเวนคนนนการเวนคนอสงหารมทรพย ใหกระทาเพยงเทาทจาเปนตองใชเพอการท

บญญตไวในวรรคสาม เวนแตเปนการเวนคนเพอนาอสงหารมทรพยทเวนคนไปชดเชยให

เกดความเปนธรรมแกเจาของอสงหารมทรพยทถกเวนคนตามทกฎหมายบญญตกฎหมายเวนคนอสงหารมทรพยตองระบวตถประสงคแหงการเวนคนและ

กาหนดระยะเวลาการเขาใชอสงหารมทรพยใหชดแจง ถามไดใชประโยชนเพอการนน

ภายในระยะเวลาทกาหนดหรอมอสงหารมทรพยเหลอจากการใชประโยชน และเจาของเดม

หรอทายาทประสงคจะไดคน ใหคนแกเจาของเดมหรอทายาทระยะเวลาการขอคนและการคนอสงหารมทรพยทถกเวนคนทมไดใชประโยชน

หรอทเหลอจากการใชประโยชนใหแกเจาของเดมหรอทายาท และการเรยกคนคาทดแทนท

ชดใชไป ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญตการตรากฎหมายเวนคนอสงหารมทรพยโดยระบเจาะจงอสงหารมทรพยหรอ

เจาของอสงหารมทรพยทถกเวนคนตามความจาเปน มใหถอวาเปนการขดตอมาตรา ๒๖

วรรคสอง

๕

มาตรา ๓๘ บคคลยอมมเสรภาพในการเดนทางและการเลอกถนทอยการจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอความมนคงของรฐ ความสงบเรยบรอยหรอสวสด

ภาพของประชาชน หรอการผงเมอง หรอเพอรกษาสถานภาพของครอบครว หรอเพอสวสด

ภาพของผ เยาว

มาตรา ๓๙ การเนรเทศบคคลสญชาตไทยออกนอกราชอาณาจกร หรอหาม

มใหผ มสญชาตไทยเขามาในราชอาณาจกร จะกระทามได

การถอนสญชาตของบคคลซงมสญชาตไทยโดยการเกด จะกระทามได

มาตรา ๔๐ บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพการจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอรกษาความมนคงหรอเศรษฐกจของประเทศ การ

แขงขนอยางเปนธรรม การปองกนหรอขจดการกดกนหรอการผกขาด การคมครองผบรโภค

การจดระเบยบการประกอบอาชพเพยงเทาทจาเปน หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอนการตรากฎหมายเพอจดระเบยบการประกอบอาชพตามวรรคสอง ตองไมม

ลกษณะเปนการเลอกปฏบตหรอกาวกายการจดการศกษาของสถาบนการศกษา

มาตรา ๔๑ บคคลและชมชนยอมมสทธ(๑) ไดรบทราบและเขาถงขอมลหรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของ

หนวยงานของรฐตามทกฎหมายบญญต(๒) เสนอเรองราวรองทกขตอหนวยงานของรฐและไดรบแจงผลการพจารณา

โดยรวดเรว(๓) ฟองหนวยงานของรฐใหรบผดเนองจากการกระทาหรอการละเวนการ

กระทาของขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยงานของรฐ

๖

มาตรา ๔๒ บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนเปนสมาคม สหกรณ สหภาพ

องคกร ชมชน หรอหมคณะอนการจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอคมครองประโยชนสาธารณะ เพอรกษาความสงบ

เรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอการปองกนหรอขจดการกดกนหรอ

การผกขาด

มาตรา ๔๓ บคคลและชมชนยอมมสทธ(๑) อนรกษ ฟนฟ หรอสงเสรมภมปญญา ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม

และจารตประเพณอนดงามทงของทองถนและของชาต(๒) จดการ บารงรกษา และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม

และความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยนตามวธการทกฎหมายบญญต(๓) เขาชอกนเพอเสนอแนะตอหนวยงานของรฐใหดาเนนการใดอนจะเปน

ประโยชนตอประชาชนหรอชมชน หรองดเวนการดาเนนการใดอนจะกระทบตอความ

เปนอยอยางสงบสขของประชาชนหรอชมชนและไดรบแจงผลการพจารณาโดยรวดเรว

ทงน หนวยงานของรฐตองพจารณาขอเสนอแนะนนโดยใหประชาชนทเกยวของมสวนรวม

ในการพจารณาดวยตามวธการทกฎหมายบญญต

(๔) จดใหมระบบสวสดการของชมชนสทธของบคคลและชมชนตามวรรคหนง หมายความรวมถงสทธทจะรวมกบ

องคกรปกครองสวนทองถนหรอรฐในการดาเนนการดงกลาวดวย

มาตรา ๔๔ บคคลยอมมเสรภาพในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธการจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอรกษาความมนคงของรฐ ความปลอดภยสาธารณะ

ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอคมครองสทธหรอเสรภาพของ

บคคลอน

๗

ม.4 ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครอง ปวงชนชาวไทยยอมไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญเสมอกน

สทธส

วน

บคค

ล

เสรภ

าพ

สทธใ

นกร

ะบวน

การ

ยตธร

รม

เสรภาพในการแสดงออก

สทธในทรพยสน

สทธและเสรภาพในการ

ประกอบอาชพ

สทธบคคล กลม ชมชน

สทธผบรโภค

สทธในการไดรบบรการ

สาธารณสขและสวสดการจากรฐ

สทธพทกษรฐธรรมนญ

การร

บรอ

ง/ใช

/จาก

ดสท

ธและ

เสรภ

าพ ความเสมอภาค ม.25 การใดทมไดหามหรอจากดไวใน

รธน. หรอ กม. ยอมมสทธและเสรภาพ

ทจะทาการนนไดและไดรบความ

คมครอง ตราบเทาทไม

กระทบกระเทอนหรอเปนอนตรายตอ

ความมนคงของรฐ ความสงบ

เรยบรอยหรอศลธรรมอนดของ

ประชาชน และไมละเมดสทธหรอ

เสรภาพของบคคลอน

ม.26 การตรา กม. ไมขด รธน. นตธรรม

ไมเพมภาระ ไมจากดสทธเกนสมควร

ม.27 เทาเทยม

ไมเลอกปฏบต

ม.28 สทธเสรภาพในชวต

และรางกาย

ม.32 สทธสวนบคคล

ม.31 เสรภาพในการนบถอศาสนา

ม.33 เสรภาพในเคหสถาน

ม.38 เสรภาพในการเดนทาง

เลอกถนทอย

ม.39 เนรเทศผ มสญชาตไทยไมได

หามมใหผมสญชาตไทยเขาประเทศ

ไมได ถอนสญชาตไทย

โดยการเกดไมได

ม.34 เสรภาพในการแสดงความคดเหน

ม.35 เสรภาพ

ของสอมวลชน

ม.36 เสรภาพใน

การตดตอสอสาร

ม.37 สทธในทรพยสน

สบมรดก

ม.40

เสรภาพใน

การประกอบ

อาชพ

ม.41 สทธของ

บคคลและ

ชมชนตอ

หนวยงานรฐ

ม.42 เสรภาพในการรวมกนเปนสมาคม

สหกรณ สหภาพ องคกร ชมชน หมคณะ

ม.43 สทธอนรกษภมปญญา วฒนธรรม

บารงรกษาทรพยากรธรรมชาต

สงแวดลอม

ม.46 สทธของ

ผบรโภค

ม.29 สทธของ

ผ ตองหา จาเลยใน

คดอาญา

ม.30 การเกณฑ

แรงงานทาไมได

ยกเวนภยพบต

สถานการณฉกเฉน

เสรภาพในการชมนม

และการสมาคม

ม.44เสรภาพในการชมนมโดยสงบ

ปราศจากอาวธ

ม.45 เสรภาพในการจดตงพรรคการเมอง

ม.47 สทธรบบรการสาธารณสข

ม.48 สทธมารดากอนและหลงคลอด

สทธผยากไร

ม.49 ไมมสทธหรอเสรภาพลมลางการปกครอง

หม

วด 5 หน

าทของรฐ (13 มาตรา)

ม.51 สทธของ ปชช/ชมชน

ตดตาม เรงรดใหรฐ

ดาเนนการ ฟองรอง

หนวยงาน

ม.52 รฐพทกษสถาบน

จดทหาร ทต ขาวกรอง

เพอพฒนาประเทศ

ม.53 รฐดแลการปฏบตตาม

และบงคบใชกฎหมายอยาง

เครงครด

ม.54 เดกตองไดรบการศกษา 12 ป ไมเกบคาใชจาย ดแลเดกเลก ประชาชนเรยนรตลอดชวต

พฒนาคนเปนคนด มวนย มความรบผดชอบ จดตงกองทนลดความเหลอมลาในการศกษา

ม.55 รฐตองใหบรการ

สาธารณสขทมประสทธภาพ

อยางทวถง พฒนาใหม

คณภาพ มาตรฐานสงขน

สงเสรมภมปญญา

แพทยแผนไทย

ม.56 รฐตองจด/ดาเนนการใหม

สาธารณปโภคขนพนฐานอยางทวถง

ม.57 รฐตอง

1) อนรกษ/ฟนฟ สงเสรมภมปญญา ศลปะ

วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม จารตประเพณ

2) อนรกษ คมครอง บารงรกษา ฟนฟ บรหารจดการ

ใชประโยชนทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม ปชช./

ชมชนมสวนรวม

ม.58 จดทา EIA ,EHIA ม.59 รฐตองเปดเผย

ขอมลขาวสาร

สาธารณะ ปชช.ตอง

เขาถงโดยสะดวก

ม.60 รฐตองรกษาคลน

ความถและสทธในการเขาใช

เพอใหเกดประโยชนแกชาต

และ ปชช.

ม.61 จดใหมมาตรการ/

กลไกการคมครองและ

พทกษสทธผบรโภค

ม.62 รฐตองรกษาวนยการเงนการคลงอยาง

เครงครด จดระบบภาษทเปนธรรมแกสงคม

ม.63 ให ปชช. รถงอนตรายจากการทจรต

และประพฤตมชอบ รวมตอตาน

ชเบาะแส

หม

วด 3

สท

ธและ

เสรภ

าพขอ

งปวง

ชนชา

วไท

ย (2

5 ม

าตรา

)

หมวด 16 การปฏรปประเทศ มาตรา 257 - มาตรา 261

(จานวน 5 มาตรา)

เปาห

มาย

ประเทศชาตมความสงบเรยบรอย มความสามคคปรองดอง

มการพฒนาอยางยงยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

และมความสมดลระหวางการพฒนาดานวตถกบการพฒนาดานจตใจ

สงคมมความสงบสข เปนธรรม และมโอกาสอนทดเทยมกน

เพอขจดความเหลอมลา

ประชาชนมความสข มคณภาพชวตทด และมสวนรวมในการพฒนา

ประเทศและการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมขหมวด 4 หนาทของปวงชนชาวไทย มาตรา 50

1. พทกษสถาบน2. ปองกน

ประเทศชาต3. ปฏบตตามกฎหมาย

7. ใชสทธเลอกตง

ประชามตอสระ

4. เรยนไดตามภาค

บงคบ

5. รบราชการทหาร

ตามเกณฑ

6. เนนเคารพ ไมละเมดสทธเสรภาพ

คนอน ไมทาใหแตกแยกเกลยดชง

8. อนรกษ คมครอง

สงแวดลอม วฒนธรรม

9. เสยภาษ

อากร

10. ตานทจรต

ทกรปแบบ

สทธและเสรภาพของคนไทยตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐

มาตรา ๔๕ บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนจดตงพรรคการเมองตาม

วถทางการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ตามท

กฎหมายบญญตกฎหมายตามวรรคหนงอยางนอยตองมบทบญญตเกยวกบการบรหารพรรค

การเมอง ซงตองกาหนดใหเปนไปโดยเปดเผยและตรวจสอบได เปดโอกาสใหสมาชกมสวน

รวมอยางกวางขวางในการกาหนดนโยบายและการสงผสมครรบเลอกตง และกาหนด

มาตรการใหสามารถดาเนนการโดยอสระไมถกครอบงาหรอชนาโดยบคคลซงมไดเปน

สมาชกของพรรคการเมองนน รวมทงมาตรการกากบดแลมใหสมาชกของพรรคการเมอง

กระทาการอนเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมายเกยวกบการเลอกตง

มาตรา ๔๖ สทธของผบรโภคยอมไดรบความคมครองบคคลยอมมสทธรวมกนจดตงองคกรของผบรโภคเพอคมครองและพทกษ

สทธของผบรโภคองคกรของผบรโภคตามวรรคสองมสทธรวมกนจดตงเปนองคกรทมความเปน

อสระเพอใหเกดพลงในการคมครองและพทกษสทธของผบรโภคโดยไดรบการสนบสนน

จากรฐ ทงน หลกเกณฑและวธการจดตงอานาจในการเปนตวแทนของผบรโภค และการ

สนบสนนดานการเงนจากรฐ ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๔๗ บคคลยอมมสทธไดรบบรการสาธารณสขของรฐบคคลผยากไรยอมมสทธไดรบบรการสาธารณสขของรฐโดยไมเสยคาใชจาย

ตามทกฎหมายบญญตบคคลยอมมสทธไดรบการปองกนและขจดโรคตดตออนตรายจากรฐโดยไม

เสยคาใชจาย

๑๐

มาตรา ๔๘ สทธของมารดาในชวงระหวางกอนและหลงการคลอดบตรยอม

ไดรบความคมครองและชวยเหลอตามทกฎหมายบญญตบคคลซงมอายเกนหกสบปและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ และบคคลผ

ยากไรยอมมสทธไดรบความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๔๙ บคคลจะใชสทธหรอเสรภาพเพอลมลางการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขมไดผ ใดทราบวามการกระทาตามวรรคหนง ยอมมสทธรองตออยการสงสดเพอ

รองขอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยสงการใหเลกการกระทาดงกลาวไดในกรณทอยการสงสดมคาสงไมรบดาเนนการตามทรองขอ หรอไมดาเนนการ

ภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบคารองขอ ผ รองขอจะยนคารองโดยตรงตอศาลรฐธรรมนญ

กไดการดาเนนการตามมาตรานไมกระทบตอการดาเนนคดอาญาตอผกระทาการ

ตามวรรคหนง

๑๑

หนาทของปวงชนชาวไทย

มาตรา ๕๐ บคคลมหนาท ดงตอไปน (๑) พทกษรกษาไวซงชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการ

ปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

(๒) ปองกนประเทศ พทกษรกษาเกยรตภม ผลประโยชนของชาต

และสาธารณสมบตของแผนดนรวมทงใหความรวมมอในการปองกนและบรรเทาสา

ธารณภย

(๓) ปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครด

(๔) เขารบการศกษาอบรมในการศกษาภาคบงคบ(๕) รบราชการทหารตามทกฎหมายบญญต

(๖) เคารพและไมละเมดสทธและเสรภาพของบคคลอน และไมกระทาการใดทอาจกอใหเกดความแตกแยกหรอเกลยดชงในสงคม

(๗) ไปใชสทธเลอกตงหรอลงประชามตอยางอสระโดย

คานงถงประโยชนสวนรวมของประเทศเปนสาคญ

(๘) รวมมอและสนบสนนการอนรกษและคมครองสงแวดลอม

ทรพยากรธรรมชาต ความหลากหลายทางชวภาพ รวมทงมรดกทางวฒนธรรม

(๙) เสยภาษอากรตามทกฎหมายบญญต

(๑๐) ไมรวมมอหรอสนบสนนการทจรตและประพฤตมชอบทกรปแบบ

หมวด

๔

๑๒

มาตรา ๕๑ การใดทรฐธรรมนญบญญตใหเปนหนาทของรฐตามหมวดน

ถาการนนเปนการทาเพอใหเกดประโยชนแกประชาชนโดยตรง ยอมเปนสทธของ

ประชาชนและชมชนทจะตดตามและเรงรดใหรฐดาเนนการ รวมตลอดทงฟองรอง

หนวยงานของรฐทเกยวของ เพอจดใหประชาชนหรอชมชนไดรบประโยชนนนตาม

หลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต

มาตรา ๕๒ รฐตองพทกษรกษาไวซงสถาบนพระมหากษตรย เอกราช

อธปไตย บรณภาพแหงอาณาเขตและเขตทประเทศไทยมสทธอธปไตย เกยรตภม

และผลประโยชนของชาต ความมนคงของรฐ และความสงบเรยบรอยของประชาชน

เพอประโยชนแหงการน รฐตองจดใหมการทหาร การทต และการขาวกรองทม

ประสทธภาพ

กาลงทหารใหใชเพอประโยชนในการพฒนาประเทศดวย

หนาทของรฐ

มาตรา ๕๓ รฐตองดแลใหมการปฏบตตามและบงคบใชกฎหมายอยาง

เครงครด

หมวด

๕

๑๓

มาตรา ๕๔ รฐตองดาเนนการใหเดกทกคนไดรบการศกษาเปนเวลา

สบสองป ตงแตกอนวยเรยนจนจบการศกษาภาคบงคบอยางมคณภาพโดยไมเกบ

คาใชจายรฐตองดาเนนการใหเดกเลกไดรบการดแลและพฒนากอนเขารบ

การศกษาตามวรรคหนง เพอพฒนารางกาย จตใจ วนย อารมณ สงคม และสตปญญา

ใหสมกบวย โดยสงเสรมและสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชน

เขามสวนรวมในการดาเนนการดวยรฐตองดาเนนการใหประชาชนไดรบการศกษาตามความตองการในระบบ

ตาง ๆ รวมทงสงเสรมใหมการเรยนรตลอดชวต และจดใหมการรวมมอกนระหวางรฐ

องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชนในการจดการศกษาทกระดบ โดยรฐมหนาท

ดาเนนการ กากบ สงเสรม และสนบสนนใหการจดการศกษาดงกลาวมคณภาพและได

มาตรฐานสากล ทงน ตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตซงอยางนอยตองม

บทบญญตเกยวกบการจดทาแผนการศกษาแหงชาต และการดาเนนการและตรวจสอบ

การดาเนนการใหเปนไปตามแผนการศกษาแหงชาตดวยการศกษาทงปวงตองมงพฒนาผ เรยนใหเปนคนด มวนย ภมใจในชาต

สามารถเชยวชาญไดตามความถนดของตน และมความรบผดชอบตอครอบครว ชมชน

สงคม และประเทศชาตในการดาเนนการใหเดกเลกไดรบการดแลและพฒนาตามวรรคสอง หรอ

ใหประชาชนไดรบการศกษาตามวรรคสาม รฐตองดาเนนการใหผขาดแคลนทนทรพย

ไดรบการสนบสนนคาใชจายในการศกษาตามความถนดของตนใหจดตงกองทนเพอใชในการชวยเหลอผขาดแคลนทนทรพย เพอลดความ

เหลอมลาในการศกษาและเพอเสรมสรางและพฒนาคณภาพและประสทธภาพคร โดย

ใหรฐจดสรรงบประมาณใหแกกองทนหรอใชมาตรการหรอกลไกทางภาษรวมทงการใหผ

บรจาคทรพยสนเขากองทนไดรบประโยชนในการลดหยอนภาษดวย ทงน ตามท

กฎหมายบญญต ซงกฎหมายดงกลาวอยางนอยตองกาหนดใหการบรหารจดการ

กองทนเปนอสระและกาหนดใหมการใชจายเงนกองทนเพอบรรลวตถประสงคดงกลาว

๑๔

มาตรา ๕๕ รฐตองดาเนนการใหประชาชนไดรบบรการสาธารณสขทม

ประสทธภาพอยางทวถง เสรมสรางใหประชาชนมความรพนฐานเกยวกบการสงเสรม

สขภาพและการปองกนโรค และสงเสรมและสนบสนนใหมการพฒนาภมปญญาดานแพทย

แผนไทยใหเกดประโยชนสงสดบรการสาธารณสขตามวรรคหนง ตองครอบคลมการสงเสรมสขภาพ

การควบคม และปองกนโรค การรกษาพยาบาล และการฟนฟสขภาพดวยรฐตองพฒนาการบรการสาธารณสขใหมคณภาพและมมาตรฐานสงขนอยาง

ตอเนอง

มาตรา ๕๖ รฐตองจดหรอดาเนนการใหมสาธารณปโภคขนพนฐานทจาเปน

ตอการดารงชวตของประชาชนอยางทวถงตามหลกการพฒนาอยางยงยนโครงสรางหรอโครงขายขนพนฐานของกจการสาธารณปโภคขนพนฐานของ

รฐอนจาเปนตอการดารงชวตของประชาชนหรอเพอความมนคงของรฐ รฐจะกระทาดวย

ประการใดใหตกเปนกรรมสทธของเอกชนหรอทาใหรฐเปนเจาของนอยกวารอยละหาสบ

เอดมไดการจดหรอดาเนนการใหมสาธารณปโภคตามวรรคหนงหรอวรรคสอง รฐตอง

ดแลมใหมการเรยกเกบคาบรการจนเปนภาระแกประชาชนเกนสมควรการนาสาธารณปโภคของรฐไปใหเอกชนดาเนนการทางธรกจไมวาดวย

ประการใด ๆ รฐตองไดรบประโยชนตอบแทนอยางเปนธรรม โดยคานงถงการลงทนของรฐ

ประโยชนทรฐและเอกชนจะไดรบและคาบรการทจะเรยกเกบจากประชาชนประกอบกน

มาตรา ๕๗ รฐตอง(๑) อนรกษ ฟนฟ และสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะ วฒนธรรม

ขนบธรรมเนยมและจารตประเพณอนดงามของทองถนและของชาต และจดใหมพนท

สาธารณะสาหรบกจกรรมทเกยวของ รวมทงสงเสรมและสนบสนนใหประชาชน ชมชน และ

องคกรปกครองสวนทองถน ไดใชสทธและมสวนรวมในการดาเนนการดวย(๒) อนรกษ คมครอง บารงรกษา ฟนฟ บรหารจดการ และใชหรอจดใหมการ

ใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และความหลากหลายทางชวภาพ ใหเกด

ประโยชนอยางสมดลและยงยน โดยตองใหประชาชนและชมชนในทองถนทเกยวของมสวน

รวมดาเนนการและไดรบประโยชนจากการดาเนนการดงกลาวดวยตามทกฎหมายบญญต

๑๕

มาตรา ๕๘ การดาเนนการใดของรฐหรอทรฐจะอนญาตใหผใดดาเนนการ

ถาการนนอาจมผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาต คณภาพสงแวดลอม สขภาพ อนามย

คณภาพชวต หรอสวนไดเสยสาคญอนใดของประชาชนหรอชมชนหรอสงแวดลอมอยาง

รนแรง รฐตองดาเนนการใหมการศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและ

สขภาพของประชาชนหรอชมชน และจดใหมการรบฟงความคดเหนของผ มสวนไดเสยและ

ประชาชนและชมชนทเกยวของกอน เพอนามาประกอบการพจารณาดาเนนการหรอ

อนญาตตามทกฎหมายบญญตบคคลและชมชนยอมมสทธไดรบขอมล คาชแจง และเหตผลจากหนวยงาน

ของรฐกอนการดาเนนการหรออนญาตตามวรรคหนงในการดาเนนการหรออนญาตตามวรรคหนง รฐตองระมดระวงใหเกดผล

กระทบตอประชาชน ชมชน สงแวดลอม และความหลากหลายทางชวภาพนอยทสด และ

ตองดาเนนการใหมการเยยวยาความเดอดรอนหรอเสยหายใหแกประชาชนหรอชมชนท

ไดรบผลกระทบอยางเปนธรรมและโดยไมชกชา

มาตรา ๕๙ รฐตองเปดเผยขอมลหรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของ

หนวยงานของรฐทมใชขอมลเกยวกบความมนคงของรฐหรอเปนความลบของทางราชการ

ตามทกฎหมายบญญต และตองจดใหประชาชนเขาถงขอมลหรอขาวสารดงกลาวได

โดยสะดวก

๑๖

มาตรา ๖๐ รฐตองรกษาไวซงคลนความถและสทธในการเขาใชวงโคจร

ดาวเทยมอนเปนสมบตของชาต เพอใชใหเกดประโยชนแกประเทศชาตและประชาชนการจดใหมการใชประโยชนจากคลนความถตามวรรคหนง ไมวาจะใชเพอสง

วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และโทรคมนาคม หรอเพอประโยชนอนใด ตองเปนไปเพอ

ประโยชนสงสดของประชาชน ความมนคงของรฐ และประโยชนสาธารณะ รวมตลอดทง

การใหประชาชนมสวนไดใชประโยชนจากคลนความถดวย ทงน ตามทกฎหมายบญญตรฐตองจดใหมองคกรของรฐทมความเปนอสระในการปฏบตหนาท เพอ

รบผดชอบและกากบการดาเนนการเกยวกบคลนความถใหเปนไปตามวรรคสอง ในการน

องคกรดงกลาวตองจดใหมมาตรการปองกนมใหมการแสวงหาประโยชนจากผบรโภคโดย

ไมเปนธรรมหรอสรางภาระแกผบรโภคเกนความจาเปน ปองกนมใหคลนความถรบกวนกน

รวมตลอดทงปองกนการกระทาทมผลเปนการขดขวางเสรภาพในการรบรหรอปดกนการ

รบรขอมลหรอขาวสารทถกตองตามความเปนจรงของประชาชน และปองกนมใหบคคลหรอ

กลมบคคลใดใชประโยชนจากคลนความถโดยไมคานงถงสทธของประชาชนทวไป รวม

ตลอดทงการกาหนดสดสวนขนตาทผ ใชประโยชนจากคลนความถจะตองดาเนนการเพอ

ประโยชนสาธารณะ ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๖๑ รฐตองจดใหมมาตรการหรอกลไกทมประสทธภาพในการ

คมครองและพทกษสทธของผบรโภคดานตาง ๆ ไมวาจะเปนดานการรขอมลทเปนจรง

ดานความปลอดภย ดานความเปนธรรมในการทาสญญา หรอดานอนใดอนเปนประโยชน

ตอผบรโภค

๑๗

มาตรา ๖๒ รฐตองรกษาวนยการเงนการคลงอยางเครงครดเพอใหฐานะ

ทางการเงนการคลงของรฐมเสถยรภาพและมนคงอยางยงยนตามกฎหมายวาดวยวนย

การเงนการคลงของรฐ และจดระบบภาษใหเกดความเปนธรรมแกสงคมกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐอยางนอยตองมบทบญญต

เกยวกบกรอบการดาเนนการทางการคลงและงบประมาณของรฐ การกาหนดวนยทางการ

คลงดานรายไดและรายจายทงเงนงบประมาณและเงนนอกงบประมาณ การบรหาร

ทรพยสนของรฐและเงนคงคลง และการบรหารหนสาธารณะ

มาตรา ๖๓ รฐตองสงเสรม สนบสนน และใหความรแกประชาชนถงอนตราย

ทเกดจากการทจรตและประพฤตมชอบทงในภาครฐและภาคเอกชน และจดใหมมาตรการ

และกลไกทมประสทธภาพเพอปองกนและขจดการทจรตและประพฤตมชอบดงกลาวอยาง

เขมงวด รวมทงกลไกในการสงเสรมใหประชาชนรวมตวกนเพอมสวนรวมในการรณรงคให

ความร ตอตาน หรอชเบาะแส โดยไดรบความคมครองจากรฐตามทกฎหมายบญญต

๑๘

ประเทศชาตมความสงบเรยบรอย มความสามคค

ปรองดอง มการพฒนาอยางยงยนตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง และมความสมดลระหวางการพฒนา

ดานวตถกบการพฒนาดานจตใจ

สงคมมความสงบสข เปนธรรม และมโอกาสอน

ทดเทยมกนเพอขจดความเหลอมลา

ประชาชนมความสข มคณภาพชวตท ด และ

มสวนรวมในการพฒนาประเทศและการปกครองใน

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

*มาตรา ๒๕๗

หมวด

๑๖ การปฏรปประเทศ

เปาหมาย

๑๙

ประโยชนทคาดวาจะเกดขนตามแผนการปฏรปประเทศ

ระดบ

ประชาชน

ระดบ

ชมชน

และ

ทองถน

ระดบ

ภาค

ธรกจ

ระดบ

ภาครฐ

ระดบ

ประเทศ

มคณภาพชวตทด

ประเทศสงบเรยบรอย

สามคคปรองดอง

เขาถงพลงงานในราคา

ทเปนธรรม

มหลกประกนทาง

รายได

รอบรดานสขภาพ

ไดรบสวสดการพนฐานทจาเปน

ปรบเปลยนไปสการม

จตสาธารณะ

สอเปน รร. สงคม

มวฒนธรรมของชาต

ตามเสรภาพ

ไดรบความชวยเหลอ

ทางกฎหมาย

เทาเทยม เปนธรรม

ประชาชนมรายได

เพมขน สงเสรม

เกษตรกร/แรงงานปรบ

ใชความรสมยใหม

เพมโอกาสทางอาชพ

ชมชน/ทองถนเขมแขง จดการกนเอง

ทางานรวมกบภาคสวนอน ๆ มสถาบน

การเงนชมชน ธรกจชมชน จดตง

E – Commerce

และ Social Investment Fund

มอานาจบรหารจดการทรพยากร

ในพนท แกปญหาภายในชมชนตรงจด

มเจาภาพหลกชดเจน

มขดความสามารถในการแขงขนเพมขน

ปรบปรง กม. ทเปนอปสรรคตอการลงทน

พฒนาทกษะทจาเปนตออนาคต เพม

ความสามารถของ Start Up SMEs

ปฏรปหนวยงานดานเศรษฐกจ/สถตและ

ขอมลแหงชาต

มตลาดและฐานการลงทนทขยายตว

เพมขน สงเสรมการรวมกลมในภมภาค

เชอมโยงโครงขายคมนาคม

เกษตร/ทองเทยวและบรการ/อาหาร ม

ผลตภาพเพมมากขน อตสาหกรรมใหมๆ

มศกยภาพเตบโตตอยอดจากทมอย

มโครงสรางทนสมย กะทดรด ปรบตวทนตอ

การเปลยนแปลง ระบบงานมผลสมฤทธสง

ดงดดคนและรกษาคนเกงไวได โปรงใส

มธรรมาภบาล ลดทจรต

มระบบฐานขอมลและระบบสารสนเทศ

ทบรณาการทกหนวยงาน ปชช. เขาถงได

แกไขปญหาความยากจนและความ

เหลอมลา

ธารงไวซงระบอบ ปชธต.

อนมพระมหากษตรยทรง

เปนประมข ไมแบงแยก ม

กม. ทด

บรหารจดการ

ทรพยากรและ

สงแวดลอมอยาง

เปนระบบ

ระบบสขภาพมเอกภาพ บรณาการ

ดานสขภาพ ระบบบรการปฐมภม

ระบบ IT ระบบหลกประกนสขภาพท

ยงยน

เมองหลกในภาคตาง ๆ พฒนา

ควบค กทม. กระจายความ

เจรญไปภมภาค

มผลตภาพ ศกยภาพในการแขงขนเพมขน คนม

คณภาพ ไดรบการคมครอง มจตสาธารณะ ทกษะ

ความร พรอมพฒนาประเทศ

๒๐

จดทาโดย

ฝายเลขานการคณะกรรมาธการสทธมนษยชน สทธเสรภาพและการคมครองผบรโภค

โทร. 0 2831 9231 - 2